Oczekiwany efekt uchwalenia nowej ustawy to usprawnienie funkcjonowania organów administracji publicznej właściwych w sprawach gospodarki wodnej, budowa ich nowej struktury, określenie nowego katalogu zadań, rozdzielenie kompetencji w zakresie planowania i zarządzania wodami od utrzymania wód i pozostałego mienia Skarbu Państwa związanego z gospodarką wodną, wzmocnienie kompetencji organów jednostek samorządu terytorialnego w zakresie utrzymania wód oraz zarządzania mieniem Skarbu Państwa związanym z gospodarką wodną, wprowadzenie efektywnego mechanizmu finansowania gospodarki wodnej, a także uszczegółowienie transpozycji postanowień Ramowej Dyrektywy Wodnej.

W tym celu resort środowiska proponuje:

(Nowa struktura organów administracji publicznej właściwych w sprawach gospodarowania wodami)
1. Zniesienie Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej oraz likwidacja Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej.
2. Przypisanie ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wodnej zadań ustawowych dotychczasowego Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej i przydanie temu organowi wiodącej roli w gospodarce wodnej na szczeblu centralnym oraz kompetencji o charakterze koordynującym realizację zadań w sektorze gospodarki wodnej.
3. Zniesienie dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej oraz likwidacja regionalnych zarządów gospodarki wodnej.
4. Ustanowienie dyrektorów urzędów gospodarki wodnej regionów wodnych oraz utworzenie urzędów gospodarki wodnej regionów wodnych.
5. Przypisanie dyrektorom urzędów gospodarki wodnej regionów wodnych zadań ustawowych dotychczasowych dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej, z wyłączeniem zadań związanych z utrzymaniem wód oraz pozostałego mienia Skarbu Państwa związanego z gospodarką wodną, inwestycjami w gospodarce wodnej, ustanawiania i znoszenia obwodów rybackich oraz zawierania umów w przedmiocie oddania w użytkowanie obwodu rybackiego.
6. Przypisanie dyrektorom urzędów gospodarki wodnej regionów wodnych kompetencji do wydawania pozwoleń wodnoprawnych, z wyłączeniem pozwoleń wodnoprawnych przypisanych do kompetencji marszałka województwa.
7. Przypisanie ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wodnej kompetencji nadzorczych wobec dyrektorów urzędów gospodarki wodnej regionów wodnych wraz z określeniem prawnych instrumentów nadzoru
8. Utworzenie nowych podmiotów w formie dwóch państwowych osób prawnych - agencji wykonawczych, to jest Zarządu Dorzecza Wisły oraz Zarządu Dorzecza Odry, które przejmą zarówno pozyskiwanie i gromadzenie wpływów generowanych przez gospodarkę wodną, jak również ich wydatkowanie na inwestycje w gospodarce wodnej oraz utrzymanie wód i pozostałego mienia Skarbu Państwa związanego z gospodarką wodną, z uwzględnieniem podziału wód publicznych na wody rządowe oraz wody samorządowe.
9. Zniesienie dyrektorów urzędów żeglugi śródlądowej oraz likwidacja urzędów żeglugi śródlądowej. Ustawowe zadania dyrektorów urzędów żeglugi śródlądowej zostaną przypisane dyrektorom urzędów gospodarki wodnej regionów wodnych.@page_break@

(Finansowanie gospodarki wodnej ze środków publicznych oraz kompetencje w zakresie utrzymania wód i pozostałego mienia Skarbu Państwa związanego z gospodarką wodną)

11. Określenie: zadań, struktury organizacyjnej, organów, źródeł przychodów, zasad gospodarki finansowej i nadzoru Zarządu Dorzecza Wisły oraz Zarządu Dorzecza Odry oraz sposób wykonywania przez nie uprawnień właścicielskich.

(Kompetencje organów jednostek samorządu terytorialnego)

12. Utrzymanie kompetencji województw w zakresie wykonywania uprawnień właścicielskich Skarbu Państwa w stosunku do wód istotnych dla regulacji stosunków wodnych na potrzeby rolnictwa, służących polepszeniu zdolności produkcyjnej gleby i ułatwieniu jej uprawy, oraz w stosunku do pozostałych wód, które nie będą przypisane nowoutworzonym państwowym osobom prawnym. Przedmiotowe zadanie województwo będzie wykonywało, jako zadanie z zakresu administracji rządowej, co oznacza, że środki finansowe na realizację tego zadania będą pochodzić z budżetu państwa. Zakłada się także, że województwo w zakresie swojej właściwości, będzie odgrywało wiodącą rolę w dziedzinie gospodarowania wodami, a w szczególności utrzymania wód i pozostałego mienia Skarbu Państwa związanego z gospodarką wodną, na szczeblu regionalnym.
13. Utrzymanie kompetencji województwa w dziedzinie melioracji wodnych, ze szczególnym uwzględnieniem kompetencji marszałka województwa w zakresie wykonywania na koszt Skarbu Państwa urządzeń melioracji wodnych szczegółowych oraz ustalania wysokości opłaty melioracyjnej oraz opłaty inwestycyjnej.
14. Powierzenie zarządowi województwa kompetencji do ustanawiania w drodze uchwały obwodów rybackich oraz do zawierania umów w przedmiocie oddania w użytkowanie obwodów rybackich.
15. Marszałek województwa będzie organem właściwym do wydawania pozwolenia wodnoprawnego w ograniczonym zakresie.
16. Marszałek województwa utrzyma kompetencje nadzorcze w stosunku do związków spółek wodnych oraz związków związków wałowych.
17. Starosta straci kompetencję do wydawania pozwolenia wodnoprawnego na rzecz dyrektorów urzędów gospodarki wonnej regionów wodnych.
18. Starosta zostanie pozbawiony kompetencji nadzorczych w stosunku do spółek wodnych oraz związków wałowych. Przedmiotowe kompetencje zostaną przydane wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta).
19. Zakres kompetencji gmin zostanie zasadniczo rozbudowany o zadania związane z utrzymaniem urządzeń melioracji wodnych szczegółowych utrzymywanych dotychczas przez spółki wodne. Zakłada się także przydanie jednostce samorządu terytorialnego szczebla gminnego kompetencji związanych z wykonywaniem i utrzymaniem rowów odwadniających tereny zurbanizowane.@page_break@

(Reforma spółek wodnych i związków wałowych)

20. W dniu wejścia w życie nowej ustawy dalsze będą funkcjonowały istniejące spółki wodne i związki wałowe, natomiast utworzenie nowej będzie możliwe po uzyskaniu zgody wójta (burmistrza, prezydenta miasta).
21. Gmina otrzyma zadanie polegające na utrzymaniu urządzeń melioracji wodnych szczegółowych, z możliwością powierzenia wykonywania tego zadania spółce wodnej, jeżeli taka istnieje na terenie danej gminy.
22. Umożliwienie przystąpienia samorządowych zakładów budżetowych do istniejących w dniu wejścia w życie nowej ustawy spółek wodnych i związków wałowych.
23. Zastąpienie składek na rzecz spółki wodnej składką/opłatą uiszczaną na rzecz budżetu gminy przez właścicieli gruntów właścicieli gruntów, na których są posadowione urządzenia melioracji wodnych szczegółowych oraz przez właścicieli gruntów, którzy odnoszą korzyści z urządzeń melioracji wodnych szczegółowych.
24. Możliwości przekształcenia się spółek wodnych działających w celu zapewnienia wody dla ludności w przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne w rozumieniu przepisów ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.
25. Przeniesienie nadzoru nad spółkami wodnymi i związkami wałowymi ze starosty na wójta (burmistrza, prezydenta miasta).

Niektóre kluczowe regulacje prawne zawarte w obowiązującej ustawie zostaną przeniesione do nowej ustawy bez zasadniczych zmian natury systemowej, merytorycznej i ustrojowej, z wyłączeniem zmian wynikających ze zmiany struktury organów administracji publicznej właściwych w sprawach gospodarowania wodami. Będą to regulacje dotyczące: korzystania z wód; ochrony wód, państwowej służby hydrogeologicznej oraz państwowej służby do spraw bezpieczeństwa budowli piętrzących, problematyki udzielania pozwoleń wodnoprawnych.

Natomiast rozbudowaniu oraz doprecyzowaniu ulegną regulacje w zakresie:
1. własności wód, gruntów pokrytych wodami, urządzeń wodnych oraz pozostałego mienia związanego z gospodarką wodną,
2. podziału kraju na obszary dorzeczy, ze szczególnym uwzględnieniem ograniczenia liczby obszarów dorzeczy z 10 do 9, przez włączenie dotychczasowego obszaru dorzecza Ücker do obszaru dorzecza Odry,
3. planowania w gospodarowaniu wodami,
4. ochrony przed powodzią i suszą,
5. państwowej służby hydrologiczno-meteorologicznej,
6. katastru wodnego, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki opłat za przygotowanie i udostępnianie danych z katastru wodnego;
7. kontroli gospodarowania wodami,

Zakłada się, że przepisy ustawy regulujące materię zmian prawno-ustrojowych wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2014 r. Natomiast przepisy regulujące materię związaną z wdrażaniem prawa UE powinny wejść w życie z dniem stycznia 2013 r.

Źródło: www.rcl.gov.pl