Raport "CE CFO Survey — Getting ready for the GenAI journey?" jest trzecim suplementem publikowanym w ramach 16. edycji badania Deloitte Central Europe CFO Survey, które przeprowadzono między październikiem a grudniem 2023 r. Publikacja zawiera analizę opinii około 500 dyrektorów finansowych, reprezentujących organizacje działające na 15 rynkach Europy Środkowej. Badani wypowiedzieli się na temat kluczowych korzyści i wyzwań związanych z wdrażaniem generatywnej AI.

Początek drogi

Wraz z popularyzacją narzędzi bazujących na generatywnej sztucznej inteligencji, rośnie świadomość znaczenia tej technologii dla działalności przedsiębiorstw. W Polsce już 83 proc. badanych CFO dostrzega znaczenie AI w kontekście strategii biznesowej, co obok Rumunii jest najwyższym wynikiem w regionie. Co ciekawe, choć w Czechach i Słowacji podobną opinię podziela tylko co drugi ankietowany, to jednocześnie południowi sąsiedzi Polski wydają się być najbardziej zaawansowani w adopcji nowej technologii. 20 proc. słowackich i czeskich CFO wskazało, że w ich firmach wdrażanie nowych rozwiązań AI już stało się częścią strategii biznesowej (w porównaniu do 8 proc. w Polsce). Jednocześnie co czwarta środkowoeuropejska firma jest na etapie pozyskiwania wiedzy o AI, co jest tendencją widoczną także na naszym rynku. Patrząc całościowo na region Europy Środkowo -Wschodniej, co trzeci ankietowany CFO uważa, że jest jeszcze zbyt wcześnie, aby określić sposób, w jaki ich organizacje zamierzają korzystać ze sztucznej inteligencji. W Polsce jest to 40 proc. Jedynie 4 proc. organizacji w regionie czeka i obserwuje działania konkurencji w zakresie implementacji AI.

Różnicę w podejściu do inwestycji w AI widać także w zależności od sektora m.in. w postaci nakładów, jakie przedstawiciele danej branży zamierzają przeznaczać na rozwój nowej technologii. Liderem w tej kategorii w regionie jest sektor finansowy: niemal co drugi podmiot z tej branży planuje wydać na rozwój AI ponad 1 proc. swojego budżetu. Podobna skala inwestycji rozważana jest przez 38 proc. firm z sektora technologii, mediów oraz telekomunikacji oraz 37 proc. podmiotów oferujących usługi biznesowe i profesjonalne. Najmniej gotowych do przeznaczania na AI więcej niż 1 proc. budżetu znajduje się wśród przedstawicieli sektora przemysłowego (24 proc.) oraz farmaceutycznego (20 proc.).

- Wdrożenie generatywnej AI w działalność firmy to proces wymagający odpowiedniego planowania. Implementacja nowej technologii powinna uwzględniać nie tylko aspekty finansowe, ale także kompetencje niezbędne w całym procesie oraz kluczowe kwestie regulacyjne. W dobie postępującej digitalizacji firmy dążące do zajęcia pozycji liderów i w swoich sektorach muszą zaadaptować narzędzia bazujące na sztucznej inteligencji. W najbliższej przyszłości to zdolność do wykorzystywania nowych technologii, jak i otwartość kadry pracowniczej na zmiany może decydować o tym, czy dany podmiot uzyska przewagę konkurencyjną w coraz dynamiczniej zmieniającym się świecie - mówi Jan Michalski, partner, lider Gen AI CE, Deloitte. 

Czytaj też: AI Act wkrótce zmieni firmową rzeczywistość - warto się już przygotowywać

Korzyści innowacyjne mniej oczywiste

Perspektywa braku stabilności warunków ekonomicznych w trakcie najbliższych 12 miesięcy skłania dyrektorów finansowych do poszukiwania w pierwszej kolejności narzędzi umożliwiających poprawę sytuacji finansowej ich organizacji. Dla połowy ankietowanych w Polsce i w regionie generatywna AI ma stanowić sposób na redukcję kosztów. Drugą z oczekiwanych przez nich korzyści jest poprawa dokładności modeli i prognoz, co może pomóc w szybszym reagowaniu na zmiany w otoczeniu biznesowym. Aktualnie jedynie co trzeci respondent wskazuje na korzyści w zakresie tworzenia nowych produktów i usług. Przewiduje się jednak, że w dłuższej perspektywie główną wartością z zastosowania generatywnej sztucznej inteligencji ma być zdolność do tworzenia innowacji i transformacji przedsiębiorstwa. Obecnie najwięcej zwolenników wykorzystania AI do innowacji w obszarze nowych produktów i usług pochodzi z Rumunii (42 proc.) oraz Czech (40 proc.), podczas gdy w Polsce takie zastosowanie nowych narzędzi wymienia co trzeci badany. Polscy respondenci w mniejszym stopniu widzą także możliwość wykorzystania nowej technologii w obsłudze klienta (17 proc. vs. średnio do 34 proc. dla regionu). Jednak w odróżnieniu od innych rynków polscy CFO jako jedną z głównych zalet generatywnej AI wymieniają możliwość zwiększenia skali swojej działalności (36 proc. vs. średnio 22 proc. dla pozostałych krajów).

Obecne spojrzenie na generatywną AI w znacznym stopniu determinowane jest przez wysokie koszty funkcjonowania przedsiębiorstw, z którymi firmy zmagają się od dłuższego czasu. W dalszej perspektywie kluczowe jest jednak odejście od postrzegania sztucznej inteligencji jako kolejnego rozwiązania technologicznego na rzecz czynnika, który transformuje działalność przedsiębiorstwa, analogicznie jak Internet, który stworzył nowe możliwości w postaci e-commerce. Oznacza to, że organizacje powinny dokonać analizy swoich procesów i wypracować nowe metody działania, tak aby zapewnić sobie przewagę konkurencyjną z wykorzystania generatywnej AI, jednocześnie skutecznie zarządzając ryzykami - wskazuje Piotr Mechliński, partner associate, Risk Analytics & AI, Deloitte. 

 

Kadry i prawo

Polscy respondenci, tak jak przedstawiciele pozostałych krajów Europy Środkowej, za kluczowe wyzwanie w procesie adopcji nowej technologii uznają posiadanie odpowiednio wykształconych pracowników (71 proc. co jest najwyższym wynikiem w regionie) oraz kwestie związane z zasobami technologicznymi i jakością danych (58 proc. w Polsce i 50 proc. w regionie). Do najważniejszych wyzwań polscy ankietowani zaliczają dodatkowo konieczność zapewniania bezpieczeństwa danych i użytkowników (57 proc. vs. średnia 41 proc. dla regionu) oraz zgodność z przepisami prawa (24 proc. vs. średnia 14 proc.). W Europie Środkowej na trzecim miejscu na liście barier uplasował się koszt związany z inwestycją (48 proc. wskazań).

- Zapewnienie zgodności ze zmieniającymi się regulacjami prawnymi od dłuższego czasu stanowi wyzwanie dla polskich przedsiębiorstw. Zjawisko to znajduje swoje odzwierciedlenie również przy okazji implementacji rozwiązań technologicznych, takich jak AI. Poza polskim porządkiem prawnym istnieje szereg przepisów unijnych regulujących obszary technologiczne, takich np. jak przyjęte niedawno rozporządzenie w sprawie sztucznej inteligencji. Jednak dobrze przygotowane i prawidłowo przeprowadzone procesy implementacji generatywnej sztucznej inteligencji – uwzględniające kwestie regulacyjne, prawne, etyczne, a także wymogi w zakresie cyberbezpieczeństwa – mogą zapewnić zwrot z inwestycji przy ograniczeniu ryzyk wiążących się z korzystaniem z tych przełomowych technologii - podkreśla Mateusz Ordyk, radca prawny, partner w Deloitte Legal. 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.