a także mając na uwadze, co następuje:(1) Europejskie ramy tożsamości cyfrowej ustanowione rozporządzeniem (UE) nr 910/2014 stanowią kluczowy element budowy bezpiecznego i interoperacyjnego ekosystemu tożsamości cyfrowej w całejUnii. Ramy te - których podstawę stanowią europejskie portfele tożsamości cyfrowej ("portfele") - mają na celu ułatwienie dostępu do usług w państwach członkowskich osobom fizycznym i prawnym, jednocześnie zapewniając ochronę danych osobowych i prywatności.
(2) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 2 oraz - w stosownych przypadkach - dyrektywa 2002/58/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 3 mają zastosowanie do wszystkich czynności przetwarzania danych osobowych na podstawie niniejszego rozporządzenia.
(3) W art. 5a ust. 23 rozporządzenia (UE) nr 910/2014 upoważniono Komisję, w razie potrzeby, do ustanowienia odpowiednich specyfikacji i procedur. Ustanawia się je za pomocą czterech rozporządzeń wykonawczych dotyczących: protokołów i interfejsów [rozporządzenie wykonawcze Komisji 2024/2982 4 ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 w odniesieniu do protokołów i interfejsów, które mają być obsługiwane przez europejskie ramy tożsamości cyfrowej], integralności i podstawowych funkcji [rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2024/2979 5 ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 w odniesieniu do integralności i podstawowych funkcji europejskich portfeli tożsamości cyfrowej], danych identyfikujących osobę i elektronicznego poświadczenia atrybutów [rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2024/2977 6 w sprawie ustanowienia zasad stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 w odniesieniu do danych identyfikujących osobę i elektronicznych poświadczeń atrybutów wydawanych europejskim portfelom tożsamości cyfrowej], a także notyfikowania Komisji [rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2024/2980 7 ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 w odniesieniu do notyfikowania Komisji w związku z ekosystemem europejskiego portfela tożsamości cyfrowej]. W niniejszym rozporządzeniu ustanawia się odpowiednie wymogi dotyczące integralności i podstawowych funkcji europejskich portfeli tożsamości cyfrowej.
(4) Komisja regularnie przeprowadza ocenę nowych technologii, praktyk, norm lub specyfikacji technicznych. Aby zapewnić maksymalną harmonizację działań państw członkowskich w zakresie opracowywania i certyfikacji portfeli, specyfikacje techniczne określone w niniejszym rozporządzeniu opierają się na pracach przeprowadzonych na podstawie zalecenia Komisji (UE) 2021/946 z dnia 3 czerwca 2021 r. w sprawie wspólnego unijnego zestawu narzędzi na potrzeby skoordynowanego podejścia do europejskich ram tożsamości cyfrowej 8 , w szczególności na podstawie architektury i ram odniesienia. Zgodnie z motywem 75 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1183 9 Komisja powinna, w razie potrzeby, poddawać niniejsze rozporządzenie wykonawcze przeglądowi i aktualizacji, aby zachować aktualność względem globalnych zmian, architektury i ram odniesienia oraz przestrzegać najlepszych praktyk na rynku wewnętrznym.
(5) W celu zapewnienia precyzyjnej komunikacji, rozróżnienia technicznego i jasnego podziału obowiązków konieczne jest wyszczególnienie różnych komponentów i konfiguracji portfeli. Rozwiązanie w zakresie portfela należy rozumieć jako kompletny system zapewniony przez dostawcę portfela, który jest niezbędny do obsługi portfela. Powinno to obejmować komponenty oprogramowania i sprzętu, a także usługi, ustawienia i konfiguracje niezbędne do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania portfela. Rozwiązanie w zakresie portfela może znajdować się na urządzeniach i w środowiskach użytkowników oraz w strukturze zaplecza dostawcy. Jednostkę portfela należy rozumieć jako specyficzną konfigurację rozwiązania w zakresie portfela dostosowaną do indywidualnego użytkownika. Powinna ona obejmować aplikację zainstalowaną na urządzeniu lub w środowisku użytkownika portfela, z którą użytkownik portfela wchodzi w bezpośrednią interakcję ("instancja portfela"), oraz niezbędne zabezpieczenia w celu ochrony danych i transakcji użytkowników. Zabezpieczenia te powinny obejmować specjalne oprogramowanie lub sprzęt do szyfrowania i zabezpieczania informacji szczególnie chronionych. Instancja portfela powinna być częścią jednostki portfela i umożliwiać użytkownikowi portfela dostęp do funkcji jego portfela.
(6) Bezpieczne aplikacje kryptograficzne portfela będące oddzielnymi specjalistycznymi komponentami jednostki portfela są niezbędne nie tylko do ochrony aktywów krytycznych, takich jak prywatne klucze kryptograficzne, lecz również do zapewnienia kluczowych funkcji, takich jak prezentacja elektronicznych poświadczeń atrybutów. Wykorzystanie wspólnych specyfikacji technicznych może ułatwiać dostęp do wbudowanych bezpiecznych elementów ze strony dostawców portfeli. Bezpieczne aplikacje kryptograficzne portfela mogą być dostarczane na różne sposoby i różnym rodzajom bezpiecznych urządzeń kryptograficznych portfela. W przypadku gdy opracowywane na zamówienie bezpieczne aplikacje kryptograficzne portfela są dostarczane przez dostawców portfeli w formie apletu Java Card dla wbudowanych bezpiecznych elementów, dostawcy portfeli powinni przestrzegać norm wymienionych w załączniku I lub równoważnych specyfikacji technicznych.
(7) Jednostki portfela mają umożliwiać dostawcom danych identyfikujących osobę lub elektronicznych poświadczeń atrybutów weryfikację, czy te dane lub poświadczenia są wydawane rzeczywistym jednostkom portfela danego użytkownika portfela.
(8) Aby zapewnić uwzględnienie ochrony danych na etapie projektowania i domyślną ochronę danych, portfele powinny być wyposażone w najnowocześniejsze dostępne technologie zapewniające lepszą ochronę prywatności. Funkcje te powinny umożliwiać korzystanie z portfeli bez możliwości śledzenia użytkownika portfela przez różne strony ufające portfela, jeśli jest to odpowiednie w danym scenariuszu. Na przykład dostawcy portfela powinni rozważyć najnowocześniejsze środki ochrony prywatności w odniesieniu do poświadczeń jednostki portfela, takie jak stosowanie efemerycznych poświadczeń jednostki portfela lub podział wydawania na części. Ponadto wbudowane reguły ujawniania powinny ostrzegać użytkowników portfela przed niewłaściwym lub nielegalnym ujawnieniem atrybutów pochodzących z elektronicznych poświadczeń atrybutów.
(9) Poświadczenia jednostki portfela powinny umożliwiać stronom ufającym portfela, które żądają atrybutów od jednostek portfela, weryfikację statusu ważności jednostki portfela, z którą się komunikują, ponieważ poświadczenia jednostki portfela zostają unieważniane, gdy jednostka portfela przestaje być uznawana za ważną. Informacje dotyczące statusu ważności jednostek portfela powinny być udostępniane w sposób interoperacyjny, aby zagwarantować możliwość korzystania z nich przez wszystkie strony ufające portfela. Ponadto w przypadkach, gdy użytkownicy portfela utracili swoje jednostki portfela lub nie mają już nad nimi kontroli, dostawcy portfela powinni umożliwić użytkownikom portfela wystąpienie z żądaniem o unieważnienie jednostki portfela. Aby zapewnić prywatność i brak możliwości powiązania, państwa członkowskie powinny stosować techniki ochrony prywatności również w odniesieniu do poświadczenia jednostki portfela. Może to obejmować wykorzystanie wielu poświadczeń jednostki portfela do różnych celów, ujawnianie jedynie mało istotnych informacji na temat portfela, które są niezbędne do przeprowadzenia transakcji, lub ograniczenie okresu obowiązywania poświadczenia jednostki portfela jako alternatywy wobec stosowania identyfikatorów unieważnień.
(10) W celu zapewnienia, aby wszystkie portfele były technicznie wyposażone w możliwość odbioru i prezentacji danych identyfikujących osobę i elektronicznych poświadczeń atrybutów w scenariuszach transgranicznych bez uszczerbku dla interoperacyjności, portfele powinny obsługiwać z góry określone rodzaje formatów danych i selektywne ujawnianie. Jak określono w rozporządzeniu (UE) nr 910/2014, selektywne ujawnianie polega na umożliwieniu właścicielowi danych ujawniania jedynie niektórych części większego zbioru danych, aby podmiot otrzymujący mógł uzyskać tylko takie informacje, które są niezbędne do świadczenia usługi żądanej przez użytkownika. Ponieważ portfele mają umożliwiać użytkownikowi selektywne ujawnianie atrybutów, normy wymienione w załączniku II powinny zostać wdrożone w sposób umożliwiający działanie tej funkcji portfeli. Ponadto portfele mogą obsługiwać inne formaty i funkcjonalności, aby ułatwić realizację specyficznych przypadków użycia.
(11) Rejestrowanie transakcji jest ważnym narzędziem zapewniającym przejrzystość, umożliwiając użytkownikowi portfela uzyskanie wglądu do transakcji. Co więcej, rejestry powinny być wykorzystywane do umożliwienia szybkiej i łatwej wymiany niektórych informacji, na wniosek użytkownika portfela, z właściwymi organami nadzorczymi ustanowionymi na podstawie art. 51 rozporządzenia (UE) 2016/679 w przypadku podejrzanego zachowania stron ufających portfela.
(12) Aby użytkownik portfela mógł złożyć podpis elektroniczny, należy mu wydać kwalifikowany certyfikat powiązany z kwalifikowanym urządzeniem do składania podpisu elektronicznego. Użytkownik portfela powinien mieć dostęp do aplikacji służącej do składania podpisu. Chociaż wydawanie kwalifikowanych certyfikatów jest usługą kwalifikowanych dostawców usług zaufania, dostawcy portfela lub inne podmioty powinni mieć możliwość oferowania również pozostałych komponentów. Przykładowo kwalifikowane urządzenia do składania podpisu elektronicznego mogą być zarządzane przez kwalifikowanych dostawców usług zaufania w charakterze usługi lub mogą być zainstalowane lokalnie na urządzeniu użytkownika portfela, na przykład jako karta inteligentna. Podobnie aplikacje służące do składania podpisu mogą być zintegrowane z instancją portfela, mogą stanowić odrębną aplikację na urządzeniu użytkownika portfela lub być dostarczane zdalnie.
(13) Obiekty związane z eksportem i przenoszeniem danych mogą rejestrować dane identyfikujące osobę i elektroniczne poświadczenia atrybutów wydane danej jednostce portfela. Obiekty te umożliwiają użytkownikom portfela pobieranie odpowiednich danych z ich jednostki portfela w celu wzmocnienia ich prawa do przenoszenia danych. Dostawców portfela zachęca się do stosowania tych samych rozwiązań technicznych, aby również wdrażać procesy tworzenia kopii zapasowych i odzyskiwania jednostek portfela, umożliwiając odzyskiwanie utraconych jednostek portfela lub przekazywanie informacji od jednego dostawcy portfela do drugiego, w stosownych przypadkach i w zakresie, w jakim można tego dokonać bez naruszania prawa do ochrony danych i bezpieczeństwa ekosystemu tożsamości cyfrowej.
(14) Generowanie pseudonimów specyficznych dla danej strony ufającej portfela powinno umożliwić użytkownikom portfela uwierzytelnianie bez dostarczania niepotrzebnych informacji stronom ufającym portfela. Jak określono w rozporządzeniu (UE) nr 910/2014, użytkownikom portfeli nie można utrudniać dostępu do usług pod pseudonimem, jeżeli nie występuje prawny wymóg podania oficjalnej tożsamości w celu uwierzytelnienia. Portfele mają zatem zawierać funkcję generowania pseudonimów wybranych i zarządzanych przez użytkownika, służących do uwierzytelniania podczas dostępu do usług online. Wdrożenie specyfikacji określonych w załączniku V powinno odpowiednio umożliwić działanie tych funkcji. Co więcej, strony ufające portfela nie mogą zwracać się do użytkowników o udostępnienie jakichkolwiek danych innych niż te, które zostały wskazane do celów zamierzonego użycia portfeli w rejestrze stron ufających. Użytkownicy portfela powinni mieć możliwość weryfikacji danych rejestracyjnych stron ufających w dowolnym momencie.
(15) Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2024/1183 państwa członkowskie nie mogą, bezpośrednio ani pośrednio, ograniczać dostępu do usług publicznych lub prywatnych dla osób fizycznych lub prawnych, które nie decydują się na korzystanie z portfeli, powinny natomiast udostępnić odpowiednie alternatywne rozwiązania.
(16) Zgodnie z art. 42 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 10 skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię w dniu 30 września 2024 r.
(17) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią komitetu, o którym mowa w art. 48 rozporządzenia (UE) nr 910/2014,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE: