1. Zagadnienia wstępne
Domek holenderski nie jest obiektem zdefiniowanym w obowiązujących przepisach. Generalnie, jest to domek letniskowy o lekkiej konstrukcji, zazwyczaj posadowiony na kółkach lub klockach, służący do czasowego pobytu. W większości przypadków domek taki można przenieść w inne miejsce bez zmiany jego konstrukcji i bez konieczności ponownego przygotowania jego podłoża, co oznacza, że domek holenderski nie jest związany trwale z gruntem.
Typowe cechy domku holenderskiego pozwalają zakwalifikować taki obiekt do grupy tymczasowych obiektów budowlanych zdefiniowanych w art. 3 pkt 5 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.) – dalej pr. bud.
2. Domek holenderski jako tymczasowy obiekt budowlany
Zgodnie z przywołanym przepisem, przez tymczasowy obiekty budowlany należy rozumieć obiekt budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem, jak: strzelnice, kioski uliczne, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe, przekrycia namiotowe i powłoki pneumatyczne, urządzenia rozrywkowe, barakowozy, obiekty kontenerowe.
Definiując tymczasowy obiekt budowlany, ustawodawca podał przykłady takich obiektów charakteryzujące się brakiem trwałości związania z gruntem. W przepisie tym wymienione zostały strzelnice, kioski uliczne, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe, przekrycia namiotowe i powłoki pneumatyczne, urządzenia rozrywkowe, barakowozy, obiekty kontenerowe. Powyższe wyliczenie nie jest zamkniętym katalogiem obiektów tymczasowych i ma wyłącznie charakter przykładowy. Do grupy tymczasowych obiektów budowlanych niepołączonych trwale z gruntem należą także obiekty charakteryzujące się podobnymi cechami do cech posiadanych przez obiekty, które zostały wymienione w przywołanym przepisie w sposób przykładowy. W szczególności, za tymczasowy obiekt budowlany można w określonych sytuacjach uznać ruchomy kiosk przesuwany i przemieszczany na kołach z miejsca na miejsce [zob.: WSA w Białymstoku w wyroku z dnia 14 marca 2006 r., II SA/Bk 1001/05, LEX nr 307933], jak również przyczepę kempingową o cechach analogicznych do barakowozu [zob.: WSA w wyroku z dnia 8 lutego 2011 r., II SA/Bk 732/10 LEX nr 736475].
Uwzględniając aktualne orzecznictwo sądów administracyjnych przesądzić w mojej ocenie można, że domek holenderski niezwiązany stale z gruntem należy do omawianej kategorii tymczasowych obiektów budowlanych. Wyjaśnić przy tym należy, że domek holenderski na kółkach, który został przeznaczony do przemieszczania się i faktycznie jest tak wykorzystywany, jeśli spełnia wymogi pojazdu drogowego, posiada aktualną tablicę rejestracyjną i jest dopuszczony do ruchu po drogach, jest de facto pojazdem a nie obiektem budowlanym [por. wyrok WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 25 listopada 2009 r., II SA/Gl 521/09, LEX nr 589097] i tylko w takich przypadkach nie znajdą do niego zastosowania przepisy pr. bud.