Pytanie:
Wydanie dziennika budowy przed czasem w którym decyzja staje się ostateczna w sytuacji, gdy stroną postępowania jest jedynie inwestor, nie skutkuje konsekwencjami. Natomiast w sytuacji, gdy w postępowaniu jest wielość stron, a jedna z nich nie zgadza się z decyzją i wiadomo, że wniesie odwołanie, może spowodować sytuację, że inwestor będzie kontynuował budowę, podczas gdy nie wiadomo, czy organ II instancji nie uchyli decyzji o pozwoleniu na budowę.
Czy w świetle znowelizowanej ustawy pr. bud., zgodnie z którą roboty budowlane można rozpocząć na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę, można wydać dziennik budowy przed tym, jak decyzja stanie się ostateczna, chociaż rozporządzenie w sprawie dziennika budowy odnosi się do decyzji ostatecznej?
Odpowiedź:
Nowelizacja wprowadzona ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw zmieniła treść art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane - dalej pr. bud., który obecnie stanowi, że roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem art. 29-31 pr. bud. Wyeliminowanie z powyższej regulacji konieczności posługiwania się ostateczną decyzją nie oznacza jednak, że każda wydana decyzja o pozwoleniu na budowę może stanowić podstawę do rozpoczęcia inwestycji.
Aby decyzja mogła wywołać określone skutki prawne musi być bowiem wykonalna, gdyż dopiero wtedy można egzekwować na jej podstawie przyznane stronie uprawnienia lub nałożone na stronę obowiązki, zaś zgodnie z ogólnymi regułami postępowania administracyjnego wykonalną decyzją administracyjną jest albo decyzja ostateczna albo decyzja zaopatrzona w rygor natychmiastowej wykonalności. 
Stąd też powyższą zmianę art. 28 ust. 1 pr. bud. należy odczytywać w ten sposób, że inwestor ma prawo rozpoczęcia inwestycji pod warunkiem, że decyzja ma walor wykonalności, co nie zawsze wiąże z cechą ostateczności tego rozstrzygnięcia.
Przy czym w odniesieniu do problemu nakreślonego w pytaniu należy potwierdzić, iż obecne rozporządzenie z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie dziennika budowy, montażu i rozbiórki, tablicy informacyjnej oraz ogłoszenia zawierającego dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia stanowi w § 4 ust. 2, że organ, o którym mowa w ust. 1, wydaje dziennik budowy w terminie 3 dni od dnia, w którym decyzja o pozwoleniu na budowę stała się ostateczna, za zwrotem kosztów związanych z jego przygotowaniem.
Tym samym regulacja ta stoi w rażącej kolizji z aktualnie obowiązującym art. 28 ust. 1 pr. bud. Stąd też aby usunąć wskazaną kolizje należy zastosować jedną z reguł kolizyjnych prawa, która stanowi, że w przypadku sprzeczności norm w systemie prawa norma wyższa uchyla normę niższą.
Zatem mając na względzie hierarchie wskazanych aktów należy dać pierwszeństwu w zastosowaniu regulacji ustawowej art. 28 ust. 1 pr. bud., a tym samym uznać, że właściwy organ nie może na podstawie § 4 ust. 2 wskazanego rozporządzenia odmówić wydania dziennika budowy osobie legitymującej się decyzją o pozwoleniu na budowę zaopatrzonej w rygor natychmiastowej wykonalności, a nie jakąkolwiek decyzją o pozwoleniu na budowę.