Odpowiedź:
Uprawnienie do skorzystania przez ojca wychowującego dziecko z urlopu ojcowskiego przysługuje nie tylko ojcu-pracownikowi, ale również ojcu-prowadzącemu pozarolniczą działalność gospodarczą. Urlop ojcowski przysługuje w wymiarze 2 tygodni. Co ważne, urlop ojcowski przysługuje niezależnie od urlopu macierzyńskiego przysługującego matce dziecka.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe określa i determinuje zawsze podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe. Warunkiem uzyskania zasiłku macierzyńskiego jest podleganie ubezpieczeniu chorobowemu. Osoby prowadzące działalność gospodarczą przystępują do tego ubezpieczenia dobrowolnie. Aby więc nabyć prawo do zasiłku macierzyńskiego należy w pierwszej kolejności podjąć działalność gospodarczą i zgłosić się do ubezpieczenia chorobowego. Biorąc pod uwagę orzecznictwo SN, w przypadku przerwy w ubezpieczeniu zdrowotnym przekraczającej 30 dni, mamy do czynienia z przerwaniem ciągłości ubezpieczenia chorobowego, co powoduje, iż po podjęciu zawieszonej działalności gospodarczej wymiar zasiłku będzie ustalany na podstawie zadeklarowanego dochodu już za okres po podjęciu zawieszonej działalności gospodarczej i po opłaceniu składek za ten okres.
W celu uzyskania zasiłku macierzyńskiego z tytułu urlopu ojcowskiego ojciec powinien złożyć do ZUS: oświadczenie do ZUS, że rezygnuje z prowadzenia działalności gospodarczej na czas opieki nad dzieckiem, skrócony akt urodzenia dziecka, oświadczenie, że zasiłku macierzyńskiego nie pobrano z innego tytułu, zaświadczenie płacenia składek na druku ZUS Z-3a.
Uzasadnienie:
Art. 184 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p. stanowi, że za czas urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego oraz urlopu rodzicielskiego przysługuje zasiłek macierzyński na zasadach i warunkach określonych odrębnymi przepisami. W tym zakresie zastosowanie znajduje art. 29a ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 z późn. zm.), w którym mowa, że zasiłek macierzyński przysługuje również ubezpieczonemu-ojcu dziecka przez okres ustalony przepisami k.p. jako okres urlopu macierzyńskiego przysługującego pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko. Z tym tylko, iż aby ojciec prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą uzyskał zasiłek macierzyński powinien być objęty dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym.
W celu otrzymania przedmiotowego urlopu, ojciec, który prowadzi własną działalność musi złożyć oświadczenie do ZUS, że rezygnuje z prowadzenia działalności gospodarczej na czas opieki nad dzieckiem. Nie jest to jednoznaczne z zakończeniem działalności gospodarczej, a oznacza jedynie, że podczas opieki nad dzieckiem ojciec nie będzie aktywny zawodowo, będzie natomiast przez ten czas korzystał z zasiłku macierzyńskiego.
Dodatkowo, do ZUS należy dostarczyć skrócony akt urodzenia dziecka, oświadczenie, że zasiłku macierzyńskiego nie pobrano z innego tytułu, zaświadczenie płacenia składek na druku ZUS Z-3a.
Aby uzyskać zasiłek w ten sposób należy podjąć zawieszoną działalność gospodarczą, złożyć odpowiednie deklaracje ZUS z zadeklarowanym wynagrodzeniem oraz odprowadzić składki z ubezpieczenia społecznego oraz z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego przy uwzględnieniu podstawy ustalania wymiaru składki ubezpieczenia.