Na wartość kosztorysową materiałów (M) składają się: wartość materiałów podstawowych i wartość materiałów pomocniczych. Normy ilościowe nakładów materiałów należy przyjmować w wysokości podanej w katalogach nakładów rzeczowych np. KNR; KNNR i innych. Nakłady w katalogach określają ilości wyszczególnionych rodzajów materiałów, wyrobów lub prefabrykatów, a także maszyn, urządzeń i konstrukcji montowanych na stałe niezbędnych do wykonania robót ujętych w poszczególnych pozycjach kosztorysowych, z uwzględnieniem ubytków i odpadów powstających w procesie wbudowania. W nakładach materiałów uwzględnia się także ilości materiałów pomocniczych wynikających z analiz indywidualnych lub według zasad podanych w założeniach wyjściowych odpowiednich katalogów. Zazwyczaj ilość materiałów pomocniczych jest określana procentowo w stosunku do materiałów podstawowych i według określonych zasad w katalogach.
Obecnie na rynku jest coraz więcej katalogów z nakładami rzeczowymi dla nowych technologii ale i tak zdarzają się sytuacje kiedy brakuje odpowiednich katalogów do określenia wysokości nakładów materiałów. W takim przypadku nakłady materiałów ustala się indywidualnie. Przy indywidualnym ustalaniu norm zużycia materiałów można posłużyć się jednym z następujących sposobów:
- wykorzystać odpowiednie wielkości podane w katalogach, przez zastosowanie analogii, interpolacji lub ekstrapolacji,
- wykorzystać zakładowe normy zużycia materiałów podawane przez producentów materiałów,
- wykonać szczegółową analizę zużycia materiałów zgodnie z zasadami normowania ich zużycia.
Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami prawnymi w systemie zamówień publicznych w kalkulacji kosztorysowej robót budowlanych, ceny jednostkowe materiałów przyjmuje się jako ceny ich nabycia tzn. łącznie z kosztami zakupu (Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2004 r. w sprawie określania metod i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym – Dz.U. z 08.06.2004r., Nr 130, poz. 1389). @page_break@
Jednostkową cenę nabycia materiałów ustala się zgodnie z wzorem:
Cm = Cmz + Kz
gdzie:
Cm – jednostkowa cena nabycia materiału,
Cmz – jednostkowa cena zakupu materiału
Kz – koszty zakupu przypadające na jednostkę miary materiału
Ceny jednostkowe materiałów w kosztorysie przyjmuje się bez podatku od towarów i usług (VAT), z wyjątkiem sytuacji, gdy wykonawca jest podmiotem zwolnionym z tego podatku lub kosztorysowane roboty są przedmiotowo z niego zwolnione.
Ceny nabycia materiałów mogą być ustalone na podstawie:
- kalkulacji własnej wykonawcy robót lub zamawiającego (inwestora),
- publikowanych informacji o cenach materiałów (np. publikacje BISTYP – Informacyjny cennik materiałów budowlanych, instalacyjnych, elektrycznych oraz stawek robocizny kosztorysowej i najmu sprzętu),
- dwustronnych negocjacji przy nie przetargowych trybach zlecania robót.
Kalkulacja własna zamawiającego lub wykonawcy polega określeniu cen materiałów z różnych źródeł dostępnych źródeł np. według faktur zakupu, cenników i ofert producentów oraz dostawców z ewentualnym doliczeniem kosztów zakupu. Negocjacje dotyczą uzgodnienia podstaw ustalania cen materiałów np. ustalenie konkretnego producenta materiału lub hurtowni, która będzie realizowała dostawy.
Sposób ustalania cen materiałów powinien być określony przez zamawiającego w założeniach wyjściowych do kosztorysowania lub uzgodniony miedzy stronami w protokole danych wyjściowych do kosztorysowania.
Wartość materiałów budowlanych to podstawa kalkulacji kosztorysowej robót
Wartość materiałów stanowi zazwyczaj największy składnik kosztu robót budowlanych. Podstawę do obliczenia wartości kosztorysowej robót materiałów stanowią nakłady rzeczowe i ceny ich nabycia.