Po protestach warszawiaków przeciwko wycince ponad 330 drzew w stołecznym Ogrodzie Krasińskich Generalny Konserwator Zabytków zlecił mazowieckiemu Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków Rafałowi Nadolnemu przeprowadzenie kontroli w tej sprawie. Kontrola, której wyniki Nadolny zaprezentował we wtorek, wykazała szereg nieprawidłowości.

"Przez cały okres prac, które były dotychczas wykonywane w Ogrodzie Krasińskich, Stołeczny Konserwator Zabytków nie uruchomił swoich służb w celu ich nadzorowania. Dla mnie jest to sytuacja niedopuszczalna" - powiedział we wtorek Żuchowski. Jak podkreślił, "w efekcie mamy pewną niezgodność pomiędzy tym, co zakładały decyzje stołecznego konserwatora, a co wykonawca w rzeczywistości robi". Niezgodność ta nie stanowi jednak dla Żuchowskiego "podstawy, aby podejmować decyzje personalne".

Usunięcie ponad 330 drzew w Ogrodzie Krasińskich, czyli prawie co trzeciego tam rosnącego, ma związek z rewitalizacją. Zdaniem Generalnego Konserwatora Zabytków nie ma potrzeby wstrzymywania prowadzonych prac, należy jednak zwrócić uwagę, jak dalsze plany rewitalizacji mają się do wytycznych konserwatorskich i "jeżeli będzie trzeba, dokonać zmian decyzji już podjętych".

Obok braku nadzoru nad prowadzonymi pracami kontrola wykazała także m.in. brak szczegółowych wytycznych w związku ze sposobem konserwacji zabytkowych drzew, brak wystarczającego uzasadnienia ich wycinki, brak dokumentacji potwierdzających doświadczenie wykonawców, niezgodność liczby usuniętych drzew z wydanymi decyzjami.

Aby uniknąć w przyszłości podobnych nieprawidłowości podczas rewitalizacji historycznych parków - zdaniem Żuchowskiego - należy zobowiązać do współpracy służby ochrony zabytków i służby ochrony przyrody. Jak podkreślił Generalny Konserwator Zabytków, w polskim systemie prawnym brakuje wytycznych, jak mają być prowadzone prace konserwatorskie w zabytkowych ogrodach i parkach oraz jakie kompetencje mają w tym zakresie obie służby.

Żuchowski zamierza przygotować zmiany w prawie, które zobligują służby konserwatorskie i służby ochrony przyrody do współpracy. Rozwiązaniem tymczasowym ma być apel do polskich konserwatorów przyrody i zabytków. Jak poinformował Generalny Konserwator Zabytków, zamierza wystosować okólnik do służb razem z Generalnym Konserwatorem Przyrody Januszem Zalewskim.

Generalny Konserwator Zabytków chce też zobowiązać władze miast do przygotowania wieloletniego planu gospodarowania terenami zielonymi w miastach. "Jest to normą w miastach europejskich" - podkreślił.

Warszawiaków protestujących przeciwko wycince drzew wsparła marszałek Sejmu Wanda Nowicka, która spotkała się we wtorek z Żuchowskim. Razem z delegacją nieformalnej grupy Zielona Moc przekazała mu postulaty, w których znalazł się m.in. apel o wstrzymanie obecnych prac w Ogrodzie Krasińskich i rewizję projektu architektonicznego.

Nowicka mówiła po spotkaniu, że sama jest warszawianką, mieszka w sąsiedztwie ogrodu i leży jej na sercu los parku i rosnących w nim drzew. "Wycinka w Ogrodzie Krasińskich została przeprowadzona w sposób skandaliczny, z naruszeniem wszelkich norm i standardów. Trzeba przeciwdziałać temu, aby nie było dalszych szkód w tym parku" - powiedziała.

Dla wicemarszałek sprawą istotną jest również przeciwdziałanie dewastacji innych warszawskich parków. "Chodzi o to, aby to doświadczenie, bardzo negatywne, bardzo krytycznie oceniane nie tylko przez mieszkańców, ale też, jak się okazuje, przez pana ministra Żuchowskiego, było jakąś lekcją, która doprowadzi do tego, że już nigdy w Warszawie nie będzie wycinało się historycznych, wspaniałych drzew" - mówiła.

Zdaniem przedstawiciela grupy Zielona Moc Karola el Kashifa wycinka drzew planowana jest także w Parkach Saskim i Wielkopolskim, w planach miasta jest także rewaloryzacja Ogrodu Saskiego.

"Stołeczny Konserwator Zabytków jest właściwie urzędnikiem prezydent Warszawy, co sprawia, że nie jest niezależny, bo jego biuro finansowane jest przez panią prezydent" - nawiązał do wyników kontroli el Kashif. Uważa, że stołeczny konserwator powinien zostać pozbawiony funkcji decyzyjnych dotyczących zabytkowych ogrodów i parków w Warszawie.

Na realizację projektu rewitalizacji Ogrodu Krasińskich przeznaczono prawie 16 mln zł.

Historia ogrodu sięga XVII w., w 1895 r. przebudowano go zgodnie z założeniem warszawskiego ogrodnika i architekta Franciszka Szaniora.