Akty Prawne
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej - Seria C
Dz.U.UE.C.2018.58.9

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie sytuacji na Morzu Śródziemnym i potrzeby całościowego podejścia UE do problematyki migracji (2015/2095(INI)).

Sytuacja na Morzu Śródziemnym i potrzeba całościowego podejścia UE do problematyki migracji

P8_TA(2016)0102

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie sytuacji na Morzu Śródziemnym i potrzeby całościowego podejścia UE do problematyki migracji (2015/2095(INI))

(2018/C 058/02)

(Dz.U.UE C z dnia 15 lutego 2018 r.)

Parlament Europejski,

uwzględniając debaty zorganizowane przez Komisję Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych PE w 2015 r.: w dniu 14 kwietnia w obecności komisarza Dimitrisa Avramopoulosa, w dniu 6 maja na temat solidarności i sprawiedliwego podziału odpowiedzialności, w tym zobowiązań w zakresie akcji poszukiwawczo-ratowniczych, w dniu 26 maja na temat strategii współpracy z państwami trzecimi, w dniu 4 czerwca na temat stworzenia bezpiecznych i legalnych dróg dostępu do UE dla osób ubiegających się o azyl i uchodźców, a także wdrożenia wspólnego europejskiego systemu azylowego, w dniu 25 czerwca na temat walki z przemytem i wyzyskiem migrantów o nieuregulowanym statusie oraz handlem nimi, stworzenia odpowiednich legalnych kanałów migracji ekonomicznej, zarządzania granicami oraz polityki wizowej, w dniu 2 lipca na temat wykorzystania funduszy przeznaczonych na sprawy wewnętrzne w kontekście migracji i rozwoju, w dniu 6 lipca na temat pierwszego pakietu wniosków Komisji w sprawie Europejskiego programu w zakresie migracji oraz solidarności i sprawiedliwego podziału odpowiedzialności, w tym zobowiązań w zakresie akcji poszukiwawczo-ratowniczych oraz stworzenia bezpiecznych i legalnych dróg dostępu do UE dla osób ubiegających się o azyl i uchodźców, w dniu 16 lipca w obecności ekspertów na temat unijnych funduszy na rzecz polityki migracyjnej, strategii politycznych, praktyk i danych dotyczących małoletnich pozbawionych opieki w państwach członkowskich UE i w Norwegii, współpracy UE z państwami trzecimi w zakresie migracji oraz poszukiwania nowych sposobów prawnego uregulowania migracji ekonomicznej, w dniu 22 września na temat drugiego pakietu wniosków Komisji w sprawie Europejskiego programu w zakresie migracji, w dniu 23 września z parlamentami narodowymi na temat podejścia "Hotspot" oraz rozwiązania problemu migracji na szczeblu krajowym i lokalnym, w dniu 19 października na temat walki z przemytem i wyzyskiem migrantów o nieuregulowanym statusie oraz handlem nimi, w dniu 10 listopada na temat komunikatu Komisji zatytułowanego "Zarządzanie kryzysem związanym z uchodźcami: stan realizacji działań priorytetowych w ramach Europejskiego programu w zakresie migracji" (COM(2015)0510), w dniu 19 listopada na temat wewnętrznego i zewnętrznego finansowania ze środków UE w zakresie unijnej polityki migracyjnej i azylowej, w dniu 10 grudnia na temat współpracy UE z państwami trzecimi w zakresie migracji, w dniu 21 grudnia na temat zarządzania granicami i polityki wizowej, skutecznego wdrożenia wspólnego europejskiego systemu azylowego oraz rozwijania odpowiednich legalnych kanałów migracji ekonomicznej,

uwzględniając debaty przeprowadzone podczas wspólnego posiedzenia Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Rozwoju w dniu 1 kwietnia 2015 r. na temat związku między migracją a rozwojem, a także podczas wspólnego posiedzenia Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, Komisji Spraw Zagranicznych oraz Podkomisji Praw Człowieka w dniu 15 września 2015 r. na temat przestrzegania praw człowieka w kontekście przepływów migracyjnych w regionie Morza Śródziemnego,

uwzględniając sprawozdania Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych z wizyty jej delegacji na Lampedusie we wrześniu 2015 r. w sprawie akcji poszukiwawczo-ratowniczych, a także z wizyty w Tunezji w październiku 2015 r. w sprawie współpracy z państwami trzecimi w zakresie migracji, azylu i kontroli granicznej, a także uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej i Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych z wizyty wspólnej delegacji tych komisji na Sycylii w lipcu 2015 r. w sprawie sposobów przeciwdziałania presji migracyjnej w tym regionie, w tym przede wszystkim z perspektywy budżetowej,

uwzględniając wniosek Komisji dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego kryzysowy mechanizm relokacji i zmieniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 604/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie ustanowienia kryteriów i mechanizmów ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca (COM(2015)0450),

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany "Europejska straż graniczna i przybrzeżna oraz skuteczne zarządzanie granicami zewnętrznymi UE" (COM(2015)0673), wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej oraz uchylającego rozporządzenie (WE) nr 2007/2004, rozporządzenie (WE) nr 863/2007 i decyzję Rady 2005/267/WE (COM(2015)0671), wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie europejskiego dokumentu podróży do celów powrotu nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich (COM(2015)0668), wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 562/2006 (WE) w odniesieniu do wzmocnienia kontroli z użyciem odpowiednich baz danych na granicach zewnętrznych (COM(2015)0670), wniosek Komisji dotyczący decyzji Rady ustanawiającej środki tymczasowe w obszarze ochrony międzynarodowej na rzecz Szwecji zgodnie z art. 9 decyzji Rady (UE) 2015/1523 oraz art. 9 decyzji Rady (UE) 2015/1601 ustanawiającymi środki tymczasowe w obszarze ochrony międzynarodowej na rzecz Włoch i Grecji (COM(2015)0677), a także zalecenie Komisji dotyczące programu dobrowolnego przyjmowania, ze względów humanitarnych, uchodźców przebywających w Turcji (C(2015)9490),

uwzględniając konkluzje w sprawie bezpiecznych krajów pochodzenia przyjęte przez Radę podczas szczytu w dniu 20 lipca 2015 r., w sprawie migracji przyjęte w dniu 20 lipca 2015 r., w sprawie przyszłości polityki powrotowej przyjęte w dniu 8 października 2015 r., w sprawie migracji przyjęte w dniu 12 października 2015 r., w sprawie środków na rzecz radzenia sobie z kryzysem uchodźczym i migracyjnym przyjęte w dniu 9 listopada 2015 r., w sprawie bezpaństwowości przyjęte w dniu 4 grudnia 2015 r. oraz w sprawie przemytu migrantów przyjęte w dniu 10 marca 2016 r.,

uwzględniając badania departamentu tematycznego C dotyczące wdrożenia art. 80 TFUE, nowych podejść, alternatywnych metod i środków dostępu do procedur azylowych dla osób ubiegających się o ochronę międzynarodową, poszukiwania nowych dróg ustawodawstwa w dziedzinie migracji pracowników do UE, wsparcia wspólnego europejskiego systemu azylowego i alternatyw dla systemu dublińskiego, współpracy UE z państwami trzecimi w zakresie migracji oraz przyjmowania uchodźczyń i kobiet ubiegających się o azyl w UE, a także uwzględniając badanie departamentu tematycznego D dotyczące funduszy UE na rzecz polityki migracyjnej: analiza skuteczności i najlepsze praktyki na przyszłość oraz badanie departamentu tematycznego DG EXPO na temat migrantów w regionie Morza Śródziemnego: ochrona praw człowieka,

mając na uwadze, że według doniesień IOM w 2015 r. ponad 3 771 osób zginęło lub zaginęło na Morzu Śródziemnym 12 ; mając na uwadze, że do dnia 8 marca 2016 r. zgłoszono utonięcia 444 osób w Morzu Śródziemnym; mając na uwadze, że w pierwszych dziewięciu tygodniach 2016 r. zginęło 77 dzieci (średnio ponad jedno dziecko dziennie); mając na uwadze, że z ostatnich danych Europolu wynika, iż co najmniej 10 000 dzieci pozbawionych opieki, które przybyły do Europy, zniknęło bez śladu;

Artykuł 80 TFUE - Solidarność i sprawiedliwy podział odpowiedzialności, w tym w odniesieniu do zobowiązań w zakresie akcji poszukiwawczo-ratowniczych

mając na uwadze, że solidarność może przybrać formy solidarności wewnętrznej i zewnętrznej; mając na uwadze, że relokacja, wzajemne uznawanie decyzji azylowych, środki wsparcia operacyjnego, proaktywna wykładnia obecnego rozporządzenia dublińskiego oraz dyrektywy w sprawie tymczasowej ochrony to narzędzia solidarności wewnętrznej, natomiast przesiedlenia, przyjęcia ze względów humanitarnych oraz akcje poszukiwawczo-ratownicze na morzu propagują solidarność zewnętrzną; mając na uwadze, że mechanizm ochrony ludności może być ukierunkowany na wszystkie te działania;

Walka z przemytem i wyzyskiem migrantów o nieuregulowanym statusie oraz handlem nimi

mając na uwadze, że przemyt i wyzysk migrantów oraz handel nimi to odrębne zjawiska prawne uregulowane w odrębnych ramach prawnych na szczeblu unijnym i międzynarodowym, wymagające właściwie ukierunkowanych reakcji, przy czym w praktyce zjawiska te często się pokrywają; mając na uwadze, że przemyt i siatki handlarzy mogą niezwykle szybko zmieniać sposób, w jaki funkcjonują, co wymaga szybkich reakcji opartych na najnowszych i najbardziej rzetelnych danych; mając na uwadze, że przeciwdziałanie przemytowi migrantów nie powinno wpływać na podmioty świadczące nielegalnym migrantom pomoc humanitarną;

mając na uwadze, że walka z przemytem i wyzyskiem migrantów o nieuregulowanym statusie oraz handlem nimi wymaga krótko-, średnio- i długoterminowych reakcji, w tym środków na rzecz rozbijania siatek przestępczych oraz wymierzania sprawiedliwości przestępcom, gromadzenia i analizy danych, środków na rzecz ochrony ofiar i powrotów migrantów przebywających nielegalnie, a także współpracy z państwami trzecimi oraz długoterminowych strategii na rzecz rozwiązania problemu zapotrzebowania na ofiary handlu ludźmi i przemytu ludzi, a także głównych przyczyn migracji, które zmuszają ludzi do korzystania z usług przemytników;

Zarządzanie granicami i polityka wizowa, w tym rola agencji ochrony granic i innych odnośnych agencji

mając na uwadze, że szereg wniosków Komisji w zakresie polityki związanej z granicami oraz polityki wizowej jest obecnie rozpatrywany w zwykłej procedurze ustawodawczej, zwłaszcza wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie unijnego kodeksu wizowego (przekształcenie) (2014/0094(COD)), wniosek dotyczący rozporządzenia ustanawiającego wizę objazdową (2014/0095(COD)) oraz wniosek dotyczący rozporządzenia ustanawiającego jednolity formularz wizowy: bezpieczeństwo (2015/0134(COD)); mając na uwadze, że w ostatnim czasie Komisja przedłożyła nowe wnioski w tym obszarze, które będą rozpatrywane w zwykłej procedurze ustawodawczej;

Stworzenie bezpiecznych i legalnych dróg dostępu do UE dla osób ubiegających się o azyl i uchodźców, w tym opracowanie unijnej polityki przesiedleń i odnośnej polityki integracji

mając na uwadze, że bezpieczne i legalne drogi dostępu do Unii dla uchodźców są ograniczone, a wielu z nich nadal decyduje się na ryzykowną przeprawę; mając na uwadze, że stworzenie nowych bezpiecznych i legalnych dróg dostępu do Unii dla osób ubiegających się o azyl i uchodźców, a także bazowanie na istniejącym ustawodawstwie i praktykach zapewniłoby Unii i państwom członkowskim większą świadomość potrzeb związanych z ochroną i napływem migrantów do UE, a także pomogłoby osłabić model biznesowy przemytników;

Strategia współpracy z państwami trzecimi, w szczególności w zakresie regionalnych programów ochrony, przesiedleń i powrotów, jak również w celu wyeliminowania pierwotnych przyczyn migracji

mając na uwadze, że współpraca UE z państwami trzecimi rozwija się dzięki takim instrumentom politycznym jak dialogi regionalne, dialogi dwustronne, wspólne plany w zakresie migracji i mobilności oraz partnerstwa na rzecz mobilności, dzięki instrumentom prawnym, takim jak klauzule dotyczące migracji zawarte w globalnych porozumieniach, umowy o readmisji, umowy o ułatwieniach wizowych oraz umowy o zniesieniu wiz, a także dzięki instrumentom operacyjnym, takim jak regionalne programy ochrony, regionalne programy rozwoju i ochrony, uzgodnienia robocze Fronteksu oraz współpraca EASO z państwami trzecimi;

Stworzenie odpowiednich legalnych kanałów migracji ekonomicznej

mając na uwadze, że według szacunków do 2020 r. liczba ludności w wieku produkcyjnym w Unii spadnie o 7,5 mln; mając na uwadze, że przewidywania dotyczące rozwoju potrzeb rynku pracy w Unii wskazują na pojawiające się oraz przyszłe braki w określonych obszarach; mając na uwadze, że obywatele państw trzecich muszą przezwyciężyć wiele trudności, aby zdobyte przez nich kwalifikacje krajowe mogły zostać uznane, przez co często są zatrudniani na stanowiskach nieodpowiadających ich wysokim kwalifikacjom;

Analiza wykorzystania funduszy przeznaczonych na sprawy wewnętrzne, w tym funduszy nadzwyczajnych, w kontekście migracji i rozwoju

mając na uwadze, że Unia posiada szereg instrumentów finansowych, by finansować działania państw członkowskich i państw trzecich w dziedzinie migracji, azylu oraz zarządzania granicami; mając na uwadze, że środki finansowe są przyznawane państwom członkowskim głównie za pośrednictwem Funduszu Azylu, Migracji i Integracji oraz Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, jednak w działaniach odnoszących się do migracji mogą one korzystać z szeregu innych programów i funduszy; mając również na uwadze, że środkami finansowymi dla państw trzecich, przyznawanymi głównie za pośrednictwem Instrumentu Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju, gospodarują rozliczne dyrekcje generalne Komisji oraz Europejska Służba Działań Zewnętrznych;

Skuteczne wdrażanie wspólnego europejskiego systemu azylowego, w tym rola Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu

mając na uwadze, że wspólny europejski system azylowy obejmuje zbiór wspólnych zasad dotyczących wspólnej polityki azylowej, jednolitego statusu azylu oraz wspólnych procedur azylowych obowiązujących w całej Unii; mając jednak na uwadze, że wiele sygnałów ostrzegawczych, w tym decyzje o wszczęciu postępowań o uchybieniu zobowiązaniom państwa członkowskiego przyjmowane przez Komisję, dowodzi, że w wielu państwach członkowskich wspólny europejski system azylowy nie został w pełni wdrożony; mając na uwadze, że wdrożenie go ma kluczowe znaczenie dla harmonizacji prawa krajowego poszczególnych krajów, a także wspierania solidarności pomiędzy państwami członkowskimi; mając również na uwadze, że państwa członkowskie mogą ubiegać się o wsparcie ze strony EASO, aby spełnić wymogi stawiane we wspólnym europejskim systemie azylowym; mając na uwadze, że harmonizacja warunków przyjmowania i procedur azylowych może pozwolić odciążyć kraje oferujące lepsze warunki i ma kluczowe znaczenie dla podziału odpowiedzialności;

AA.

mając na uwadze, że aktualne mechanizmy systemu dublińskiego nie zapewniły obiektywności, nie wprowadziły sprawiedliwych kryteriów podziału odpowiedzialności za wnioski o ochronę międzynarodową oraz nie zapewniły szybkiego dostępu do tej ochrony; mając na uwadze, że systemu tego nie stosuje się w praktyce oraz że w drodze dwóch decyzji Rady o tymczasowej relokacji przyjęto wyraźne odstępstwa od niego; mając również na uwadze, że Komisja zapowiedziała wniosek w sprawie gruntownego przeglądu rozporządzenia Dublin III, który ma przedstawić do marca 2016 r.;

Solidarność

Poszukiwanie i ratownictwo

Walka z handlem ludźmi i ich przemytem

domaga się, by wprowadzono wyraźne rozróżnienie na osoby przemycane do Unii Europejskiej i przybywające do niej ofiary handlu ludźmi, ponieważ reakcja polityczna musi mieć charakter nie tylko zintegrowany, ale także odpowiednio ukierunkowany; stwierdza ogólnie, że przemyt migrantów obejmuje ułatwianie nielegalnego wjazdu danej osoby do państwa członkowskiego, natomiast handel ludźmi obejmuje nabór, przewóz lub przyjęcie danej osoby w drodze przemocy, oszustwa lub nadużycia w celu jej wyzysku;

Rola agencji unijnych w walce z przemytem ludzi

11.

zwraca uwagę, że skoro przestępcy mogą szybko zmienić sposób działania, co też czynią, reakcje polityczne należy dostosować do najnowszych i dokładnych danych na ten temat; zauważa, że pozytywnym krokiem naprzód jest przyjęcie przez Komisję w dniu 27 maja 2015 r. unijnego planu działania przeciwko przemytowi ludzi, który przewiduje utworzenie grupy kontaktowej agencji unijnych ds. przemytu migrantów celem wzmocnienia współpracy operacyjnej między nimi oraz wymiany informacji;

Relokacja

16.

przypomina, że do celów decyzji o relokacji relokacja obejmuje jedynie te narodowości, w przypadku których zgodnie z danymi Eurostatu odsetek pozytywnych decyzji o przyznaniu ochrony międzynarodowej na terenie Unii Europejskiej wyniósł min. 75 % w ciągu poprzedzających trzech miesięcy; zwraca uwagę, że decyzje o relokacji będą miały wpływ na stosunkowo niewielką liczbę osób i nie obejmą dużej liczby wnioskodawców z innych państw trzecich, którzy nie mogą podlegać relokacji na mocy tych decyzji;

17.

niepokoi się, że na mocy obecnych decyzji o relokacji państwa członkowskie, do których w pierwszym rzędzie przybywają migranci, nadal muszą rozpatrywać bardziej złożone wnioski o ochronę międzynarodową (oraz odwołania), muszą wprowadzać dłuższe terminy przyjmowania, a także będą musiały koordynować powroty osób, którym nie przysługuje ochrona międzynarodowa; podkreśla, że każdy nowy system zarządzania wspólnym europejskim systemem azylowym musi opierać się na solidarności i sprawiedliwym podziale odpowiedzialności;

Przesiedlenia

22.

zwraca uwagę, że w obliczu niemającej precedensu liczby migrantów, którzy już dotarli lub docierają do zewnętrznych granic Unii Europejskiej, a także stałego wzrostu liczby ludzi ubiegających się o ochronę międzynarodową Unia potrzebuje wiążącego i obowiązkowego podejścia legislacyjnego do przesiedleń, co stwierdzono w programie Komisji dotyczącym migracji; zaleca, by dla zapewnienia skuteczności podejście to koniecznie przewidywało przesiedlenie rozsądnej liczby uchodźców w stosunku do całkowitej liczby uchodźców ubiegających się o ochronę międzynarodową ze strony UE, a także uwzględniało ogólne potrzeby w zakresie przesiedlania publikowane co roku przez UNHCR;

Przyjęcie ze względów humanitarnych

Wizy humanitarne

27.

jest zdania, że osoby ubiegające się o ochronę międzynarodową powinny móc wnosić o europejską wizę humanitarną bezpośrednio w konsulacie lub ambasadzie danego państwa członkowskiego, a otrzymawszy ją - po przeprowadzeniu uprzedniej oceny - powinny móc wjechać na terytorium państwa członkowskiego, które wydało wizę, wyłącznie w celu złożenia w nim wniosku o ochronę międzynarodową; uważa zatem, że konieczna jest zmiana kodeksu wizowego poprzez ujęcie w nim bardziej szczegółowych przepisów dotyczących wiz humanitarnych;

Wspólny europejski system azylowy

30.

zwraca przykładowo uwagę, że niedopuszczalne czy kolejne wnioski, procedury przyspieszone lub procedury graniczne to konkretne przykłady, gdzie przekształcenie dyrektywy w sprawie procedur azylowych miało wprowadzić trudną do osiągnięcia równowagę pomiędzy skutecznością systemu a prawami wnioskodawców, zwłaszcza osób o szczególnych potrzebach; podkreśla, że taka równowaga może zostać osiągnięta wyłącznie przy zapewnieniu pełnego i właściwego wdrożenia przepisów;

31.

podkreśla znaczenie kontroli sądowej wszystkich form pozbawienia wolności zgodnie z przepisami dotyczącymi imigracji i azylu; przypomina, że zarówno prawo międzynarodowe, jak i Karta praw podstawowych Unii Europejskiej wymagają, by państwa członkowskie rozważyły rozwiązania alternatywne dla pozbawienia wolności; apeluje do państw członkowskich o prawidłowe stosowanie procedur azylowych oraz dyrektyw w sprawie warunków przyjmowania w odniesieniu do dostępu do ośrodków detencyjnych;

Przegląd rozporządzenia Dublin III

33.

zauważa, że funkcjonowanie rozporządzenia Dublin III 14 wzbudziło wiele wątpliwości, jeżeli chodzi o sprawiedliwość i solidarność w wyznaczaniu państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o ochronę międzynarodową; zwraca uwagę, że obecny system nie uwzględnia w odpowiednim stopniu wyjątkowo dużej presji migracyjnej, z jaką borykają się państwa członkowskie na zewnętrznych granicach Unii Europejskiej; uważa, że państwa członkowskie muszą zaakceptować bieżące trudności wynikające z logiki dublińskiej oraz że Unia powinna opracować rozwiązania w duchu solidarności wśród państw członkowskich i zainteresowanych migrantów;

34.

zwraca uwagę, że obciążenie systemu stworzonego rozporządzeniem dublińskim w związku z rosnącą liczbą migrantów przybywających do Unii pokazuje, że wdrożony system zdecydowanie nie spełnia swych dwóch podstawowych celów, czyli stworzenia obiektywnych i sprawiedliwych kryteriów podziału odpowiedzialności oraz zagwarantowania szybkiego dostępu do ochrony międzynarodowej; ponownie podkreśla swoje zastrzeżenia co do kryterium, zgodnie z którym obecnie to państwo członkowskie pierwszego wjazdu jest określane jako państwo odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku o ochronę międzynarodową, i uważa, że należy dokonać zmiany tego kryterium;

36.

zaleca, by kryteria, na podstawie których wydaje się decyzje o relokacji, zostały bezpośrednio włączone do standardowych unijnych zasad podziału odpowiedzialności za rozpatrywanie wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej; podkreśla, że w procesie przeglądu rozporządzenia dublińskiego należy dokonać przeglądu definicji "wnioskodawców w oczywisty sposób wymagających ochrony międzynarodowej", ponieważ migrantami i uchodźcami nienależącymi do tej kategorii musiałoby się nadal zająć państwo członkowskie ich pierwszego przybycia;

38.

zwraca uwagę, że jedną z propozycji gruntownego przeglądu systemu dublińskiego byłoby stworzenie systemu centralnego przyjmowania wniosków na szczeblu unijnym, aby każdy wnioskodawca był postrzegany jako osoba ubiegająca się o azyl w całej Unii Europejskiej, a nie w konkretnym państwie członkowskim, i stworzenie centralnego systemu podziału odpowiedzialności obejmującego wszystkie osoby ubiegające się o azyl w Unii; sugeruje, że taki system mógłby przewidywać pewne minimalne wartości dla danego państwa członkowskiego w odniesieniu do liczby osób napływających, co mogłoby wydatnie pomóc w zahamowaniu wtórnego przemieszczania się, jako że wszystkie państwa członkowskie byłyby w pełni włączone do scentralizowanego systemu i nie ponosiłyby indywidualnie odpowiedzialności za przekazywanie wnioskodawców do innych państw członkowskich; jest zdania, że taki system mógłby działać w oparciu o szereg centrów unijnych, w których odbywałby się rozdział wnioskodawców na poziomie Unii; podkreśla, że nowy system podziału odpowiedzialności musi obejmować kluczowe pojęcia jedności rodziny i dobra dziecka;

Wzajemne uznawanie

Dyrektywa w sprawie ochrony tymczasowej

40.

zwraca uwagę, że w razie masowego napływu imigrantów Komisja z inicjatywy własnej lub po rozpatrzeniu wniosku złożonego przez państwo członkowskie może zaproponować zastosowanie dyrektywy Rady 2001/55/WE w sprawie ochrony tymczasowej (dyrektywa w sprawie ochrony tymczasowej) 15 ; podkreśla, że zastosowanie tej dyrektywy wymaga decyzji Rady przyjętej większością kwalifikowaną; zauważa, że dyrektywę tę należy zastosować w przypadku zagrożenia, że unijny system azylowy nie będzie w stanie poradzić sobie z aktualnym lub zbliżającym się masowym napływem wysiedleńców; zwraca jednak uwagę, że dyrektywa w sprawie ochrony tymczasowej nie została jeszcze zastosowana od czasu jej przyjęcia w 2001 r.;

Integracja

43.

zwraca uwagę na kluczowe znaczenie zaangażowania społecznego wszystkich podmiotów i sugeruje w związku z tym, że należy wzmocnić wymianę najlepszych praktyk w zakresie środków służących integracji, przy jednoczesnym poszanowaniu kompetencji państw członkowskich w tym zakresie; podkreśla, że środki na rzecz integracji wszystkich legalnie przebywających obywateli państw trzecich powinny propagować włączenie społeczne, a nie izolację; zauważa, że kluczową rolę w procesie integracji mają do odegrania lokalne i regionalne władze, w tym miasta;

44.

podkreśla, że przyjmujące państwa członkowskie powinny oferować uchodźcom wsparcie oraz możliwości integracji i rozpoczęcia nowego życia w społeczeństwie przyjmującym; zauważa, że środki te powinny obejmować zakwaterowanie, kursy w zakresie rozwijania umiejętności czytania i pisania oraz kursy językowe, dialog międzykulturowy, kształcenie i szkolenia zawodowe, a także skuteczny dostęp do struktur demokratycznych w społeczeństwie - zgodnie z dyrektywą w sprawie kwalifikowania 16 ; zwraca uwagę, że uchodźcy - tak jak obywatele Unii - mają zarówno prawa, jak i obowiązki w przyjmujących państwach członkowskich; podkreśla zatem, że integracja to proces dwukierunkowy oraz że poszanowanie wartości, na których opiera się Unia, jak również poszanowanie praw podstawowych uchodźców musi być nieodłączną częścią procesu integracji;

45.

przypomina, że na mocy art. 15 dyrektywy w sprawie warunków przyjmowania państwa członkowskie zobowiązane są określić warunki zapewniania dostępu do swych rynków pracy osobom ubiegającym się o ochronę międzynarodową, pod warunkiem że dostęp do nich faktycznie jest możliwy i odbywa się w ramach czasowych opisanych w ust. 1 tego artykułu; ze zrozumieniem odnosi się do faktu, że zgodnie z przepisami art. 15 ust. 2 ze względów związanych z polityką rynku pracy państwa członkowskie mogą przyznać pierwszeństwo obywatelom Unii oraz obywatelom państw, które są stronami Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym, a także legalnie przebywającym obywatelom państw trzecich;

Jedność rodziny

Dzieci

52.

podkreśla szczególnie trudną sytuację dzieci przybywających do Unii i ponownie zwraca uwagę, że każde dziecko ma prawo do bycia traktowanym przede wszystkim jako dziecko; wzywa państwa członkowskie do pełnego stosowania szczegółowych przepisów w ramach wspólnego europejskiego systemu azylowego dotyczących małoletnich bez opieki, w tym dostępu do pomocy prawnej, opieki, opieki zdrowotnej, zakwaterowania i edukacji, prawa do tego, by rozmawiano z nimi w zrozumiałym dla nich języku, a także do bycia przesłuchiwanym przez odpowiednio wyszkolonych funkcjonariuszy; ponownie podkreśla, że państwa członkowskie nie powinny zatrzymywać dzieci dlatego, że są migrantami;

Powroty

Wykaz bezpiecznych krajów pochodzenia

Postępowania w przypadku naruszenia przepisów

65.

zauważa, że we wrześniu 2015 r. Komisja musiała wydać 40 decyzji dotyczących postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w odniesieniu do wdrażania wspólnego europejskiego systemu azylowego przeciwko 19 państwom członkowskim, przy czym w toku są już 34 tego rodzaju postępowania; ponownie zwraca uwagę, że Parlament powinien być w pełni informowany o postępowaniach wszczynanych przez Komisję wobec państw członkowskich, które nie wdrożyły prawodawstwa unijnego w tej dziedzinie lub wdrożyły je w niewystarczającym stopniu;

Europejski Urząd Wsparcia w dziedzinie Azylu (EASO)

68.

zaleca, by w długoterminowej perspektywie EASO przekształcono w instytucję pełniącą funkcję głównego koordynatora wspólnego europejskiego systemu azylowego w celu zagwarantowania jednolitego stosowania zasad tego systemu; przypomina, że w miarę jak wspólny europejski system azylowy stawać się będzie autentycznie ogólnoeuropejskim rozwiązaniem, EASO musi rozwinąć się i z organizacji zrzeszającej grono ekspertów z państw członkowskich musi przekształcić się w pełnoprawną unijną agencję zapewniającą wsparcie operacyjne państwom członkowskim oraz podobne wsparcie na granicach zewnętrznych; podkreśla w tym względzie, że urząd ten powinien koniecznie otrzymać niezbędne środki finansowe oraz zasoby ludzkie w krótko-, średnio i długoterminowej perspektywie;

69.

zauważa, że budżet EASO na 2015 r. przeznaczony na relokację, przesiedlenia i zewnętrzny wymiar wyniósł zaledwie 30 000 EUR; podkreśla, że tak niewielki budżet jest niepoważny w świetle obecnych wydarzeń w regionie Morza Śródziemnego oraz w kontekście licznych odniesień do EASO zawartych w decyzjach w sprawie relokacji; przypomina, że w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej konieczne będzie znaczne zwiększenie budżetu EASO, jego zasobów ludzkich oraz środków, jakie urząd przeznacza na relokację i przesiedlenia;

Frontex i proponowana nowa Europejska Straż Graniczna i Przybrzeżna

71.

rozumie, że zaproponowana w ostatnim czasie Europejska Straż Graniczna i Przybrzeżna ma w zamierzeniu zastąpić Frontex i zagwarantować zintegrowane zarządzanie granicami zewnętrznymi na szczeblu europejskim w celu skutecznego zarządzania migracją i zapewnienia wysokiego poziomu bezpieczeństwa wewnętrznego w Unii, przy jednoczesnym zagwarantowaniu swobodnego przepływu osób na jej terytorium; zgodnie z traktatami i protokołami do nich zwraca uwagę, że państwa członkowskie, które są stroną porozumień z Schengen, lecz nie są jeszcze częścią strefy Schengen bez wewnętrznych kontroli granicznych, mogą uczestniczyć we wszystkich działaniach zgodnie z nowym wnioskiem, a także mogą czerpać z nich korzyści;

Strefa Schengen a zarządzanie granicami zewnętrznymi oraz ich bezpieczeństwo

73.

przypomina, że od momentu utworzenia strefy Schengen Unia stanowi obszar niepodzielony wewnętrznymi granicami, że państwa członkowskie należące do strefy Schengen opracowały stopniowo wdrażaną wspólną politykę w zakresie granic zewnętrznych strefy Schengen oraz że naturalną konsekwencją tego systemu od zawsze było zniesienie kontroli na granicach wewnętrznych, któremu jednocześnie powinny towarzyszyć wprowadzenie środków kompensujących służących wzmocnieniu ochrony zewnętrznych granic strefy Schengen oraz wymiana informacji za pośrednictwem systemu informacyjnego Schengen ("SIS");

77.

przypomina apel UNHCR, który zwrócił uwagę, że poszanowanie praw podstawowych i międzynarodowych zobowiązań można zagwarantować tylko wówczas, gdy procedury i plany operacyjne będą odzwierciedlać te zobowiązania, czego przejawem muszą być praktyczne, jednoznaczne wytyczne dla funkcjonariuszy straży granicznej, w tym funkcjonariuszy ochraniających granice lądowe, morskie i powietrzne; wskazuje na konieczność dalszego wzmacniania unijnego mechanizmu ochrony ludności, aby zapewnić możliwość podejmowania stosownych działań w obliczu zdarzeń wywołujących szerokie skutki, które dotykają znaczną liczbę państw członkowskich;

78.

ponownie podkreśla, że w kwestii przepisów dotyczących konkretnie dziedziny azylu i migracji, aby przepisy regulujące granice wewnętrzne i zewnętrzne były skuteczne, konieczne jest prawidłowe wdrożenie przez państwa członkowskie środków uzgodnionych na szczeblu Unii; podkreśla, że skuteczniejsze wdrożenie środków przez państwa członkowskie na granicach zewnętrznych z uwagi na narastającą presję ma zasadnicze znaczenie i pozwoli do pewnego stopnia rozwiać obawy o bezpieczeństwo obywateli;

80.

uważa, że strefa Schengen jest jednym z głównych osiągnięć europejskiej integracji; zwraca uwagę, że konflikt w Syrii oraz inne konflikty w tym regionie spowodowały rekordowy napływ uchodźców i migrantów do Unii, co z kolei ujawniło niedoskonałości na niektórych zewnętrznych granicach Unii; niepokoi się, że w odpowiedzi na tę sytuację niektóre państwa członkowskie postanowiły zamknąć swoje wewnętrzne granice lub wprowadzić tymczasowe kontrole graniczne, podważając w ten sposób właściwe funkcjonowanie strefy Schengen;

Punkty szybkiej rejestracji migrantów (hotspoty)

83.

zwraca uwagę, że obie decyzje w sprawie relokacji przewidują udzielenie Włochom i Grecji wsparcia operacyjnego w hotspotach przy weryfikacji migrantów w momencie ich pierwszego przybycia do UE, rejestracji ich wniosków o ochronę międzynarodową, udzielaniu informacji osobom ubiegającym się o ochronę na temat relokacji, organizacji operacji powrotowych obejmujących osoby, które nie wystąpiły o ochronę międzynarodową i którym nie przysługuje z innego tytułu prawo do pozostania w UE lub których wnioski odrzucono, a także przy ułatwianiu realizacji wszystkich etapów samej procedury relokacji;

84.

apeluje o jak najszybsze tworzenie hotspotów, aby udzielić tym państwom członkowskim konkretnej pomocy operacyjnej; domaga się przydziału zasobów technicznych i finansowych państwom członkowskim, do których w pierwszym rzędzie przybywają migranci, takim jak Włochy i Grecja, aby zapewnić szybką i skuteczną rejestrację wszystkich migrantów przybywających do Unii oraz przekazanie ich spraw właściwym organom, przy pełnym poszanowaniu ich praw podstawowych; uważa, że szybkie i skuteczne wsparcie państw członkowskich przez Unię i zaakceptowanie takiej pomocy jest istotne dla wzajemnego zaufania;

85.

uznaje, że jednym z zasadniczych celów hotspotów jest umożliwienie Unii szybkiego udzielania ochrony i pomocy humanitarnej potrzebującym; podkreśla, że należy dołożyć wielkich starań, by klasyfikacja migrantów znajdujących się w tych punktach przebiegała z pełnym poszanowaniem praw wszystkich migrantów; przyznaje jednak, że prawidłowa identyfikacja osób ubiegających się o ochronę międzynarodową w punkcie pierwszego przybycia do Unii powinna ułatwić ogólne funkcjonowanie zreformowanego wspólnego europejskiego systemu azylowego;

Przepisy prawa karnego w kontekście migracji

89.

podkreśla, że kolejnym ważnym krokiem w stronę likwidacji przestępczych sieci zajmujących się przemytem ludzi i handlem ludźmi jest nadanie priorytetowego znaczenia dochodzeniom finansowym, ponieważ wyśledzenie i konfiskata zysków tych przestępczych sieci ma decydujące znaczenie, jeśli mają zostać osłabione i doprowadzone do ostatecznej likwidacji; apeluje w związku z tym do państw członkowskich o szybką i skuteczną transpozycję czwartej dyrektywy w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy;

Współpraca z państwami trzecimi

91.

zwraca uwagę na konieczność dalszego rozwijania globalnego podejścia do kwestii migracji i mobilności (GPMM) w części dotyczącej systemu azylowego i ochrony międzynarodowej, przy większym zaangażowaniu państw trzecich; zauważa, że obecne działania prowadzone w tym obszarze - w ramach regionalnych programów ochrony i regionalnych programów rozwoju i ochrony - koncentrują się na budowie potencjału niezbędnego, by umożliwić walkę z sieciami prowadzącymi przemyt ludzi i handel ludźmi w państwach trzecich, z których pochodzą ofiary tego procedury, oraz w państwach trzecich leżących na szlakach przerzutowych; zauważa jednocześnie, że programy te - w zakresie, w jakim dotyczą przesiedleń - nadal pozostają niewydolne; jest przekonany, że działania na rzecz budowy potencjału i działania związane z przesiedleniami należy zintensyfikować i realizować wspólnie z państwami trzecimi, w których przebywa duża liczba uchodźców;

92.

zauważa, że GPMM jest podstawowym instrumentem, w którym określono cele zewnętrznej polityki Unii w dziedzinie migracji, azylu i granic; zwraca uwagę, że pod tym zbiorczym terminem kryją się różnorodne instrumenty, w tym dialogi regionalne, dialogi dwustronne, partnerstwa na rzecz mobilności, wspólne programy w obszarze migracji i mobilności, umowy o readmisji, umowy o ułatwieniach wizowych, umowy o zwolnieniu z obowiązku wizowego, regionalne programy ochrony i regionalne programy rozwoju i ochrony;

93.

zdaje sobie sprawę, że w kontekście wymiaru zewnętrznego należy koncentrować się na współpracy z państwami trzecimi przy zwalczaniu głównych przyczyn nieuregulowanego napływu migrantów do Europy i zapobieganiu mu; jest świadomy, że partnerstwa i współpracę z najważniejszymi krajami, z których pochodzą migranci, oraz krajami tranzytowymi i docelowymi należy nadal traktować priorytetowo, na przykład w ramach procesu chartumskiego czy procesu z Rabatu, dialogu UE-Afryka poświęconego migracji i mobilności, procesu budapesztańskiego i procesu praskiego;

96.

wzywa Unię, by pomogła państwom trzecim w budowie ich systemów azylowych oraz sformułowaniu strategii integracyjnych, aby umożliwić obywatelom państw trzecich, którzy wymagają ochrony międzynarodowej, ubieganie się o tę ochronę w tych państwach; uważa, że w kontekście współpracy z państwami trzecimi Unia musi przyjąć podejście niosące korzyści wszystkim zaangażowanym stronom, tzn. podejście, które jest korzystne dla Unii, dla danego państwa trzeciego oraz dla uchodźców i migrantów przebywających w tym państwie trzecim;

97.

przypomina, że Unia zacieśniła zewnętrzną współpracę z państwami trzecimi w dziedzinie migracji i azylu, aby być w stanie podjąć odpowiednie działania w odpowiedzi na obecny kryzys uchodźczy, oraz uruchomiła nowe inicjatywy na rzecz współpracy, takie jak wspólny plan działania UE-Turcja; podkreśla w tym kontekście konieczność wypełnienia przez wszystkie strony swoich zobowiązań wynikających ze wspólnego planu działania, w tym wyeliminowania głównych powodów masowego napływu Syryjczyków, zintensyfikowania współpracy przy zapewnianiu wsparcia Syryjczykom, którym udzielono tymczasowej ochrony, oraz goszczącym je społecznościom w Turcji, a także konieczność wypełnienia przez Turcję swoich zobowiązań i zatamowania nieuregulowanych przepływów migrantów z jej terytorium na terytorium Unii;

Kampanie informacyjne

99.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że plan działania na rzecz zwalczania przemytu migrantów uzależnia rozpoczęcie nowych kampanii informacyjnych od wyników oceny tych obecnie prowadzonych; zaleca, by wszelkie kampanie tego rodzaju przekazywały informacje na temat kryteriów stosowanych przy ustalaniu statusu ochrony w Unii, gdyż tego rodzaju informacje mogłyby przekonać niektórych migrantów do niepodejmowania podróży, skoro istnieje ryzyko, że wyruszą w niebezpieczną podróż tylko po to, by ich zawrócono, gdy nie zostanie im przyznana ochrona;

Eliminowanie najważniejszych przyczyn

103.

przyznaje, że w długoterminowej perspektywie większą dynamikę należy nadać procesowi rozwiązywania kwestii geopolitycznych wpływających na podstawowe przyczyny migracji, ponieważ zjawiska takie jak wojna, ubóstwo, korupcja, głód i brak perspektyw oznaczają, że ludzie będą nadal czuli się zmuszeni uciekać do Europy, chyba że Unia poszuka sposobów wsparcia odbudowy tych krajów; zwraca uwagę, że oznacza to, iż Komisja i państwa członkowskie muszą wygospodarować środki finansowe, aby pomóc w budowie potencjału państw trzecich, m.in. poprzez wspieranie inwestycji i kształcenia, wzmacnianie i egzekwowanie systemów azylowych, pomoc w skuteczniejszej kontroli granic oraz wzmacnianie systemu prawnego i sądownictwa w tych państwach;

Fundusze dla państw trzecich

104.

zaważa, że głównym instrumentem wsparcia finansowego państw trzecich jest Instrument Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju (DCI), który stanowi jedyny instrument przewidujący unijne środki na finansowanie tematyczne w dziedzinie migracji w wymiarze globalnym w ramach programu dotyczącego globalnych dóbr publicznych i wyzwań, którym zarządza Dyrekcja Generalna (DG) ds. Współpracy Międzynarodowej i Rozwoju (DEVCO); zwraca również uwagę, że podobnie jak w przypadku środków finansowych przyznanych bezpośrednio państwom członkowskim, w zarządzaniu DCI uczestniczą też inne dyrekcje generalne Komisji i organy Unii, a mianowicie pomocy Unii dla krajów sąsiadujących udziela DG ds. Polityki Sąsiedztwa i Negocjacji w sprawie Rozszerzenia za pośrednictwem Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej, pomocy humanitarnej udziela DG ds. Pomocy Humanitarnej i Ochrony Ludności (ECHO), a Instrumentem na rzecz przyczyniania się do Stabilności i Pokoju zarządza Europejska Służba Działań Zewnętrznych (ESDZ); przypomina, że ponieważ dwa fundusze zarządzane przez DG ds. Migracji i Spraw Wewnętrznych (HOME) - Fundusz Azylu, Migracji i Integracji oraz Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego - mają również wymiar zewnętrzny, oznacza to, że w obszarze finansowania zewnętrznego pojawił się nowy podmiot;

Przejrzystość finansowania

107.

zauważa, że polityka migracyjna Unii jest wdrażana za pośrednictwem różnych instrumentów polityki, z których każdy ma własne cele, nie zawsze wzajemnie powiązane, i brak jest wystarczającej koordynacji finansowania między wieloma zaangażowanymi podmiotami; wskazuje, że rozdrobnienie linii budżetowych oraz odpowiedzialności prowadzi do powstania struktury zarządzania, która może utrudnić uzyskanie pełnego obrazu tego, w jaki sposób przydziela się i ostatecznie wykorzystuje różne dostępne fundusze; zwraca również uwagę, że takie rozdrobnienie powoduje, że trudniej jest oszacować łączną kwotę środków wydatkowanych przez Unię na politykę migracyjną;

108.

jest zdania, że należy dokonać tego kompleksowego przeglądu finansowania unijnego związanego z migracją, tak w samej Unii, jak i poza nią, gdyż jego brak stanowi wyraźną przeszkodę w zapewnieniu przejrzystości i prawidłowym kształtowaniu polityki; zauważa w tym względzie, że jednym z możliwych wariantów mogłoby być utworzenie strony internetowej z bazą danych zawierającą informacje na temat wszystkich finansowanych przez Unię projektów związanych z polityką migracyjną; podkreśla, że konieczność zapewnienia przejrzystości dotyczy również linii budżetowych, aby zapewnić odpowiednie środki na realizację wszystkich celów unijnej polityki migracyjnej;

109.

przypomina, że pozytywny wpływ środków finansowych UE na politykę migracyjną opiera się na procesach na szczeblu krajowym i unijnym, które zapewniają przejrzystość, skuteczne monitorowanie i rozliczalność; uważa, że należy zastanowić się nad tym, jak sprawić, by monitorowanie i ocena stały się procesami bieżącymi, a nie tylko procesami ex-post oraz że należy wzmocnić rolę Trybunału Obrachunkowego w tym zakresie; zauważa, że należy ustanowić wskaźniki jakościowe i ilościowe, które będzie można porównywać, aby zmierzyć wpływ funduszy UE i pomóc w ocenie, czy fundusze te osiągnęły swoje cele;

Dodatkowe finansowanie na potrzeby migracji

111.

przyznaje, że choć z zadowoleniem należy przyjąć ostatnie propozycje budżetowe i dodatkowe środki finansowe przewidziane w budżecie Unii na 2016 r., w tym wykorzystanie instrumentu elastyczności, to powód do zaniepokojenia ciągle stanowi dostępność finansowania w średnio- i długoterminowej perspektywie; z zaniepokojeniem zauważa, że zwiększeniu kwot proponowanych w liniach budżetowych dla Funduszu Azylu, Migracji i Integracji na 2016 r. nie towarzyszyła propozycja przeglądu zasobów ogólnych dostępnych w ramach tego funduszu na okres finansowania 2014- 2020; zdaje sobie sprawę, że jeżeli sytuacja nie ulegnie zmianie, środki z tego funduszu skończą się na długo przed rokiem 2020;

112.

zachęca państwa członkowskie do pełnego wykorzystywania możliwości oferowanych przez fundusze, które nie są bezpośrednio związane z polityką migracyjną, ale mogą zostać użyte do sfinansowania działań w tej dziedzinie (np. działań integracyjnych), takie jak środki dostępne w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym, programu "Horyzont 2020", Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz programu "Prawa i obywatelstwo";

Zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego

114.

wskazuje, że zapewnienie finansowania operacyjnego jest kluczowym wyzwaniem dla organizacji pozarządowych, ponieważ większość środków finansowych jest powiązana z realizacją konkretnych projektów; potwierdza, że należy propagować wolontariat i inicjatywy społeczeństwa obywatelskiego służące niesieniu pomocy migrantom, a w stosownych przypadkach działania te powinny być finansowane przez Komisję i państwa członkowskie; wzywa państwa członkowskie i Komisję, by stawiały sobie za cel - w stosownych przypadkach i w miarę możliwości - finansowanie projektów zarządzanych przez organizacje społeczeństwa obywatelskiego działające w dziedzinach migracji, integracji i azylu;

Tendencje demograficzne

118.

zwraca również uwagę, że według ostatnich prognoz Eurostatu proporcja osób w wieku 65 lat i starszych w stosunku do osób w wieku 15-64 lata wzrośnie z 27,5 % na początku 2013 r. do niemal 50 % do 2050 r.; zauważa, że oznaczałoby to zmianę obecnego układu, w którym na każdą osobę w wieku 65 lat lub starszą przypadają cztery osoby w wieku produkcyjnym, i doprowadziło do sytuacji, w której na każdą osobę w wieku 65 lat lub starszą przypadałyby zaledwie dwie osoby w wieku produkcyjnym;

Legalna migracja zarobkowa

Potrzeba lepszej jakości danych

124.

apeluje o sformułowanie kompleksowej wizji rynku pracy w Unii, stanowiącej warunek konieczny opracowania polityki z zakresu rynku pracy; zauważa, że należy opracować narzędzia służące skuteczniejszej identyfikacji i skuteczniejszemu prognozowaniu obecnych i przyszłych potrzeb rynku pracy w Unii; proponuje w związku z tym, by istniejące narzędzia - takie jak narzędzia opracowane przez Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego (Cedefop) lub OECD - udoskonalić w oparciu o międzynarodowe dane statystyczne dotyczące potencjalnej podaży siły roboczej z państw trzecich, a nawet połączyć je z tymi statystykami, aby zapewnić dokładniejszy obraz sytuacji;

Wyzysk pracowników

127.

ubolewa nad tym, że istotnym czynnikiem sprzyjającym wyzyskowi pracowników, zwłaszcza w sektorach najbardziej narażonych na ten proceder (rolnictwo, budownictwo, hotelarstwo i gastronomia, pracownicy domowi i usługi opiekuńcze), jest niewielkie ryzyko wykrycia lub ścigania pracodawców wykorzystujących pracę migrantów o nieuregulowanym statusie; zaleca, by w celu wyeliminowania tej bezkarności przede wszystkim koniecznie dopilnowano, by wszystkie przypadki skrajnego wyzysku pracowników były kryminalizowane i należycie karane na mocy prawa krajowego, a po drugie - by zwiększono częstotliwość kontroli prowadzonych przez inspekcje pracy w sektorach, których dotyczy to ryzyko;

129.

podkreśla konieczność pełnego wdrożenia i prawidłowego stosowania w praktyce specjalnych procedur mających ułatwić składanie skarg, które ustanowiono w dyrektywie 2009/52/WE przewidującej minimalne normy w odniesieniu do kar i środków stosowanych wobec pracodawców zatrudniających nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich ("dyrektywa w sprawie kar wobec pracodawców"); jest przekonany, że konieczna jest większa ochrona ofiar handlu ludźmi i osób przemycanych do Unii, które współpracują z właściwymi organami i pomagają im w pociąganiu tych handlarzy lub przemytników do odpowiedzialności; sugeruje, że należy również udzielić wsparcia w celu powołania europejskiej koalicji przedsiębiorców przeciwko handlowi ludźmi (zaproponowanej w strategii na rzecz wyeliminowania handlu ludźmi z 2014 r.), z myślą o rozwoju łańcuchów dostaw, które nie będą dotknięte procederem handlu ludźmi;

Zmiana dyrektywy w sprawie niebieskiej karty

131.

przypomina, że w programie w zakresie migracji Komisja ogłosiła zamiar zmiany dyrektywy w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu podjęcia pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji ("dyrektywa w sprawie niebieskiej karty"), poświęcając szczególną uwagę kwestii zakresu stosowania tej dyrektywy (w celu ewentualnego włączenia do niej przedsiębiorców chcących inwestować w Europie) oraz udoskonaleniu przepisów dotyczących mobilności wewnątrz UE;

133.

uważa też, że nie podlega wątpliwości, że dyrektywa ta powinna koncentrować się nie tylko na pracownikach o wysokich kwalifikacjach, lecz także na wybranych zawodach wymagających wysokich kwalifikacji, w których występuje potwierdzony niedobór siły roboczej; jest także zdania, że zmiany dyrektywy w sprawie niebieskiej karty powinny być ambitne i ukierunkowane oraz powinny doprowadzić do wyeliminowania niespójności w obecnej dyrektywie, zwłaszcza jeśli chodzi o równoległe systemy krajowe; zaleca rozważenie poszerzenia zakresu stosowania tej dyrektywy i uwzględnienie w niej obywateli państw trzecich, którzy mogliby pomóc wypełnić luki, których istnienie stwierdzono na unijnych rynkach pracy;

o o

1 Teksty przyjęte, P8_TA(2014)0070.

2 Dz.U. C 93 z 9.3.2016, s. 165.

3 Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0176.

4 Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0317.

5 http://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/2015/09/28-eunavfor/.

6 Teksty przyjęte, P8_TA(2014)0105.

7 Informacje Fronteksu, http://frontex.europa.eu/news/number-of-migrants-arriving-in-greece-dropped-by-half-in-november-cITv3V.

8 Nota informacyjna Międzynarodowej Organizacji ds. Migracji oraz UNICEF-u: Migracja dzieci do Europy, http://www.iom.int/sites/default/files/press_release/file/IOM-UNICEF-Data-Brief-Refugee-and-Migrant-Crisis-in-Europe-30.11.15.pdf.

9 Biuletyn EASO, listopad-grudzień 2015, https://easo.europa.eu/wp-content/uploads/EASO-Newsletter-NOV-DEC_-20151.pdf.

10 UE+ obejmuje 28 państw członkowskich UE oraz Norwegię i Szwajcarię.

11 UNHCR - dane z Grecji (infografika) - 7 marca 2016 r.

12 IOM, projekt dotyczący zaginionych migrantów, http://missingmigrants.iom.int/.

13 Decyzja Rady (UE) 2015/1523 i decyzja Rady (UE) 2015/1601.

14 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 604/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie ustanowienia kryteriów i mechanizmów ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca (przekształcenie) (Dz.U. L 180 z 29.6.2013, s. 31).

15 Dyrektywa Rady 2001/55/WE z dnia 20 lipca 2001 r. w sprawie minimalnych standardów przyznawania tymczasowej ochrony na wypadek masowego napływu wysiedleńców oraz środków wspierających równowagę wysiłków między państwami członkowskimi związanych z przyjęciem takich osób wraz z jego następstwami (Dz.U. L 212 z 7.8.2001, s. 12).

16 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/95/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie norm dotyczących kwalifikowania obywateli państw trzecich lub bezpaństwowców jako beneficjentów ochrony międzynarodowej, jednolitego statusu uchodźców lub osób kwalifikujących się do otrzymania ochrony uzupełniającej oraz zakresu udzielanej ochrony (Dz.U. L 337 z 20.12.2011, s. 9).

17 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/32/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wspólnych procedur udzielania i cofania ochrony międzynarodowej (Dz.U. L 180 z 29.6.2013, s. 60).

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025

Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025

To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025

Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025

Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025

Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025

Identyfikator:	Dz.U.UE.C.2018.58.9
Rodzaj:	Rezolucja
Tytuł:	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie sytuacji na Morzu Śródziemnym i potrzeby całościowego podejścia UE do problematyki migracji (2015/2095(INI)).
Data aktu:	12/04/2016
Data ogłoszenia:	15/02/2018

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie sytuacji na Morzu Śródziemnym i potrzeby całościowego podejścia UE do problematyki migracji (2015/2095(INI)).

Sytuacja na Morzu Śródziemnym i potrzeba całościowego podejścia UE do problematyki migracji

Zmiany w prawie

Dz.U.UE.C.2018.58.9