Czy transakcje pomiędzy jednoosobową działalności gospodarczą żony, a spółką jawną, w której wspólnikiem jest mąż, są transakcjami pomiędzy podmiotami powiązanymi?

Jak stanowi art. 25 ust. 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - dalej u.p.d.o.f., przepisy dotyczące podmiotów powiązanych stosuje się również do powiązań o charakterze rodzinnym lub wynikających ze stosunku pracy albo majątkowych pomiędzy podmiotami krajowymi lub osobami pełniącymi w tych podmiotach funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze oraz jeżeli którakolwiek osoba łączy funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze w tych podmiotach.

Pytanie:
Czy żony, która ze swojej działalności gospodarczej dokonuje zakupów towarów handlowych od spółce jawnej, w której udziałowcem jest mąż, jest podmiotem powiązanym?
Obie firmy handlują tym samym towarem (mięso, wędliny) z tym, że firma żony jest detalistą, a spółka męża hurtownią. Ponieważ sprzedaż dla żony odbywa się na takich samych zasadach i po tych samych cenach jak z innymi odbiorcami, nie ma spisanej umowy między nimi.
Firma żony oprócz tego dzierżawi od spółki jawnej samochód dostawczy, na co spisana jest umowa. Sprzedaż dla firmy żony w 2012 r. przekroczyła kwotę 250.000 zł. (średnio miesięcznie obrót wynosi 20.000 zł).
Czy obie firmy powinny sporządzić dokumentację podatkową jeśli są podmiotami powiązanymi?
Jeśli tak to jak często powinna być sporządzana, kiedy i komu okazywana?
Czy o tym trzeba powiadamiać urząd skarbowy, czy są jakieś deklaracje, w których ujawnia się te powiązania?

Odpowiedź:
Spółkę z o.o. oraz spółkę jawną, w której udziałowcem jest mąż należy uznać za podmioty powiązane.
Ponieważ został przekroczony próg 50.000 euro wystąpi obowiązek sporządzenia dokumentacji.
Ponadto podmioty, które zobligowane są do sporządzania dokumentacji transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi mają również obowiązek zamieszczenia takiej informacji w zeznaniu rocznym (poz. 38, 38a PIT-36, poz. 20 PIT-36L).

Uzasadnienie:
Jak stanowi art. 25 ust. 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - dalej u.p.d.o.f., przepisy dotyczące podmiotów powiązanych stosuje się również do powiązań o charakterze rodzinnym lub wynikających ze stosunku pracy albo majątkowych pomiędzy podmiotami krajowymi lub osobami pełniącymi w tych podmiotach funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze oraz jeżeli którakolwiek osoba łączy funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze w tych podmiotach.
Przy czym przez pojęcie powiązań rodzinnych, o których mowa w ust. 5, rozumie się małżeństwo oraz pokrewieństwo lub powinowactwo do drugiego stopnia (art. 25 ust. 6 u.p.d.o.f.).
A zatem spółkę z o.o. oraz spółkę jawną, w której udziałowcem jest mąż należy uznać za podmioty powiązane.
W myśl art. 25a ust. 1 u.p.d.o.f. podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami - w rozumieniu art. 25 ust. 1 i 4 - lub transakcji, w związku z którymi zapłata należności wynikających z takich transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takiej (takich) transakcji, obejmującej:
określenie funkcji, jakie spełniać będą podmioty uczestniczące w transakcji (uwzględniając użyte aktywa i podejmowane ryzyko);
określenie wszystkich przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz formę i termin zapłaty;
metodę i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu transakcji;
określenie strategii gospodarczej oraz innych działań w jej ramach - w przypadku gdy na wartość transakcji miała wpływ strategia przyjęta przez podmiot;
wskazanie innych czynników - w przypadku gdy w celu określenia wartości przedmiotu transakcji przez podmioty uczestniczące w transakcji uwzględnione zostały te inne czynniki, a w przypadku zawarcia umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze - w szczególności przyjętych w umowie zasad dotyczących praw wspólników (stron umowy) do udziału w zysku oraz uczestnictwa w stratach;
określenie oczekiwanych przez podmiot obowiązany do sporządzenia dokumentacji korzyści związanych z uzyskaniem świadczeń - w przypadku umów dotyczących świadczeń (w tym usług) o charakterze niematerialnym.
Jednocześnie ustawodawca w art. 25 ust. 2 określił wartości powyżej których wystąpi obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej. Otóż obowiązek obejmuje transakcję lub transakcje między podmiotami powiązanymi, w których łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość:
30.000 euro - w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo
50.000 euro - w pozostałych przypadkach.
Wyrażone w euro wielkości, o których mowa w ust. 2 i 3, przelicza się na walutę polską po średnim kursie ogłaszanym przez Narodowy Bank Polski, obowiązującym w ostatnim dniu roku podatkowego poprzedzającego rok podatkowy, w którym została zawarta transakcja objęta obowiązkiem sporządzenia dokumentacji.
Z treści pytania wynika iż został przekroczony próg 50.000 euro a zatem wystąpi obowiązek sporządzenia dokumentacji.
Przy czym zgodnie z art. 25a ust. 4 u.p.d.o.f. na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnicy są obowiązani do przedłożenia dokumentacji, o której mowa w ust. 1-3, w terminie 7 dni od dnia doręczenia żądania tej dokumentacji przez te organy.
Do czasu otrzymania wezwania nie ma obowiązku przedkładania jej organom podatkowym.
Ponadto podmioty, które zobligowane są do sporządzania dokumentacji transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi mają również obowiązek zamieszczenia takiej informacji w zeznaniu rocznym (poz. 38, 38a PIT-36, poz. 20 PIT-36L).

[Uwaga! Odpowiedź na to pytanie jest już nieaktualna od 1 I 2017 r.]