Odpowiedź:
W pracach budowlanych stosowane są rusztowania różniące się konstrukcją, materiałem, z jakiego zostały wykonane oraz zastosowaniem – są to m.in. rusztowania: stacjonarne, stojakowe, przejezdne, metalowe, modułowe, drewniane. Każdy typ rusztowania wymaga specjalistycznego działania. W związku z tym, poza ogólnymi przepisami o montażu, eksploatacji i demontażu rusztowań, wynikającymi z przepisów ogólnych bhp oraz przepisów budowlanych – pracodawca powinien stosować zalecenia i uwagi przekazane w dokumentacji technicznej rusztowań przez producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela. Szczególnie istotne są zalecenia dotyczące montażu, warunków eksploatacji oraz demontażu rusztowania.
Uzasadnienie:
W oparciu o przepisy oraz zalecenia producenta rusztowania, do montażu i demontażu rusztowań wymagane są uprawnienia montażysty rusztowań. Uprawnienia takie nadaje ośrodek Instytutu Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego po sprawdzeniu wiadomości nabytych na kursie montażysty. Kursy prowadzą ośrodki szkoleniowe, których adresy dostępne są w Internecie. Najczęściej wybierane są ośrodki znajdujące się najbliżej lokalizacji firmy, która kieruje pracownika. Pracownik skierowany na kurs powinien posiadać orzeczenie (badania profilaktyczne) o braku przeciwwskazań m.in. do pracy na wysokości. Odbioru rusztowań dokonuje kierownik budowy lub uprawniona osoba (np. kierownik robót). Osoba uprawniona, podobnie jak kierownik budowy, powinna posiadać uprawnienia budowlane odpowiedniej specjalności. Do posiadania przez kierownika budowy uprawnień budowlanych zobowiązuje ustawa z 7.07.1994 r. - Prawo budowlane.
Przepisy dotyczące stosowania rusztowań podczas wykonywania prac budowlanych na terenie budowy wynikają z rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 6.02.2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych - dalej r.b.r.b. – rozdział 8 "Rusztowania i ruchome podesty robocze". Przepisy § 109 r.b.r.b. wymagają, aby osoby zatrudnione przy montażu i demontażu rusztowań posiadały uprawnienia. Użytkowanie rusztowania jest dopuszczalne, zgodnie z § 110 r.b.r.b., po dokonaniu jego odbioru przez kierownika budowy lub uprawnioną osobę. Odbiór rusztowania powinien być potwierdzony wpisem w dzienniku budowy lub w protokole odbioru technicznego.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 20.09.2001 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych - dalej r.b.e.m., w załączniku nr 1 "Maszyny i urządzenia techniczne stosowane przy robotach ziemnych, budowlanych i drogowych, do obsługi których wymagane jest odbycie szkolenia i uzyskanie pozytywnego wyniku ze sprawdzianu", w Grupie IV "Maszyny różne i inne urządzenia techniczne", w poz. 16 wymienia rusztowania budowlano – montażowe, metalowe. Obowiązek uzyskania uprawnień potwierdzonych sprawdzeniem wiadomości przed komisją powołaną przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego w Warszawie, wynika z § 23 r.b.e.m.
W 2017 r. ukazało się rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 11.01.2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych - dalej r.z.b.e.m. Przepis § 1 r.z.b.e.m. stanowi, iż załącznik nr 1 do w r.b.e.m. otrzymuje brzmienie określone w załączniku do r.z.b.e.m. Nazwa załącznika brzmi "Maszyny i urządzenia techniczne stosowane przy robotach ziemnych, budowlanych i drogowych, do obsługi których wymagane jest odbycie szkolenia i uzyskanie pozytywnego wyniku ze sprawdzianu". W grupie III załącznika wymieniono "Rusztowania budowlano – montażowe metalowe – montaż i demontaż". Oznacza to, iż dla montażystów nadal obowiązują uprawnienia.
W § 2 r.z.b.e.m. stwierdza się, że świadectwa oraz wpisy do książki operatora stwierdzające uzyskanie uprawnień na podstawie przepisów dotychczasowych wydawane są na: pkt 21 - rusztowania budowlano-montażowe metalowe bez klasy są równoważne ze świadectwem oraz wpisem do książki operatora na rusztowania budowlano-montażowe metalowe montaż i demontaż bez klasy – określone w załączniku nr 1 do r.b.e.m. w brzmieniu nadanym r.z.b.e.m.
Nowelizacja weszła w życie 1.04.2017 r.
