Oświadczenie Rady w sprawie uproszczenia WPRNowy model realizacji powinien umożliwić zastąpienie rozliczania wydatków opierającego się na zgodności z przepisami rozliczaniem wydatków w oparciu o wyniki, pozostawiając koncepcję systemów kontroli i kar na szczeblu krajowym zgodnie z zasadą pomocniczości.
Rada zwraca się o to, by zapisy, które Komisja ma wydać w przyszłych wytycznych, w pełni uwzględniały zasadność nowego modelu realizacji. Nie powinny one skutkować ponownym wprowadzeniem wymogów dotyczących zgodności wykraczających poza zakres określony w art. 37 rozporządzenia horyzontalnego.
W szczególności powinny one zapewnić lepsze ramy dla procedury określania kwot, które mają zostać wyłączone z finansowania UE, zgodnie z obecnym programowaniem, z uwzględnieniem charakteru naruszenia, aby zapewnić ich proporcjonalność do poziomu szkód finansowych poniesionych przez UE, w szczególności w odniesieniu do skutków anomalii związanych z warunkowością. W związku z tym wzywamy do pilnego doprecyzowania definicji poważnych niedociągnięć w systemach zarządzania. Niedociągnięcie można wykryć podczas oceny funkcjonowania organów zarządzających i podstawowych wymogów unijnych, w tym systemów sprawozdawczości. Można tego dokonać poprzez przegląd wewnętrznego systemu kontroli, w tym sprawdzanie zgodności z przepisami. Korekty finansowe powinny być ograniczone do scenariuszy, w których wykryte zostaną poważne systematyczne niedociągnięcia w systemach zarządzania. Kwota, która ma zostać wyłączona z finansowania, powinna być powiązana z kwotą nienależnie wydatkowaną lub z karami administracyjnymi, które zostałyby zastosowane. Stosowanie stawek ryczałtowych korekty finansowej powinno być ograniczone do przypadków, w których niemożliwe jest obliczenie dokładnej kwoty nienależnie wydatkowanej.
Ponadto wytyczne będą musiały przewidywać, że weryfikacje, których oczekuje się od jednostek certyfikujących, będą ograniczone - w odniesieniu do oceny systemów zarządzania - do zarządzania przepisami unijnymi w ramach tych systemów i nie obejmą warunków kwalifikowalności poszczególnych beneficjentów ustanowionych w planach strategicznych WPR.
Rada zwraca się do Komisji o zapewnienie, zgodnie z ogłoszonymi celami, by nowy model realizacji nie prowadził do znacznego zwiększenia obciążeń dla państw członkowskich, lecz do ogólnego uproszczenia procedur, a jednocześnie gwarantował ochronę interesów finansowych Unii, w szczególności dzięki procedurze zatwierdzania planów strategicznych WPR i wdrożeniu art. 59 rozporządzenia horyzontalnego. Rada zwraca się również do Komisji, by nie spowodowała utraty korzyści administracyjnych wynikających z wprowadzenia nowego modelu realizacji, wymagając dodatkowej sprawozdawczości na potrzeby monitorowania i oceny.
Wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji w sprawie dalszej ochrony budżetu Unii przed nadużyciami finansowymi i nieprawidłowościami dzięki wprowadzeniu wymogu powszechnego stosowania jednolitego narzędzia eksploracji danych w ramach Wspólnej Polityki Rolnej
Rada i Parlament Europejski zobowiązują się do zbadania propozycji obowiązkowego stosowania w państwach członkowskich narzędzia eksploracji danych po otrzymaniu sprawozdania Komisji, które ma zostać sporządzone do 2025 r. i w którym zostaną ocenione stosowanie jednolitego narzędzia eksploracji danych oraz jego interoperacyjność w perspektywie jego powszechnego stosowania przez państwa członkowskie.
Oświadczenie Komisji w sprawie jednostek certyfikujących w ramach Wspólnej Polityki Rolnej
Komisja przyjmuje do wiadomości dodanie do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2116 w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej nowego motywu 13 dotyczącego przekazywania informacji na temat wyznaczonych jednostek certyfikujących. Komisja otrzymuje od państw członkowskich informacje na temat wyznaczania publicznych i prywatnych jednostek certyfikujących oraz prowadzi aktualny rejestr tych jednostek do celów monitorowania. Komisja przypomina o swoim zobowiązaniu do corocznego przekazywania Parlamentowi wykazu wyznaczonych jednostek certyfikujących.
Oświadczenie Komisji w sprawie umorzeń EFRROW w ramach Wspólnej Polityki Rolnej
Komisja potwierdza, że jeżeli istnieje ryzyko umorzenia środków z EFRROW, odpowiednie służby Komisji wystosowują pismo do organów państw członkowskich w celu ostrzeżenia ich w odpowiednim czasie przed obowiązującym terminem o istnieniu ryzyka tego automatycznego umorzenia. Celem tego pisma jest zachęcenie do zwiększenia absorpcji środków z EFRROW oraz przeanalizowanie z państwami członkowskimi, co można zrobić w tym celu.
Komisja stara się unikać umorzeń również w szczególnych okolicznościach. W tym celu w pełni stosowane będą odpowiednie przepisy ustanowione w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2116 w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej dotyczące wstrzymania biegu terminu umorzenia w przypadku toczących się postępowań sądowych lub odwołań administracyjnych. Ponadto w pełni przestrzegana będzie w szczególności zasada niestosowania umorzeń w przypadku, gdy zobowiązania budżetowe nie zostały wykorzystane z powodu siły wyższej mającej poważny wpływ na realizację planów strategicznych WPR.
Oświadczenie Komisji w sprawie łącznego wykonywania uprawnień w ramach Wspólnej Polityki Rolnej
Komisja przypomina o swoim zobowiązaniu do przestrzegania porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa. Punkt 31 tego porozumienia stanowi, że uprawnienia mogą być łączone, pod warunkiem że Komisja przedstawi obiektywne uzasadnienie oparte na materialnym związku między dwoma lub większą liczbą uprawnień zawartych w jednym akcie ustawodawczym. Celem konsultacji prowadzonych w ramach przygotowywania aktów delegowanych jest również określenie, które uprawnienia można uznać za powiązane ze sobą rzeczowo.
Oświadczenie Komisji w sprawie dalszych działań mających na celu ochronę budżetu Unii przed nadużyciami finansowymi i nieprawidłowościami poprzez wprowadzenie obowiązku stosowania jednolitego narzędzia eksploracji danych udostępnionego przez Komisję
W pkt 30-33 Porozumienia międzyinstytucjonalnego między Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej i Komisją Europejską w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami oraz w sprawie nowych zasobów własnych, w tym również harmonogramu wprowadzania nowych zasobów własnych, zobowiązano Komisję do udostępnienia zintegrowanego i interoperacyjnego systemu informowania i monitorowania, w tym jednolitego narzędzia eksploracji danych i punktowej oceny ryzyka służącego do dostępu do wymaganych danych i ich analizy z myślą o ich powszechnym stosowaniu przez państwa członkowskie. Ponadto wymienione trzy instytucje podjęły się lojalnej współpracy w trakcie procedury ustawodawczej dotyczącej odnośnych aktów podstawowych w celu zapewnienia podjęcia działań następczych w związku z konkluzjami Rady Europejskiej z lipca 2020 r. dotyczącymi tego elementu.
Komisja z zadowoleniem przyjmuje nowe przepisy nakładające na nią wymóg udostępniania jednego narzędzia do eksploracji danych oraz przepisy dotyczące publikacji grup w artykułach rozporządzenia horyzontalnego, jednak podejście uzgodnione przez współprawodawców w odniesieniu do WPR nie odzwierciedla odpowiednio pożądanego poziomu ambicji i ducha porozumienia międzyinstytucjonalnego. Komisja zauważa jednak, że podobnie jak w przypadku rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów stosowanie tego narzędzia przez państwa członkowskie nie jest obowiązkowe. W związku z tym, zgodnie z oświadczeniem Komisji w sprawie porozumienia osiągniętego przez współprawodawców w rozporządzeniu w sprawie wspólnych przepisów, Komisja uważa, że porozumienie osiągnięte przez współprawodawców w odniesieniu do WPR na mocy art. 59 ust. 2 (Ochrona interesów finansowych Unii) w sprawie stosowania jednego narzędzia do eksploracji danych oraz gromadzenia i publikowania danych dotyczących grup, o których mowa w art. 98 (Przejrzystość), nie zwiększa w wystarczającym stopniu ochrony budżetu Unii przed nadużyciami finansowymi i nieprawidłowościami i nie zapewnia skutecznej kontroli przypadków konfliktu interesów, nieprawidłowości, kwestii podwójnego finansowania i niezgodnego z prawem wykorzystywania środków finansowych. W związku z tym Komisja z zadowoleniem przyjmuje wspólne oświadczenie trzech instytucji w sprawie jednolitego narzędzia eksploracji danych.
Wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego i Komisji w sprawie rocznego monitorowania realizacji celów w ramach Wspólnej Polityki Rolnej
Parlament Europejski i Komisja przypominają, że w świetle nowego modelu realizacji i ram realizacji celów, które mają zostać ustanowione na potrzeby wspólnej polityki rolnej (WPR) na lata 2023-2027, roczne sprawozdania z realizacji celów, roczne monitorowanie i dwuletni przegląd realizacji celów są istotne dla podtrzymania ambitnych celów określonych w planach strategicznych WPR.
W tym kontekście Parlament Europejski i Komisja zgadzają się co do tego, że konieczne jest, by Komisja co roku składała Parlamentowi Europejskiemu na posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi sprawę z postępów poczynionych w ramach rocznego monitorowania realizacji celów.
Oświadczenie Parlamentu Europejskiego w sprawie wdrażania i przejrzystości Wspólnej Polityki Rolnej
Nowe ramy prawne wspólnej polityki rolnej (WPR) dają państwom członkowskim większą swobodę przy opracowywaniu i wdrażaniu krajowych planów strategicznych. Pozwoli to na dostosowywanie się do lokalnych potrzeb, choć nadal trzeba będzie pilnować, by beneficjenci końcowi spełniali ogólne warunki kwalifikowalności. Nowy model realizacji wprowadzający podejście oparte na wynikach przewiduje również przeniesienie znacznego zakresu odpowiedzialności za zarządzanie unijnymi funduszami rolnymi i ich kontrolę ze szczebla unijnego na administracje krajowe.
Parlament Europejski uważa, że osiągnięte przez współprawodawców porozumienie międzyinstytucjonalne obejmuje niezbędne zabezpieczenia zapobiegające zidentyfikowanemu ryzyku dla prawidłowego wdrażania zatwierdzonych przez Komisję krajowych planów strategicznych państw członkowskich. Parlament Europejski będzie ściśle monitorować wdrażanie przez państwa członkowskie krajowych planów strategicznych zatwierdzonych przez Komisję i rzetelnie pełnić rolę organu nadzorującego prace Komisji, przypisaną mu na mocy Traktatów i określoną w rozporządzeniach w sprawie WPR.
Parlament Europejski uważa, że rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2116 w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej gwarantuje skuteczną ochronę interesów finansowych Unii, w tym gromadzenie i publikowanie danych grup, które przeprowadzają faktyczne kontrole pod kątem konfliktów interesów, nieprawidłowości, podwójnego finansowania oraz niezgodnego z prawem wykorzystywania funduszy. W trosce o stosowanie w państwach członkowskich jednolitego narzędzia eksploracji danych Parlament Europejski z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie do zbadania propozycji jego obowiązkowego stosowania we wszystkich państwach członkowskich po otrzymaniu sprawozdania Komisji, które ma zostać sporządzone do 2025 r. i w którym zostaną ocenione stosowanie jednolitego narzędzia eksploracji danych oraz jego interoperacyjność.
