1. WPROWADZENIE
Próby potwierdzające właściwe wykonanie robót mogą mieć różny charakter, jednak zawsze ich wynikiem jest ocena wyniku pracy wykonawcy. Warunki Kontraktowe FIDIC definiują próbki i próby następująco:
1.1 Próbki
Osiągnięcie wymaganego poziomu jakości robót wymaga ustalenia warunków jakie mają spełniać materiały i urządzenia przewidziane do zastosowania w robotach.. Większość materiałów i urządzeń jest dostarczana na teren budowy z wymaganymi certyfikatami, świadectwami badań czy dopuszczeń do obrotu, jednak ich część wymagać będzie przeprowadzenia dodatkowych badań, choćby z tytułu sprawdzenia procedur ich zastosowania. Celem zapewnienia wymaganego poziomu jakości materiałów ustala się zakres materiałów i urządzeń wymagających prób i tym samym określenia zakresu pobieranych próbek.
1.2 Próby
W opracowaniach dotyczących sposobu przeprowadzania prób nazwy ich są bardzo różne: np. częściowe, odcinków, urządzeń, rozruchowe, robót zakrywanych. Czerwona Książka nie zajmuje się tymi podziałami, do wszystkich prób oprócz końcowych stosuje jedną metodę działania. Nie mniej jednak może się zdarzyć, że w jakiś robotach uzasadnionym będzie dodatkowy podział prób i przyporządkowane im będą odpowiednie nazwy.
1.3 Próby Końcowe
Stanowią ostatni etap przed odbiorem Robót i wystawieniem Wniosku o Końcowe Świadectwo Płatności
1.4 Próby Eksploatacyjne
Dotyczą prób sprawdzających przeprowadzanych przez zamawiającego po przejęciu robót.
1.5 Miejsce określenia prób w Kontakcie
Warunki Kontraktowe FIDIC zajmują się próbami w następujących klauzulach (Czerwonej i Żółtej Książki):
4.9 Zapewnienie Jakości i wymienionym tam Systemie Zapewnienia Jakości
Rozdziale 7 - Urządzenia, Materiały i Wykonawstwo - Klauzule 7.1 - Sposób Wykonania,
7.2 -Próbki, 7.3 Inspekcje, 7.4 - Próby, 7.5 - Odrzucenie
8.3 Program, gdzie ustala się zakres i technologię prac, porządek wykonania robót i dostaw, próby, porządek inspekcji, opis metod wykonania robót, ilość personelu,
Rozdziale 9 - Próby Końcowe - Klauzule - 9.1 - Obowiązki Wykonawcy, 9.2 Opóźnione próby Końcowe9.3 - Ponowne Próby Końcowe, 9.4 - Niepomyślny wynik Prób Końcowych.
Od przygotowania wymienionych wyżej opracowań - Systemu i Programu rozpoczynają się obowiązki wykonawcy
W Żółtej Książce znajduje się ponadto Rozdział 12 - Próby Eksploatacyjne - w zasadzie wykonywane przez zamawiającego.
2 Klauzule wspólne dla CzERWONEj i ŻÓŁTEJ Książki
2.1 Klauzula 4.9 Zapewnienie Jakości
Podstawowym dokumentem (lub dokumentami) wykonawcy określającymi jego stanowisko, jak zamierza osiągnąć wymaganą w dokumentach kontraktowych jakość wykonania jest System Zapewnienia Jakości (dalej System). Przy różnorodnych technologicznie rodzajach Robót, system ten może być przedstawiany w odpowiednich poziomach szczegółowości. Ogólne zasady systemu mogą stanowić opracowanie wstępne, uszczegóławiane w trakcie wykonawstwa Robót zwłaszcza, gdy są one realizowane na podstawie dokumentacji sporządzanej sukcesywnie podczas wykonywania Robót.
Przygotowując System wykonawca powinien przeanalizować wymagania ustalone w Specyfikacjach Technicznych Wykonania i Odbioru Robót. Biorąc pod uwagę, że braki tych specyfikacji nie usprawiedliwią późniejszych zastrzeżeń do jakości nie powinno się przygotowywać Systemu jedynie pod kątem zaspokojenia wymagań zawartych w Specyfikacjach.
Przygotowując dokumenty Systemu wykonawca winien przedstawić swój punkt widzenia na sposób zapewnienia jakości, wymagane próby, procedury ich przeprowadzenia. Łatwiej prowadzi się dyskusje z Inżynierem na ten temat na początku realizacji Kontraktu, niż w czasie, kiedy w trakcie przeprowadzonych prób powstają różnice zdań pomiędzy Inżynierem a Wykonawcą.
2.3 Rozdział 7 Urządzenia, Materiały Wykonawstwo
2.3.1 Klauzula 7.1 Sposób wykonania
Klauzula 7.1 ustala wymóg, o którym często zapominają wykonawcy, że roboty mają być wykonane nie tylko zgodnie z Kontraktem, ale tez w sposób staranny zgodny z uznana dobrą praktyką. Oznacza to, że wykonawca nie powinien realizować Kontraktu według dokumentacji, co do której fachowy i staranny wykonawca może mieć zastrzeżenia. Wprawdzie określenie takie nie jest ostre, jednak zawsze wykonawca powinien pamiętać o swojej odpowiedzialności za wykonanie Robót niezgodnie z tą zasadą.
Dotyczy to także zastosowanych Urządzeń i Materiałów. Żadne decyzje personelu zamawiającego, a więc i Inżyniera, nie zwalniają wykonawcy od któregokolwiek zobowiązania i odpowiedzialności zawartych w kontrakcie.
2.3.2 Klauzula 7.2 Próbki
Do oceny materiałów służą próbki i procedury ich sprawdzania. Wykaz materiałów które powinny być poddane badaniom, procedury badań i poziomy wyników winny być ustalone w Specyfikacjach.
Rozpoczęcie prac nad próbkami rozpoczyna się od ustalenia zakresu materiałów jakie powinny być badane przed ich wbudowaniem, ustalenia warunków przeprowadzenia badań jakościowych tych materiałów oraz sposobu prezentacji wyników. Próbki dotyczą takiego zakresu, którego jakość nie może być wystarczająco określona na podstawie wymaganych świadectw, atestów czy świadectw dopuszczenia do obrotu. Badania te mogą dotyczyć także materiałów posiadających wymagane dokumenty dopuszczenia do obrotu o ile ich zastosowanie następuje w miejscach mających kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa wykonanych obiektów oraz sposobu ich eksploatacji.
Próby potwierdzające właściwe wykonanie robót mogą mieć różny charakter, jednak zawsze ich wynikiem jest ocena wyniku pracy wykonawcy. Warunki Kontraktowe FIDIC definiują próbki i próby następująco:
1.1 Próbki
Osiągnięcie wymaganego poziomu jakości robót wymaga ustalenia warunków jakie mają spełniać materiały i urządzenia przewidziane do zastosowania w robotach.. Większość materiałów i urządzeń jest dostarczana na teren budowy z wymaganymi certyfikatami, świadectwami badań czy dopuszczeń do obrotu, jednak ich część wymagać będzie przeprowadzenia dodatkowych badań, choćby z tytułu sprawdzenia procedur ich zastosowania. Celem zapewnienia wymaganego poziomu jakości materiałów ustala się zakres materiałów i urządzeń wymagających prób i tym samym określenia zakresu pobieranych próbek.
1.2 Próby
W opracowaniach dotyczących sposobu przeprowadzania prób nazwy ich są bardzo różne: np. częściowe, odcinków, urządzeń, rozruchowe, robót zakrywanych. Czerwona Książka nie zajmuje się tymi podziałami, do wszystkich prób oprócz końcowych stosuje jedną metodę działania. Nie mniej jednak może się zdarzyć, że w jakiś robotach uzasadnionym będzie dodatkowy podział prób i przyporządkowane im będą odpowiednie nazwy.
1.3 Próby Końcowe
Stanowią ostatni etap przed odbiorem Robót i wystawieniem Wniosku o Końcowe Świadectwo Płatności
1.4 Próby Eksploatacyjne
Dotyczą prób sprawdzających przeprowadzanych przez zamawiającego po przejęciu robót.
1.5 Miejsce określenia prób w Kontakcie
Warunki Kontraktowe FIDIC zajmują się próbami w następujących klauzulach (Czerwonej i Żółtej Książki):
4.9 Zapewnienie Jakości i wymienionym tam Systemie Zapewnienia Jakości
Rozdziale 7 - Urządzenia, Materiały i Wykonawstwo - Klauzule 7.1 - Sposób Wykonania,
7.2 -Próbki, 7.3 Inspekcje, 7.4 - Próby, 7.5 - Odrzucenie
8.3 Program, gdzie ustala się zakres i technologię prac, porządek wykonania robót i dostaw, próby, porządek inspekcji, opis metod wykonania robót, ilość personelu,
Rozdziale 9 - Próby Końcowe - Klauzule - 9.1 - Obowiązki Wykonawcy, 9.2 Opóźnione próby Końcowe9.3 - Ponowne Próby Końcowe, 9.4 - Niepomyślny wynik Prób Końcowych.
Od przygotowania wymienionych wyżej opracowań - Systemu i Programu rozpoczynają się obowiązki wykonawcy
W Żółtej Książce znajduje się ponadto Rozdział 12 - Próby Eksploatacyjne - w zasadzie wykonywane przez zamawiającego.
2 Klauzule wspólne dla CzERWONEj i ŻÓŁTEJ Książki
2.1 Klauzula 4.9 Zapewnienie Jakości
Podstawowym dokumentem (lub dokumentami) wykonawcy określającymi jego stanowisko, jak zamierza osiągnąć wymaganą w dokumentach kontraktowych jakość wykonania jest System Zapewnienia Jakości (dalej System). Przy różnorodnych technologicznie rodzajach Robót, system ten może być przedstawiany w odpowiednich poziomach szczegółowości. Ogólne zasady systemu mogą stanowić opracowanie wstępne, uszczegóławiane w trakcie wykonawstwa Robót zwłaszcza, gdy są one realizowane na podstawie dokumentacji sporządzanej sukcesywnie podczas wykonywania Robót.
Przygotowując System wykonawca powinien przeanalizować wymagania ustalone w Specyfikacjach Technicznych Wykonania i Odbioru Robót. Biorąc pod uwagę, że braki tych specyfikacji nie usprawiedliwią późniejszych zastrzeżeń do jakości nie powinno się przygotowywać Systemu jedynie pod kątem zaspokojenia wymagań zawartych w Specyfikacjach.
Przygotowując dokumenty Systemu wykonawca winien przedstawić swój punkt widzenia na sposób zapewnienia jakości, wymagane próby, procedury ich przeprowadzenia. Łatwiej prowadzi się dyskusje z Inżynierem na ten temat na początku realizacji Kontraktu, niż w czasie, kiedy w trakcie przeprowadzonych prób powstają różnice zdań pomiędzy Inżynierem a Wykonawcą.
2.3 Rozdział 7 Urządzenia, Materiały Wykonawstwo
2.3.1 Klauzula 7.1 Sposób wykonania
Klauzula 7.1 ustala wymóg, o którym często zapominają wykonawcy, że roboty mają być wykonane nie tylko zgodnie z Kontraktem, ale tez w sposób staranny zgodny z uznana dobrą praktyką. Oznacza to, że wykonawca nie powinien realizować Kontraktu według dokumentacji, co do której fachowy i staranny wykonawca może mieć zastrzeżenia. Wprawdzie określenie takie nie jest ostre, jednak zawsze wykonawca powinien pamiętać o swojej odpowiedzialności za wykonanie Robót niezgodnie z tą zasadą.
Dotyczy to także zastosowanych Urządzeń i Materiałów. Żadne decyzje personelu zamawiającego, a więc i Inżyniera, nie zwalniają wykonawcy od któregokolwiek zobowiązania i odpowiedzialności zawartych w kontrakcie.
2.3.2 Klauzula 7.2 Próbki
Do oceny materiałów służą próbki i procedury ich sprawdzania. Wykaz materiałów które powinny być poddane badaniom, procedury badań i poziomy wyników winny być ustalone w Specyfikacjach.
Rozpoczęcie prac nad próbkami rozpoczyna się od ustalenia zakresu materiałów jakie powinny być badane przed ich wbudowaniem, ustalenia warunków przeprowadzenia badań jakościowych tych materiałów oraz sposobu prezentacji wyników. Próbki dotyczą takiego zakresu, którego jakość nie może być wystarczająco określona na podstawie wymaganych świadectw, atestów czy świadectw dopuszczenia do obrotu. Badania te mogą dotyczyć także materiałów posiadających wymagane dokumenty dopuszczenia do obrotu o ile ich zastosowanie następuje w miejscach mających kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa wykonanych obiektów oraz sposobu ich eksploatacji.