Niedopełnienie warunków określonych w decyzji skutkuje wygaśnięciem pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego

Niewykonanie nałożonego obowiązku realizacji określonych robót budowlanych, w oznaczonym terminie, od wykonania, których uzależnione zostało wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie obiektu budowlanego, skutkuje koniecznością stwierdzenia wygaśnięcia decyzji o pozwoleniu na użytkowanie z powodu niedopełnienia przez stronę warunku zawartego w tej decyzji uznał NSA.

Inspektor nadzoru budowlanego udzielił inwestorom pozwolenia na użytkowanie budynku warsztatu tokarskiego pod warunkiem wykonania w określonym terminie: uzupełnienia nasadzeń zieleni izolacyjnej zgodnie z projektem zagospodarowania działki, zrealizowania zagospodarowania terenu w zakresie gospodarki odpadami i surowcami oraz nawierzchni dojść, dojazdów i miejsc postojowych zgodnie z projektem zagospodarowania działki, zrealizowania przyłącza wodociągowego zgodnie z projektem budowlanym oraz wykończenia elewacji budynku i braków w posadzkach. Wobec tego, że inwestorzy nie spełnili w oznaczonym terminie wszystkich warunków określonych w decyzji inspektor nadzoru budowlanego stwierdził wygaśnięcie decyzji. Skarżący odwołali się od decyzji.

Sąd pierwszej instancji stwierdził, że skoro decyzja wydana na podstawie art. 59 ust. 2 Prawa budowlanego udzielała pozwolenia na użytkowanie pod warunkiem wykonania w określonym terminie wskazanych w niej robót budowlanych i czynności, to inwestorzy mogli przystąpić do użytkowania warsztatu dopiero po ich wykonaniu, w terminie określonym w decyzji. Niedopełnienie warunków określonych w tej decyzji musiało pociągnąć zastosowanie art. 162 § 1 pkt 2, a nie art. 162 § 2 k.p.a., jak chciałaby tego strona skarżąca.

NSA rozpatrując skargę zwrócił uwagę, iż uzależnienie użytkowania obiektu budowlanego od wykonania w oznaczonym terminie, określonych robót budowlanych stanowiło warunek rozwiązujący, co zasadnie zostało ocenione przez organy administracyjne i zaakceptowane przez Sąd pierwszej instancji. NSA podkreślił, iż wykonanie wskazanych robót budowlanych stanowiło zdarzenie przyszłe i niepewne w tym sensie, że nie można było uzależnić jego wykonania jedynie od woli inwestora, ale swój wpływ miały również czynniki zewnętrzne. Szczególnie uwidocznione zostało to na przykładzie niniejszej sprawy, gdzie nałożono na inwestora m.in. obowiązek "zrealizowania przyłącza wodociągowego", a którego realizacja wymagała chociażby zawarcia stosownych umów z dostawcą wody. Stwierdzenie "uzależnić użytkowanie" wskazuje również na odłożoną w czasie skuteczność decyzji w tym przedmiocie, zależną od spełnienia się ww. wymogu. Dopiero po uprzednim spełnieniu ustalonego warunku (zawieszającego) - dopełnieniu określonych czynności - decyzja weszłaby do obrotu prawnego i wywoływałoby określone w niej skutki dla jej adresata. Nie można również przyjąć, że omawiana decyzja zobowiązuje adresata do jakiegokolwiek działania, do którego wykonania tenże adresat mógłby zostać przymuszony. NSA zaznaczył, iż proces budowlany, prócz sytuacji sprawowania nadzoru budowlanego, jest dobrowolny.

Prawo budowlane zarówno w zakresie momentu wszczęcia postępowania w sprawie pozwolenia na budowę, jak i zakończenia tego procesu poprzez uzyskanie pozwolenia na użytkowanie, uznaje pełną dyspozycyjność wnioskodawcy, który w stosownym w jego ocenie momencie może złożyć odpowiedni wniosek. Organ nie ma w tym zakresie żadnych uprawnień do działania w zastępstwie strony i podejmowania z urzędu czynności, które miałyby doprowadzić do wydania rozstrzygnięcia w sprawie. Sankcją nie wykonania obowiązku realizacji robót budowlanych, w oznaczonym terminie będzie natomiast zakaz rozpoczęcia użytkowania obiektu budowlanego. Zwrócić również należało uwagę, że niespełnienie powyższego warunku powoduje, że strona nie nabywa żadnych praw (prawo do użytkowania obiektu zgodnie z zakładanym przeznaczeniem), których źródłem byłaby ww. decyzja do czasu wykonania robót budowlanych, co dodatkowo zostało również ograniczone terminem. Zatem niewykonanie nałożonego obowiązku realizacji określonych robót budowlanych, w oznaczonym terminie, od wykonania, których na mocy art. 59 ust. 2 Prawa budowlanego uzależnione zostało wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie obiektu budowlanego, skutkuje w oparciu o art. 162 § 1 pkt 2 k.p.a. koniecznością stwierdzenia wygaśnięcia decyzji o pozwoleniu na użytkowanie z powodu niedopełnienia przez stronę warunku zawartego w tej decyzji – stwierdził NSA.

Na podstawie: Wyrok NSA z 20 marca 2012 r., sygn. akt II OSK 12/11, prawomocne