Bilans dla banku a wycena aktywów i pasywów w walutach obcych

Czy sporządzając cząstkowy bilans do banku na koniec marca muszę dokonać zapisów aktualizacyjnych zobowiązania walutowe (przeliczać po kursie na koniec marca), chociaż mam zapisane w polityce rachunkowości, że jest to robione przy sporządzaniu sprawozdania rocznego na koniec roku obrachunkowego?

Odpowiedź: według ustawy o rachunkowości przy każdym sporządzeniu bilansu należy wycenić wyrażone w walutach obcych aktywa i pasywa po średnim kursie NBP na ten dzień.

Uzasadnienie: zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 1 (zamieszczonym w rozdziale 4) ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 330) - dalej u.o.r. - jednostki nie rzadziej niż na dzień bilansowy wyceniają wyrażone w walutach obcych składniki aktywów i pasywów - po obowiązującym na ten dzień średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski.
Dzień bilansowy zdefiniowany jest w art. 3 ust. 1 pkt 10 u.o.r i należy rozumieć go jako dzień, na który jednostka sporządza sprawozdanie finansowe.
Z kolei sprawozdanie finansowe (a więc także poszczególne jego elementy, takie jak bilans oraz rachunek zysków i strat) sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych oraz na inny dzień bilansowy, stosując odpowiednio zasady wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego, określone w rozdziale 4 – a więc w tym zasadę wyrażoną w art. 30 (zob. art. 45 ust. 1 u.o.r).
Konkluzją ww. przepisów jest teza, że przy każdym sporządzeniu bilansu należy wycenić wyrażone w walutach obcych aktywa i pasywa po średnim kursie NBP na ten dzień.
Opisana w polityce rachunkowości zasada wyceny aktywów i pasywów dotycząca sporządzania rocznego sprawozdania finansowego jest prawidłowa, ale tę samą zasadę należy stosować także na inny dzień bilansowy, co jak już wspomniałem wynika wprost z ustawy o rachunkowości.

Uwagi: jeżeli nakład pracy w relacji do przekazywanej wartości informacyjnej jest niewspółmierny, to można spróbować odstąpić od dokonania wyceny. Oczywiście tylko w przypadku kiedy zniekształcenie bilansu i RZiS jest nieistotne i w żaden sposób nie wpłynie na decyzję podejmowaną przez bank.
Proponowane w uwagach rozwiązanie jest niezgodne z ustawą o rachunkowości, jednakże nie ma bezwzględnego wymogu stosowania rozwiązań legislacyjnych na potrzeby rachunkowości zarządczej. Piszę o rachunkowości zarządczej, gdyż bilans sporządzony jest w konkretnym celu dla jednego znanego jednostce odbiorcy. Pamiętać należy, aby bezwzględnie poinformować bank o przyjętym rozwiązaniu, ponieważ osoby decyzyjne powinny mieć pełną świadomość o jakości informacji, na podstawie których będą podejmować decyzje.