O sposobie inform. pracowników o właściwościach substancji niebezpiecznych decyduje pracodawca

O tym, w jaki sposób pracownicy są informowani o właściwościach substancji niebezpiecznych, które są używane w procesie produkcji i środkach zapobiegawczych ograniczających ryzyko, decyduje pracodawca.

Pytanie:
Czy pracodawca jest zobowiązany do zapoznania pracownika z kartami charakterystyk substancji, których pracownik będzie używał w pracy?
Jeśli tak, to w jaki sposób takie szkolenie należy potwierdzić? Jakie kwalifikacje i doświadczenie musi posiadać osoba szkoląca z kart charakterystyk i z jakich przepisów to wynika?

Czy jest obowiązek prawny, aby na stanowiskach pracy znajdowały się karty charakterystyki wszystkich używanych tam substancji?

Odpowiedź:
Dalszy użytkownik substancji lub mieszaniny (zakład) wykorzystujący ją w celach zawodowych dla własnego bezpieczeństwa i bezpieczeństwa pracowników powinien posiadać kartę charakterystyki dla tej substancji lub mieszaniny.

Na ich podstawie przedsiębiorca będzie mógł dokonać oceny, czy dana substancja jest substancją niebezpieczną. Jeśli na terenie zakładu doszłoby do wypadku na skutek nieprawidłowego użycia substancji niebezpiecznej (np. pracownik wypiłby płyn zawierający alkohol, po czym zatrułby się tym płynem), to brak karty charakterystyki dotyczącej tego płynu będzie miał negatywny wpływ na zakres odpowiedzialności pracodawcy, podobnie jak uchylenie się od obowiązku przekazania karty charakterystyki pracownikom oraz brak procedur postępowania z substancjami niebezpiecznymi.

O tym, w jaki sposób pracownicy są informowani o właściwościach substancji niebezpiecznych, które są używane w procesie produkcji i środkach zapobiegawczych ograniczających ryzyko, decyduje pracodawca w oparciu o przepisy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502, z późn. zm.) - dalej k.p. (art. 221 i art. 222 k.p.), a także § 41 i § 92 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650) – dalej r.b.h.p., a ponadto ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. Nr 63, poz. 322, z późn. zm.).

Pracodawca może szkolenie przeprowadzić osobiście, może szkolenie przeprowadzić pracownik zatrudniany w charakterze inspektora b.h.p., a może zorganizować szkolenie, zatrudniając specjalistyczną firmę zewnętrzną.

Uzasadnienie:
W celu zapoznania pracowników z właściwościami substancji niebezpiecznych i ich mieszanin opisanymi w karcie charakterystyki substancji pracodawca ustala procedury, z których ma jasno wynikać gdzie lub u kogo dany pracownik znajdzie potrzebną mu informację. Nie ma bowiem możliwości, aby wszystkie niezbędne informacje znajdowały się przy każdym stanowisku pracy.

Takie informacje, jak np. procedury postępowania w konkretnych sytuacjach, piktogramy mogą być umieszczane w pomieszczeniu, którym prowadzone są odpowiednie procesy z użyciem konkretnych substancji. Każdy z pracowników powinien zostać zapoznany z kartą charakterystyki substancji, którą się posługuje (powinno to być poświadczone).

Jeśli jest taka potrzeba karty charakterystyki mogą być wywieszone w miejscu łatwo dostępnym dla pracowników. Niektóre, najważniejsze informacje powinny być jednak umieszczone przy każdym stanowisku pracy.

Dotyczy to stanowiskowych instrukcji bhp, znaków nakazujących stosowanie odpowiednich środków ochrony indywidualnej w przypadku stanowisk pracy, na których występuje zagrożenie.

Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie Prawo Ochrony Środowiska Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów

Sposób i forma informowania powinna być skuteczna i realizować cel, jakim jest zapobieganie ryzyku narażenia pracownika na niekorzystne oddziaływanie czynników występujących w środowisku pracy.

W świetle r.b.h.p. każdy z pracowników powinien posiadać do stałego korzystania, aktualne instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące:

1) stosowanych w zakładzie procesów technologicznych oraz wykonywania prac związanych z zagrożeniami wypadkowymi lub zagrożeniami zdrowia pracowników;
2) obsługi maszyn i innych urządzeń technicznych;
3) postępowania z materiałami szkodliwymi dla zdrowia i niebezpiecznymi;
4) udzielania pierwszej pomocy.

Instrukcje powinny w sposób zrozumiały dla pracowników wskazywać czynności, które należy wykonać przed rozpoczęciem danej pracy, zasady i sposoby bezpiecznego wykonywania pracy, czynności do wykonania po jej zakończeniu oraz zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych stwarzających zagrożenia dla życia lub zdrowia pracowników.

Instrukcje dotyczące prac związanych ze stosowaniem niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych powinny uwzględniać informacje zawarte w kartach charakterystyki tych substancji i preparatów.