28 kwietnia 2023 r. wejdzie w życie nowelizacja z 7 października 2022 r. ustawy o charakterystyce energetycznej budynków oraz prawa budowlanego. Nowe przepisy są dużo bardziej rygorystyczne od tych obowiązujących. Świadectwo energetyczne będzie musiało posiadać każde wynajmowane i sprzedawane mieszkanie. Za brak świadectwa grozi grzywna do 5 tys. złotych. Okazuje się jednak, że w nie każdym przypadku będzie ono potrzebne. Nowe przepisy przewidują długą listę wyłączeń. Wśród nich jest miejsce kultu i działalności religijnej. Prawo jednak nie definiuje, co należy rozumieć pod tym pojęciem. Pojawiają się więc pomysły, by w blokach stawiać kapliczki, figury świętych lub wieszać krzyże. Po co? By właściciel mieszkania nie musiał uzyskiwać świadectwa.
Matka Boska lub Budda w budynku
Po zmianach art. 3 ust. 4 ustawy o charakterystyce energetycznej budynków nie będzie miał zastosowania do budynku:
- podlegającego ochronie na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;
- używanego jako miejsce kultu i do działalności religijnej;
- przemysłowego oraz gospodarczego niewyposażonych w instalacje zużywające energię, z wyłączeniem instalacji oświetlenia wbudowanego;
- mieszkalnego, przeznaczonego do użytkowania nie dłużej niż 4 miesiące w roku;
- wolnostojącego o powierzchni użytkowej poniżej 50 mkw.,
- gospodarstw rolnych o wskaźniku EP określającym roczne obliczeniowe zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną nie wyższym niż 50 kWh/(m2·rok).
Oznacza to, że w tych przypadkach właściciele mieszkań nie muszą mieć świadectwa energetycznego, czyli także gdy budynek jest używany jako miejsce kultu i do działalności religijnej.
Zdaniem prawników przepis jest nieprecyzyjny. - Powstaje pytanie, po co w ogóle wprowadzono takie wyłączenie. Jakie było jego ratio legis. Z treści regulacji nie wynika również jaka część miałaby być wykorzystywana jako miejsce kultu, co jest miejscem kultu i jak wykazać, że w budynku realizowana jest działalność religijna i co nią jest. Rodzi się też pytanie czy zawieszenie np. krzyża albo postawienie małej figurki Buddy wraz kadzidełkami na klatce schodowej oznaczać będzie, że warunek ten został spełniony. Decydować w takim wypadku będą oczywiście kwestie dowodowe - wskazuje dr Piotr Pałka, radca prawny i wspólnik DERC PAŁKA Kancelaria Radców Prawnych.
Według niego nie można więc wykluczyć sytuacji, że właściciel nieruchomości w kancelarii notarialnej złoży oświadczenie, że dany budynek jest wykorzystywany w jakiejś części jako miejsce kultu, a notariusz zwolni go z realizacji nowego obowiązku, zgodnie z którym notariusz odnotowuje w akcie notarialnym przekazanie nabywcy świadectwa charakterystyki energetycznej, a w przypadku nieprzekazania nabywcy świadectwa charakterystyki energetycznej notariusz poucza podmiot obowiązany do jego przekazania o karze grzywny za niewykonanie tego obowiązku.
- Każdy przypadek moim zdaniem będzie w takim wypadku rozpatrywany indywidualnie. Czy czeka nas np. masowe święcenie klatek schodowych, niczego nie można wykluczyć - zauważa dr Pałka.
Podobnie myśli Grzegorz Rzepka, członek Spółdzielni Mieszkaniowej "Bałtyk" w Gdyni . W jego opinii pojęcie miejsca kultu i wykonywania czynności religijnych realizowane jest chociażby w ramach corocznej kolędy w większości mieszkań, podczas której dochodzi do świecenia mieszkań.
Święcenia klatek nie będzie, jest orzecznictwo
Maciej Obrębski, adwokat, partner w kancelarii Obrębski Adwokaci i Radcowie przyznaje, że brakuje ustawowej definicji „miejsca kultu”.
- Wiele aktów prawnych posługuje się tym pojęciem, ale żaden go nie definiuje. Tym samym trzeba sięgnąć do dorobku orzecznictwa. Przykładowo, w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17 czerwca 1991 r., (syg. akt II SA 391/91 ) wskazano, iż miejscami kultu religijnego są miejsca, w których stale i systematycznie zbierają się wierni danej religii dla wzięcia udziału w nabożeństwach i innych zorganizowanych formach sprawowania kultu religijnego. NSA w tym orzeczeniu wskazał, że miejscami kultu religijnego nie są kapliczki, które są wprawdzie czczone przez wiernych, ale przy których nie zbierają się oni systematycznie dla sprawowania kultu w formach zorganizowanych - tłumaczy adwokat.
Jego zdaniem tworzenie takiego miejsca w danym budynku, bez możliwości wykazania faktycznego i systematycznego wykonywania tam praktyk religijnych, nie będzie stanowić podstawy do zwolnienia z obowiązku uzyskania świadectwa. - Trzeba pamiętać, że takie działanie może być ocenione jako pozorne, zmierzające jedynie do obejścia przepisów prawa. Nie zmienia ta faktu, iż projektowany zapis jest nieprecyzyjny i powinien być uściślony co najmniej przez wskazanie jaka część danego budynku winna być wykorzystywana na potrzeby kultu - odkreśla.
Czytaj w LEX: Audyt termomodernizacyjny a świadectwo charakterystyki energetycznej - analiza porównawcza >
Sceptyczny co do tego pomysłu jest również Zbigniew Gamdzyk, prezes Condominium sp. z o.o., firmy zarządzającej wspólnotami mieszkaniowymi w Warszawie. - Pierwszy raz spotykam się z takim pomysłem. Owszem, w niektórych starych kamienicach warszawskich od czasów II wojny wciąż stoją nieduże ołtarze. Część z tych budynków jest wpisana do rejestru zabytków i będzie zwolniona z obowiązku uzyskania świadectwa. Jednak nie wszystkie - mówi.
Sprawdź w LEX: Czy istnieje konieczność sporządzenia świadectw charakterystyki energetycznej budynków dla garaży oraz hydroforni? >
Jak wyjaśnia, sporządzenie świadectwa dla całego budynku to nie jest duży koszt. - Myślę, że wystarczy około tysiąca złotych. Dlatego nie sądzę, żeby zarząd jakiejkolwiek wspólnoty mieszkaniowej stawiał kapliczki w budynku tylko po to, żeby ominąć obowiązek uzyskania świadectwa, bo naraża się na odpowiedzialność. - Osobno świadectwa powinni mieć właściciele mieszkań, którzy chcą je sprzedać lub wynająć. Czy powieszenie krzyża lub postawienie figury Matki Boskiej zwolni z tego obowiązku? To już ryzyko właściciela mieszkania, nie moje - kwituje.
Sprawdź w LEX: Czy budynki wpisane do ewidencji ochrony zabytków są wyłączone z obowiązku sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej? >
Cena promocyjna: 36 zł
Cena regularna: 36 zł
Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
