Powód wniósł o zasądzenie od przedsiębiorstwa państwowego odszkodowania za obniżenie wartości nieruchomości w związku z hałasem lotniczym i ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania.
Wyrok SO
Uchwałą sejmiku województwa utworzono obszar ograniczonego użytkowania, w którym to obszarze położona jest nieruchomość powoda. Wartość nieruchomości powoda zmniejszyła się względem okresu przed wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania. Spadek wartości związany jest zaś z hałasem lotniczym. Hałas jest negatywnie postrzegany przez nabywców nieruchomości. Wobec powyższego SO zasądził na rzecz powoda odszkodowanie w kwocie 18.000 zł.
Podstawa roszczenia powoda
Zgodnie z art. 129 ust. 1 i 2 ustawy - Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) jeżeli w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości korzystanie z niej lub z jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe lub istotnie ograniczone, właściciel nieruchomości może żądać wykupienia nieruchomości lub jej części. W związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę; szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości. Zdaniem SO, należność odszkodowania na rzecz powoda wynikała z objęcia nieruchomości powoda obszarem ograniczonego użytkowania. Dopóki obszar ten istnieje, korzystanie z nieruchomości nią objętą jest ograniczone, co obniża jej wartość.
Stanowisko SA
SA uwzględnił apelację pozwanego i oddalił powództwo w całości. SA przyjął bowiem, że powód nie wykazał zasadności swojego roszczenia. Jako okoliczność bezsporną uznał SA to, że nieruchomość powoda znajduje się na obszarze ograniczonego użytkowania ustanowionym uchwałą sejmiku. W ocenie tego sądu nie można jednak zgodzić się z poglądem, że ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania spowodowało samo przez się ograniczenie możliwości korzystania z nieruchomości lokalowej powoda.
Utrwalony pogląd
W orzecznictwie uznaje się, że do powstania odpowiedzialności odszkodowawczej w związku z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania wystarczające jest stwierdzenie, iż właściciel lokalu położonego w tym obszarze zostaje pozbawiony możliwości obrony przed oddziaływaniem, przeciwko któremu w razie nieustanowienia tego obszaru mógłby skutecznie wystąpić. Chodzi tu np. o hałas pochodzący z działalności powodującej ustanowienie obszaru, np. lotniczej. Jednakże odszkodowanie nie przysługuje, jeżeli nie zmieniają się istniejące już ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości.
Niezasadne żądanie pozwu
SA przyjął, że ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania uchwałą nie zwiększyło dopuszczalnego poziomu hałasu w lokalu powoda. Częścią obszaru ograniczonego użytkowania objęto tereny o poziomie hałasu nocnego przekraczającym 45 dB, ale nie wyższym niż 50 dB. Tymczasem z rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku z 14.06.2007 r. (Dz.U. Nr 120, poz. 826) wynika, że dopuszczalny poziom hałasu wywoływanego przez samoloty wynosi na terenie zabudowanym 50 dB. Zarazem wprawdzie samo w sobie wytwarzanie hałasu może być co do zasady podstawą odpowiedzialności odszkodowawczej, tym niemniej jest tak tylko w przypadku hałasu o nasileniu przekraczającym dopuszczalną miarę. Dopiero wówczas bowiem można go uznać za oddziaływanie bezprawne. Skoro więc poziom hałasu na nieruchomości powoda nie przekracza dopuszczalnych 50 dB, to sam w sobie fakt, że znajduje się ona w obszarze ograniczonego użytkowania, nie zmniejsza jej wartości. Z tego też względu, SA zmienił wyrok i oddalił w całości powództwo.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 5.04.2017 r., VI ACa 2011/15
