Ostrożne prognozy na 2012 rok
W 2011 roku przedsiębiorstwa budowlane spodziewają się wzrostu rynku o 3,4%, przy czym najbardziej optymistyczne są prognozy małych i średnich przedsiębiorstw (4,1%) oraz przedsiębiorstw budownictwa ogólnego (3,7%). Respondenci przewidują, że w 2012 roku sektor budowlany będzie się rozwijał w tempie 1,5%. Wskaźniki te wynikają z dużej niepewności panującej na rynku – dla 2011 roku blisko 11% badanych nie było w stanie podać prognoz, dla 2012 roku liczba respondentów, którzy nie byli stanie odpowiedzieć na pytanie o wyniki rynku wzrosła do 21%.
„Niski wskaźnik prognoz dla wzrostu rynku w 2012 roku wynika przede wszystkim z ostrożnego podejścia polskich przedsiębiorstw budowlanych do oceny zmian następujących w branży” – zauważa Steven Baxted, Partner, szef zespołu doradczego dla sektora budownictwa i nieruchomości w KPMG w Polsce – „Z jednej strony menedżerowie mają wciąż w pamięci lata kryzysu gospodarczego, z drugiej strony, szczególnie pracując w dużych przedsiębiorstwach notowanych na GPW, muszą uważać, aby nie zawyżać prognoz, które później musieliby korygować, a co mogłoby spowodować kolejną falę spekulacji i spadków na rynku budowlanym.”
Hossa wśród małych i średnich przedsiębiorstw
Największego wzrostu sprzedaży spodziewają się małe i średnie przedsiębiorstwa (3,7%), nieco mniejszych wzrostów oczekują duże firmy (2,9%). Pod względem segmentu działalności największych wzrostów sprzedaży przewidują przedsiębiorstwa budownictwa ogólnego (4,0%), firmy z budownictwa inżynieryjnego oczekują wzrostu poniżej średniej (2,5%).
Średni wzrost sprzedaży w 2011 roku jest przewidywany na poziomie 3,5%, w 2012 roku przedsiębiorstwa budowlane oczekują wzrostu sprzedaży o 2,8%.
Wzrostów sprzedaży wyższych od konkurencji spodziewa się 66% małych i średnich przedsiębiorstw budowlanych (wobec 58% we wrześniu 2010 r.) i 47% dużych firm (wobec 53% we wrześniu 2010 r.). Pod względem segmentu działalności wyników lepszych od konkurencji oczekuje 63% przedsiębiorstw ogólnobudowlanych (56% we wrześniu 2010 r.) oraz 50% przedsiębiorstw z budownictwa inżynieryjnego (60% we wrześniu 2010 r.).
„Poprawy swojej sytuacji rynkowej w 2012 roku spodziewa się blisko 56% wszystkich respondentów, najmniej spośród państw Grupy Wyszehradzkiej. Jest to potwierdzenie ostrożnych prognoz wzrostu sektora. Polskie firmy budowlane spodziewają się, że zakończenie inwestycji związanych z Euro 2012 nieco spowolni rozwój.” – zauważa Steven Baxted, Partner, szef zespołu doradczego dla sektora budownictwa i nieruchomości w KPMG w Polsce.
Wzrost liczby oraz okresu obowiązywania umów
Obecnie 34% przedsiębiorstw ma większą ilość podpisanych umów niż rok temu (28% we wrześniu 2010 r.), 30% firm ma mniej zawartych umów (37% we wrześniu 2010 r.), a w 36% przedsiębiorstw liczba podpisanych umów nie uległa zmianie (35% we wrześniu 2010 r.).
Wzrósł także okres czasu na jaki są podpisywane umowy – obecnie wynosi on średnio 10 miesięcy (8 miesięcy we wrześniu 2010 r.).
Umowami zawartymi na najdłuższy okres obowiązywania dysponują duże przedsiębiorstwa (11,5 miesiąca). Największy odsetek przedsiębiorstw, które mają więcej podpisanych umów niż rok temu odnotowano w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw (40%).
„Warty zauważenia jest cykliczny spadek w I kwartale wykorzystania mocy produkcyjnych przez przedsiębiorstwa budowlane – obecnie wynosi 71%, przy 80% we wrześniu 2010 r. Biorąc pod uwagę analogiczny okres poprzedniego roku (marzec 2010 r.) poziom wykorzystania mocy produkcyjnych kształtuje się na zbliżonym poziomie, a spadek wynika z rozpoczęcia nowego sezonu budowlanego. Zjawisko to wystąpiło we wszystkich analizowanych krajach i może, w sprzyjających warunkach, przyczynić się do wyższych wzrostów w branży niż wskazywałyby na to prognozy respondentów.” – ocenia Steven Baxted, Partner, szef zespołu doradczego dla sektora budownictwa i nieruchomości w KPMG w Polsce.
Przetargi naskuteczniejszą metodą pozyskiwania zamówień
Przetargi są wymieniane jako najefektywniejsza metoda pozyskiwania nowych zamówień przez duże przedsiębiorstwa (6,8 pkt. w skali 0-10, gdzie 10 to najwyższa ocena). Jako źródło nowych zleceń, przetargi są wykorzystywane w największym stopniu i najwyżej oceniane pod względem skuteczności przez przedsiębiorstwa budownictwa inżynieryjnego (7,9 pkt.). Przejrzystość przetargów jest najniżej ocenia na przez przedsiębiorstwa budownictwa ogólnego (5,5 pkt. w skali 1-10).
Umowy długookresowe / długofalowa współpraca z klientami / inwestorami jako najskuteczniejsza forma zdobywania zleceń jest najczęściej wskazywana przez małe
i średnie przedsiębiorstwa (7,3 pkt.) oraz przedsiębiorstwa budownictwa ogólnego (7,1 pkt.). Marżę zerową lub ujemną jest w stanie zaakceptować 30% dużych firm, 18% małych i średnich przedsiębiorstw, 24% firm z budownictwa ogólnego oraz 21% przedsiębiorstw z budownictwa inżynieryjnego.
Aby zdobyć nowy kontrakt, swoje zasady zarządzania ryzykiem naruszyło 63% respondentów z budownictwa inżynieryjnego i budownictwa ogólnego, co drugie małe i średnie przedsiębiorstwo oraz 4 na 5 dużych przedsiębiorstw. „Ze względu na poprawę perspektyw sektora spada odsetek przedsiębiorstw skłonnych do przyjmowania zleceń z zerową lub ujemną marżą” – komentuje Steven Baxted, Partner, szef zespołu doradczego dla sektora budownictwa i nieruchomości w KPMG w Polsce – „W czasie kryzysu takie zlecenia były zdecydowanie częściej akceptowane. Przedsiębiorstwa robiły wszystko, aby nie przerywać swojej działalności. Kiedy tylko gospodarka wróciła na właściwe tory, przedsiębiorstwa muszą ponownie zacząć zarabiać, stąd coraz rzadziej godzą się na przyjmowanie zleceń z zerową lub ujemną marżą.”
Biurokracja największą barierą
Główną barierą, która najsilniej odbija się na wynikach przedsiębiorstwa z branży budowlanej jest biurokracja – respondenci ocenili jest wpływ na wyniki firmy na 6,3 pkt. (w skali 0-10, gdzie 10 oznacza największy wpływ). Biurokracja jest przeszkodą dla wszystkich przedsiębiorstw, bez względu na ich wielkość i segment, w którym działają.
Kolejne bariery to wysokie koszty pracy, silna konkurencja oraz trudności związane z popytem ze strony inwestorów prywatnych.
Najmniejszy wpływ na wyniki przedsiębiorstw budowlanych mają warunki pogodowe oraz brak wykwalifikowanej kadry.
Priorytet – poprawa procesów wyboru wykonawców i dostawców
Dla 93% badanych przedsiębiorstw budowlanych najważniejszymi zadaniami na najbliższy okres będą poprawa procedur wyboru wykonawców i dostawców (6,7 pkt. w skali 0-10, gdzie 10 oznacza najwyższy priorytet) oraz podniesienie efektywności biznesowej/operacyjnej przedsiębiorstwa (6,5 pkt.). Zadaniami o najmniejszym znaczeniu są fuzje i przejęcia (3,8 pkt.). „Coraz większa ilość przedsiębiorstw myśli o rozwoju przez pozyskanie partnera strategicznego – obecnie zainteresowanie aliansami deklaruje 79% badanych przedsiębiorstw – zauważa Steven Baxted, Partner, szef zespołu doradczego dla sektora budownictwa i nieruchomości w KPMG w Polsce – „Warto przy tym zauważyć, chęć pozyskania partnera strategicznego deklaruje 81% małych i średnich przedsiębiorstw oraz trzy na cztery firmy z budownictwa inżynieryjnego (6,9 pkt.). Być może jest to zapowiedź pierwszych zmian w sektorze w zakresie konsolidacji.”