(C/2024/4176)(Dz.U.UE C z dnia 2 sierpnia 2024 r.)
Parlament Europejski,
- uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Rady zmieniającego załączniki II i V do rozporządzenia (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości tricyklazolu w określonych produktach lub na ich powierzchni (COM(2023)0499),
- uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 lutego 2005 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów w żywności i paszy pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz na ich powierzchni, zmieniające dyrektywę Rady 91/414/EWG 1 , w szczególności jego art. 14 ust. 1 lit. a),
- uwzględniając głosowanie Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz 11 maja 2023 r., podczas którego nie wydano opinii,
- uwzględniając uzasadnioną opinię Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności z 7 grudnia 2022 r., opublikowaną 18 stycznia 2023 r. 2 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z 16 stycznia 2019 r. w sprawie unijnej procedury wydawania zezwoleń na dopuszczenie pestycydów do obrotu 3 ,
- uwzględniając art. 5a ust. 4 lit. e) i art. 5a ust. 5 decyzji Rady 1999/468/WE z 28 czerwca 1999 r. ustanawiającej warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji 4 ,
- uwzględniając art. 112 ust. 2 i 3 oraz art. 112 ust. 4 lit. c) Regulaminu,
- uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,
A. mając na uwadze, że podczas głosowania Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz 11 maja 2023 r. nie wydano opinii, co oznacza, że wniosku dotyczącego rozporządzenia nie poparła kwalifikowana większość państw członkowskich; mając na uwadze, że podczas głosowania 20 września 2023 r. Rada ponownie nie wydała opinii;
B. mając na uwadze, że wniosek dotyczący rozporządzenia Rady ma zwiększyć najwyższy dopuszczalny poziom pozostałości tricyklazolu w ryżu z 0,01 do 0,09 mg/kg;
C. mając na uwadze, że rozporządzenie (WE) nr 396/2005 ma zapewnić wysoki poziom ochrony konsumentów oraz zharmonizowane przepisy unijne dotyczące najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów w żywności i paszach pochodzenia roślinnego i zwierzęcego lub na ich powierzchni;
D. mając na uwadze, że zgodnie z art. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 5 celem tego rozporządzenia jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzi i zwierząt oraz ochrony środowiska, oraz aby poprawić funkcjonowanie rynku wewnętrznego dzięki zharmonizowaniu zasad dotyczących wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin, a jednocześnie usprawnić produkcję rolną;
E. mając na uwadze, że w komunikacie Komisji z 20 maja 2020 r. w sprawie strategii "Od pola do stołu" na rzecz sprawiedliwego, zdrowego i przyjaznego dla środowiska systemu żywnościowego uznano, że "europejska żywność już ustala światowy standard żywności bezpiecznej, obfitej, odżywczej i wysokiej jakości";
F. mając na uwadze, że tricyklazol jest systemicznym fungicydem zapobiegawczym służącym skutecznej kontroli zarazy ryżowej (Pyricularia grisea Sacc.), która występuje na wszystkich etapach rozwoju (atakuje liście, łodygi i wiechy);
G. mając na uwadze, że tricyklazol nie został włączony do załącznika I do dyrektywy Rady 91/414/EWG w 2008 r., po tym jak Stały Komitet ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt stwierdził, że "istnieją jednoznaczne wskazania dotyczące jego prawdopodobnego szkodliwego wpływu na zdrowie człowieka, w szczególności brak zasadniczych danych nie pozwala na ustalenie wiarygodnych wartości dopuszczalnego dziennego pobrania (ADI), ostrej dawki referencyjnej (ARfD) i dopuszczalnego poziomu narażenia operatora (AOEL), podczas gdy wartości te są konieczne dla przeprowadzenia oceny ryzyka" 6 ; mając na uwadze, że od 30 marca 2009 r. tricyklazol nie jest dopuszczony do stosowania w Unii;
H. mając na uwadze, że we wzajemnej ocenie, po złożeniu wniosku o zatwierdzenie do stosowania w Unii w 2015 r., EFSA stwierdził 7 , że istnieje wiele krytycznych obszarów w związku z toksykologią tricyklazolu; mając na uwadze, że EFSA nie mógł lekceważyć potencjału genotoksyczności i rakotwórczości tricyklazolu, w związku z czym nie można było ustalić wartości referencyjnych (ADI, ARfD i AOEL) stosowanych w ocenach ryzyka dla zdrowia ludzi; mając na uwadze, że przez to nie można było ocenić ryzyka dla operatorów, pracowników, osób postronnych, mieszkańców i konsumentów; mając ponadto na uwadze, że EFSA nie mógł również wykluczyć potencjalnych właściwości zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego; mając na uwadze, że w związku z tym odrzucono wniosek o zatwierdzenie 8 ;
I. mając na uwadze, że od 2016 r. w Unii nie wolno stosować tricyklazolu ani przywozić produktów z pozostałościami powyżej poziomu analitycznej granicy oznaczalności;
J. mając na uwadze, że z powodu zakazu stosowania tego fungicydu rolnicy europejscy musieli zainwestować w poszukiwanie alternatywnych praktyk rolniczych;
K. mając na uwadze, że zakaz jego stosowania w Unii spowodował znaczne ograniczenie produkcji ryżu wśród producentów europejskich;
L. mając na uwadze, że ponieważ najwyższy dopuszczalny poziom pozostałości tricyklazolu w ryżu obniżono do granicy oznaczalności i zaczęto go stosować w całej Unii w 2017 r., producenci ryżu spoza UE zaczęli posługiwać się technikami agronomicznymi i dostosowali swoje modele biznesowe, co umożliwiło im dalszy wywóz do Unii;
M. mając na uwadze, że europejski łańcuch produkcji ryżu konsekwentnie popiera potrzebę wzajemności przepisów dotyczących stosowania pestycydów;
N. mając na uwadze, że zakaz stosowania tricyklazolu w Unii prowadzi do całkowitego braku wzajemności ze szkodą dla producentów ryżu stosujących normy unijne;
O. mając na uwadze, że w perspektywie długoterminowej sytuacja ta może skutkować nieuczciwą konkurencją dla producentów ryżu spełniających normy unijne;
P. mając na uwadze, że polityka ułatwiająca handel pozostaje priorytetem Parlamentu Europejskiego;
Q. mając na uwadze, że w roku gospodarczym 2022 (od 1.9.2021 r. do 31.7.2022 r.) przywóz polerowanego ryżu do Unii osiągnął rekordowy poziom 1,67 mln ton, co oznacza wzrost o 36 % w ujęciu rok do roku 9 ;
R. mając na uwadze, że przywóz z krajów dopuszczających stosowanie tricyklazolu wyniósł łącznie prawie 194 000 ton, co odpowiada około 12 % całkowitego przywozu 10 ;
S. mając na uwadze, że podczas gdy rolnicy unijni podlegają najwyższym możliwym wymogom w dziedzinie bezpieczeństwa konsumentów, przyjęcie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady umożliwiłoby przywóz do Unii, który jest niezgodny z normami unijnymi;
T. mając na uwadze, że zgodnie z systemem wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach (RASFF) wniosek dotyczący rozporządzenia Rady zmniejszyłby liczbę powiadomień o 76 % w 2021 r. i o 73 % w 2022 r.;
U. mając na uwadze, że przyjęcie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady zagroziłoby bezpieczeństwu żywnościowemu i bez odpowiednich środków identyfikowalności i informacji mogłoby umożliwić działania wprowadzające w błąd konsumentów;
V. mając na uwadze, że w art. 191 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej uznano zasadę ostrożności za jedną z podstawowych zasad Unii;
W. mając na uwadze, że aby zmniejszyć ryzyko i wpływ stosowania pestycydów na zdrowie ludzi i zwierząt oraz na środowisko, zachęca się Komisję i państwa członkowskie do zajęcia się kwestią przywożonych produktów rolnych poddanych działaniu chemikaliów, które są zakazane lub których stosowanie jest ograniczone w Unii;
1. sprzeciwia się przyjęciu wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady;
2. uważa, że wniosek dotyczący rozporządzenia Rady przekracza uprawnienia wykonawcze przewidziane w rozporządzeniu (WE) nr 396/2005;
3. uważa, że wniosek dotyczący rozporządzenia Rady jest niezgodny z celem i treścią rozporządzenia (WE) nr 396/2005;
4. zauważa, że wniosek dotyczący rozporządzenia Rady jest niezgodny z zobowiązaniami podjętymi, aby utrzymać wysoki poziom bezpieczeństwa konsumentów;
5. zauważa, że podobnie jak normy handlowe oparte na analizie ryzyka najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości pomagają unikać barier i zakłóceń w handlu, oraz podkreśla, że różne warunki działania mogą prowadzić do powstania barier i potencjalnych zakłóceń w handlu, które mogą mieć znaczący wpływ na konsumentów, rolników i sektor żywnościowy w Europie i poza nią;
6. domaga się, aby najwyższy dopuszczalny poziom pozostałości tricyklazolu w ryżu przywożonym do Unii pozostał na poziomie 0,01 mg/kg obowiązującym europejskich producentów ryżu;
7. wzywa Komisję do wycofania wniosku dotyczącego rozporządzenia;
8. wzywa Komisję, by zapewniła rolnikom europejskim równe warunki działania;
9. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.
