Jednym z założeń projektu nowelizacji ustawy o cudzoziemcach jest stworzenie warunków sprzyjających legalizacji pobytu cudzoziemców, którzy prowadzą w Polsce działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i są uczestnikami programów wsparcia dla cudzoziemców, jak np. Poland. Business Harbour. Tacy cudzoziemcy, ubiegający się o zezwolenie na pobyt czasowy, zostaną zwolnieni z wymogów dotyczących jakości prowadzonej działalności.
Główne zmiany
Celem projektu jest także przeniesienie kompetencji szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców na Komendanta Głównego Straży Granicznej, jako organu wyższego stopnia, m.in. w sprawach zobowiązania cudzoziemca do powrotu oraz udzielenia i cofnięcia zgody na pobyt ze względów humanitarnych lub pobyt tolerowany. Taką zmianę kompetencyjną przewidziano też w sprawach decyzji o wydaleniu obywatela państwa UE.
Projektowana ustawa wdroży m.in. zalecenia Rady UE i Komisji Europejskiej w dziedzinie powrotów cudzoziemców do krajów pochodzenia czy wspólnej polityki wizowej. Wiąże się to np. z likwidacją instytucji aresztu dla cudzoziemców, a także m.in. skrócenie terminu dobrowolnego wyjazdu oraz terminu na wniesienie odwołania z 14 do 7 dni.
Proponowane przepisy przewidują też, że RPO będzie mógł monitorować czynności podejmowane w związku z przymusowym wykonaniem decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu. Ponadto projekt zakłada, że osobom, którym odmówiono wjazdu na terytorium Polski, będzie można nakazać, aby przebywał w pomieszczeniach przeznaczonych dla cudzoziemców. Projekt ma też wprowadzić rozwiązania w zakresie europejskiego dokumentu podróży do celów powrotu nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich.