Spółka posiada dwa miejsca prowadzenia działalności, zamierza zlikwidować jeden z punktów, w związku z tym pracownicy zostali wypowiedzenie umowy o pracę. Jedna z pracownic zatrudnionych w likwidowanym punkcie, przebywa od pół roku na zwolnieniu lekarskim z tytułu ciąży.
Czy z tą pracownica można rozwiązać umowę o pracę?
Odpowiedź: nie, pracodawca nie może rozwiązać umowy o pracę z pracownicą w ciąży.
Uzasadnienie: jak wynika z art. 177 § 1, 2 i 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p. wypowiedzenie i rozwiązanie umowy o pracę w okresie ciąży oraz urlopu macierzyńskiego jest co do zasady zakazane, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy. Zasada ta nie znajduje zastosowania do pracownicy w okresie próbnym nieprzekraczającym jednego miesiąca. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego może nastąpić tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Pracodawca jest obowiązany uzgodnić z reprezentującą pracownicę zakładową organizacją związkową termin rozwiązania umowy o pracę. W razie niemożności zapewnienia w tym okresie innego zatrudnienia, pracownicy przysługują świadczenia określone w odrębnych przepisach. Okres pobierania tych świadczeń wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze.
Z opisu sytuacji nie wynika, by zachodziła którekolwiek z wymienionych powyżej przesłanek umożliwiająca zgodnie z prawem rozwiązanie umowy o pracę z pracownicą w ciąży. W szczególności stwierdzić należy, że likwidacja jednego z punktów prowadzenia działalności nie jest równoważna z likwidacją pracodawcy w rozumieniu art. 177 § 4 k.p. Jak wynika z uzasadnienia wyroku SN z dnia 10 września 1998 r., I PKN 310/98, OSNP 1999, nr 19, poz. 614; „likwidacja” z art. 411 k.p. dotyczy pracodawcy, a więc jednostki organizacyjnej zatrudniającej pracowników (art. 3 k.p.), to jest jednego z podmiotów (strony) stosunku pracy. Nie odnosi się ona natomiast do zakładu pracy (w znaczeniu przedmiotowym), a to oznacza, iż w przepisie tym idzie o prawne „zlikwidowanie” (utratę bytu prawnego) danego pracodawcy (jako jednostki organizacyjnej zatrudniającej w sensie „prawnym” pracowników) nie zaś o likwidację zakładu pracy (placówek zatrudnienia), który on prowadzi. Jest to jednocześnie likwidacja stała i faktyczna, gdyż zlikwidowany pracodawca przestaje istnieć jako jednostka organizacyjna, zatrudniająca pracowników. Przywołany pogląd wypowiedziany został wprawdzie na kanwie art. 411 k.p., jednak konkluzje te pozostają w pełni aktualne również na gruncie przepisu art. 177 § 4 k.p.