Pełna treść komentarza dostępna jest w programie Serwis Budowlany .
Sieć uzbrojenia terenu
Legalna definicja sieci uzbrojenia terenu została zawarta w art. 2 pkt 11 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne – dalej p.g.k. Zgodnie z tym przepisem, pod pojęciem sieci uzbrojenia terenu należy rozumieć wszelkiego rodzaju nadziemne, naziemne i podziemne przewody i urządzenia: wodociągowe, kanalizacyjne, gazowe, cieplne, telekomunikacyjne, elektroenergetyczne i inne, z wyłączeniem urządzeń melioracji szczegółowych, a także podziemne budowle, jak: tunele, przejścia, parkingi, zbiorniki itp.
Należy zauważyć, że w powołanym wyżej przepisie ustawodawca posłużył się wyrażeniami takimi, jak: „wszelkiego rodzaju", „i inne" oraz „itp.". W związku z tym przyjąć trzeba, że katalog przewodów, urządzeń i budowli stanowiących sieć uzbrojenia terenu nie jest katalogiem zamkniętym, wyczerpującym zakres tego pojęcia, a wyliczenie zawarte w art. 2 pkt 11 p.g.k. ma jedynie charakter przykładowy (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego – dalej WSA, w Opolu z dnia 24 października 2013 r., II SA/Op 341/13, LEX nr 1395442).
I tak, za sieć uzbrojenia terenu, uznano również: indywidualną przydomową oczyszczalnię ścieków, składającą się z rur i zbiorników podziemnych (wyrok WSA, w Opolu z dnia 5 grudnia 2013 r., II SA/Op 352/13, LEX nr 1404914, podobnie wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego – dalej NSA, w Warszawie z dnia 12 stycznia 2011 r., II OSK 10/10, LEX nr 952931), wszelkiego rodzaju przewody, w tym służące celom telekomunikacyjnym (wyroki NSA w Warszawie z dnia 30 listopada 2010 r., II FSK 2119/09, LEX nr 745722 i z dnia 25 lutego 2011 r., II FSK 1723/09, LEX nr 992213 oraz wyroki WSA w Poznaniu z dnia 22 września 2010 r., III SA/Po 451/10, LEX nr 757219 i z dnia 7 listopada 2013 r., III SA/Po 704/13, LEX nr 1402308), przewód sieci światłowodowej (wyrok WSA w Szczecinie z dnia 9 listopada 2005 r., I SA/Sz 732/04, LEX nr 518300), sieć telewizji kablowej (wyrok NSA w Warszawie z dnia 20 kwietnia 2000 r., IV SA 462/98, LEX nr 77636), a także przyłącza (wyrok NSA w Warszawie z dnia 16 lutego 2006 r., II OW 83/05, LEX nr 193992).
Co ważne, okoliczność faktyczna, czy dana sieć uzbrojenia terenu ułożona jest bezpośrednio w ziemi, czy też w odpowiedniej kanalizacji kablowej, wobec treści art. 2 pkt 11 p.g.k., który w tym przedmiocie nie stanowi, nie ma żadnego znaczenia (wyrok NSA w Warszawie z dnia 25 lutego 2011 r., II FSK 1723/09). Dodatkowo należy wspomnieć, że sieci uzbrojenia terenu stanowią budowle (art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, Dz. U. z 2013 r. poz. 1409 z późn. zm.) – dalej pr. bud.
Zgodnie z art. 2 pkt 11 p.g.k., do sieci uzbrojenia terenu nie zalicza się urządzeń melioracji szczegółowych, którymi są: rowy wraz z budowlami związanymi z nimi funkcjonalnie, drenowania, rurociągi o średnicy poniżej 0,6 m, stacje pomp do nawodnień ciśnieniowych, ziemne stawy rybne, groble na obszarach nawadnianych, systemy nawodnień grawitacyjnych i ciśnieniowych – jeżeli służą regulacji stosunków wodnych w celu polepszenia zdolności produkcyjnej gleby, ułatwienia jej uprawy oraz na ochronie użytków rolnych przed powodziami (art. 70 ust. 1 i art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne, Dz. U. z 2012 r. poz. 145 z późn. zm.).
Uzgodnienie usytuowania sieci uzbrojenia terenu – stan przed dniem 12 lipca 2014 r.
W stanie prawnym obowiązującym przed dniem 12 lipca 2014 r., regulacja zawarta w p.g.k. wskazywała, że sieć uzbrojenia terenu podlegała inwentaryzacji i ewidencji (art. 27 ust. 1 p.g.k.). Z kolei inwestorzy byli zobowiązani uzgadniać usytuowanie projektowanych sieci uzbrojenia terenu z właściwymi starostami, a także zapewnić wyznaczenie, przez jednostki uprawnione do wykonywania prac geodezyjnych, usytuowania obiektów budowlanych wymagających pozwolenia na budowę, a po zakończeniu ich budowy – dokonanie geodezyjnych pomiarów powykonawczych i sporządzenie związanej z tym dokumentacji (art. 27 ust. 2 p.g.k.).
Szczegółowe zasady i tryb uzgadniania usytuowania projektowanych sieci określało rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 2 kwietnia 2001 r. w sprawie geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu oraz zespołów uzgadniania dokumentacji projektowej – dalej r.g.e.
Zgodnie z § 8 ust. 1 r.g.e., uzgodnień usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu dokonywało się po uprzednim zbadaniu bezkolizyjności usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu z już istniejącymi i projektowanymi innymi przewodami i urządzeniami, z obiektami budowlanymi, znakami geodezyjnymi, grawimetrycznymi i magnetycznymi, zielenią wysoką, pomnikami przyrody, a także po zbadaniu ustaleń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (uzgodnień usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu w pasie drogowym lub liniach rozgraniczających drogi dokonywało się w oparciu o przepisy o drogach publicznych, a także o warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie; § 8 ust. 2 r.g.e.).
Zgodnie z § 9 ust. 1, 2 i 4 r.g.e., uzgodnienie usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu dokonywane było na wniosek inwestora lub jego upoważnionego przedstawiciela, do którego należało dołączyć: 3 egzemplarze projektu usytuowania sieci uzbrojenia terenu sporządzonego na aktualnej mapie wykonanej według zasad określonych w rozdziale 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 21 lutego 1995 r. w sprawie rodzaju i zakresu opracowań geodezyjno-kartograficznych oraz czynności geodezyjnych obowiązujących w budownictwie, zawierającej dodatkowo przebieg projektowanych sieci uzbrojenia terenu uzgodnionych dotychczas przez starostę oraz położenie znaków geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych; decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu; warunki techniczne podłączenia obiektu do istniejących sieci uzbrojenia terenu, uzyskane od jednostek zarządzających tymi sieciami; orientację położenia projektowanych sieci uzbrojenia terenu w stosunku do sąsiednich terenów i stron świata.
Zgodnie z § 10 r.g.e., wniosek o uzgodnienie usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu rozpatrywany był na posiedzeniach zespołu uzgadniania dokumentacji projektowej, z tym, że przedłożenia nie wymagało uzgadnianie sieci będących przyłączami do budynku lub budowli, w części usytuowanej na nieruchomości, w stosunku do której prawo do dysponowania na cele budowlane przysługiwało wnioskodawcy (uzgodnienia usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu na terenach zamkniętych prowadził zarządzający tym terenem; § 12 r.g.e.).
Treść uzgodnienia usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu wyrażana była w formie opinii, wydawanej z upoważnienia starosty przez przewodniczącego zespołu uzgadniania dokumentacji projektowej (§ 11 ust. 1 r.g.e.). Powyższa opinia wydawana była w terminie 14 dni od dnia przedłożenia wniosku, a w uzasadnionych przypadkach termin ten mógł być przedłużony do 30 dni. Co ważne, niezajęcie stanowiska przez zespół uzgadniania dokumentacji projektowej w tych terminach uznawało się za brak zastrzeżeń do przedstawionego projektu (§ 11 ust. 2 r.g.e.). Zgodnie z § 11 ust. 3 r.g.e., każdy egzemplarz projektu opatrywany był klauzulą potwierdzającą dokonanie uzgodnienia usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu. Uzgodnione usytuowanie projektowanych sieci uzbrojenia terenu nanoszone było na mapę zasadniczą lub jej kopię, a dla terenu, na którym nie istniała mapa zasadnicza prowadzona była mapa przeglądowa na podkładzie kopii mapy topograficznej w skali 1:10000 (§ 11 ust. 5 i 6 r.g.e.). Za dokonanie uzgodnienia usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu inwestor ponosił opłatę (§ 11 ust. 8 r.g.e.). Wysokość opłat za czynności związane z uzgadnianiem usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu określał załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 19 lutego 2004 r. w sprawie wysokości opłat za czynności geodezyjne i kartograficzne oraz udzielanie informacji, a także za wykonywanie wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego.
Zgodnie wreszcie z § 13 r.g.e., uzgodnienie usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu zachowywało ważność przez okres 3 lat od dnia wydania opinii, a także traciło ważność gdy inwestor albo organy administracji architektoniczno-budowlanej lub nadzoru budowlanego powiadomiły zespół uzgadniania dokumentacji projektowej o utracie ważności, zmianie lub uchyleniu decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, zatwierdzeniu projektu budowlanego oraz pozwoleniu na budowę.
Co ważne, zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 5 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji – dalej ustawa zmieniająca, wnioski o wszczęcie postępowania w sprawie koordynacji usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu złożone i nierozpatrzone przed dniem 12 lipca 2014 r. uznaje się za wnioski złożone zgodnie z przepisami p.g.k., w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą.
@page_break@
Pełna treść komentarza dostępna jest w programie Serwis Budowlany .
Uzgodnienie usytuowania sieci uzbrojenia terenu od dnia 12 lipca 2014 r.
Zgodnie z art. 28b ust. 1 p.g.k., sytuowanie projektowanych sieci uzbrojenia terenu na obszarach miast oraz w pasach drogowych na terenie istniejącej lub projektowanej zwartej zabudowy obszarów wiejskich, uzgadnia się na naradach koordynacyjnych organizowanych przez starostę (prezydenta miasta na prawach powiatu).
Co ciekawe, ustawodawca postanowił wyłączyć z obowiązku uzgadniania przyłącza oraz sieci uzbrojenia terenu sytuowane wyłącznie w granicach działki budowlanej (art. 28b ust. 2 p.g.k.). Przepisy p.g.k. nie definiują jednak pojęcia „przyłącza", w związku z czym należy jego definicji poszukiwać w przepisach odrębnych.
Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, przyłącze kanalizacyjne to odcinek przewodu łączącego wewnętrzną instalację kanalizacyjną w nieruchomości odbiorcy usług z siecią kanalizacyjną, za pierwszą studzienką, licząc od strony budynku, a w przypadku jej braku do granicy nieruchomości gruntowej (pkt 5), natomiast przyłącze wodociągowe to odcinek przewodu łączącego sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją wodociągową w nieruchomości odbiorcy usług wraz z zaworem za wodomierzem głównym (pkt 6).
Zgodnie z § 3 pkt 11 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 26 października 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać telekomunikacyjne obiekty budowlane i ich usytuowanie, przyłącze telekomunikacyjne do budynku to odcinek linii kablowej podziemnej, linii kablowej nadziemnej lub kanalizacji kablowej, zawarty między złączem rozgałęźnym a zakończeniem tych linii lub kanalizacji w budynku.
Zgodnie z § 2 pkt 8 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 15 stycznia 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemów ciepłowniczych, przyłącze to odcinek sieci ciepłowniczej doprowadzający ciepło wyłącznie do jednego węzła cieplnego albo odcinek zewnętrznych instalacji odbiorczych za grupowym węzłem cieplnym lub źródłem ciepła, łączący te instalacje z instalacjami odbiorczymi w obiektach.
Zgodnie z § 2 pkt 15 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego, przyłącze to odcinek lub element sieci służący do połączenia urządzeń, instalacji lub sieci podmiotu, o wymaganej przez niego mocy przyłączeniowej, z pozostałą częścią sieci przedsiębiorstwa energetycznego świadczącego na rzecz podmiotu przyłączanego usługę przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej.
Zgodnie z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego, przyłącze do sieci gazowej to odcinek sieci od gazociągu zasilającego do armatury odcinającej służący do przyłączenia do sieci gazowej urządzeń lub instalacji podmiotu przyłączanego.
Mając na względzie powyższe można przyjąć, że przyłącze to coś, co służy do połączenia. Jest to zatem taki odcinek lub element sieci, który służy połączeniu urządzeń, instalacji lub sieci podmiotu będącego osobą fizyczną lub prawną – instalacji wewnętrznej, z siecią przedsiębiorstwa świadczącego na rzecz tego podmiotu odpowiednią usługę – instalacją zewnętrzną (por. uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2006 r., III CZP 105/05, Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2006, nr 10, poz. 159 oraz wyrok WSA w Krakowie z dnia 14 grudnia 2010 r., II SA/Kr 722/10, LEX nr 753605).
Podobnie jak w przypadku przyłączy, przepisy p.g.k. nie definiują również pojęcia „działki budowlanej". Definicję „działki budowlanej" znajdziemy za to w ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym – dalej u.p.z.p. Zgodnie z art. 2 pkt 12 u.p.z.p. pod pojęciem „działki budowlanej" należy rozumieć nieruchomość gruntową lub działkę gruntu, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie w urządzenia infrastruktury technicznej spełniają wymogi realizacji obiektów budowlanych wynikające z odrębnych przepisów i aktów prawa miejscowego. Alternatywna definicja pojęcia „działki budowlanej" znajduje się w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami – dalej u.g.n. Zgodnie z art. 4 pkt 3a u.g.n. pod pojęciem „działki budowlanej" należy rozumieć zabudowaną działkę gruntu, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie w urządzenia infrastruktury technicznej umożliwiają prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków i urządzeń położonych na tej działce. Podane definicje różnią się od siebie – pierwsza mówi bowiem o „nieruchomości gruntowej lub działce gruntu", druga zaś tylko o „działce gruntu".
W związku z powyższym należy przyjąć, że ocena tego, czy działka jest działką budowlaną jest kwestią ustaleń faktycznych. Można jednak stwierdzić, że zasadniczą cechą „działki budowlanej" jest to, że nadaje się ona do zagospodarowania, w tym do zabudowy, zgodnie z wymogami dotyczącymi danego sposobu zagospodarowania i zabudowy.
Na wniosek inwestora lub projektanta sieci uzbrojenia terenu, podmiotu zarządzającego siecią uzbrojenia terenu lub wójta (burmistrza, prezydenta miasta), uzasadniony w szczególności potrzebą wyeliminowania zagrożeń wynikających z możliwej kolizji między sytuowanymi na tym samym terenie sieciami uzbrojenia terenu, przedmiotem narady koordynacyjnej może być jednak również sytuowanie projektowanych sieci uzbrojenia terenu na obszarach innych niż wymienione w art. 28b ust. 1 p.g.k., lub sytuowanie przyłączy (art. 28b ust. 4 p.g.k.).
Dodatkowo przepisów dotyczących uzgadniania, zgodnie z art. 28d p.g.k., nie stosuje się do projektowanych sieci uzbrojenia terenu sytuowanych w całości lub w przeważającej części w granicach terenu zamkniętego (terenu o charakterze zastrzeżonym ze względu na obronność i bezpieczeństwo państwa, określone przez właściwych ministrów i kierowników urzędów centralnych – art. 2 pkt 9 p.g.k.). O usytuowaniu takich sieci lub ich części położonych w granicach terenu zamkniętego decyduje projektant w uzgodnieniu z podmiotem, który zarządza terenem zamkniętym.
Zgodnie z art. 28b ust. 3 p.g.k., w celu uzyskania uzgodnienia usytuowania sieci uzbrojenia terenu inwestor lub projektant przedkłada staroście (prezydentowi miasta na prawach powiatu) dokumenty zawierające propozycję usytuowania projektowanych sieci zamieszczoną na planie sytuacyjnym lub na kopii aktualnej mapy zasadniczej.
Plan sytuacyjny to dokument planistyczny, o którym mowa w art. 29a ust. 1 pr. bud., wymagany do zgłoszenia budowy przyłączy elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych i telekomunikacyjnych sporządzony na kopii aktualnej mapy zasadniczej lub mapy jednostkowej przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Mapą zasadniczą jest wielkoskalowe opracowanie kartograficzne, zawierające informacje o przestrzennym usytuowaniu: punktów osnowy geodezyjnej, działek ewidencyjnych, budynków, konturów użytków gruntowych, konturów klasyfikacyjnych, sieci uzbrojenia terenu, budowli i urządzeń budowlanych oraz innych obiektów topograficznych, a także wybrane informacje opisowe dotyczące tych obiektów (art. 2 pkt 7 p.g.k.). Aktualna mapa zasadnicza to mapa, której treść odzwierciedla aktualny stan w terenie. Zgodnie z § 5 w związku z § 4 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 21 lutego 1995 r. w sprawie rodzaju i zakresu opracowań geodezyjno-kartograficznych oraz czynności geodezyjnych obowiązujących w budownictwie, kopia aktualnej mapy zasadniczej lub mapa jednostkowa są mapami do celów projektowych.
Następnie starosta (prezydent miasta na prawach powiatu) wyznacza sposób, termin i miejsce przeprowadzenia narady koordynacyjnej i zawiadamia o tym: wnioskodawców, podmioty, które zarządzają sieciami uzbrojenia terenu, wójtów (burmistrzów i prezydentów miast) na terenie których mają być sytuowane projektowane sieci uzbrojenia terenu, a także inne podmioty, które mogą być zainteresowane rezultatami narady koordynacyjnej, w szczególności zarządzające terenami zamkniętymi, w przypadku sytuowania części projektowanych sieci na tych terenach. Jak stanowi art. 28b ust. 8p.g.k., narada koordynacyjna może być przeprowadzona za pomocą środków komunikacji elektronicznej po uprzednim doręczeniu uczestnikom narady kopii dokumentów zawierających propozycję usytuowania projektowanych sieci.
Naradzie koordynacyjnej przewodniczy starosta lub upoważniona przez niego osoba (art. 28b ust. 5 p.g.k.). Zgodnie z art. 28b ust. 6 p.g.k., rezultaty narady koordynacyjnej utrwala się w protokole zawierającym: określenie sposobu przeprowadzenia narady (czy odbyła się ona w formie spotkania, czy za pomocą środków komunikacji elektronicznej), jej termin i miejsce oraz znak sprawy zgodny z instrukcją kancelaryjną; opis przedmiotu narady; imię i nazwisko oraz inne dane identyfikujące wnioskodawcę; imię i nazwisko oraz stanowisko służbowe przewodniczącego; imiona i nazwiska uczestników oraz oznaczenie podmiotów, które te osoby reprezentują lub informację o przyczynach uczestnictwa danej osoby w naradzie; stanowiska uczestników narady (nie ma przeszkód, by protokół zawierał informację o uzgodnieniu pozytywnym bądź negatywnym); informacje o podmiotach wezwanych na naradę, których przedstawiciele nie uczestniczyli w niej; podpisy uczestników narady.
Odpisy protokołu narady koordynacyjnej wydaje się na żądanie zainteresowanego uczestnika (art. 28b ust. 7 p.g.k.). Ponadto, na dokumentacji projektowej będącej przedmiotem narady koordynacyjnej przewodniczący narady zamieszcza, potwierdzoną własnoręcznym podpisem, adnotację zawierającą informację, że dokumentacja była przedmiotem narady koordynacyjnej oraz określającą sposób przeprowadzenia narady (czy odbyła się ona w formie spotkania, czy za pomocą środków komunikacji elektronicznej), jej termin i miejsce oraz znak sprawy zgodny z instrukcją kancelaryjną (art. 28cp.g.k.). W związku z tym, że zgodnie z art. 4 ust. 2 p.g.k., dla terenów zamkniętych prowadzi się mapy zawierające w swej treści sieci podziemnego uzbrojenia terenu, to podmiotowi władającemu tym terenem należy przekazać kopie dokumentacji projektowej będącej przedmiotem narady koordynacyjnej.
Co ważne, przedmiotowe uzgodnienia usytuowania sieci uzbrojenia terenu dokonane w wyniku przeprowadzonej narady koordynacyjnej nie mają określonego terminu ważności (o ile nie nastąpiły zmiany w okolicznościach faktycznych i prawnych, jakie istniały w dniu narady koordynacyjnej, jej ustalenia są wiążące do chwili uzyskania pozwolenia na budowę lub przyjęcia zgłoszenia).
Pełna treść komentarza dostępna jest w programie Serwis Budowlany .