Umowa o prace projektowe

Umowa o prace projektowe jest w istocie umową o dzieło, a więc jedną z umw nazwanych uregulowanych w przepisach kodeksu cywilnego. Zgodnie z definicją zawartą wkodeksu cywilnego przez umowę o dzieło przyjmujący zamwienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Umowa o dzieło ma więc za przedmiot zobowiązanie się przyjmującego zamwienie do wykonania (w sposb pozostawiony - w zasadzie - jego uznaniu) dla zamawiającego, za zapłatą wynagrodzenia, określonego w umowie dzieła, tj. osiągnięcie uzgodnionego przez strony rezultatu.

Obowiązki projektanta wynikające z umowy o prace projektowe determinowane są w pierwszej kolejności przez przepisy ustawy – Prawo budowlane, w szczególności art. 20 tego aktu. Do podstawowych obowiązków projektanta odnośnie do projektu budowlanego ustawa zalicza:

1)opracowanie projektu budowlanego w sposób zgodny z ustaleniami określonymi w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, o której mowa w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska lub w pozwoleniu, o którym mowa w art. 23 i art. 23a ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej, wymaganiami ustawy, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej;

2)zapewnienie, w razie potrzeby, udziału w opracowaniu projektu osób posiadających uprawnienia budowlane do projektowania w odpowiedniej specjalności oraz wzajemne skoordynowanie techniczne wykonanych przez te osoby opracowań projektowych, zapewniające uwzględnienie zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w procesie budowy, z uwzględnieniem specyfiki projektowanego obiektu budowlanego;

3)sporządzenie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ze względu na specyfikę projektowanego obiektu budowlanego, uwzględnianej w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia;

4)uzyskanie wymaganych opinii, uzgodnień i sprawdzeń rozwiązań projektowych w zakresie wynikającym z przepisów;

Obowiązkiem inwestora (zamawiającego) jest odebranie gotowego projektu i zapłata za ten projekt. Ponadto, w przypadku tej umowy do istotnych obowiązków zamawiającego należeć będzie dostarczenie projektantowi informacji, dokumentów i danych, na podstawie których projekt ma zostać sporządzony. Strony powinny w umowie szczegółowo określić rodzaj dokumentów oraz sposób i terminy przekazania ich przez zamawiającego projektantowi, a także powinny określić formę kontaktów mających na celu przekazywanie projektantowi przez zamawiającego niezbędnych informacji. Zgodnie z art. 640 k.c. jeżeli do wykonania dzieła potrzebne jest współdziałanie zamawiającego, a tego współdziałania brak, przyjmujący zamówienie może wyznaczyć zamawiającemu odpowiedni termin z zagrożeniem, iż po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu będzie uprawniony do odstąpienia od umowy. Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 7 lipca 1999 r. II CKN 426/98:

Jeżeli według umowy stron wykonanie zamówionego dzieła wymaga współdziałania zamawiającego, a ten nie współdziała, przyjmujący zamówienie może odstąpić od umowy (art. 640 k.c.). Na zamawiającym ciąży wówczas obowiązek zapłacenia wynagrodzenia, mimo niewykonania dzieła. Wynagrodzenie to ulega jednak zmniejszeniu o kwotę zaoszczędzoną przez przyjmującego zamówienie wskutek niewykonania dzieła (art. 639 k.c.).

Zamawiający będzie też odpowiedzialny za przydatność posiadanych przez niego informacji do sporządzenia projektu przez projektanta, pod warunkiem jednak, że projektant poinformuje go o niewystarczającym dla wykonania projektu zakresie dostarczonych przez zamawiającego dokumentów i informacji. Jak bowiem stanowi art. 634 k.c. jeżeli materiał dostarczony przez zamawiającego nie nadaje się do prawidłowego wykonania dzieła albo jeżeli zajdą inne okoliczności, które mogą przeszkodzić prawidłowemu wykonaniu, przyjmujący zamówienie powinien niezwłocznie zawiadomić o tym zamawiającego. Zagadnienia tego dotyczy Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 20 października 2005 r. II CK 134/2005, w którym Sąd Najwyższy orzekł następująco:

„Stosownie do art. 634 kodeksu cywilnego wykonawca powinien zawiadomić zamawiającego, że materiał mu dostarczony nie nadaje się do właściwego wykonania dzieła. Jeśli tak zrobił, a zamówienie podtrzymano, nie ponosi odpowiedzialności za wady.”

Ochrona praw autorskich projektanta

Projekt budowlany podlega ochronie przewidzianej ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jak stanowi bowiem art. 1 tej ustawy przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór), a w szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory m.in. architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne.