(2020/C 116/01)(Dz.U.UE C z dnia 8 kwietnia 2020 r.)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 126 ust. 7,
uwzględniając zalecenie Komisji Europejskiej,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Zgodnie z art. 126 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej państwa członkowskie są zobowiązane unikać nadmiernego deficytu budżetowego.
(2) Pakt stabilności i wzrostu opiera się na dążeniu do zapewnienia zdrowych finansów państwa jako środka służącego umocnieniu warunków stabilności cen oraz silnego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego tworzeniu miejsc pracy.
(3) W dniu 3 kwietnia 2020 r. Rada podjęła decyzję, zgodnie z art. 126 ust. 6 TFUE, o istnieniu nadmiernego deficytu budżetowego w Rumunii.
(4) Art. 126 ust. 7 TFUE oraz art. 3 ust. 4 rozporządzenia Rady (WE) nr 1467/97 1 wymaga, aby Rada skierowała do danego państwa członkowskiego zalecenia mające na celu likwidację nadmiernego deficytu w oznaczonym terminie. W zaleceniach tych należy określić termin nie dłuższy niż sześć miesięcy na podjęcie przez dane państwo członkowskie skutecznych działań zmierzających do skorygowania nadmiernego deficytu. W zaleceniu dotyczącym skorygowania nadmiernego deficytu Rada ma również wezwać do osiągnięcia rocznych celów budżetowych, które - w oparciu o prognozę stanowiącą podstawę zalecenia - są spójne z minimalną roczną poprawą salda strukturalnego - tj. salda w ujęciu uwzględniającym zmiany cykliczne, po skorygowaniu o działania jednorazowe i tymczasowe - o co najmniej 0,5 % produktu krajowego brutto (PKB), co stanowi wartość odniesienia.
(5) W prognozie Komisji z zimy 2020 r., uzupełnionej o zmienne budżetowe do 2022 r., przewidziano, że wzrost realnego PKB wyniesie 3,9 % w 2019 r. Przy założeniu kontynuacji dotychczasowej polityki Komisja prognozuje, że dynamika wzrostu realnego PKB spowolni, ale pozostanie silna: 3,8 % w 2020 r. i 3,5 % w 2021 r. i 2022 r. Z jednej strony, znaczny bodziec fiskalny aktualnej polityki może nadal w pewnym stopniu napędzać spożycie prywatne. Z drugiej jednak strony, stałe zwiększanie się deficytu budżetowego może podważyć zaufanie konsumentów i inwestorów do trwałości wzrostu gospodarczego. Oczekuje się w związku z tym, że inwestycje osłabną, gdyż inwestorzy prywatni wezmą pod uwagę rosnące zakłócenia równowagi makroekonomicznej. Przewiduje się, że w okresie objętym prognozą wkład eksportu netto wciąż będzie ujemny, gdyż słaby popyt zewnętrzny nadal wywiera negatywny wpływ na eksport, a spożycie prywatne sprzyja importowi. To z kolei jeszcze bardziej pogorszy wysoki deficyt obrotów bieżących.
(6) W dniu 10 grudnia 2019 r. rząd przyjął i przesłał parlamentowi strategię fiskalno-budżetową na lata 2020-2022 ("strategia fiskalna"), określającą skorygowany docelowy deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych na poziomie 3,8 % PKB w 2019 r. - wyższym od wartości referencyjnej wynoszącej 3 % PKB. Podstawą tej korekty - z początkowo planowanego 2,8 % PKB w 2019 r. - były dane dotyczące wykonania budżetu od początku roku. Strategię fiskalną uchwalono w dniu 18 grudnia 2019 r.
(7) W prognozie Komisji z zimy 2020 r., uzupełnionej o zmienne budżetowe do 2022 r., przewidziano, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych utrzyma się powyżej wartości referencyjnej wynoszącej 3 % PKB przez cały okres objęty prognozą. Komisja przewiduje, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych wyniesie 4 % PKB w 2019 r., 4,9 % w 2020 r., 6,9 % w 2021 r. i 7,7 % w 2022 r., przy założeniu kontynuacji dotychczasowego kursu polityki. Deficyt strukturalny ma natomiast zwiększyć się o 1 % PKB w 2020 r., kolejne 1,9 % PKB w 2021 r. i kolejne 0,8 % w 2022 r. Głównym źródłem tego prognozowanego przez Komisję wzrostu deficytu są znaczne podwyżki emerytur uchwalone latem 2019 r. Wyższe wydatki na emerytury przyczynią się do wzrostu deficytu: o 0,9 punktów procentowych PKB w 2020 r., 1,7 punktów procentowych PKB w 2021 r. i 1,1 punktów procentowych PKB w 2022 r. Szacuje się, że mające wejść w życie w sierpniu 2020 r. podwojenie świadczenia na dziecko spowoduje roczne koszty budżetowe w wysokości 0,6 % PKB. W strategii fiskalnej rząd prognozuje, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych wyniesie 3,6 % PKB w 2020 r., 3,4 % w 2021 r. i 2,8 % w 2022 r. Z szacunków rządu wynika, że doprowadziłoby do korekty strukturalnej wynoszącej 0,3 % w 2020 r., 0,2 % w 2021 r. i 0,6 % w 2022 r. Korekta w strategii fiskalnej opiera się głównie na wydatkach. W szczególności prognozuje się, że wydatki na koszty związane z zatrudnieniem, towary i usługi oraz wydatki kapitałowe niewspółfinansowane przez UE spadną jako udział PKB. Prognozowany w strategii fiskalnej niższy deficyt w porównaniu z prognozą Komisji wynika z bardziej optymistycznych prognoz makroekonomicznych przyjętych w strategii fiskalnej oraz z faktu, że strategia ta nie uwzględnia wpływu budżetowego niektórych przyjętych środków, podczas gdy planowane ograniczenie wydatków bieżących nie znajduje pełnego potwierdzenia w środkach uchwalonych lub zapowiedzianych w wiarygodny sposób i w związku z tym nie mogło zostać w pełni uwzględnione w prognozie Komisji.
(8) W 2018 r. dług sektora instytucji rządowych i samorządowych Rumunii wyniósł 34,7 % PKB. W prognozie Komisji przewidziano, że dług ten wzrośnie do 46,6 % PKB w 2022 r., utrzymując się tym samym poniżej wartości referencyjnej określonej w Traktacie.
(9) Na podstawie art. 3 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1467/97 korektę nadmiernego deficytu należy osiągnąć w roku następującym po roku jego stwierdzenia (czyli w tym przypadku w 2021 r.), chyba że zaistnieją szczególne okoliczności. Ścieżkę dostosowania należy określić zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1467/97, uwzględniając sytuację gospodarczą i budżetową danego państwa członkowskiego.
(10) Takie szczególne okoliczności występują w omawianym przypadku Rumunii. Korekta nadmiernego deficytu do 2021 r. wymagałaby zbyt gwałtownej korekty budżetowej i doprowadziłaby do znacznego zmniejszenia produkcji. Dłuższa ścieżka dostosowania, chociaż wciąż wymagać będzie znacznych rocznych korekt, miałaby bardziej stopniowy wpływ na wzrost i uwzględniałaby fakt, że rok budżetowy 2020 już się zaczął. Reformy strukturalne prowadzone równolegle do konsolidacji budżetowej przyczynią się do zapewnienia trwałej korekty nadmiernego deficytu. W związku z tym, uwzględniając też sytuację gospodarczą i budżetową w Rumunii, uzasadnione jest wyznaczenie terminu korekty nadmiernego deficytu na 2022 r.
(11) Wiarygodna i trwała ścieżka dostosowania w tym terminie wymagałaby, aby Rumunia osiągnęła docelowy nominalny deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych w wysokości 3,6 % PKB w 2020 r., 3,4 % PKB w 2021 r. oraz 2,8 % PKB w 2022 r., co - na podstawie prognozy Komisji - jest spójne z utrzymaniem nominalnej stopy wzrostu publicznych wydatków pierwotnych netto 2 na poziomie 8,2 % w 2020 r., 5,5 % w 2021 r. oraz 5,5 % w 2022 r. Jeżeli niezbędna będzie dokładna analiza, taka stopa wzrostu wydatków netto będzie podstawowym wskaźnikiem oceny wysiłku fiskalnego. Odpowiednia roczna korekta salda strukturalnego wynosi 0,5 % PKB w 2020 r., 0,8 % PKB w 2021 r. oraz 0,8 % PKB w 2022 r. Z aktualnych prognoz wynika, że te docelowe poziomy wciąż będą umożliwiały roczny wzrost realnych wydatków netto. Osiągnięcie tych docelowych poziomów prawdopodobnie będzie wymagało ponownego przeanalizowania uchwalonego wzrostu emerytur i innych nowych środków, które powodują znaczne zwiększenie deficytu w scenariuszu odniesienia.
(12) Środki konsolidacji budżetowej powinny zapewnić trwałą korektę, mając jednocześnie na celu podniesienie jakości finansów publicznych i wzmocnienie potencjału wzrostu gospodarki.
(13) Od 2016 r. Rumunia systematycznie i wielokrotnie odstępowała od reguł fiskalnych zapisanych w krajowych ramach budżetowych, co sprawiło, że w dużej mierze utraciły one skuteczność. W przyszłości Rumunia musi zapewnić pełne stosowanie krajowych ram budżetowych.
(14) W perspektywie średnio- i długoterminowej ryzyko dla stabilności finansów publicznych wydaje się wysokie ze względu na znaczny deficyt budżetowy i koszt starzenia się społeczeństwa. Wzrost emerytur, który został uchwalony w 2019 r. i ma wejść w życie w latach 2019-2021, w znacznym stopniu przyczynia się do tego ryzyka. Potwierdza to pilną konieczność pełnego przywrócenia długoterminowej stabilności finansów publicznych,
NINIEJSZYM ZALECA:
Władze rumuńskie powinny ponadto zapewnić pełne stosowanie krajowych ram budżetowych. Aby zapewnić skuteczną realizację strategii konsolidacji budżetowej, konieczne będzie też wsparcie konsolidacji budżetowej kompleksowymi reformami strukturalnymi, zgodnie z zaleceniami Rady skierowanymi do Rumunii w ramach europejskiego semestru, a w szczególności zaleceniami odnoszącymi się do procedury dotyczącej zakłóceń równowagi makroekonomicznej.
Niniejsze zalecenie skierowane jest do Rumunii.
Sporządzono w Brukseli dnia 3 kwietnia 2020 r.
|
W imieniu Rady |
|
G. GRLIĆ RADMAN |
|
Przewodniczący |
