Polskie przepisy są jednymi z najbardziej rygorystycznych na świecie
Stacje bazowe telefonii komórkowych (maszty wraz z urządzeniami) są praktycznie wszędzie. W chwili obecnej w Polsce, według różnych danych, jest ich około 25 000, a ich liczba stale rośnie. Lokowane są one w dużych miastach, na wsiach, przy lotniskach, drogach, torach kolejowych, w górach oraz na wybrzeżu. Powszechnie również budzą one silne emocje i niepokój ludzi zamieszkujących w ich pobliżu. Niewątpliwie naruszają one także walory krajobrazu. Obawy ludzi związane z masztami dotyczą przede wszystkim szkodliwego promieniowania emitowanego przez zainstalowaną na nich aparaturę oraz spadku wartości nieruchomości znajdujących się w ich bliskim sąsiedztwie. Wspomniane obawy często uzewnętrzniane są w postaci protestów przybierających różne formy, które niejednokrotnie utrudniają lub wręcz uniemożliwiają realizację danej inwestycji. Warto zauważyć, że obecnie na naszej planecie nie ma miejsc wolnych od pola elektromagnetycznego, a różnice dotyczą wyłącznie natężenia i częstotliwości fal stanowiących składnik tych pól. Należy także podkreślić, że Polska ma jeden z najniższych dopuszczalnych limitów ekspozycji w zakresie ochrony ludności przed promieniowaniem elektromagnetycznym, co oznacza, że polskie uregulowania prawne odnoszące się do stacji bazowych telefonii komórkowej, należą do najbardziej rygorystycznych na świecie.
Polskie regulacje prawne odnoszące się do budowy i funkcjonowania masztów telefonii mobilnej
Budowa masztów telefonii komórkowej w Polsce regulowana jest szeregiem aktów prawnych różnej rangi. Do najważniejszych z nich należy zaliczyć:
- ustawę z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) - dalej p.o.ś.
- rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883) - dalej r.d.p.p.e.;
- ustawę z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.) - dalej u.o.o.ś.;
- rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięć do sporządzania raportu oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573, z późn. zm.) - dalej r.r.p.o.ś.;
- ustawę z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. Nr 106, poz. 675) - dalej u.w.r.u.s.;
- rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 22 czerwca 2010 zmieniające rozporządzenie o warunkach, jakim powinny odpowiadać telekomunikacyjne obiekty budowlane i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 115, poz. 773);
- ustawę z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej i gminach uzdrowiskowych (Dz. U. Nr 167, poz. 1399, z późn. zm.) - dalej u.l.u.u.o.;
- rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2007 w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia okresowych badań poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku (Dz. U. Nr 221, poz. 1645) - dalej r.z.s.p.o.
Budowa masztów telefonii komórkowej – wymogi środowiskowe
Proces budowy masztów telefonii komórkowych regulowany jest szeregiem różnych aktów prawnych. Szczegółowe omawianie tego procesu nie jest przedmiotem niniejszej analizy. Warto natomiast zwrócić uwagę na jego aspekty środowiskowe, a w szczególności na to, czy budowa/stawianie takich masztów wymaga uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji inwestycji, a w konsekwencji sporządzania raportu o jej wpływie na środowisko. Analizując obowiązki przedsiębiorcy planującego zbudowanie, uruchomienie i użytkowanie masztu telefonii komórkowej, w pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na obowiązek uzyskania przez tego przedsiębiorcę decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji inwestycji („decyzja środowiskowa”), co wnika z art. 71 u.o.o.ś. Decyzja środowiskowa określa środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsięwzięcia. Uzyskanie decyzji środowiskowej jest wymagane dla planowanych:
- przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, oraz
- przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko.
Wydanie decyzji środowiskowej następuje przed uzyskaniem decyzji o pozwoleniu na budowę (w tym budowę masztu telefonii komórkowej), decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego, decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych oraz decyzji o pozwoleniu na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części.
Organem właściwym do wydania decyzji środowiskowej dotyczącej budowy i eksploatacji stacji paliw, jest odpowiednio wójt, burmistrz lub prezydent miasta.
Zgodnie z r.r.p.o.ś., inwestycje w zakresie budowy masztów telefonii komórkowej kwalifikowane są jako przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 7 r.r.p.o.ś., sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko w każdym przypadku wymagają: instalacje radiokomunikacyjne, radionawigacyjne i radiolokacyjne, z wyłączeniem radiolinii, emitujące pola elektromagnetyczne o częstotliwościach od 0,03 MHz do 300.000 MHz, w których równoważna moc promieniowana izotropowo wyznaczona dla pojedynczej anteny wynosi:
- a) nie mniej niż 2.000 W, a miejsca dostępne dla ludności znajdują się w odległości nie większej niż 100 m od środka elektrycznego, wzdłuż osi głównej wiązki promieniowania tej anteny,
- b) nie mniej niż 5.000 W, a miejsca dostępne dla ludności znajdują się w odległości nie większej niż 150 m od środka elektrycznego, wzdłuż osi głównej wiązki promieniowania tej anteny,
- c) nie mniej niż 10.000 W, a miejsca dostępne dla ludności znajdują się w odległości nie większej niż 200 m od środka elektrycznego, wzdłuż osi głównej wiązki promieniowania tej anteny,
- d) nie mniej niż 20.000 W.