Pytanie:
Czy szkolenie hakowego musi zostać przeprowadzone przez UDT? Czy takie szkolenie może zorganizować inna jednostka szkoleniowa?
Odpowiedź:
Szkolenie hakowego może przeprowadzić firma szkoleniowa, UDT, a nawet sam pracodawca. Nie ma wymagań prawnych, obligujących do uzyskania uprawnień hakowego. Szkolenia z tego zakresu przeprowadzają firmy szkoleniowe, UDT prowadzi szkolenia i certyfikacje, co świadczy o dużej odpowiedzialności pracowników wykonujących czynności hakowego. Decyzja w tym zakresie należy do pracodawcy, który musi ocenić, czy wiedza i umiejętności pracownika pozwolą na bezpieczne wykonywanie pracy i niezbędne będzie tylko, np. szkolenie stanowiskowe, czy charakter pracy i jej intensywność wymagają specjalistycznego szkolenia w firmie szkoleniowej czy UDT.
Uzasadnienie:
Odnośnie do pracownika odpowiedzialnego za zawieszanie ładunku na haku dźwigu, suwnicy, żurawia, itp. urządzeń nie ma wymagań prawnych, niemniej, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 18 lipca 2001 r. w sprawie trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych, pracownik wykonujący te czynności powinien:
- znać zasady bezpiecznej pracy w zakresie transportu pionowego materiałów;
- znać zasady bezpiecznego stosowania zawiesi linowych i łańcuchowych oraz innych urządzeń pomocniczych (trawersy, drążki dystansowe, linki naprowadzające);
- opanować umiejętność porozumiewania się umownymi znakami z operatorem żurawia lub suwnicy określonymi w rozdziale 7 załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Organizowane specjalistyczne szkolenia na hakowego adresowane są do:
- pracowników służb utrzymania ruchu w przedsiębiorstwach użytkujących urządzenia transportu bliskiego,
- pracowników zakładów świadczących usługi przewozu ładunków wymagających podwieszenia przy pracach przeładunkowych,
- pozostałych osób uczestniczących w operacji przenoszenia ładunków.
Ramowy program takiego szkolenia zawiera:
- podstawowe definicje, podział, znakowanie, budowa zawiesi i ich elementów;
- instrukcje, kontrola, przechowywanie zawiesi;
- DOR zawiesi, układy pracy, sposoby podwieszania ładunku, podstawowe kryteria zużycia;
- podstawowe obowiązki hakowego, czynności zakazane, szacowanie masy ładunku, sygnały porozumiewawcze, praca w specyficznych warunkach;
- zasady postępowania w przypadku awarii lub wypadku;
UDT prowadzi certyfikacje osób wykonujących czynności sygnalisty-hakowego.
Jednostka Certyfikująca Osoby UDT-CERT (JCO UDT-CERT) oferuje, zgodnie z procesem certyfikacji, certyfikację osób wykonujących czynności sygnalisty-hakowego. Jest to certyfikacja osób odpowiedzialnych za:
- zawieszanie i odczepianie ładunku,
- użycie właściwego osprzętu dźwigowego i wyposażenia,
- zainicjowanie zamierzonego ruchu dźwignicy i ładunku (jeśli ma to zastosowanie),
- przekazywanie sygnału do operatora dźwignicy.
Program Certyfikacji Osób Wykonujących Czynności Sygnalisty-Hakowego został opracowany i wprowadzony w życie w marcu 2012 r. W programie tym określono m.in. warunki i wymagania dla osób ubiegających się o certyfikację, obowiązki osób obsługujących urządzenia techniczne, a także wskazano warunki prowadzenia egzaminu i jego zakresu dla osób ubiegających się o uzyskanie certyfikatu. W załącznikach do programu wskazano:
- wzór wniosku o certyfikację i ponowną certyfikację,
- zakres wiedzy teoretycznej i praktycznej - tematyka egzaminacyjna dla osób ubiegających się o uzyskanie certyfikatu,
- protokół egzaminacyjny,
- wzory certyfikatów dla osób obsługujących urządzenia techniczne..
Szkolenie prowadzone na podstawie programu szkoleniowego dla hakowego powinno składać się z części teoretycznej i praktycznej. Zakres tematyczny szkolenia (teoretycznego i praktycznego) hakowego powinien obejmować m.in. zagadnienia bhp dotyczące bezpieczeństwa przenoszonych ładunków, charakterystykę urządzeń dźwigowych, ogólne wiadomości o dozorze technicznym, zasady posługiwania się umownymi znakami z dźwigowym oraz szczegółowe wymagania dotyczące zawiesi i sprzętu pomocniczego stosowanego do przenoszenia ładunków za pomocą dźwignic. Szkolenie powinno kończyć się egzaminem przed Komisją egzaminacyjną powołaną przez Dyrektora Oddziału terenowego UDT, po zdaniu którego, hakowy otrzymuje certyfikat Osoby Wykonującego Czynności Sygnalisty-Hakowego.
