Projekt autorstwa Ministerstwa Sprawiedliwości zakłada szeroką informatyzację postępowań upadłościowych i restrukturyzacyjnych.

Pełna informatyzacja upadłości

Według projektu akta prowadzone będą wyłącznie w systemie teleinformatycznym, także wszystkie orzeczenia będą utrwalane w tym systemie.

Pisma i dokumenty składane przez syndyka, nadzorcę sądowego oraz zarządcę będą składane wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Pisma procesowe oraz dokumenty będą tworzone i składane z wykorzystaniem formularzy udostępnionych w systemie teleinformatycznym przez Ministra Sprawiedliwości. Będzie to dotyczyło szeregu dokumentów, w tym spisu i listy wierzytelności, spisu inwentarza, planów podziału.

Czytaj: MS chce łatwiejszego dostępu do upadłości konsumenckiej>>
 

Założenie jest przy tym takie, że system teleinformatyczny będzie nie tylko platformą do zamieszczania pism i dokumentów, ale będzie stanowił system, w którym wprowadzone dane będą przetwarzane w taki sposób, aby usprawnić zarządzanie sprawą upadłościową i restrukturyzacyjną. Rozwiązania określone w ustawie o Krajowym Rejestrze Zadłużonych obejmują więc pełen zakres procesów niezbędnych dla informatyzacji postępowań cywilnych, tj.:

  1. wprowadzenie jako zasady elektronicznej komunikacji z sądem;
  2. wprowadzenie doręczeń elektronicznych;
  3. wprowadzenie jako zasady wydawania orzeczeń w sposób elektroniczny;
  4. wprowadzenie rozwiązań chroniących prawa osób wykluczonych cyfrowo;
  5. wprowadzenie akt elektronicznych i zapewnienie dostępu do akt za pośrednictwem Internetu i w sekretariatach sądów.

Zobacz procedurę w LEX:  Badanie podstaw ogłoszenia upadłości przez dłużnika – osobę fizyczną będącą przedsiębiorcą >

Większy dostęp do akt

Rozwiązania w nim przyjęte mają przyczynić się do zapewnienia spójności między ustawą o Krajowym Rejestrze Zadłużonych oraz ustawą Prawo upadłościowe oraz niektórych innych ustaw. A także zrealizują, poza uzasadnionymi nielicznymi wyjątkami, cel ostatnich reform.

Czytaj w LEX: Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne >

Ponadto nawiązują do obsługi postępowań upadłościowych oraz restrukturyzacyjnych, umożliwiającego tworzenie i przetwarzanie elektronicznych akt sądowych. Projekt zawiera szereg zmian przyczyniających się do zwiększenia transparentności postępowania upadłościowego i restrukturyzacyjnego, a także doprecyzowuje przepisy, które wywoływały wątpliwości interpretacyjne w praktyce stosowania prawa.

Rada Legislacyjna, doceniając wysoki poziom legislacyjny projektu, zgłosiła jednak do projektu dwie istotne uwagi o charakterze ogólnym.

Uwzględnić zmiany z tarczy 4!

Po pierwsze, Rada Legislacyjna postuluje, aby przewidziana w projekcie regulacja uwzględniała rozwiązania przyjęte w ustawie z 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID­19, nazywaną tarczą antykryzysową 4. Ustawa ta w rozdziale szóstym reguluje – w istocie –  nowy typ (podtyp) postępowania restrukturyzacyjnego o charakterze przejściowym, będący rodzajem postępowania o zatwierdzenie układu, jakim jest uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne. Może być oni wszczynane do dnia 30 czerwca 2021 roku. Postępowanie to nie jest jednak objęte systemem teleinformatycznym, co stanowi znaczący wyłom w informatyzacji postępowań upadłościowych i restrukturyzacyjnych oraz narusza zasadę transparentności tych postępowań. Co więcej - zdaniem Rady - prowadzi w rezultacie do poważnego zagrożenia dla bezpieczeństwa obrotu, a zwłaszcza naruszenia praw wierzycieli.

Dlatego też niezbędne jest zdaniem eksperta Rady prof. Piotra Wiórka -  ujednolicenie i zintegrowanie projektowanych regulacji z regulacjami obowiązującymi.

Czytaj w LEX: Najważniejsze zmiany w windykacji w 2020 roku >

Dodatkowo, Rada Legislacyjna zaleca, aby uproszczenia zawarte w tarczy 4 zostały włączone do Prawa restrukturyzacyjnego, przynajmniej częściowo, jako rozwiązanie o charakterze trwałym.

Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne stanowi bowiem typ pozasądowego postępowania restrukturyzacyjnego, który pozwala doprowadzić do szybkiego i sprawnego zawarcia układu przy jednoczesnym zapewnieniu dłużnikowi ochrony przed egzekucją i wypowiadaniem umów przez jego wierzycieli.

Czytaj w LEX: Wpływ Covid-19 na postępowania restrukturyzacyjne i upadłościowe >

A to w sposób oczywisty wzmacnia efektywność tego postępowania i może przyczynić się do jego skuteczności przy minimalnym zaangażowaniu sądu restrukturyzacyjnego. Wreszcie, zdaniem prof. Piotra Wiórka z Uniwersytetu Wrocławskiego - nowy typ postępowania jest w pełni zgodny z wymogami Dyrektywy (UE) 2019/1023 w odniesieniu do postępowań tzw. restrukturyzacji zapobiegawczej realizowanej jako postępowanie pozasądowe.

 

Sprawdź również książkę: Jak przetrwać kryzys? Poradnik prawny dla średnich i dużych przedsiębiorstw ebook >>


Projekt jest rewolucyjny

Praktycy-adwokaci, których zapytaliśmy o opinię entuzjastycznie wypowiadają się na temat nowelizacji.  - To rewelacyjny projekt - ocenia warszawski adwokat Wojciech Korpetta. - Jeśli idzie o postępowania upadłościowe, to bardzo często nawet jeśli wierzyciele posiadają profesjonalnego pełnomocnika, to trudno jest skontrolować sytuację, która się dzieje w tym postępowaniu. Mam na myśli ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym decyzji syndyka co do uznania lub nieuznania wpisu na listę wierzycieli. A przecież jest termin na złożenie zażalenia lub sprzeciwu. Jeśli są duże upadłości to w sądzie znajdują się jedne akta upadłościowe, niekiedy wypożyczone syndykowi. Tworzy się zatem kolejka wierzycieli, aby te akta przeczytać, więc informatyzacja i elektroniczne akta będą ogromnym dla nich ułatwieniem - dodaje adwokat.

Czytaj w LEX: Doręczenia w postępowaniach sądowych w dobie COVID-19 (koronawirusa) >

Informatyzacja tego typu postępowań jest niezbędna i dlatego ułatwi pracę - podkreślają prawnicy.

Co do doręczeń elektronicznych, to radcy prawni podkreślają, że kilka lat temu postępowania podatkowe były usprawniane poprzez wdrożenie e-Puap. Wszyscy się tego bali, czy pisma w postępowaniu i decyzje nie będą ginąć. Okazało się, że system zadziałał, tyle że trzeba było się tego nauczyć, że nie wszystko idzie tradycyjna pocztą. Prawnicy sugerują ,aby takie elektroniczne nowości wprowadzać stopniowo, aby uniknąć zjawiska wykluczenia. I przez pewien czas powinien istnieć system  mieszany: tradycyjne doręczenia i elektroniczne.

Zobacz procedurę w LEX: Doręczenie pisma za pomocą środków komunikacji elektronicznej >