Inwestor wykonuje roboty budowlane na podstawie pozwolenia na budowę: "Nadbudowa poddasza mieszkalnego nad istniejącym budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym". W trakcie realizacji nadbudowy chce wykonać jeszcze rozbudowę tego budynku o garaż w piwnicy i salon nad tym garażem, bez ingerencji w wykonywaną nadbudowę. Uzyskuje nowe warunki zabudowy na rozbudowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego.
Czy można wykonać projekt zamienny na "rozbudowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego"?
Czy wniosek o pozwolenie powinien brzmieć jako zmiana pozwolenia: "Nadbudowa poddasza mieszkalnego nad istniejącym budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym wraz z jego rozbudową"?

W pewnym urzędzie powiedziano, że najpierw inwestor musi skończyć nadbudowę i dokonać zgłoszenia, a dopiero później może wystąpić o jego rozbudowę.
Czyli jeśli inwestor chce zrobić szerokie wyjście do salonu z części istniejącej, to musi najpierw do odbioru wykonać elewację (ocieplenie)?
Podobnie rzecz się ma z instalacjami elektrycznymi i ogrzewaniem, które później musi doprowadzić do projektowanej rozbudowy.
Jeżeli inwestor uzyskał pozwolenie na budowę i na jego podstawie realizuje roboty budowlane, to zgodnie z treścią art. 36a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.) - dalej pr. bud. może w trakcie tych robót dokonywać odstępstw od pozwolenia i zatwierdzonego projektu budowlanego, zarówno istotnych, jak i nieistotnych. Jeśli więc inwestor uzyskał pozwolenie na nadbudowę budynku, może w trakcie jej realizacji rozszerzyć swoją inwestycję o rozbudowę tego budynku. Art. 36a pr. bud. regulujący legalne dokonywanie odstępstw od pozwolenia na budowę i projektu nie różnicuje bowiem rodzaju wykonywanych robót budowlanych; istotne jest jedynie, aby były one wykonywane na podstawie pozwolenia na budowę.
W sytuacji opisanej w pytaniu inwestor zamierza dokonać istotnego odstępstwa od pozwolenia i zatwierdzonego projektu, wymagającego uzyskania decyzji o zmianie pozwolenia na budowę. Zgodnie bowiem z art. 36a ust. 5 pkt 1 i 2 pr. bud. istotnym odstępstwem jest odstępstwem dotyczącym:
1. zakresu objętego projektem zagospodarowania działki lub terenu,
2. charakterystycznych parametrów obiektu budowlanego: kubatury, powierzchni zabudowy, wysokości, długości, szerokość.
W takiej sytuacji, zgodnie z art. 36a ust. 1 i 3 pr. bud. powinien złożyć wniosek o zmianę pozwolenia na budowę i dołączyć do niego m.in. projekt zamienny, w którym projektant uwzględni planowane odstępstwa. Trafnie również w pytaniu nazwano wniosek: "Nadbudowa poddasza mieszkalnego nad istniejącym budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym wraz z jego rozbudową". Określa on bowiem zakres robót, które zamierza wykonać inwestor.
Stanowisko zaprezentowane przez urząd, o którym mowa w pytaniu nie znajduje więc oparcia w obowiązujących przepisach. Przeczy ono bowiem sensowi funkcjonowania instytucji dokonywania istotnych odstępstw od zatwierdzonego projektu budowlanego i pozwolenia na budowę. Kierując się tym sposobem rozumowania należałoby stwierdzić, że nie ma również możliwości wykonywania odstępstw istotnych od budowy nowego obiektu budowlanego. Dlatego też moim zdaniem inwestor powinien złożyć wniosek o zmianę pozwolenia na budowę. Jedynie bowiem w takiej sytuacji, jeżeli organ właściwy do rozpatrzenia wniosku nie zmieni stanowiska, otrzyma on decyzję odmowną, od której będzie mógł odwołać cię do organu wyższego stopnia.

Maciej Jastrzębski