Sejm uchwalił tę ustawę we wtorek 9 maja, od 1 lipca przepisy zaczną obowiązywać.
Dotychczas nie było gwarancji, że rolnik otrzyma zapłatę za swoje produkty w sytuacji, gdy dana firma będzie niewypłacalna albo jeśli jest wobec niej prowadzone postępowanie upadłościowe. Dlatego w ustawie o Funduszu Ochrony Rolnictwa (za który odpowiada Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi) znalazły się rozwiązania, które mają przyczynić się do lepszej ochrony rolników.
Rekompensata przy głębokim spadku przychodów
Nowe przepisy mają przede wszystkim umożliwić uzyskanie producentom rolnym częściowych rekompensat w sytuacji, gdy ich przychody znacząco spadną. Mają one pozwolić przetrwać prowadzonej działalności rolnej, umożliwić spłatę bieżących zobowiązań i zaspokoić podstawowe potrzeby rodziny. Jak zaznaczono w uzasadnieniu projektu, rozwiązanie jest o tyle uzasadnione, że od tego typu ryzyka nie da się wykupić polisy ubezpieczeniowej, która mogłaby ewentualnie wpłynąć na zabezpieczenie finansów.
Czytaj też: Można usunąć drzewa i krzewy, aby przywrócić użytkowanie rolnicze gruntu >
Nowy fundusz poprowadzi KOWR
Dlatego resort rolnictwa zaproponował utworzenie nowego typu funduszu - Funduszu Ochrony Rolnictwa. Będzie on dotyczyć podmiotów prowadzących skup, przechowywanie, obróbkę, przetwarzanie lub dalszą odsprzedaż produktów rolnych. Z funduszu miałyby być wypłacane rekompensaty dla rolników w momencie, gdy dana firma stałaby się niewypłacalna. Będzie on prowadzony przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa.
Fundusz będzie wyodrębnionym rachunkiem bankowym administrowanym przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR), który będzie upoważniony do dysponowania jego środkami. KOWR będzie również zapewniał obsługę prawną oraz techniczno-biurową Funduszu Ochrony Rolnictwa, ustalał plan finansowy oraz opracowywał sprawozdanie z jego realizacji.
Środki finansowe Funduszu nie będą środkami publicznymi w rozumieniu ustawy o finansach publicznych. Koszty związane z realizacją przez KOWR zadań związanych z obsługą Funduszu będą pokrywane ze środków Funduszu w ryczałtowej wysokości 2,5% sumy wpłat na Fundusz w danym roku.
Dochodami Funduszu będą:
- wpłaty na Fundusz dokonywane przez podmioty skupujące,
- odsetki od środków lokowanych w formie depozytu Ministra Finansów oraz
- środki finansowe odzyskane przez KOWR w wyniku prowadzonych postępowań upadłościowych od podmiotów skupujących, które stały się niewypłacalne, na rzecz Funduszu z tytułu roszczeń po wypłacie producentom rolnym rekompensat.
Do wpłat na Fundusz będą obowiązane podmioty skupujące, będące podatnikami podatku od towarów i usług. Wpłaty będą naliczane w wysokości 0,125% wartości produktów rolnych bez podatku od towarów i usług określonych w załączniku I do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, nabytych od producentów rolnych w rozumieniu ustawy o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności. Wartość produktów rolnych bez podatku od towarów i usług nabytych od producenta rolnego będzie ustalana na podstawie faktur VAT i faktur VAT RR uwzględnianych w deklaracjach podatkowych.
Czytaj też w LEX: Podstawa opodatkowania w podatku rolnym >>>
Dla kogo rekompensaty?
Ze środków finansowych Funduszu będą przyznawane i wypłacane rekompensaty producentom rolnym, którzy nie otrzymali zapłaty za produkty rolne zbyte podmiotowi skupującemu, który stał się niewypłacalny. Wysokość rekompensaty będzie ustalana jako iloczyn procentowej stawki i kwoty wierzytelności netto za zbyte produkty rolne, za które producent rolny nie otrzymał zapłaty od podmiotu skupującego, który stał się niewypłacalny.
Stawka rekompensaty będzie określana corocznie, w terminie do 31 maja, w drodze rozporządzenia Ministra Finansów.
Rekompensata będzie przyznawana na wniosek producenta rolnego, w drodze decyzji administracyjnej, przez dyrektora oddziału terenowego Krajowego Ośrodka właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę tego producenta rolnego, w terminie do dnia 30 czerwca danego roku.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2023 r.
Czytaj też w LEX: Dopuszczalność zmniejszenia emerytury lub renty rolniczej ze względu na dodatkowy przychód uprawnionego - uwagi krytyczne >>>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
