Z dniem 5 września 2013 r. weszło w życie nowe rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie (Dz. U. z 2013 r. poz. 640), wprowadziło definicję przyłącza gazu (we wcześniejszym rozporządzeniu nie było takiej definicji) o następującej treści: przyłącze gazowe – odcinek gazociągu od gazociągu zasilającego do kurka głównego służący do przyłączania instalacji gazowej, którego częścią może być zespół gazowy, w tym punkt gazowy lub stacja gazowa. W rozporządzeniu znalazła się ponadto nowa (zmieniona) definicja stacji gazowej: stacja gazowa – zespół urządzeń lub obiekt budowlany wchodzący w skład sieci gazowej, spełniający co najmniej jedną z funkcji: redukcji uzdatnienia, pomiarów lub rozdziału gazu ziemnego, z wyłączeniem zespołu gazowego na przyłączu.


Czy nie ma sprzeczności między tymi definicjami?


Czy stacja gazowa (w określonych okolicznościach) może być faktycznie częścią przyłącza gazowego jako zespól gazowy?

Czy świetle powyższych definicji (mając na względzie wprowadzenie definicji zespołu gazowego na przyłączu) wszystkie stacje gazowe zlokalizowane na przyłączu gazu, bez względu na przepustowość, będzie można realizować w oparciu o zgłoszenie robót budowlanych?

Odpowiedź
Stacja gazowa może stanowić część przyłącza w rozumieniu rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie (Dz. U. z 2013 r. poz. 640) - dalej r.w.t.g., nie oznacza to jednak, że definicja ta jest wiążąca na gruncie art. 29 ust. 1 pkt 20 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.) - dalej pr. bud.

Uzasadnienie
Rozporządzenia wydawane przez ministrów i inne (wskazane w Konstytucji RP) naczelne organy administracji państwowej są – w świetle tejże Konstytucji RP – aktami "podustawowymi". Oznacza to przede wszystkim, że mają charakter wykonawczy do ustawy – wydawane są "w celu wykonania ustawy", na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie i tylko w granicach tego upoważnienia. Mają także niższą niż ustawa moc prawną – a w związku z tym muszą być z ustawą zgodne. Konsekwencją przyjętej w Konstytucji hierarchicznej budowy systemu źródeł prawa jest m.in. to, że rozporządzenie nie powinno definiować pojęć ustawowych, jeśli ustawa nie upoważniła ministra do ustalenia takich definicji. Tak więc – przykładowo - w wyroku z dnia 21 maja 2009 r., II SA/Gd 86/09, LEX nr 558372, WSA w Gdańsku uznał, że pojęcie budynku gospodarczego w rozumieniu § 3 pkt 8 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.) - dalej r.w.t. zostało w zdefiniowane tylko na potrzeby tego rozporządzenia i nie stanowi definicji legalnej budynku gospodarczego z przepisu art. 29 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.) - dalej pr. bud. nie może być więc wykorzystane przy jego wykładni, w celu ograniczenia uprawnień inwestorów wynikających z tego przepisu, a tym samym nie może stanowić podstawy prawnej do nałożenia na inwestora obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę.

Podobny kierunek obrało rozumowanie WSA w Warszawie w wyroku z dnia 18 czerwca 2004 r., IV SA 54/03, LEX nr 158973, WSA stwierdził bowiem, że rozumienie pojęć określonych w rozporządzeniu Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 20 grudnia 1996 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane gospodarki wodnej i ich usytuowanie (Dz. U. z 1997 r. Nr 21, poz. 111), może mieć przy dokonywaniu wykładni przepisów pr. bud. jedynie zastosowanie posiłkowe - ograniczone, gdyż w zakresie art. 3 pr. bud. (słowniczek) ustawodawca nie przewidział żadnych delegacji - szczegółowych upoważnień do wydania rozporządzeń (a w związku z tym brak jakichkolwiek racjonalnych przesłanek, aby można było pomost przyporządkować któremuś z pojęć zawartych w art. 82 ust. 3 pkt 2 w związku z art. 83 ust. 3 pr. bud.).

Przepisy techniczno-budowlane (rozporządzenia ministrów ustalające warunki techniczne obiektów budowlanych) wydawane są na podstawie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 7 ust. 2 pr. bud. (w zw. z art. 7 ust. 1). Przepis ten upoważnia właściwych ministrów do określenia w drodze rozporządzenia m.in. "warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i ich usytuowanie, uwzględniając wymagania, o których mowa w art. 5". Przepis ten nie stanowi więc podstawy do zdefiniowania pojęcia "przyłącze" wiążącego na gruncie art. 29 ust. 1 pr. bud. Definicja zawarta w rozporządzeniu będzie mogła mieć znaczenie jedynie posiłkowe przy interpretacji ustawy. Prawdopodobnie dopiero orzecznictwo sądów administracyjnych rozstrzygnie, czy w związku z tym zwolnienie z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę przyłączy (zawarte w art. 29 ust. 1 pkt 20 pr. bud.) obejmować będzie także zespoły gazowe (stacje gazowe lub punkty gazowe) zlokalizowane na tym przyłączu. Co do zasady orzecznictwo sądów administracyjnych nieprzychylne jest rozszerzającej interpretacji postanowień zawartych w art. 29 ust. 1 i 2 pr. bud., jako przepisu, który wprowadza wyjątki od zasady ustanowionej w art. 28 ust. 1 pr. bud.

Definicje zawarte w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie (Dz. U. z 2013 r. poz. 640) - dalej r.w.s.g., zacytowane w pytaniu, są częściowo wadliwie skonstruowane od strony formalnej, ponieważ nie wiadomo, czy stacja gazowa zlokalizowana na przyłączu jest stacją gazową czy nie jest. Praktyczne konsekwencje tego pytania to kwestia, czy wymagania ustalone dla stacji gazowych w rozdziale 3 stosuje się także wobec stacji gazowej zlokalizowanych na przyłączu – czy też wobec tych stacji stosuje się tylko ustalone w rozdziale 4 wymagania dla "zespołu gazowego na przyłączu" (zdefiniowanego w § 2 pkt 42 r.w.s.g.). W świetle zacytowanej definicji "stacji gazowej" (która z tej definicji wyłącza zespoły gazowe, a więc także stacje gazowe, na przyłączu) ta druga odpowiedź wydaje się bardziej prawidłowa i taki był m.in. cel swoistego "zapętlenia pojęciowego" w cytowanych definicjach.