Przeczytaj też: Zmiana miejscowego planu pierwszym krokiem do zmiany przeznaczanie gruntów rolnych
Drugim etapem procedury przekształcenia gruntu rolnego na cele inne niż rolnicze jest wyłączenie gruntu z produkcji rolnej, przez co należy rozumieć, co do zasady, rozpoczęcie innego niż rolnicze lub leśne użytkowanie gruntu. Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 września 1995 roku sygn. II SA 661/94 wyłączenie gruntów rolnych z produkcji polegać może również na zaniechaniu ich dotychczasowego wykorzystania.
Natomiast, nie uważa się za wyłączenie z produkcji gruntów pod wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych budynkami mieszkalnymi oraz innymi budynkami i urządzeniami służącymi wyłącznie produkcji rolniczej oraz przetwórstwu rolno – spożywczemu, jeżeli przerwa w rolniczym użytkowaniu tych obiektów jest spowodowana zmianą kierunków produkcji rolniczej i trwa nie dłużej niż 5 lat.
Należy zaznaczyć, że rozpoczęcie nierolniczego użytkowania gruntu jest działaniem faktycznym, które wywołuje skutki prawne w postaci formalnego wyłączenia gruntu z produkcji rolnej, przy czym możliwość przystąpienia do użytkowania gruntu innego niż rolniczego może być uzależniona od obowiązku uzyskania stosownej decyzji administracyjnej zezwalającej na takie wyłączenie.
Ustawa z dnia 3 lutego 1995 roku o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1205, z późn. zm.) nakłada obowiązek uzyskania decyzji administracyjnej od określonej kategorii gruntów, które ze względu na swoją klasę bonitacyjną lub pochodzenie są najbardziej wartościowe z punktu widzenia potencjalnej produkcji rolnej .
Zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 3 lutego 1995 roku o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1205, z późn. zm.) wyłączenie z produkcji użytków rolnych wytworzonych z gleb pochodzenia mineralnego i organicznego, zaliczonych do klas I, II, III, IIIa, IIIb, oraz użytków rolnych klas IV, IVa, IVb, V i VI wytworzonych z gleb pochodzenia organicznego, a także gruntów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt. 2-10 , oraz gruntów leśnych, przeznaczonych na cele nierolnicze i nieleśne, może nastąpić, tylko i wyłączniepo wydaniu decyzji zezwalających na takie wyłączenie.
W celu uzyskania przedmiotowej decyzji, należy złożyć do starostwa właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości wniosek o wyłączenie gruntów z produkcji rolnej.
Do takiego wniosku należy dołączyć m.in.:
• decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012 r. poz. 647, z późn. zm.).
W przypadku, gdy nie ma takiego wymogu, tj. gdy dla gruntów, na których ma być realizowana inwestycja, uchwalony został miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, należy przedłożyć wypis i wyrys z obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego danej gminy obejmującego dany teren,
bądź informację o terenie wydaną przez właściwy urząd gminy;
• dowód stwierdzający prawo dysponowania nieruchomością (np.: umowa sprzedaży, umowa darowizny, skrócony odpis księgi wieczystej);
• plan zagospodarowania działki obejmujący całe zamierzenie budowlane
z uwzględnieniem elementów, o których mowa w przepisach art. 34 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r., poz. 1409,
z późn. zm.) , z rozliczeniem powierzchni inwestycji w klasach i użytkach;
• w przypadku ubiegania się o obniżenie należności za wyłączenie gruntu rolnego
z produkcji - dokument określający wartość rynkową objętego inwestycją gruntu
(np.: opinia rzeczoznawcy według cen rynkowych lub umowa zbycia gruntów).
Obok właściciela, o wyłączenie z produkcji rolnej może ubiegać się również posiadacz samoistny, zarządca lub użytkownik, użytkownik wieczysty oraz dzierżawca nieruchomości.
 |
Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie Serwis Budowlany Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów |  |
@page_break@
Decyzję o wyłączeniu gruntu z produkcji rolnej, wydaje starosta. Należy podkreślić, że decyzja o wyłączeniu gruntu z produkcji rolnej, z wyjątkiem wyłączenia związanego z podjęciem natychmiastowych działań interwencyjnych wynikających z klęsk żywiołowych lub wypadków losowych , musi być wydana przed uzyskaniem pozwolenia na budowę, a w praktyce przed złożeniem wniosku o pozwolenie na budowę.
W decyzji określa się grunty podlegające wyłączeniu, z określeniem ich położenia, numerów ewidencyjnych areału i klas bonitacyjnych oraz wysokość należności za wyłączenie, kwoty pomniejszenia tej należności, wysokość opłat rocznych tytułu wyłączenia. Ponadto w decyzji dotyczącej wyłączenia z produkcji użytków rolnych wytworzonych z gleb pochodzenia mineralnego i organicznego, zaliczonych do klas I, II, III, IIIa, IIIb, a także gruntów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt. 2–10, oraz gruntów leśnych, przeznaczonych na cele nierolnicze i nieleśne, określa się obowiązki związane z wyłączeniem (np.: nakaz zdjęcia oraz wykorzystania na cele poprawy wartości użytkowej gruntów próchnicznej warstwy gleby z gruntów rolnych klas I, II, IIIa, IIIb, III, IVa i IV oraz z torfowisk).
Natomiast wniosek o wyłączenie z produkcji użytków rolnych klas IV, IVa, IVb, V i VI wytworzonych z gleb pochodzenia organicznego jest wiążący, a decyzja ma charakter deklaratoryjny. Oznacza to w praktyce, że starosta nie może wydać decyzji odmownej.
Z uzyskaniem decyzji o wyłączeniu gruntu z produkcji rolnej wiąż się dwa rodzaje wydatków, tj.: należność oraz opłaty roczne. Wydatki te powstają od dnia faktycznego wyłączenia gruntów z produkcji.
Ustawa z dnia 3 lutego 1995 roku o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1205, z późn. zm.) w sposób szczegółowy opisuje sposób obliczania opłat rocznych oraz należności, której wysokość będzie uzależniona od klasy, pochodzenia i powierzchni gruntu podlegającego wyłączeniu.
Podstawą obliczenia należności jest równowartość określonej ilość ton żyta, którą oblicza się w oparciu o stawki podawane przez Główny Urząd Statystyczny na potrzeby podatku rolnego. Następnie, tak obliczoną należność pomniejsza się o wartość gruntu, ustaloną według cen rynkowych stosowanych w danej miejscowości w obrocie gruntami, w dniu faktycznego wyłączenia tego gruntu z produkcji.
Drugim wydatkiem są opłaty roczne. Zgodnie z art. 4 pkt. 13 ustawy z dnia 3 lutego 1995 roku o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1205, z późn. zm.) opłatę roczną uiszcza się w wysokości 10% należności przez 10 lat w przypadku trwałego wyłączenia z produkcji, a w przypadku nietrwałego wyłączenia z produkcji przez cały okres wyłączenia, nie dłużej jednak niż przez 20 lat.
W przypadku, gdy grunty zostały wyłączone z produkcji niezgodnie z przepisami ustawy z dnia 3 lutego 1995 roku o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1205, z późn. zm.), na sprawcę wyłączenia nakłada się obowiązek uiszczenia opłaty w wysokości dwukrotnej należności. W razie stwierdzenia, że grunty przeznaczone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele nierolnicze lub nieleśne zostały wyłączone z produkcji bez decyzji o wyłączeniu z produkcji, decyzję taką wydaje się z urzędu, podwyższając jednocześnie wysokość należności o 10%.
Podsumowując, procedura przekształcenia gruntu rolnego na cele inne niż rolnicze odbywa się w dwóch etapach. Pierwszym etapem przedmiotowej procedury jest zmiana przeznaczenia gruntu rolnego na cele nierolnicze, która może być dokonana jedynie w drodze zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, bądź poprzez ustalenie warunków zabudowy, gdy taki plan nie został uchwalony. Drugim etapem procedury jest wyłączenie gruntu z produkcji rolnej, co w określonych przypadkach może być poprzedzone obowiązkiem uzyskania stosownej decyzji o wyłączeniu gruntu z produkcji rolnej oraz koniecznością uiszczenia należności i opłat rocznych. Pozytywne zakończenie przedmiotowych etapów, warunkuje możliwość ubiegania się przez inwestorów o wydanie pozwolenia na budowę.
Przeczytaj też: Zmiana miejscowego planu pierwszym krokiem do zmiany przeznaczanie gruntów rolnych