Organy nadzoru budowlanego po stwierdzeniu, że użytkownik wieczysty ogrodził swoją nieruchomość ogrodzeniem, którego wzniesienie było niezgodne z ustaleniami obowiązującego na tym terenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, nakazały na podstawie art. 49b ust. 1 ustawy Prawo budowlane dokonanie całkowitej rozbiórki ogrodzenia. Wskazały, że budowa spornego ogrodzenia nie była objęta obowiązkiem zgłoszenia właściwemu organowi architektoniczno - budowlanemu. Niezależnie jednak od tego, jego wzniesienie musiało być zgodne w przepisami prawa, w tym z przepisami prawa miejscowego. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, dopuszczał natomiast na objętym nim terenie dotychczasowe użytkowanie do czasu jego zagospodarowania zgodnie z przeznaczeniem określonym w planie miejscowym, zakazując jednocześnie tymczasowego zagospodarowania. Jedyną zatem możliwością doprowadzenia ogrodzenia do stanu zgodnego z prawem - w tym przypadku z prawem miejscowym - było nakazanie jego rozbiórki na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 51 ust. 7 ustawy Prawo budowlane.
Ogrodzenie terenu to nie zagospodarowanie
W skardze do sądu, odwołujący zarzucił organom błędną interpretację terminu "zagospodarowanie obszaru" i w konsekwencji bezprawny nakaz rozbiórki ogrodzenia. Wyjaśnił, że na nieruchomości oddanej mu w użytkowanie wieczyste od długiego czasu prowadzony był handel bazarowy, kontynuowany w niezmienionej postaci do chwili obecnej. Ogrodzenie działki metalowym płotem o wysokości 155 cm jedynie porządkowało zatem handel w tym miejscu, i nie stanowiło tymczasowego zagospodarowania terenu. Ponadto, na wzniesienie budowli tego rodzaju przepisy prawa budowalnego nie wymagają zezwolenia.
Prawo użytkownika wieczystego można ograniczyć
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że kontrolowana decyzja nie naruszała prawa; w konsekwencji nie powstały przesłanki do jej uchylenia lub stwierdzenia rażącego naruszenia prawa.
Sąd przypomniał, że zgodnie z art. 233 k.c. użytkownik wieczysty może korzystać z gruntu i swoim prawem rozporządzać z wyłączeniem innych osób, ale w granicach, określonych przez ustawy, zasady współżycia społecznego oraz umowę o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste. Prawo użytkowania wieczystego, w swej treści zbliżone jest przy tym do prawa własności i nie jest prawem bezwzględnym. Podobnie jak własność, prawo użytkowania wieczystego może być ograniczone tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim nie narusza się istoty tego prawa. W tej sprawie ograniczenie takie polegało na zakazie oznaczonego zagospodarowania nieruchomości, objętej takim prawem, wprowadzonym przez przepis prawa miejscowego - miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego kształtują bowiem, wraz z innymi przepisami, sposób wykonywania prawa własności nieruchomości.
Można użytkować, ale tylko w dotychczasowy sposób
W realiach sprawy, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz uchwała rady miasta o jego przyjęciu stanowiły, że nieruchomość skarżącego, znajdując się na obszarze przeznaczonym pod komunikację tramwajową, usługi handlu i biur, jak również jako teren inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym, mogła być użytkowana w sposób dotychczasowy do czasu zagospodarowania tego terenu zgodnie z przeznaczeniem określonym w planie miejscowym. Zakazane było przy tym tymczasowe zagospodarowanie terenu. Oznaczało to, że na tym obszarze dopuszczalne było wyłącznie takie użytkowanie, jakie istniało w dniu uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania. Skoro więc skarżący prowadził na użytkowanej wieczyście nieruchomości określoną działalność, w oznaczony sposób zagospodarowując nieruchomość do dnia uchwalenia planu miejscowego, to po tym dniu wejścia w życie planu nie mógł już w odmienny sposób zagospodarowywać nieruchomości (np. poprzez posadowienie ogrodzenia, utwardzenie terenu). Nie mógł więc - pomimo braku takiego zakazu, wynikającego z przepisów prawa budowlanego - ogrodzić nieruchomości, nawet w prowizoryczny sposób, gdyż posadowienie ogrodzenia było sposobem zagospodarowania gruntu.
Wyrok WSA w Warszawie z dnia 19 października 2017 r. VII SA/Wa 2715/16.
WSA: terenu nie można było ogrodzić, bo zakazywał tego plan miejscowy
Jeżeli miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego zakazuje tymczasowego zagospodarowania obszaru, to wzniesienie budowli, która nie wymaga zezwolenia, również stanowi naruszenie przepisów tego planu - orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.