Parlament Europejski,- uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Afganistanu,
- uwzględniając art. 144 ust. 5 i art. 132 ust. 4 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że afgański działacz edukacyjny Matiullah Wesa, przewodniczący organizacji PenPath, został aresztowany 27 marca 2023 r. wraz z kilkoma członkami jego rodziny przez reżim talibski i pozostaje w areszcie bez możliwości kontaktu z rodziną i bez możliwości podważenia legalności zatrzymania;
B. mając na uwadze, że od czasu przejęcia władzy przez talibów kobiety i dziewczęta spotykają się z prześladowaniami ze względu na płeć i coraz większymi ograniczeniami ich praw podstawowych, zwłaszcza w odniesieniu do ich edukacji, swobody przemieszczania się i prawa do pracy; mając na uwadze, że kobiety zostały praktycznie usunięte ze wszystkich obszarów życia publicznego;
C. mając na uwadze, że talibowie planują zrewidować krajowy program nauczania, aby zastąpić nowoczesną edukację świecką nauczaniem religijnym i rozwinąć ogólnokrajową sieć szkół religijnych; mając na uwadze, że Afganistan jest obecnie jedynym krajem na świecie, który odmawia kobietom i dziewczętom kształcenia na poziomie ponadpodstawowym;
1. wzywa faktyczne władze Afganistanu do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia Matiullaha Wesy i wszystkich osób uwięzionych za korzystanie z przysługujących im praw podstawowych; domaga się poszanowania ich praw, w tym umożliwienia kontaktu z rodziną i przedstawicielem prawnym;
2. wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych i państwa członkowskie do wywierania bezpośredniej lub pośredniej presji dyplomatycznej na faktyczne władze Afganistanu, aby doprowadzić do uwolnienia Matiullaha Wesy i innych arbitralnie zatrzymanych działaczy, w tym Rasula Abdiego Parsiego, Noorayela Kaliwala i Mortazy Behboudiego;
3. potępia prześladowania ze względu na płeć i dramatyczny regres praw kobiet w Afganistanie; potępia zakaz kształcenia kobiet na poziomie średnim i wyższym oraz zakaz pracy kobiet w organizacjach pozarządowych i ONZ; wyraża solidarność z afgańskimi kobietami i dziewczętami oraz z osobami, które prowadzą edukację, ryzykując swoje bezpieczeństwo;
4. wzywa faktyczne władze Afganistanu do pełnego poszanowania praw i podstawowych wolności kobiet i dziewcząt oraz do przywrócenia im możliwości pełnego, równego i znaczącego udziału w życiu publicznym;
5. wzywa faktyczne władze Afganistanu do wywiązania się z własnego zobowiązania i przywrócenia dziewczętom i kobietom równego dostępu do edukacji; podkreśla potrzebę zapewnienia wszystkim Afgankom i Afgańczykom edukacji zgodnie z międzynarodowymi standardami;
6. wzywa UE i państwa członkowskie do zwiększenia wsparcia dla afgańskich grup prowadzących edukację kobiet i dziewcząt, w tym poprzez alternatywne możliwości kształcenia, oraz do finansowania specjalnych programów pomocy zarówno online, jak i za pośrednictwem edukacji społecznej;
7. nalega na utrzymanie surowego i warunkowego podejścia w kontaktach z talibami w oparciu o określone przez Radę pięć kryteriów współpracy z faktycznymi władzami Afganistanu oraz na pociągnięcie do odpowiedzialności sprawców poważnych naruszeń praw dziewcząt i kobiet, w tym za pomocą środków ograniczających;
8. wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby wspierały prace specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. sytuacji w zakresie praw człowieka w Afganistanie oraz aby zobowiązały się do odnowienia i wzmocnienia jego mandatu;
9. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz ONZ.
