Przekazanie firmy po śmierci właściciela ma być łatwiejsze. Ministerstwo Rozwoju i Technologii pracuje nad pakietem zmian dla przedsiębiorców. Zawiera on również propozycje dotyczące sukcesji. Mają one usunąć pojawiające się obecnie wątpliwości. W tym celu projekt przewiduje zmiany w kilku ustawach, a mianowicie: o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (dalej jako: ustawa sukcesyjna), w prawie bankowym, w ordynacji podatkowej oraz w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.
Proponowane zmiany chwalą eksperci. Ich zdaniem powinny usprawnić powoływanie zarządu sukcesyjnego oraz prowadzenie działalności gospodarczą po śmierci przedsiębiorcy, do czasu rozstrzygnięcia sprawy spadkowej.
Zobacz procedurę w LEX: Postępowanie w sprawie o ustanowienie zarządu sukcesyjnego >
Mniejsza liczba spadkobierców powoła zarząd
Ministerstwo rozwoju chce zmienić art. 11 ustawy sukcesyjnej tak, by usunąć wątpliwości dotyczące powoływania kolejnych zarządców sukcesyjnych za życia przedsiębiorcy. - Chodzi o doprecyzowanie zasad postępowania w wypadku śmierci osoby powołanej na zarządcę sukcesyjnego. Obecnie przepis sugeruje, że przedsiębiorca nie może powołać kolejnego zarządcy sukcesyjnego. Po usunięciu przepisu, a dokładnie po uchyleniu ustępu 4 w art. 11 przedsiębiorca będzie mógł wskazywać kolejne osoby. W przypadku natomiast śmierci przedsiębiorcy, uprawnienie będzie przysługiwać spadkobiercom - tłumaczy Tomasz Uljasz, adwokat, of counsel w RESIST Rezanko Sitek.
Zobacz procedurę w LEX: Postępowanie o wydanie zezwolenia na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd przez zarządcę sukcesyjnego >
Projekt zmniejsza jednocześnie liczbę spadkobierców powołujących zarządcę sukcesyjnego po śmierci przedsiębiorcy (art. 12 ustawy sukcesyjnej ). Aktualnie wymagana jest zgoda osób, którym łącznie przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku nie mniejszy niż 85/100. Projekt obniża procentowy udział niezbędny do ustanowienia zarządcy sukcesyjnego z 85 do 75 proc.
- Dotychczasowy udział był zbyt wygórowany. W przypadku konfliktów rodzinnych trudno było powołać zarządcę. Zmniejszenie progu udziałów powinno poprawić pewność obrotu gospodarczego i procesy sukcesji w firmach rodzinnych - uważa Katarzyna Wojarska-Aleksiejuk, adwokat w Kancelarii Prawnej Wojarska-Aleksiejuk & Wspólnicy.
Zobacz procedurę w LEX: Osoby uprawnione do zarządu przedsiębiorstwem w spadku do dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego albo wygaśnięcia uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego >
Będzie wynagrodzenie i automatyczne przedłużenie
Projekt doprecyzowuje ustawę sukcesyjną także w zakresie wynagrodzenia zarządcy sukcesyjnego. Przewiduje, że może je pobierać, co obecnie nie jest takie znowu oczywiste (art. 26 ustawy sukcesyjnej). - Rozwiązanie jest słuszne, ponieważ pojawiały się wątpliwości, czy wymagane jest wynagrodzenie np. w przypadku, gdy zarządcą sukcesyjnym zostaje np. małżonek zmarłego przedsiębiorcy i który nie chce wypłacać sam sobie wynagrodzenia za pełnioną funkcję - wyjaśnia mec. Tomasz Uljasz.
Czytaj w LEX: Zarząd sukcesyjny przedsiębiorstwem osoby fizycznej w praktyce notarialnej >
Ponadto nie będzie można przywrócić zarządu sukcesyjnego po jego wygaśnięciu (art. 56 ustawy sukcesyjnej). Jak wyjaśnia ministerstwo rozwoju zarząd sukcesyjny jest rozwiązaniem tymczasowym, umożliwiającym załatwienie przez spadkobierców spraw spadkowych i rozstrzygnięcie co do dalszych losów przedsiębiorstwa. Wygaśnięcie zarządu sukcesyjnego ma daleko idące skutki, zarówno w stosunku do pracowników, jak i kontrahentów, a także w zakresie obowiązków publiczno-prawnych. Przywracanie więc zarządu sukcesyjnego mogłoby negatywnie wpłynąć na pewność obrotu gospodarczego.
Czytaj w LEX: Doradca podatkowy jako zarządca sukcesyjny przedsiębiorstwem osoby fizycznej >
Projekt przewiduje jednocześnie, że zarząd sukcesyjny będzie przedłużany automatycznie do momentu wydania postanowienia przez sąd w tej sprawie (art. 60 ustawy sukcesyjnej). Obecnie bardzo często zdarza się, że wniosek o przedłużenie zarządu sukcesyjnego jest składany tuż przed jego wygaśnięciem, a sądy nie mają wystarczająco dużo czasu na wydanie postanowienia w tym zakresie. - Biorąc pod uwagę obłożenie sądów sprawami oraz długość oczekiwania na rozpoznanie wniosków, takie rozwiązanie jest słuszne i zapewnia ciągłość zarządu sukcesyjnego - twierdzi Tomasz Uljasz.
Czytaj w LEX: Umowy dotyczące spadku obejmującego przedsiębiorstwo rodzinne na przykładzie rozwiązań hiszpańskich >
Propozycję chwali również dr Aleksandra Krawczyk, adwokat z Ecolegal. - Obecnie wniosek o przedłużenie zarządu nie wstrzymuje w żaden sposób wykreślenia przedsiębiorcy z CEIDG. Zarząd ustanawia się na 2 lata i można go przedłużyć, ale wymaga to złożenia wniosku do sądu. Niejednokrotnie wnioski złożone nawet na 3-4 miesiące przed upływem 2 lat nie są rozpatrywane na czas i zanim sąd przedłuży zarząd przedsiębiorca zostaje wykreślony z CEIDG. Planowana zmiana ma polegać na tym, że sąd, który otrzyma taki wniosek, poinformuje o tym CEIDG i CEIDG wstrzyma się z wykreśleniem przedsiębiorcy do czasu rozstrzygnięcia przez sąd o tym wniosku - wyjaśnia mec. Krawczyk.
Sprawdź w LEX: Czy można przenieść za zarządcę sukcesyjnego zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych? >
Zarządca z dostępem do bankowości elektronicznej
MRiT proponuje zmiany w prawie bankowym. Doprecyzowany zostanie konkretnie art. 59c ust. 1. Nowe przepisy będą przewidywać, ze rachunek bankowy zmarłego przedsiębiorcy będzie prowadzony na dotychczasowych zasadach. W praktyce oznacza to, że jeżeli przedsiębiorca korzystał z bankowości elektronicznej, zarządca sukcesyjny może mieć do niej dostęp w takim samym zakresie.
- Obecnie ogromną bolączką spadkobierców po osobach prowadzących działalność gospodarczą jest to, że po ich śmierci w ogóle nie mają dostępu do kont bankowych. Nie mogą dokonywać przelewów (choćby na rzecz pracowników), a nawet otrzymać wyciągu z konta. To zmieni się i spadkobiercom pomoże - uważa dr Aleksandra Krawczyk.
Kolejna propozycja dotyczy ubezpieczenia społecznego. Zgodnie z art. 26 ustawy sukcesyjnej do wynagrodzenia zarządcy sukcesyjnego stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu cywilnego o zleceniu. Zarządca sukcesyjny może również pełnić swoją funkcję bez wynagrodzenia. W związku z pojawiającymi wątpliwościami w zakresie obowiązku opłacania składek przez takich zarządców sukcesyjnych, proponuje się doprecyzowanie w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, że zarządca sukcesyjny pełniący funkcję bez wynagrodzenia nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym.
Zmiany podatkowe
Zmiany w ordynacji podatkowej mają usunąć wątpliwości interpretacyjne związane z przejęciem praw i obowiązków w prawie podatkowym po zmarłym przedsiębiorcy. Jeżeli na podstawie przepisów prawa podatkowego, spadkodawcy albo przedsiębiorstwu w spadku przysługiwały prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek.
- W ten sposób w obszarze podatkowym tworzy się prawdziwą podstawę do przejęcia działalności po spadkodawcy i dalszego jej prowadzenia, a nie, jak to ma miejsce obecnie, w zasadzie rozpoczynania jej na nowo - wyjaśnia dr Aleksandra Krawczyk.
WZORY DOKUMENTÓW DOT. ZARZĄDU SUKCESYJNEGO:
- Protokół powołania zarządcy sukcesyjnego >
- Pismo zarządcy sukcesyjnego prowadzącego przedsiębiorstwo o udzieleniu pełnomocnictwa >
- Protokół odwołania zarządcy sukcesyjnego >
- Zgoda osoby której przysługuje udział w przedsiębiorstwie spadku na powołanie zarządcy sukcesyjnego >
- Zgłoszenie kontynuacji prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku naczelnikowi urzędu skarbowego mimo nieustanowienia zarządu sukcesyjnego >
Cena promocyjna: 116.1 zł
|Cena regularna: 129 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 103.2 zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.