Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Odporność podmiotów krytycznych

Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Odporność podmiotów krytycznych

(2021/C 440/14)

Sprawozdawca:	Mario GUARENTE (EKR/IT), burmistrz Potenzy
Dokument źródłowy:	Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie odporności podmiotów krytycznych COM(2020) 829 final

I. ZALECANE POPRAWKI

Poprawka 1

Art. 3. ust. 2

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską	Poprawka KR-u
Strategia zawiera przynajmniej następujące elementy:	Strategia zawiera przynajmniej następujące elementy:
a) cele i priorytety strategiczne do celów zwiększenia ogólnej odporności podmiotów krytycznych, biorąc pod uwagę transgraniczne i międzysektorowe współzależności;	a) cele i priorytety strategiczne do celów zwiększenia ogólnej odporności podmiotów krytycznych, biorąc pod uwagę transgraniczne i międzysektorowe współzależności;
b) ramy zarządzania służące osiągnięciu celów i priorytetów strategicznych, w tym opis ról i obowiązków poszczególnych organów, podmiotów krytycznych i innych stron zaangażowanych we wdrażanie strategii;	b) ramy zarządzania służące osiągnięciu celów i priorytetów strategicznych, w tym opis ról i obowiązków poszczególnych organów, podmiotów krytycznych i innych stron zaangażowanych we wdrażanie strategii;
c) opis środków niezbędnych do zwiększenia ogólnej odporności podmiotów krytycznych, w tym krajowej oceny ryzyka, wskazania podmiotów krytycznych i podmiotów równoważnych z podmiotami krytycznymi, a także środków mających na celu wsparcie podmiotów krytycznych zastosowanych zgodnie z niniejszym rozdziałem;	c) opis środków niezbędnych do zwiększenia ogólnej odporności podmiotów krytycznych, w tym krajowej oceny ryzyka, wskazania podmiotów krytycznych i podmiotów równoważnych z podmiotami krytycznymi, a także środków mających na celu wsparcie podmiotów krytycznych zastosowanych zgodnie z niniejszym rozdziałem;
d) ramy polityczne umożliwiające zwiększoną koordynację między właściwymi organami wyznaczonymi na podstawie art. 8 niniejszej dyrektywy oraz na podstawie [dyrektywy NIS 2] na potrzeby wymiany informacji na temat incydentów i cyberzagrożeń oraz wykonywania zadań nadzorczych.	d) ramy polityczne umożliwiające zwiększoną koordynację między właściwymi organami wyznaczonymi na podstawie art. 8 niniejszej dyrektywy oraz na podstawie [dyrektywy NIS 2] na potrzeby wymiany informacji na temat incydentów i cyberzagrożeń oraz wykonywania zadań nadzorczych;
	e) wytyczne dotyczące działań komunikacyjnych, które godzą potrzebę poufności z potrzebą informowania administracji regionalnej i lokalnej oraz ludności o ryzyku.
Strategię tę aktualizuje się w razie potrzeby i co najmniej co cztery lata.	Strategię tę aktualizuje się w razie potrzeby i co najmniej co cztery lata.

Uzasadnienie

Skierowane do administracji i ludności lokalnej działania komunikacyjne i informacyjne dotyczące ryzyka związanego z klęskami żywiołowymi, które mogą wpłynąć na infrastrukturę krytyczną na danym obszarze, są istotnym sposobem zwiększenia odporności podmiotów krytycznych. Przewiduje to między innymi priorytet nr 1 ram z Sendai ¹ . Cel ten należy realizować przy jednoczesnym zwróceniu szczególnej uwagi na wymogi dotyczące zachowania poufności informacji krytycznych.

Poprawka 2

Art. 4. ust. 1

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską	Poprawka KR-u
Właściwe organy wyznaczone na podstawie art. 8 ustanawiają wykaz usług kluczowych w sektorach, o których mowa w załączniku. W terminie do dnia [trzy lata po wejściu w życie niniejszej dyrektywy], a następnie w miarę potrzeby i co najmniej co cztery lata dokonują one oceny wszystkich istotnych czynników ryzyka, które mogą wpływać na świadczenie tych usług kluczowych, w celu wskazania podmiotów krytycznych zgodnie z art. 5 ust. 1 oraz udzielenia pomocy tym podmiotom krytycznym we wdrożeniu środków zgodnie z art. 11.	Właściwe organy wyznaczone na podstawie art. 8 ustanawiają wykaz usług kluczowych w sektorach, o których mowa w załączniku. W terminie do dnia [trzy lata po wejściu w życie niniejszej dyrektywy], a następnie w miarę potrzeby i co najmniej co cztery lata dokonują one oceny wszystkich istotnych czynników ryzyka, które mogą wpływać na świadczenie tych usług kluczowych, w celu wskazania podmiotów krytycznych zgodnie z art. 5 ust. 1 oraz udzielenia pomocy tym podmiotom krytycznym we wdrożeniu środków zgodnie z art. 11.
Ocena ryzyka uwzględnia wszystkie istotne zagrożenia, spowodowane przez człowieka i naturalne, w tym wypadki, klęski żywiołowe, stany zagrożenia zdrowia publicznego, zagrożenia związane z konfliktem, w tym przestępstwa terrorystyczne, o których mowa w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/541.	Ocena ryzyka uwzględnia wszystkie istotne zagrożenia, spowodowane przez człowieka i naturalne, w tym wypadki, klęski żywiołowe, stany zagrożenia zdrowia publicznego, zagrożenia związane z konfliktem, w tym przestępstwa terrorystyczne, o których mowa w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/541, ze szczególnym uwzględnieniem stanu istniejącej infrastruktury fizycznej, tak by można było opracować odpowiednie programy modernizacji lub nowej budowy.

Uzasadnienie

Stan istniejącej infrastruktury fizycznej jest ważnym elementem obecnej i przyszłej zdolności podmiotów krytycznych do zapobiegania ewentualnym incydentom i zarządzania nimi, w związku z czym powinien zostać uwzględniony w ocenie ryzyka, a następnie w programach modernizacji lub nowej budowy.

Poprawka 3

Art. 6. ust. 1 lit. c) i e)

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską	Poprawka KR-u
Przy określaniu istotności skutku zakłócającego, o którym mowa w art. 5 ust. 2 lit. c), państwa członkowskie uwzględniają następujące kryteria: a) liczbę użytkowników zależnych od usługi świadczonej przez podmiot; b) zależność innych sektorów, o których mowa w załączniku, od tej usługi;	Przy określaniu istotności skutku zakłócającego, o którym mowa w art. 5 ust. 2 lit. c), państwa członkowskie uwzględniają następujące kryteria: a) liczbę użytkowników zależnych od usługi świadczonej przez podmiot; b) zależność innych sektorów, o których mowa w załączniku, od tej usługi;
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską	Poprawka KR-u
c) wpływ, jaki incydenty - jeżeli chodzi o ich skalę i czas trwania - mogłyby mieć na działalność gospodarczą i społeczną, środowisko oraz bezpieczeństwo publiczne;	c) w uzasadnionych przypadkach szacowany w porozumieniu z władzami lokalnymi i regionalnymi wpływ, jaki incydenty - jeżeli chodzi o ich skalę i czas trwania - mogłyby mieć na działalność gospodarczą i społeczną, środowisko oraz bezpieczeństwo publiczne;
d) udział podmiotu w rynku takich usług;	d) udział podmiotu w rynku takich usług;
e) obszar geograficzny, którego mógłby dotyczyć incydent, z uwzględnieniem wszelkiego wpływu transgranicznego;	e) w uzasadnionych przypadkach szacowany w porozumieniu z władzami lokalnymi i regionalnymi obszar geograficzny, którego mógłby dotyczyć incydent, z uwzględnieniem wszelkiego wpływu transgranicznego;
f) znaczenie podmiotu w utrzymywaniu wystarczającego poziomu usługi przy uwzględnieniu dostępności alternatywnych sposobów świadczenia tej usługi.	f) znaczenie podmiotu w utrzymywaniu wystarczającego poziomu usługi przy uwzględnieniu dostępności alternatywnych sposobów świadczenia tej usługi.

Uzasadnienie

Władze lokalne i regionalne mogą lepiej ocenić wpływ incydentów na szczeblu lokalnym i regionalnym.

Poprawka 4

Art. 8. ust. 5

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską

Poprawka KR-u

Państwa członkowskie zapewniają, aby ich właściwe organy - w stosownych przypadkach oraz zgodnie z prawem Unii i prawem krajowym - konsultowały się oraz współpracowały z innymi odpowiednimi organami krajowymi, w szczególności z tymi, które zajmują się ochroną ludności, egzekwowaniem prawa oraz ochroną danych osobowych, a także z odpowiednimi zainteresowanymi stronami, w tym z podmiotami krytycznymi.

Państwa członkowskie zapewniają, aby ich właściwe organy - w stosownych przypadkach oraz zgodnie z prawem Unii i prawem krajowym - konsultowały się oraz współpracowały z innymi odpowiednimi organami krajowymi oraz - w stosownych przypadkach - z właściwymi władzami lokalnymi i regionalnymi, w szczególności z tymi, które zajmują się ochroną ludności, egzekwowaniem prawa oraz ochroną danych osobowych, a także z odpowiednimi zainteresowanymi stronami, w tym z podmiotami krytycznymi.

Uzasadnienie

W państwach członkowskich może być różny podział uprawnień.

Poprawka 5

Art. 9. ust. 1

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską

Poprawka KR-u

Państwa członkowskie wspierają podmioty krytyczne w zwiększaniu ich odporności. Wsparcie to może obejmować opracowywanie materiałów zawierających wytyczne i metodyk, wspieranie organizacji działań mających na celu sprawdzenie ich odporności oraz zapewnianie szkoleń dla personelu podmiotów krytycznych.

Państwa członkowskie wspierają podmioty krytyczne w zwiększaniu ich odporności. Wsparcie to może obejmować opracowywanie materiałów zawierających wytyczne i metodyk, wspieranie organizacji działań mających na celu sprawdzenie ich odporności oraz zapewnianie szkoleń dla personelu podmiotów krytycznych, promowanie działań komunikacyjnych i informacyjnych dotyczących istotnego ryzyka, skierowanych do administracji lokalnej oraz ludności zamieszkałej na potencjalnie zainteresowanym obszarze.

Uzasadnienie

Komunikacja odgrywa kluczową rolę we wzmacnianiu odporności społeczności.

Poprawka 6

Art. 16. ust. 2

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską	Poprawka KR-u
Grupa ds. Odporności Podmiotów Krytycznych składa się z przedstawicieli państw członkowskich i Komisji. Jeżeli jest to konieczne do wykonywania powierzonych jej zadań, Grupa ds. Odporności Podmiotów Krytycznych może zaprosić do udziału w swoich pracach przedstawicieli zainteresowanych stron.	Grupa ds. Odporności Podmiotów Krytycznych składa się z przedstawicieli państw członkowskich i Komisji, a także z przedstawiciela Europejskiego Komitetu Regionów w charakterze obserwatora. Jeżeli jest to konieczne do wykonywania powierzonych jej zadań, Grupa ds. Odporności Podmiotów Krytycznych może zaprosić do udziału w swoich pracach przedstawicieli zainteresowanych stron.

Uzasadnienie

KR może wnosić wkład w prace Grupy ds. Odporności Podmiotów Krytycznych, reprezentując postulaty władz lokalnych i regionalnych i udostępniając własny zasób doświadczeń i wiedzy zdobyty w terenie.

Poprawka 7

Art. 16. ust. 3

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską	Poprawka KR-u
Zadania Grupy ds. Odporności Podmiotów Krytycznych są następujące:	Zadania Grupy ds. Odporności Podmiotów Krytycznych są następujące:
a) wspieranie Komisji w pomocy państwom członkowskim w zwiększaniu ich zdolności do zapewniania odporności podmiotów krytycznych zgodnie z niniejszą dyrektywą;	a) wspieranie Komisji w pomocy państwom członkowskim w zwiększaniu ich zdolności do zapewniania odporności podmiotów krytycznych zgodnie z niniejszą dyrektywą;
b) ocena strategii w zakresie odporności podmiotów krytycznych, o których to strategiach mowa w art. 3, oraz wskazanie najlepszych praktyk w odniesieniu do tych strategii;	b) ocena strategii w zakresie odporności podmiotów krytycznych, o których to strategiach mowa w art. 3, oraz wskazanie najlepszych praktyk w odniesieniu do tych strategii;
c) ułatwianie wymiany najlepszych praktyk w odniesieniu do wskazywania podmiotów krytycznych przez państwa członkowskie, zgodnie z art. 5, w tym w odniesieniu do transgranicznych zależności oraz ryzyka i incydentów;	c) ułatwianie wymiany najlepszych praktyk w odniesieniu do wskazywania podmiotów krytycznych przez państwa członkowskie, zgodnie z art. 5, w tym w odniesieniu do transgranicznych zależności oraz ryzyka i incydentów;
d) wkład w przygotowywanie wytycznych, o których mowa w art. 6 ust. 3, oraz wszelkich aktów delegowanych i wykonawczych na podstawie niniejszej dyrektywy - na wniosek;	d) wkład w przygotowywanie wytycznych, o których mowa w art. 6 ust. 3, oraz wszelkich aktów delegowanych i wykonawczych na podstawie niniejszej dyrektywy - na wniosek;
e) coroczna analiza sprawozdań podsumowujących, o których mowa w art. 8 ust. 3;	e) coroczna analiza sprawozdań podsumowujących, o których mowa w art. 8 ust. 3;
f) wymiana najlepszych praktyk dotyczących wymiany informacji związanej ze zgłaszaniem incydentów, o którym mowa w art. 13;	f) wymiana najlepszych praktyk dotyczących wymiany informacji związanej ze zgłaszaniem incydentów, o którym mowa w art. 13;
g) analizowanie sprawozdań misji doradczych i udzielanie porad dotyczących tych sprawozdań zgodnie z art. 15 ust. 3;	g) analizowanie sprawozdań misji doradczych i udzielanie porad dotyczących tych sprawozdań zgodnie z art. 15 ust. 3;
h) wymiana informacji i najlepszych praktyk dotyczących badań i rozwoju w zakresie odporności podmiotów krytycznych zgodnie z niniejszą dyrektywą;	h) wymiana informacji i najlepszych praktyk dotyczących badań i rozwoju w zakresie odporności podmiotów krytycznych zgodnie z niniejszą dyrektywą;
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską	Poprawka KR-u
i) w stosownych przypadkach, wymiana informacji w sprawach dotyczących odporności podmiotów krytycznych z odpowiednimi instytucjami, organami, biurami i agencjami Unii.	i) w stosownych przypadkach, wymiana informacji w sprawach dotyczących odporności podmiotów krytycznych z odpowiednimi instytucjami, organami, biurami i agencjami Unii. j) wymiana doświadczeń i danych terytorialnych przydatnych do opracowania strategii w zakresie odporności z udziałem władz lokalnych i regionalnych.

Uzasadnienie

Uważa się, że wymiana doświadczeń i danych terytorialnych znacząco przyczynia się do opracowania i wdrożenia skutecznych strategii w zakresie odporności.

II. ZALECENIA POLITYCZNE

EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW

1. Z zadowoleniem przyjmuje fakt, że zakres zastosowania wniosku dotyczącego dyrektywy został znacznie rozszerzony na sektory energii, transportu, zdrowia, wody pitnej, ścieków, infrastruktury cyfrowej, administracji publicznej i przestrzeni kosmicznej.

2. Wzywa Komisję Europejską do rozważenia możliwości dalszego zwiększenia liczby sektorów, które mają zostać uwzględnione w dyrektywie, między innymi o sektor łańcuchów dystrybucji towarów pierwszej potrzeby i - szczególnie - o sektor produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności.

3. Mając świadomość złożoności sektora łańcuchów dystrybucji, podkreśla potrzebę zgłębienia tej kwestii poprzez wspieranie konkretnych badań mających na celu opracowanie wiarygodnych ram metodologicznych do ich oceny i ochrony.

4. W świetle dramatycznych doświadczeń związanych z pandemią COVID-19 ma nadzieję, że podjęte zostaną działania na rzecz wzmocnienia łańcuchów dystrybucji towarów pierwszej potrzeby poprzez dywersyfikację sieci dystrybucji i zwiększenie liczby ewentualnych dostawców stosownie do znaczenia produktów, które mają być dystrybuowane.

5. Podkreśla, że chociaż znaczna część prawodawstwa w tej dziedzinie powstaje na szczeblu unijnym lub krajowym, władze lokalne i regionalne mają podstawowe zadania i obowiązki w zakresie ochrony swojego terytorium, a zatem muszą odgrywać konkretną i istotną rolę, przyczyniając się do zwiększenia odporności infrastruktury krytycznej na swym terytorium i udostępniając własny zasób wiedzy i doświadczenia.

6. Z zadowoleniem przyjmuje przejście od ochrony infrastruktury do zwiększenia odporności podmiotów będących jej operatorami, lecz zaznacza, że nie należy zaniedbywać ochrony struktur lub infrastruktur, biorąc pod uwagę możliwe szkody fizyczne w przypadku klęsk żywiołowych lub katastrof spowodowanych przez człowieka oraz ich potencjalnie poważne konsekwencje nie tylko na szczeblu krajowym, lecz także na szczeblu lokalnym, regionalnym lub transgranicznym.

7. Podkreśla wartość dodaną władz lokalnych i regionalnych w sytuacjach transgranicznych, zwłaszcza jeśli chodzi o zrozumienie ryzyka i ocenę powagi incydentów i możliwych konsekwencji, a także współzależności sektorowych i terytorialnych.

8. Zgadza się, że aby zapewnić kompleksowe podejście do odporności podmiotów krytycznych, każde państwo członkowskie musi mieć strategię, przygotowaną we współpracy z władzami lokalnymi i regionalnymi, określającą niezbędne cele i środki polityczne, opartą na ocenie wszystkich istotnych zagrożeń naturalnych i pochodzenia ludzkiego, takich jak incydenty, klęski żywiołowe, stany zagrożenia zdrowia publicznego lub zamachy terrorystyczne, które mogą mieć wpływ na świadczenie podstawowych usług.

9. Podkreśla, że państwa członkowskie powinny uzgodnić wspólną interpretację pojęcia podmiotu krytycznego i sposobu jego ochrony w celu wypracowania najlepszych metod zwiększenia odporności tych podmiotów, biorąc pod uwagę znaczący wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego.

10. Zwraca uwagę na szczególny przypadek regionów najbardziej oddalonych, których unikalna sytuacja sprawia, że regiony te znajdują się w szczególnie trudnej sytuacji i zachodzi wyraźna potrzeba zapewnienia odporności ich infrastruktury.

11. Uważa za przydatne, by Komisja opracowała odpowiednie wytyczne w celu zagwarantowania skutecznego i jednolitego stosowania dyrektywy we wszystkich państwach członkowskich, wytyczając kierunek oceny i wszystkich kolejnych działań w oparciu o całościowe podejście uwzględniające wszystkie współzależności międzysektorowe i transgraniczne w celu odpowiedniego zwiększenia odporności z myślą o ochronie, zapobieganiu ryzyku, ciągłości operacyjnej i odbudowie.

12. Podkreśla, że zacieśnienie współpracy między regionami w celu zwiększenia odporności podmiotów krytycznych, na przykład poprzez programy INTERREG lub europejskie ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT), w tym infrastruktury fizycznej, ma kluczowe znaczenie dla zapobiegania takiemu zniszczeniu lub uszkodzeniu tych obiektów, które mogłoby mieć poważne skutki transgraniczne.

13. Jest zdania, że przy przeprowadzaniu krajowych ocen ryzyka należy wziąć pod uwagę szczebel niższy niż krajowy, gdyż geograficzne umiejscowienie struktur podmiotu krytycznego może również determinować oddziaływanie i potencjalne konsekwencje w terenie.

14. Zgadza się z potrzebą wzmocnienia odporności zidentyfikowanych krytycznych podmiotów. Wyraża jednak zaniepokojenie w związku z możliwymi znacznymi obciążeniami finansowymi wynikającymi z przestrzegania zobowiązań przewidzianych w proponowanej dyrektywie.

15. Zaznacza, że Komisja powinna przewidzieć specjalne wsparcie w ramach istniejących programów, również finansowego, dla podmiotów krytycznych, w szczególności publicznych, tak by w razie potrzeby wesprzeć przyjmowanie w odpowiednim czasie skutecznych środków.

16. Uważa, że strategia zwiększenia odporności podmiotów krytycznych powinna zostać przygotowana na szczeblu krajowym w porozumieniu ze szczeblem lokalnym i regionalnym.

17. Zgadza się, że w razie incydentu podmioty krytyczne muszą niezwłocznie powiadomić o nim właściwy organ, uwzględniając "wszelkie dostępne informacje, których właściwy organ potrzebuje, aby zrozumieć charakter, przyczynę i ewentualne konsekwencje incydentu". W sytuacji, gdy nie istnieją jeszcze krajowe struktury i mechanizmy współpracy w zakresie zarządzania sytuacjami wyjątkowymi Komitet wzywa do utworzenia na szczeblu krajowym sieci i mechanizmów współpracy między właściwymi władzami, w tym władzami lokalnymi i regionalnymi oraz odpowiednimi sektorami, aby móc zarządzać sytuacjami wyjątkowymi i szybko interweniować w przypadku kryzysu.

18. Podkreśla, że każde państwo członkowskie odpowiada za ochronę podstawowej infrastruktury i zagwarantowanie odporności podmiotów krytycznych znajdujących się na jego terytorium, i zgadza się, że podmioty krytyczne o szczególnym znaczeniu europejskim, tj. podmioty świadczące usługi kluczowe na rzecz ponad jednej trzeciej lub w ponad jednej trzeciej państw członkowskich powinny podlegać szczególnemu nadzorowi.

19. Uwypukla potrzebę wzmocnienia sprawowania rządów w celu zarządzania ryzykiem poprzez krzewienie współpracy transgranicznej oraz współpracy między państwami członkowskimi UE.

20. Ze względu na to, że w ramach Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności oraz Europejskiej Sieci Referencyjnej ds. Ochrony Infrastruktury Krytycznej istnieją już różne struktury i narzędzia, zgadza się, że należy je wziąć pod uwagę również z myślą o celach proponowanej dyrektywy.

21. Uznając kluczową rolę komunikacji w zwiększaniu odporności społeczności lokalnych, zaleca propagowanie i wspieranie, zgodnie z celami określonymi w ramach z Sendai, inicjatyw mających na celu informowanie administracji i ludności lokalnej o ryzyku klęsk żywiołowych mogących dotyczyć infrastruktury krytycznej na danym obszarze, a także komunikowanie się z nimi na ten temat.

22. Jest zdania, że koordynacja, komunikacja i wymiana najlepszych praktyk między szczeblem krajowym, regionalnym i lokalnym oraz między państwami członkowskimi może przyczynić się do skuteczniejszej współpracy pod względem zasobów, wiedzy i synergii w całym cyklu zarządzania kryzysem.

Bruksela, dnia 1 lipca 2021 r.

	Apostolos TZITZIKOSTAS
	Przewodniczący
	Europejskiego Komitetu Regionów

1 https://www.undrr.org/publication/sendai-framework-disaster-risk-reduction-2015-2030.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2021.440.99
• Rodzaj: Opinia
• Tytuł: Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Odporność podmiotów krytycznych
• Data aktu: 29/10/2021
• Data ogłoszenia: 29/10/2021