Pytanie:
W jakim przypadku realizacja wolnostojącego urządzenia reklamowego możliwa jest na podstawie zgłoszenia, a w jakim wymaga uzyskania pozwolenia na budowę?

Odpowiedź:
Kluczowym kryterium jest przy tym sposób posadowienia reklamy oraz sposób związania jej z gruntem, a tym, samym możliwość kwalifikacji reklamy wolnostojącej jako budowli w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane.

Uzasadnienie:
W art. 29 ust. 2 pkt 6 w zw. z art. 30 ust. 1 pkt 2 pr. bud., wykonanie robót budowlanych polegających na instalowaniu tablic i urządzeń reklamowych nie wymaga konieczności uzyskania pozwolenia na budowę lecz zgłoszenia organowi administracji architektoniczno – budowlanej.

Ustalając to, czy reklama wolnostojąca będzie wymagała pozwolenia na budowę czy też może być realizowana na zgłoszenie w świetle przytoczonego przepisu, koniecznym jest odpowiedzenie na pytanie czy mamy do czynienia z budowlą w rozumieniu art. 3 pkt 3 pr. bud. W tym przepisie ustawodawca wymienił jako budowlę wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe.

W orzecznictwie sądowo-administracyjnym podkreśla się, że o tym czy urządzenie reklamowe jest trwale związane z gruntem, czy też nie, nie decyduje metoda i sposób związania z gruntem, ale to czy wielkość tego urządzenia, jego konstrukcja, przeznaczenie i względy bezpieczeństwa wymagają takiego trwałego związania. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny, ustawodawca w przepisach Prawa budowlanego nie sklasyfikował urządzeń reklamowych w zależności od ich wielkości, masy czy parametrów płaszczyzny reklamowej.

Jednak nie oznacza to, że klasyfikacja taka nie wynika z przepisów o warunkach techniczno-budowlanych, czy też z elementarnych zasad projektowania obiektów budowlanych, czy z zasad techniki i praw fizyki, a przepis art. 5 pr. bud. nakazuje wzięcie pod uwagę przy projektowaniu i budowie obiektu budowlanego przewidywanego okresu użytkowania obiektu, przepisów techniczno-budowlanych oraz zasad wiedzy technicznej.

Konstrukcja nośnika reklamowego, która ma uniemożliwić łatwe jej przesunięcie, przeniesienie w inne miejsce czy zniszczenie przy silnych podmuchach wiatru musi być w odpowiedni techniczny sposób powiązana trwale z gruntem, co nadaje jej cechy budowli. W konsekwencji oznacza to konieczność uzyskania pozwolenia na budowę (w tym punkcie odsyłam do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 12 grudnia 2012 r., sygn. akt II SA/Gd 559/12, publ. LEX nr 1234220, gdzie zawarto analizę orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego).

Kolejna kwestia dotyczy sytuacji, kiedy to możliwa jest realizacja reklamy wolnostojącej na podstawie zgłoszenia (art. 29 ust. 1 pkt 6 pr. bud.). W świetle wskazanych powyżej ustaleń ma to miejsce wówczas, gdy nie jest koniecznym trwałe związanie z gruntem (o czym była mowa powyżej).
Warto przy tym wskazać na stanowisko Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego (dalej GUNB), który w analizie "w sprawie tablic i urządzeń reklamowych jako obiektów budowlanych o których mowa w art. 3 pkt 1 ustawy Prawo budowlane", wskazując, że "ostateczna kwalifikacja konkretnych robót budowlanych, jako wymagających uzyskania pozwolenia na budowę, dokonania zgłoszenia, czy tez zwolnienia z obu obowiązków należy do właściwego miejscowo organu administracji architektoniczno – budowlanej, który na podstawie pełnej znajomości stanu faktycznego i prawnego sprawy jest kompetentny do zajęcia stanowiska w sprawie w tym zakresie".

Na marginesie należy dodać, że we wskazanym stanowisku GUNB rozpatrywał kwestię zakwalifikowania reklamy jako obiektu małej architektury, stwierdzając, że "w pewnych warunkach tablice i urządzenia reklamowe mogą być kwalifikowane jako obiekty małej architektury – ale tylko wtedy, gdy ich funkcja nie jest jedynie reklamowa". W tym przypadku, zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 4 pr. bud. wymaga zgłoszenia jeżeli będzie realizowane w miejscach publicznych.