Odpowiedź:
Tylko świstak długoogoniasty oraz świstak himalajski podlegają rejestracji, jako gatunki wpisane na listę zwierząt zagrożonych wyginięciem w Konwencji Waszyngtońskiej. W rozporządzeniu Rady (WE) nr 338/97 z 9.12.1996 r. w sprawie ochrony gatunków dzikiej fauny i flory w drodze regulacji handlu nimi - dalej rozporządzenie 338/97 oba te gatunki figurują w załączniku C, ale z uwagi na objęcie ich ochroną Konwencji Waszyngtońskiej podlegają one rejestracji w starostwie. Zatem, jeżeli przedmiotowy świstak nie należy do ww. gatunków, to nie podlega rejestracji w rejestrze starosty. Sprowadzenie zwierzęcia objętego ochroną na terenie kraju UE (urodzonego tam w hodowli) podlega zasadom określonym w rozporządzeniu 338/97 i do wniosku o rejestrację należy dołączyć dokument potwierdzający legalność jego pochodzenia, np. zaświadczenie lekarza weterynarii o urodzeniu w hodowli.
Zgodnie z art. 64 ust. 1 u.o.p., starosta dokonuje wpisu do rejestru żywych zwierząt gatunków wymienionych w załącznikach A i B rozporządzenia 338/97, zaliczonych do płazów, gadów, ptaków lub ssaków. Rodzaj dokumentów, jakie posiadacz zwierzęcia powinien dołączyć do wniosku, określa art. 64 ust. 4 pkt 11 u.o.p. Dotyczy to jednak wyłącznie zwierząt objętych ochroną załączników A i B rozporządzenie 338/97 oraz Konwencji Waszyngtońskiej. Gdyby ów świstak należał do gatunków wskazanych na wstępie, a był sprowadzony np. do Austrii spoza krajów UE (a zatem urodzony poza terenem UE), to sprzedawca świstaka powinien wydać nabywcy np. kopię zezwolenia importowego na jego sprowadzenie do Austrii.
Zgodnie z art. 61 ust. 1 u.o.p., przewożenie przez granicę państwa roślin i zwierząt należących do gatunków, podlegających ograniczeniom na podstawie przepisów prawa Unii Europejskiej, wymaga uzyskania zezwolenia ministra właściwego do spraw środowiska. Kolejne zapisy art. 61 u.o.p., tj. ust. 3 i 4 odnoszą się do zezwoleń i wniosku, który należy złożyć na import lub eksport zwierząt. Artykuł 61 ust. 5 u.o.p. stanowi: "zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, jest wydawane na wniosek, po zasięgnięciu opinii Państwowej Rady ochrony Przyrody, w przypadkach określonych w przepisach Unii Europejskiej". Nie oznacza to jednak, że przywóz zwierzęcia egzotycznego z Austrii do Polski wymaga zezwolenia na import, jeśli zwierzę nie jest wpisane do załącznika A rozporządzenia 338/97 zawierającego listę gatunków zwierząt, które podlegają wpisowi do rejestru.
Zatem, przywóz na teren Wspólnoty z krajów trzecich (niebędących członkami UE) wymaga przedstawienia dokumentów importowych i eksportowych i może nastąpić na podstawie zezwolenia wydanego przez organ administracyjny państwa członkowskiego, natomiast przemieszczanie zwierząt w ramach Wspólnoty co do zasady nie wymaga dokumentów z wyjątkiem wpisanych do załącznika A.
Uzasadnienie:
Konwencja Waszyngtońska (CITES) obejmuje swoimi przepisami dwa gatunki świstaka: świstaka długoogoniastego (Marmota caudata) i świstaka himalajskiego (Marmota himalayana). Wymienione są one w Załączniku III tej Konwencji oraz w Aneksie C przepisów Unii Europejskiej w zakresie handlu dziką fauną i florą dotyczących CITES. Oznacza to, iż każdy przywóz do UE wszelkich okazów tych gatunków (osobniki żywe, martwe, ich części i produkty pochodne, w tym tłuszcz) wymaga uprzedniego uzyskania zezwolenia eksportowego CITES oraz dokonania zgłoszenia importowego w urzędzie celnym, w którym będzie dokonywana odprawa. Wywóz okazów tych gatunków poza UE wymaga analogicznie uzyskania zezwolenia eksportowego CITES autoryzującego taki wywóz. W raportach zawierających dane na temat przywozu i wywozu okazów gatunków CITES, będących w posiadaniu Ministra Środowiska (Organu Zarządzającego CITES w Polsce), nie ma informacji na temat przywozu do Polski ww. gatunków świstaków.
Należy jednak stwierdzić, że oprócz świstaka długoogoniastego oraz świstaka himalajskiego występują również inne gatunki świstaka, które nie są objęte ochroną wynikającą z ww. przepisów. Poszczególne państwa mogą chronić świstaki występujące na ich terytorium swoim prawem krajowym, niezależnie od prawa unijnego. Jeżeli odłów świstaka lub jego hodowla są prowadzone w innych krajach, to wywóz okazów odbywa się na podstawie przepisów obowiązujących w danym państwie. Bez zezwolenia wydawanego na podstawie art. 56 u.o.p. do Polski mogą być inne gatunki nie objęte przepisami Konwencji Waszyngtońskiej (CITES), których ewentualny wwóz do kraju nie podlega ograniczeniom na podstawie ww. przepisów.
