Do urzędu gminny wpłynął wniosek o warunki zabudowy. Zgodnie z przepisami decyzja musi być zgodna z przepisami odrębnymi i mimo wystąpienia z ponagleniem do konserwatora zabytków nie uzyskano uzgodnienia w okresie pół roku.
Czy w takiej sytuacji można umorzyć postępowanie na podstawie art. 105 § 1 k.p.a.?
Bezczynność organu uzgadniającego nie stanowi podstawy do umorzenia w trybie art. 105 § 1 k.p.a. postępowania w sprawie ustalenia warunków zabudowy.
Instytucję umorzenia postępowania wiąże się z zaistnieniem trwałej i nieusuwalnej przeszkody w kontynuacji postępowania. Norma art. 105 k.p.a. nakazuje umorzyć postępowanie, które z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe. W doktrynie wyrażony został pogląd, że istota bezprzedmiotowości postępowania polega na tym, że "nastąpiło takie zdarzenie prawne lub faktyczne, które spowodowało, że przestała istnieć ta szczególna relacja między faktem (sytuacją faktyczną danego podmiotu) a prawem (sytuacją prawną danego podmiotu), z którą prawo łączy obowiązek konkretyzacji normy w postaci wydania decyzji administracyjnej". NSA w wyroku z dnia 18 kwietnia 1995 r. wydanym w sprawie sygn. akt SA/Łd 2424/94 zważył, iż "z bezprzedmiotowością postępowania (art. 105 k.p.a.) mamy do czynienia wówczas, gdy w sposób oczywisty organ stwierdzi brak podstaw prawnych i faktycznych do merytorycznego rozpatrzenia sprawy". Przyczyny bezprzedmiotowości postępowania dzielą się na podmiotowe i przedmiotowe.
Z kolei ustalenie warunków zabudowy następuje na wniosek inwestora, złożony do organu właściwego, którym jest co do zasady wójt/burmistrz/prezydent. W toku postępowania zmierzającego do ustalenia warunków zabudowy organ właściwy do załatwienia sprawy winien wystąpić – w oparciu o art. 53 ust. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.) - dalej u.p.z.p. – o uzgodnienie projektu przedmiotowej decyzji w trybie art. 106 k.p.a. Należy poczynić założenie, że w analizowanym stanie faktycznym organ właściwy do załatwienia sprawy wystąpił do organu uzgadniającego w trybie art. 53 ust. 4 pkt 2 u.p.z.p. w zw. z art. 106 k.p.a. o zajęcie stanowiska w sprawie, przesyłając temu organowi jednocześnie projekt decyzji wz. Zgodnie z przywołaną regulacją prawną, jeżeli przepis prawa uzależnia wydanie decyzji od zajęcia stanowiska przez inny organ (wyrażenia opinii lub zgody albo wyrażenia stanowiska w innej formie), decyzję wydaje się po zajęciu stanowiska przez ten organ. Organ załatwiający sprawę, zwracając się do innego organu o zajęcie stanowiska, zawiadamia o tym stronę. Organ, do którego zwrócono się o zajęcie stanowiska, obowiązany jest przedstawić je niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia mu żądania, chyba że przepis prawa przewiduje inny termin. Zajęcie stanowiska przez ten organ następuje w drodze postanowienia, na które służy stronie zażalenie. Postanowienie to winno odpowiadać wymogom określonym w art. 124 k.p.a. Z przedstawionego przez autora pytania stanu faktycznego wynika, że organ uzgadniający (wojewódzki konserwator zabytków) pozostaje w bezczynności. Z uwagi na okoliczność, że postępowanie uzgodnieniowe, jako postępowanie wpadkowe podlega unormowaniu kodeksu postępowania administracyjnego, w sytuacji bezczynności organu stronie postępowania przysługuje możliwość wniesienia zażalenia na niezałatwienie sprawy w terminie (art. 37§ 1 k.p.a.), które rozpoznawane jest przez organ wyższego stopnia.
W sytuacji więc opieszałości ze strony organu uzgadniającego np. inwestor może złożyć zażalenie na niezałatwienie sprawy w terminie przez organ uzgadniający, co niewątpliwie będzie czynnikiem dyscyplinującym ten organ. Należy podkreślić, że bezczynność organu uzgadniającego nie stanowi przesłanki do umorzenia postępowania głównego (wz). Nie można bowiem mówić o bezprzedmiotowości postępowania, z uwagi na okoliczność że wniosek w sprawie ustalenia warunków zabudowy jest skutecznie złożony, czyli przedmiot postępowania istnieje, istnieje również podmiot postępowania, czyli inwestor, który żąda wydania decyzji z uwagi na swój interes prawny (brak więc przesłanek zarówno przedmiotowych jak i podmiotowych do umorzenia). Umorzenie postępowania w sprawie możliwe byłoby dopiero wówczas gdyby przykładowo inwestor cofnął złożony wniosek o ustalenie warunków zabudowy, w przeciwnym razie organ właściwy w sprawie ustalenia warunków zabudowy winien procedować w sprawie, niemniej jednak z uwagi na zaistniałą sytuację powinien informować strony postępowania o każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie, zgodnie z dyspozycją art. 36 k.p.a., aby sam nie naraił się na zarzut bezczynności.
Anna Kawecka
Czy w takiej sytuacji można umorzyć postępowanie na podstawie art. 105 § 1 k.p.a.?
Bezczynność organu uzgadniającego nie stanowi podstawy do umorzenia w trybie art. 105 § 1 k.p.a. postępowania w sprawie ustalenia warunków zabudowy.
Instytucję umorzenia postępowania wiąże się z zaistnieniem trwałej i nieusuwalnej przeszkody w kontynuacji postępowania. Norma art. 105 k.p.a. nakazuje umorzyć postępowanie, które z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe. W doktrynie wyrażony został pogląd, że istota bezprzedmiotowości postępowania polega na tym, że "nastąpiło takie zdarzenie prawne lub faktyczne, które spowodowało, że przestała istnieć ta szczególna relacja między faktem (sytuacją faktyczną danego podmiotu) a prawem (sytuacją prawną danego podmiotu), z którą prawo łączy obowiązek konkretyzacji normy w postaci wydania decyzji administracyjnej". NSA w wyroku z dnia 18 kwietnia 1995 r. wydanym w sprawie sygn. akt SA/Łd 2424/94 zważył, iż "z bezprzedmiotowością postępowania (art. 105 k.p.a.) mamy do czynienia wówczas, gdy w sposób oczywisty organ stwierdzi brak podstaw prawnych i faktycznych do merytorycznego rozpatrzenia sprawy". Przyczyny bezprzedmiotowości postępowania dzielą się na podmiotowe i przedmiotowe.
Z kolei ustalenie warunków zabudowy następuje na wniosek inwestora, złożony do organu właściwego, którym jest co do zasady wójt/burmistrz/prezydent. W toku postępowania zmierzającego do ustalenia warunków zabudowy organ właściwy do załatwienia sprawy winien wystąpić – w oparciu o art. 53 ust. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.) - dalej u.p.z.p. – o uzgodnienie projektu przedmiotowej decyzji w trybie art. 106 k.p.a. Należy poczynić założenie, że w analizowanym stanie faktycznym organ właściwy do załatwienia sprawy wystąpił do organu uzgadniającego w trybie art. 53 ust. 4 pkt 2 u.p.z.p. w zw. z art. 106 k.p.a. o zajęcie stanowiska w sprawie, przesyłając temu organowi jednocześnie projekt decyzji wz. Zgodnie z przywołaną regulacją prawną, jeżeli przepis prawa uzależnia wydanie decyzji od zajęcia stanowiska przez inny organ (wyrażenia opinii lub zgody albo wyrażenia stanowiska w innej formie), decyzję wydaje się po zajęciu stanowiska przez ten organ. Organ załatwiający sprawę, zwracając się do innego organu o zajęcie stanowiska, zawiadamia o tym stronę. Organ, do którego zwrócono się o zajęcie stanowiska, obowiązany jest przedstawić je niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia mu żądania, chyba że przepis prawa przewiduje inny termin. Zajęcie stanowiska przez ten organ następuje w drodze postanowienia, na które służy stronie zażalenie. Postanowienie to winno odpowiadać wymogom określonym w art. 124 k.p.a. Z przedstawionego przez autora pytania stanu faktycznego wynika, że organ uzgadniający (wojewódzki konserwator zabytków) pozostaje w bezczynności. Z uwagi na okoliczność, że postępowanie uzgodnieniowe, jako postępowanie wpadkowe podlega unormowaniu kodeksu postępowania administracyjnego, w sytuacji bezczynności organu stronie postępowania przysługuje możliwość wniesienia zażalenia na niezałatwienie sprawy w terminie (art. 37§ 1 k.p.a.), które rozpoznawane jest przez organ wyższego stopnia.
W sytuacji więc opieszałości ze strony organu uzgadniającego np. inwestor może złożyć zażalenie na niezałatwienie sprawy w terminie przez organ uzgadniający, co niewątpliwie będzie czynnikiem dyscyplinującym ten organ. Należy podkreślić, że bezczynność organu uzgadniającego nie stanowi przesłanki do umorzenia postępowania głównego (wz). Nie można bowiem mówić o bezprzedmiotowości postępowania, z uwagi na okoliczność że wniosek w sprawie ustalenia warunków zabudowy jest skutecznie złożony, czyli przedmiot postępowania istnieje, istnieje również podmiot postępowania, czyli inwestor, który żąda wydania decyzji z uwagi na swój interes prawny (brak więc przesłanek zarówno przedmiotowych jak i podmiotowych do umorzenia). Umorzenie postępowania w sprawie możliwe byłoby dopiero wówczas gdyby przykładowo inwestor cofnął złożony wniosek o ustalenie warunków zabudowy, w przeciwnym razie organ właściwy w sprawie ustalenia warunków zabudowy winien procedować w sprawie, niemniej jednak z uwagi na zaistniałą sytuację powinien informować strony postępowania o każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie, zgodnie z dyspozycją art. 36 k.p.a., aby sam nie naraił się na zarzut bezczynności.
Anna Kawecka