Otwarcie postępowania to dopiero początek drogi do oddłużenia, a jej powodzenie zależy od zachowania upadłego.
Zakup telewizora dopiero po spłacie wierzycieli
Obowiązki upadłego konsumenta w okresie wykonywania planu spłaty wierzycieli określa art. 491(18) ustawy prawo upadłościowe. Istotne jest to, że w okresie wykonywania planu spłaty upadły nie odzyskuje pełnego władztwa nad swoją sytuacją majątkową. Nie można m.in. dokonywać czynności prawnych dotyczących majątku, które mogłyby pogorszyć zdolność do wykonania planu spłaty wierzycieli. Może to być zarówno sprzedaż laptopa rozumianego jako narzędzie do wykonywania działalności zarobkowej jak i nabycie telewizora, który może być potraktowany jako przedmiot konsumpcyjny i nie jest niezbędny do utrzymania upadłego bądź jego bliskich. Więcej piszemy o tym w Legal Alert.
SPRAWDŹ PROCEDURĘ:
- Rozpoznanie wniosku o ogłoszenie upadłości >
- Zgłoszenie wierzytelności w postępowaniu upadłościowym >
- Sposoby sprzedaży składników masy upadłości >
Zakaz obejmuje wyłącznie czynności dotyczące majątku upadłego. Nie można jednak uznać, że dozwolone są wszelkie czynności dotyczące osoby upadłego, nawet jeśli byłyby one niekorzystne dla wykonania planu spłaty (np. zmiana nazwiska, zawarcie małżeństwa, jeśli przyjmiemy, że wywołuje ono skutki wyłącznie co do osoby). Będzie tak, jeśli czynności te pośrednio mają skutki majątkowe.
Czytaj więcej: Upadłość konsumencka - PORADNIK >>>
Obowiązkowe sprawozdania do sądu
Podstawowym obowiązkiem upadłego w trakcie wykonywania planu spłaty jest składanie corocznych sprawozdań z wykonywania układu. Po uprawomocnieniu się postanowienia o zatwierdzeniu planu spłaty syndyk kończy swoją rolę, a upadły samodzielnie pilnuje obowiązku spłat i raportuje wykonane spłaty wprost do sądu. Sprawozdanie ma być składane raz w roku, do końca kwietnia danego roku kalendarzowego i obejmuje cały poprzedni rok kalendarzowy. W piśmie tym, upadły ma obowiązek poinformować Sąd m.in. o osiągniętych przychodach (ze wszystkich źródeł), dokonanych spłatach na rzecz wierzycieli, nabytych składnikach majątkowych o wartości przekraczającej przeciętne miesięczne wynagrodzenie (w 2022 r. to kwota 6220,80 zł).
Jednocześnie spóźnienie lub niezłożenie sprawozdania w terminie stanowi podstawę do uchylenia planu spłaty wierzycieli, a w razie uchylenia planu spłaty wierzycieli zobowiązania upadłego nie podlegają umorzeniu. Istotne jest przy tym, żeby w sprawozdaniu znajdowały się informacje prawdziwe i pełne. Sąd z urzędu uchyli plan spłaty bez umorzenia zobowiązań upadłego, jeśli w sprawozdaniu z wykonania planu spłaty wierzycieli upadły zatai osiągnięte przychody lub nabyte składniki majątkowe. Warto przy tym zaznaczyć, że w czasie wykonywania planu spłaty syndyk nie pełni już swojej funkcji. Wiedza o zatajeniu może więc pochodzić od wierzycieli, ale także może być oparta na faktach znanych sądowi z urzędu. Ponadto do sprawozdania upadły dołącza kopię złożonego rocznego zeznania podatkowego.
Po otrzymaniu sprawozdania sąd może z urzędu wszcząć procedurę uchylania planu spłaty (art. 491(20) ust. 1 pr. up.).
Sprawdź też: Adamus Rafał "Oddłużenie w upadłości konsumenckiej i układzie konsumenckim" >
Większe zarobki nie będą rzutować na plan spłaty
Wobec braku prawnego zakazu upadły w czasie wykonywania planu spłaty może podjąć działalność gospodarczą. Poza tym, Upadły ma możliwość złożenia wniosku do sądu o wyrażenie zgody na dokonanie czynności prawnej dotyczącej majątku upadłego, która mogłaby pogorszyć jego zdolność do wykonania planu spłaty wierzycieli. Wniosek taki powinien zostać gruntownie umotywowany przez upadłego. Sąd uwzględni go jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach.
Znaczna poprawa sytuacji majątkowej upadłego w trakcie wykonywania planu spłaty może być podstawą do zwiększenia ustalonych spłat – jednak tylko wtedy, gdy nie jest ona spowodowana jego pracą zarobkową. Wierzyciel może żądać zwiększenia ustalonego planu spłaty, gdy dojdzie do poprawy sytuacji upadłego np. wskutek przyjętej darowizny, spadku czy wygranej w loterii. To na wnioskodawcy, czyli na wierzycielu, który będzie domagał się zmiany planu spłaty poprzez jego zwiększenie, ciąży obowiązek dowodzenia oraz wykazania tych okoliczności. Poprawa sytuacji majątkowej upadłego musi być istotna, a sam ciężar dowodzenia w tym zakresie spoczywa na wnioskodawcy.
WZORY DOKUMENTÓW:
- Uproszczony wniosek dłużnika o otwarcie postępowania sanacyjnego >
- Postanowienie o zakończeniu postępowania upadłościowego >
- Pozew o wyłączenie rzeczy z masy upadłości >
Oddłużenie ma być nową szansą dla upadłego na poprawienie sytuacji majątkowej. Wobec tego, sąd nie zmieni planu spłaty, jeśli poprawa sytuacji majątkowej spowodowana została zwiększeniem się wynagrodzenia za pracę lub dochodów z innej działalności zarobkowej upadłego. Jak podkreślają praktycy, błędne i demotywujące byłoby rozwiązanie polegające na tym, że zwiększenie dochodów dłużnika w okresie planu spłaty prowadzi do swoistej „sankcji” w postaci zwiększenia obowiązków finansowych określonych w planie.
W trakcie upadłości między małżonkami tylko rozdzielność
Upadłość wpływa też przyszłego małżonka Upadłego. Zawarcie związku małżeńskiego po ogłoszeniu upadłości zrodzi między małżonkami ustrój rozdzielności majątkowej, wykluczający istnienie majątku wspólnego. Ustrój rozdzielności majątkowej trwa do zakończenia postępowania upadłościowego.
Czytaj też: Upadłość konsumencka oraz układ konsumencki. Praktyczny poradnik dłużnika >>>
Zgodnie z art. 368 prawa upadłościowego, po zakończeniu planu spłaty, sąd stwierdza zakończenie postępowania upadłościowego. Oznacza to, że w trakcie wykonywania planu spłaty, wstępując w związek małżeński, rozdzielność majątkowa obowiązuje z mocy prawa. W uproszczonym postępowaniu, upadłość kończy się w dniu ustalenia planu spłaty lub umorzenia zobowiązań bez ustalania planu spłaty. Dopiero po zakończeniu postępowania upadłościowego, Upadły może zawrzeć umowę majątkową małżeńską i ustanowić wspólność majątkową.
Po wykonaniu przez upadłego obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości i niewykonanych w wyniku wykonania planu spłaty wierzycieli. Dopiero z tym momentem Upadły odzyskuje pełny zarząd i zdolność do zawierania jakichkolwiek stosunków prawnych, a przyjęte darowizny lub spadki nie podlegają żadnej kontroli i nie mogą skutkować jakimikolwiek zmianami w wykonanym już planie spłaty.
W obecnym kształcie postępowania upadłościowego, to od zachowania dłużnika, w tym od wykonywania przez niego obowiązków ustawowych w znacznej mierze zależy, czy postępowanie zakończy się sukcesem i oddłużeniem.
Autorka: Martyna Antosiewicz-Zając jest doradcą restrukturyzacyjnym i aplikantką adwokacką Warszawie. Zdobywała doświadczenie w międzynarodowych korporacjach specjalizujących się w prawie cywilnym i gospodarczym. Współprowadzi ogólnopolskie szkolenia z prawa restrukturyzacyjnego i upadłościowego dla firm. Autorka Legal Alert-u.
Cena promocyjna: 129 zł
|Cena regularna: 129 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 90.3 zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.