(2016/C 236/11)(Dz.U.UE C z dnia 30 czerwca 2016 r.)
Decyzją nr 490/15/COL z dnia 9 grudnia 2015 r., zamieszczoną w autentycznej wersji językowej na stronach następujących po niniejszym streszczeniu, Urząd Nadzoru EFTA wszczął postępowanie na mocy art. 1 ust. 2 w części I protokołu 3 do Porozumienia pomiędzy państwami EFTA w sprawie ustanowienia Urzędu Nadzoru i Trybunału Sprawiedliwości. Władze Norwegii otrzymały stosowną informację wraz z kopią wyżej wymienionej decyzji.
Urząd Nadzoru EFTA wzywa niniejszym państwa EFTA, państwa członkowskie UE oraz inne zainteresowane strony do zgłaszania uwag w sprawie omawianego środka w terminie jednego miesiąca od daty publikacji niniejszego zaproszenia na poniższy adres:
Urząd Nadzoru EFTA
Rejestr
Rue Belliard/Belliardstraat 35
1040 Bruxelles/Brussel
BELGIQUE/BELGIË
Otrzymane uwagi zostaną przekazane władzom norweskim. Zainteresowane strony zgłaszające uwagi mogą wystąpić z odpowiednio uzasadnionym pisemnym wnioskiem o objęcie ich tożsamości klauzulą poufności.
STRESZCZENIE
Kontekst
Spółka Hurtigruten ASA (Hurtigruten) świadczy usługi przewozowe polegające na kombinowanym transporcie pasażer-sko-towarowym wzdłuż wybrzeża Norwegii na odcinku z Bergen do Kirkenes.
W dniu 13 kwietnia 2011 r. - po przeprowadzeniu procedury przetargowej - ze spółką Hurtigruten podpisano umowę o świadczenie przybrzeżnych usług przewozowych na odcinku z Bergen do Kirkenes na okres od dnia 1 stycznia 2012 r. do dnia 31 grudnia 2019 r. Na podstawie tej umowy spółka Hurtigruten odbywa przez cały rok codzienne rejsy, zawijając po drodze do 32 określonych portów pośrednich między Bergen a Kirkenes. Na trasie Tromsø-Kirkenes i Kirkenes-Tromsø spółka jest również zobowiązana do świadczenia usług przewozu towarowego. Usługi te są świadczone zgodnie z pewnymi wymogami dotyczącymi pojemności rejestrowej statku określonymi w umowie. Statki wykorzystywane do żeglugi przybrzeżnej muszą mieć pojemność do przewozu co najmniej 320 pasażerów, co najmniej 120 koi pasażerskich w kabinach i możliwość przewozu w ładowni co najmniej 150 europalet o standardowych wymiarach. Statki muszą także spełniać wymogi techniczne i prawne opisane w części 4.4 specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Za usługi świadczone przez tę spółkę władze norweskie wypłacają rekompensatę w łącznej wysokości 5 120 mln NOK za ośmioletni okres obowiązywania umowy.
Ocena pomocy państwa w odniesieniu do przyznanej rekompensaty
Kwestia, czy umowa zapewniała spółce Hurtigruten nienależną selektywną korzyść gospodarczą, jest jedynym kryterium dotyczącym pomocy państwa, które należy zbadać.
Selektywna korzyść gospodarcza spółki Hurtigruten
Urząd ocenił cztery kryteria określone w wyroku w sprawie Altmark 1 i stwierdził, że na obecnym etapie żadne z nich nie wydaje się być spełnione, a zatem spółce Hurtigruten została przyznana selektywna korzyść w rozumieniu art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG.
Jeżeli chodzi o pierwsze kryterium dotyczące jasnej definicji obowiązku świadczenia usługi publicznej, Urząd ma wątpliwości, czy wymóg utrzymywania rezerwowej pojemności statku określony w części 4-2 umowy może być uznany przez Norwegię za usługę świadczoną w ogólnym interesie gospodarczym. Dlatego wzywa władze norweskie do przedstawienia obiektywnego uzasadnienia konieczności nałożenia obowiązku świadczenia usługi publicznej, przy jednoczesnym uwzględnieniu sezonowych wahań w komercyjnych przewozach pasażerskich.
W odniesieniu do drugiego kryterium oraz do tego, że parametry, w oparciu o które obliczana jest rekompensata, muszą być określone z góry w sposób obiektywny i przejrzysty, Urząd ma na tym etapie wątpliwości, czy wymóg utrzymywania rezerwowej pojemności statku jest powiązany z rzeczywistą liczbą pasażerów w kontekście świadczenia usługi publicznej. Nie opracowano, na przykład, żadnej obiektywnej i przejrzystej metody na potrzeby obliczenia z góry kosztu na pasażera/kilometr. Spółka Hurtigruten utworzyła odrębny budżet obejmujący całość kosztów i przychodów z tytułu wykonywania rejsów wynikających z obowiązku świadczenia usługi publicznej. Ta odrębna księgowość nie ma jednak na celu określania z góry parametrów rekompensaty, która powinna być bezpośrednio powiązana z rzeczywistymi stratami i kosztami (koszty pojemności rejestrowej i koszty w przeliczeniu na pasażera) poniesionymi przez spółkę Hurtigruten.
W odniesieniu do trzeciego warunku Urząd ma wątpliwości, czy władze norweskie zapewniły, by przyznana rekompensata nie przekraczała kwoty niezbędnej dla pokrycia całości lub części kosztów związanych z wykonywaniem obowiązku świadczenia usługi publicznej, przy jednoczesnym uwzględnieniu stosownych przychodów i rozsądnego zysku w związku z wykonywanymi zobowiązaniami.
Na tym etapie Urząd nie może wykluczyć, że spółce Hurtigruten przyznano nadmierną rekompensatę z tytułu świadczenia usługi publicznej. W związku z powyższym Urząd doszedł do poniższych wniosków:
W odniesieniu do czwartego kryterium, zgodnie z którym musi zostać wszczęte postępowanie przetargowe bądź postępowanie obejmujące test umożliwiający wyłonienie efektywnego operatora, Urząd - w odniesieniu do procedury przetargowej, w której wpłynęła jedynie jedna oferta, tzn. oferta spółki Hurtigruten - ma na tym etapie wątpliwości, czy procedura przetargowa w tej sprawie może być uznana za wystarczającą do zapewnienia usług "po najniższym koszcie dla danej społeczności". Jest to szczególnie istotne, ponieważ spółka Hurtigruten miała znaczną przewagę konkurencyjną, co wzmocniło jej pozycję w procedurze przetargowej, zważywszy na to, że była już w posiadaniu jednostek pływających dostosowanych do wymagań specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Ponadto według specyfikacji, o której mowa, świadczenie usługi publicznej obejmowało trzy warianty. Mogłoby to wskazywać na istnienie innych danych bądź kryteriów o różnej wadze dla poszczególnych rozwiązań. Ze względu na fakt, że takie dane nie zostały uwzględnione w dokumentacji przetargowej, Urząd ma wątpliwości, czy tak sporządzona oferta stanowiła zachętę dla potencjalnych oferentów (poza spółką Hurtigruten), którzy byliby skłonni wziąć udział w przetargu, zgodnie z wymogami dla trzech różnych wariantów i w celu realizacji innego wariantu niż ten, który został rzeczywiście wybrany.
Władze norweskie nie przedstawiły żadnych informacji na temat postępowania obejmującego test umożliwiający wyłonienie efektywnego operatora.
Ocena zgodności
Zgodność rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych w transporcie morskim jest oceniana na podstawie art. 59 ust. 2 Porozumienia EOG w związku z zasadami ramowymi Urzędu dotyczącymi pomocy państwa w formie rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych (zasady ramowe) 2 .
Zasady określone w niniejszych zasadach ramowych mają zastosowanie do rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych wyłącznie w zakresie, w jakim stanowi ona pomoc państwa nieobjętą decyzją Komisji 2012/21/UE w sprawie stosowania art. 106 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy państwa w formie rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych, przyznawanej przedsiębiorstwom zobowiązanym do wykonywania usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym 3 .
Urząd nie otrzymał od władz norweskich żadnych informacji dotyczących zgodności z kryteriami i ma na obecnym etapie wątpliwości, czy umowa, o której mowa, jest zgodna z funkcjonowaniem Porozumienia EOG.
Podsumowanie
W świetle powyższych zastrzeżeń Urząd podjął decyzję o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego zgodnie z art. 1 ust. 2 w części I protokołu 3 do Porozumienia między państwami EFTA w sprawie ustanowienia Urzędu Nadzoru i Trybunału Sprawiedliwości. Zainteresowane strony wzywa się do nadsyłania uwag w terminie jednego miesiąca od publikacji niniejszego zawiadomienia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
EFTA SURVEILLANCE AUTHORITY DECISION
No 490/15/COL
of 9 December 2015
opening the formal investigation procedure on the Coastal Agreement for Hurtigruten Maritime
Services 2012-2019
(Norway)
[NON-CONFIDENTIAL VERSION]
The EFTA Surveillance Authority ('the Authority'),
HAVING REGARD to:
the Agreement on the European Economic Area ('the EEA Agreement'), in particular to Articles 59(2) and 61,
Protocol 26 to the EEA Agreement,
the Agreement between the EFTA States on the Establishment of a Surveillance Authority and a Court of Justice ('the Surveillance and Court Agreement'), in particular to Article 24,
Protocol 3 to the Surveillance and Court Agreement ('Protocol 3'), in particular to Article 1 of Part I and Articles 4(4), 6 and 13 of Part II,
Whereas:
I. FACTS
1. Procedure
1 Sprawa C-280/00 Altmark Trans GmbH i Regierungspräsidium Magdeburg przeciwko Nahverkehrsgesellschaft Altmark GmbH (Altmark), EU:C:2003:415, pkt 87-93.
3 Dz.U. L 7 z 11.1.2012, s. 3, wprowadzone do pkt 1h załącznika XV do Porozumienia EOG.
4 OJ L 175, 5.7.2012, p. 19 and EEA Supplement No 37, 5.7.2012, p. 1. See also Joined Cases E-10/11 and E-11/11 Hurtigruten [2012] EFTA Ct. Rep. 758, upholding the Authority's Decision.
6 If Statistics Norway's cost index is unavailable, Statistics Norway's Consumer Price Index would be used.
7 As mentioned in the Authority's Decision No 205/11/COL '[i]n addition to the service covered by the Hurtigruten Agreement, Hurtigruten is a commercial operator and offers round trips, excursions, and catering on the route Bergen - Kirkenes. Moreover, in connection with this route, Hurtigruten also provides transport services in the Geiranger fjord, outside the scope of the Hurtigruten Agreement. Furthermore, Hurtigruten operates a number of different cruises in different European states, Russia, Antarctica, Spitsbergen and Greenland', section 1.2.
8 Doc Nos 748323 and 715314.
9 The complainants point to the fact that in the call for tender for the 2005-2012 contract period force majeure as a result of extreme weather conditions was defined as wind speeds over 25 m/s (full storm). However, in the current HA, 'extreme weather conditions' are defined as 'conditions where ocean and/or wind conditions are such that the ship's captain judges it to be unsafe to continue the sailing and/or arrive at a specific port'. This, according to the complainants, has resulted in the majority of the cancellations during the period 2012-2013 in select ports to have occurred at wind conditions below 15 m/s.
10 Doc Nos 723002 and 742652.
11 The Norwegian authorities submit that according to Hurtigruten's reports, ships were out of production for 171 operating days in 2012 and 186.7 operating days in 2013 due to maintenance and unforeseen operational disturbances, for 5 operating days in 2012 and 12.8 operating days in 2013 due to the ships being used for cultural or similar activities, and finally for 87 operating days in 2012 and 99.8 operating days in 2013 due to extraordinary weather conditions.
12 On 12 December 2014, Hurtigruten paid back to the Norwegian authorities the amount of NOK [24 - 32] million due to cancellations in 2012 and 2013.
13 The previous NPA of 1984 distinguished between port fees and service charges. There were several different port fees, e.g. quay fees covering quay costs, approach fees covering costs of keeping the fairway and port approach open and safe, passenger fees covering costs of special passenger facilities etc. Ports could additionally levy service charges for services they sold, which were not covered by the port fees.
14 BDO Memo, 'An assessment of Hurtigruten's reported income statements', Oslo 14 January 2015, p. 7.
15 Judgment in Philip Morris Holland BV v Commission, 730/79, EU:C:1980:209, paragraph 11; judgment in Regione Friuli Venezia Giulia v Commission, T-288/97, EU:T:2001:115, paragraph 41; and judgment in Altmark Trans GmbH and Regierungspräsidium Magdeburg v Nahverkehrsgesellschaft Altmark GmbH (Altmark), C-280/00, EU:C:2003:415, paragraph 75.
16 Council Regulation (EEC) No 3577/92 of 7 December 1992 applying the principle of freedom to provide services to maritime transport within Member States (maritime cabotage) (OJ L 364, 12.12.1992, p. 7).
17 The maritime cabotage regulation was incorporated at point 53a in Annex XIII to the EEA Agreement (OJ L 30, 5.2.1998, p. 42).
18 Norwegian Cruise Line, MSC Cruises, Royal Caribbean, Holland America Line, etc.
19 Paragraphs 87-93.
22 Judgment in Alanir and others, C-205/1999, EU:C:2001:107, paragraph 34.
23 Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions updating and rectifying the Communication on the interpretation of Council Regulation (EEC) No 3577/92 applying the principle of freedom to provide services to maritime transport within Member States (maritime cabotage), COM(2003) 595 final, 22.12.2003, section 5.2.
24 BDO Memo, page 7.
25 Joined Cases E-10/11 and E-11/11 Hurtigruten [2012] EFTA Ct. Rep. 758, paragraph 117.
26 Ibid, paragraphs 128-129.
27 Ibid, paragraph 127.
28 Paragraph 170. See for comparison, judgment in Enirisorse, C-34/01 to C-38/01, EU:C:2003:640, paragraphs 37-40.
29 Section 2.
30 See footnote 11.
32 For background information on the Hurtigruten Agreement, see Decision No 205/11/COL on the Supplementary Agreement on the Hurtigruten service, section 2, OJ L 175, 5.7.2012, p. 19 and EEA Supplement No 37, 5.7.2012, p. 1.
34 OJ L 7, 11.1.2012, p. 3, incorporated at point 1h of Annex XV of the EEA Agreement.
35 Judgment in Italy v Commission, C-364/90, EU:C:1993:157, paragraph 20.
36 See also paragraphs 27 and 28 of the Framework for alternative calculation methods.