Instytucja zawieszenia działalności gospodarczej uregulowana została w art. 14a ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej - dalej u.s.d.g. Zgodnie z postanowieniami art. 14a ust. 1 u.s.d.g. przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy z zastrzeżeniem ust. 1a. Z powyższej regulacji wynika a contrario, że przedsiębiorca zatrudniający pracowników nie ma prawa do zawieszenia działalności gospodarczej. W przypadku wykonywania działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej jest skuteczne pod warunkiem jej zawieszenia przez wszystkich wspólników (art. 14a ust. 2 u.s.d.g.). Zgodnie z brzmieniem art. 14a ust. 3 u.s.d.g. w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. W okresie zawieszenia działalności gospodarczej przedsiębiorca ma jednak prawo do dokonywania niektórych, enumeratywnie wymienionych czynności pozostających w związku z zawieszoną działalnością gospodarczą. Zgodnie z art. 14a ust. 4 u.s.d.g. w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca ma prawo:
1) wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów;
2) przyjmować należności lub obowiązek regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
3) zbywać własne środki trwałe i wyposażenie;
4) uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej (powyższe prawo może być także obowiązkiem prawnym);
5) wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa;
6) osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej;
7) może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą.
Przedsiębiorca może podjąć w dowolnym momencie zawieszoną działalność gospodarczą składając w tym zakresie stosowny wniosek. Okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej, nie wcześniej niż w dniu złożenia wniosku, i trwa do dnia złożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej lub do dnia wskazanego w tym wniosku, który nie może być wcześniejszy niż dzień złożenia wniosku (art. 14a ust. 6 u.s.d.g.). Zastrzec należy, iż w odniesieniu do zobowiązań o charakterze publicznoprawnym zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej wywiera skutki prawne od dnia, w którym rozpoczyna się zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej, do dnia poprzedzającego dzień wznowienia wykonywania działalności gospodarczej (art. 14a ust. 7 u.s.d.g.).
 
 
1. Podatkowe konsekwencje zawieszenia pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych
W sytuacji, gdy podatnik prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych pojawia się pytanie o podatkowe konsekwencje zawieszenia działalności gospodarczej opodatkowanej w tej formie. Zawieszenie działalności gospodarczej ma bowiem wpływ na szereg prawnopodatkowych praw i obowiązków podatnika, takich jak możliwość uzyskiwania przychodów, rozliczanie podatków, składanie deklaracji podatkowych czy terminy płatności publicznoprawnych należności.
1.1. Przychody podatkowe
Co do zasady w okresie zawieszenia działalności gospodarczej nie jest dopuszczalne uzyskiwanie bieżących przychodów z tej działalności, przedsiębiorca może jednak uzyskać przychody wypracowane przed datą zawieszenia działalności bądź związane z pewnymi czynnościami gospodarczymi dokonanymi przed datą zawieszenia działalności (np. odsetki od lokaty bankowej założonej przed zawieszeniem działalności bądź wpływ zapłaty od kontrahenta na podstawie umowy handlowej wykonanej przed datą zawieszenia działalności). Ponadto podatnik, który zawiesił działalność może sprzedać środki trwałe i wyposażenie związane z działalnością. W tym przypadku pojawi się przychód podatkowy, od którego podatnik będzie obowiązany odprowadzić ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, ale dopiero, gdy wznowi wykonywanie działalności gospodarczej, chyba że okres zawieszenia przypada na okres 3 lat podatkowych, a środki trwałe lub wyposażenie zostały zbyte w roku podatkowym następującym po roku, w którym podatnik zawiesił działalność i poprzedzającym rok podatkowy, w którym podatnik wznowił wykonywanie działalności – wówczas podatnik rozliczy podatek (i złoży stosowną deklarację) do dnia 31 stycznia roku następującego po roku, w którym podatnik zawiesił działalność.
1.2. Zasady i terminy rozliczania zryczałtowanego podatku dochodowego w sytuacji zawieszenia działalności gospodarczej
Zgodnie z art. 21 ust. 1d u.z.p.d. w okresie zawieszenia pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podatnik jest zwolniony w zakresie tej działalności z obowiązku płacenia miesięcznego bądź kwartalnego zryczałtowanego podatku dochodowego za okres objęty zawieszeniem na zasadach art. 21 ust. 1 bądź ust. 1a u.z.p.d. Powyższa zasada dotyczy także podatników, będących osobami fizycznymi, którzy są wspólnikami spółki jawnej, jeżeli spółka ta zawiesiła wykonywanie działalności gospodarczej (art. 21 ust. 1e u.z.p.d.). Powyższą regulację stosuję się jednak pod warunkiem, że podatnik będący wspólnikiem spółki jawnej, nie później niż przed upływem 7 dni od dnia złożenia wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej zawiadomi w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o okresie zawieszenia wykonywania tej działalności. Obowiązek odrębnego poinformowania właściwego naczelnika urzędu skarbowego o zawieszeniu działalności gospodarczej przez wspólnika spółki jawnej wynika z faktu, że to spółka jako przedsiębiorca zawiesza swą działalność w trybie u.s.d.g.
W okresie zawieszenia działalności gospodarczej podatnik w ogóle nie płaci ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, co może trwać maksymalnie 24 miesiące. Obowiązek obliczenia i zapłaty zryczałtowanego podatku dochodowego za cały okres zawieszenia działalności gospodarczej wystąpi po wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej. Wedle regulacji art. 21 ust. 1g u.z.p.d. po wznowieniu wykonywania działalności podatnik będzie obowiązany obliczyć i wpłacić na rachunek urzędu skarbowego, zryczałtowany podatek dochodowy za cały okres zawieszenia działalności, w terminie:
1) do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wznowiono wykonywanie działalności gospodarczej – w przypadku podatników opłacających ryczałt miesięcznie,
2) do 20 dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym wznowiono wykonywanie działalności gospodarczej – w przypadku podatników opłacających ryczałt kwartalnie.
Zgodnie zaś z art. 21 ust. 1h u.z.p.d. w przypadku gdy wznowienie wykonywania działalności gospodarczej następuje w ostatnim miesiącu roku podatkowego, to ryczałt od przychodów ewidencjonowanych dotyczący okresu zawieszenia, podatnik jest obowiązany obliczyć i wpłacić na rachunek urzędu skarbowego, w terminie do dnia 31 stycznia następnego roku. W tym samym terminie ryczałt od przychodów ewidencjonowanych są obowiązani obliczyć i wpłacić na rachunek urzędu skarbowego, podatnicy, którzy przed zawieszeniem działalności opłacali ryczałt od przychodów ewidencjonowanych kwartalnie, jeżeli wznowienie wykonywania działalności gospodarczej następuje w ostatnim kwartale roku podatkowego.
Jeżeli natomiast, zgodnie z art. 21 ust. 1i u.z.p.d., wznowienie wykonywania działalności gospodarczej następuje w roku następującym po roku podatkowym, w którym rozpoczęto zawieszenie, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych:
1) przypadający za okres zawieszenia w roku podatkowym, w którym zawieszenie rozpoczęto, podatnik jest obowiązany obliczyć i wpłacić w terminie do dnia 31 stycznia następnego roku;
2) przypadający za okres zawieszenia w roku podatkowym, w którym wznowiono wykonywanie działalności gospodarczej, podatnik jest obowiązany obliczyć i wpłacić:
a) do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wznowiono wykonywanie działalności gospodarczej – w przypadku podatników opłacających ryczałt od przychodów ewidencjonowanych miesięcznie;
b) do 20 dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym wznowiono wykonywanie działalności gospodarczej – w przypadku podatników opłacających ryczałt od przychodów ewidencjonowanych kwartalnie,
c) do dnia 31 stycznia następnego roku - w przypadku gdy wznowienie wykonywania działalności gospodarczej następuje w ostatnim miesiącu bądź w ostatnim kwartale roku podatkowego, w zależności od tego, czy podatnik przed zawieszeniem działalności gospodarczej opłacał ryczałt od przychodów ewidencjonowanych miesięcznie czy kwartalnie.
Na mocy postanowień art. 21 ust. 1i u.z.p.d. w przypadku, gdy podatnik wznowi wykonywanie działalności gospodarczej w roku następującym dwa lata po roku podatkowym, w którym rozpoczęto zawieszenie tej działalności, to ryczałt od przychodów ewidencjonowanych:
1) przypadający za okres zawieszenia w roku podatkowym, w którym zawieszenie rozpoczęto, podatnik jest obowiązany obliczyć i wpłacić w terminie do dnia 31 stycznia następnego roku;
2) przypadający za okres zawieszenia w roku podatkowym następującym po roku, w którym zawieszenie rozpoczęto, podatnik jest obowiązany obliczyć i wpłacić w terminie do dnia 31 stycznia następnego roku;
3) przypadający za okres zawieszenia w roku podatkowym, w którym wznowiono wykonywanie działalności gospodarczej, podatnik jest obowiązany obliczyć i wpłacić:
a) do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wznowiono wykonywanie działalności gospodarczej – w przypadku podatników opłacających ryczałt od przychodów ewidencjonowanych miesięcznie;
b) do 20 dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym wznowiono wykonywanie działalności gospodarczej – w przypadku podatników opłacających ryczałt od przychodów ewidencjonowanych kwartalnie,
c) do dnia 31 stycznia następnego roku - w przypadku gdy wznowienie wykonywania działalności gospodarczej następuje w ostatnim miesiącu bądź w ostatnim kwartale roku podatkowego, w zależności od tego, czy podatnik przed zawieszeniem działalności gospodarczej opłacał ryczałt od przychodów ewidencjonowanych miesięcznie czy kwartalnie.
(...)