Sytuacja w Syrii, Bahrajnie i Jemenie.

Sytuacja w Syrii, Bahrajnie i Jemenie

P7_TA(2011)0148

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 kwietnia 2011 r. w sprawie sytuacji w Syrii, Bahrajnie i Jemenie

(2012/C 296 E/11)

(Dz.U.UE C z dnia 2 października 2012 r.)

Parlament Europejski,

– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Syrii i Jemenu,

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 marca 2011 r.⁽¹⁾ w sprawie stosunków UE z Radą Współpracy Państw Zatoki Perskiej (GCC),

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 26 października 2006 r.⁽²⁾ zawierającą zalecenia Parlamentu Europejskiego dla Rady w sprawie zawarcia układu eurośródziemnomorskiego ustanawiającego stowarzyszenie pomiędzy Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi a Syryjską Republiką Arabską,

– uwzględniając oświadczenie przewodniczącego Parlamentu Europejskiego Jerzego Buzka na temat śmiertelnego ataku na demonstrantów, który miał miejsce w Syrii w dniu 23 marca 2011 r.,

– uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z1948 r.,

– uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r., którego stronami są Bahrajn, Jemen i Syria,

– uwzględniając konwencję ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania z 1975 r., której stronami są Bahrajn, Jemen i Syria,

– uwzględniając konkluzje ze szczytu Rady Europejskiej w dniach 24-25 marca 2011 r.,

– uwzględniając konkluzje Rady w sprawie Bahrajnu i Jemenu z dnia 21 marca 2011 r.,

– uwzględniając oświadczenia wysokiej przedstawiciel UE/ wiceprzewodniczącej Komisji z dnia 10, 15 i 17 marca 2011 r. w sprawie Bahrajnu, z dnia 18, 22, 24 i 26 marca 2011 r. w sprawie Syrii oraz z dnia 10, 12 i 18 marca 2011 r., a także z 5 kwietnia 2011 r. w sprawie Jemenu,

– uwzględniając wspólny komunikat wysokiej przedstawiciel i Komisji z dnia 8 marca 2011 r. w sprawie partnerstwa na rzecz demokracji i dzielenia się dobrobytem z krajami południowej części regionu Morza Śródziemnego,

– uwzględniając wytyczne UE w sprawie obrońców praw człowieka z 2004 r. ze zmianami z 2008 r.,

– uwzględniając art. 110 ust. 4 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że podobnie do sytuacji w innych krajach arabskich demonstranci w Bahrajnie, Jemenie i Syrii wyrazili uzasadnione aspiracje demokratyczne i zdecydowane powszechne żądanie reform politycznych, gospodarczych i społecznych mających na celu osiągnięcie prawdziwej demokracji, walkę z korupcją i nepotyzmem, zagwarantowanie rządów prawa i poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności, zmniejszenie nierówności społecznych i stworzenie lepszych warunków gospodarczych i socjalnych,

B. mając na uwadze, że w odpowiedzi rządy poszczególnych krajów nasiliły brutalne represje, wprowadzając stan wyjątkowy i stosując ustawy o zwalczaniu terroryzmu, aby uzasadnić poważne przestępstwa, w tym egzekucje pozasądowe, uprowadzenia, zaginięcia, samowolne aresztowania, tortury i niesprawiedliwe procesy sądowe,

C. mając na uwadze, że w wyniku nadużycia siły przez służby bezpieczeństwa wobec demonstrantów w Bahrajnie, Jemenie i Syrii wiele osób poniosło śmierć, doznało obrażeń lub zostało uwięzionych, co oznacza pogwałcenie Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych, którego te kraje są stronami,

D. mając na uwadze, że demonstracje rozpoczęły się w mieście Dara na południu Syrii, po czym objęły swoim zasięgiem cały kraj; mając na uwadze, że władze Syrii uciekły się do represji wobec demonstrantów, używając ostrej amunicji w celu rozpędzenia pokojowych zgromadzeń i aresztowały setki cywilów, a w Damaszku i innych miastach zmobilizowały demonstrantów popierających reżim; mając na uwadze, że w dniu 29 marca 2011 r. rząd Syrii ustąpił, a Adelowi Safarowi powierzono zadanie utworzenia nowego rządu; mając na uwadze, że swoim przemówieniem wygłoszonym w parlamencie Syrii w dniu 30 marca 2011 r. prezydent Baszar Al-Assad nie zdołał spełnić oczekiwań i nadziei na poważne reformy,

E. mając na uwadze, że w Syrii od 1963 r. obowiązuje stan wyjątkowy; mając na uwadze, że ustawa o stanie wyjątkowym skutecznie ogranicza korzystanie przez obywateli z ich praw obywatelskich i politycznych, umożliwiając jednocześnie władzom Syrii stałą kontrolę nad sądownictwem,

F. mając na uwadze, że rząd Syrii wystosował szereg publicznych oświadczeń, zobowiązując się do przestrzegania wolności słowa i prawa do uczestnictwa w życiu politycznym (zniesienie stanu wyjątkowego i artykułu 8 syryjskiej konstytucji, który stanowi, że partia BAAS przewodzi państwu i społeczeństwu, rozwiązanie problemów spowodowanych spisem ludności w 1962 r. w prowincji Al-Hasaka, w wyniku którego setki tysięcy Kurdów pozbawiono paszportów i zarejestrowano jako obcokrajowców), ale nie udało mu się osiągnąć w tym względzie rzeczywistych postępów; mając na uwadze, że w marcu 2011 r. zwolniono z więzienia znanego syryjskiego obrońcę praw człowieka i krytyka rządu Haithama Al-Maleha, który wezwał wspólnotę międzynarodową do wywarcia presji na reżim syryjski, aby przestrzegał swoich zobowiązań międzynarodowych w zakresie praw człowieka,

G. mając na uwadze, że umowa stowarzyszeniowa między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi a Syryjską Republiką Arabską wciąż nie została podpisana; mając na uwadze, że podpisanie tej umowy jest odwlekane na wniosek Syrii od października 2009 r.; mając na uwadze, że przestrzeganie praw człowieka i podstawowych wolności jest głównym przedmiotem tej umowy,

H. mając na uwadze, że demonstracje w Bahrajnie rozpoczęły się 14 lutego 2011 r., a demonstranci domagali się reform politycznych, takich jak wprowadzenie monarchii konstytucyjnej i wybieranego rządu, jak również położenia kresu korupcji oraz marginalizacji szyitów, którzy stanowią ponad 60 % ludności; mając na uwadze, że sytuacja w Bahrajnie jest nadal napięta, a według doniesień w zeszłym tygodniu zaginęło tam od 50 do 100 osób; mając na uwadze, że według doniesień w Bahrajnie dokonano aresztowań personelu medycznego, obrońców praw człowieka i działaczy politycznych, a szpitale zostały przejęte przez siły bezpieczeństwa,

I. mając na uwadze, że na wniosek rządu Bahrajnu do tego kraju zostały skierowane służby bezpieczeństwa z krajów należących do Rady Współpracy Państw Zatoki Perskiej, czyli Arabii Saudyjskiej, Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Kuwejtu,

J. mając na uwadze, że od stycznia 2011 r. miliony obywateli protestują w Jemenie, w przeważającej części pokojowo, oraz że od tego czasu zginęło prawdopodobnie blisko sto osób, głównie z rąk sił bezpieczeństwa, które przy pomocy ostrej amunicji ostrzeliwały tłum, a setki osób odniosło rany; mając na uwadze, że ambulanse wożące rannych demonstrantów antyrządowych do szpitali były zatrzymywane przez służby bezpieczeństwa,

K. mając na uwadze, że rządzący od 32 lat Jemenem prezydent Ali Abdullah Salah obiecał ustąpić; mając jednak na uwadze, że prezydent nie podjął dotychczas żadnych poważnych kroków, by wypełnić swoje obietnice dotyczące pokojowych przemian demokratycznych,

L. mając na uwadze, że Rada Współpracy Państw Zatoki Perskiej postanowiła zaprosić przedstawicieli rządu Jemenu i opozycji na rozmowy w Rijadzie w celu wyjścia z impasu w odniesieniu do kilku konkretnych kwestii,

M. mając na uwadze, że Jemen jest najbiedniejszym krajem Bliskiego Wschodu, w którym powszechne jest zjawisko niedożywienia, kurczą się rezerwy ropy naftowej, rośnie liczba ludności, rząd centralny jest słaby, coraz bardziej odczuwalny jest brak wody, a w gospodarkę kraju inwestuje się niewiele; mając na uwadze, że istnieją poważne obawy dotyczące rozpadu państwa jemeńskiego, od lutego obowiązuje kruchy rozejm z szyickimi rebeliantami z północy, na południu istnieje ruch secesjonistyczny, a według doniesień wielu bojowników Al-Kaidy wykorzystuje Jemen jako swoją bazę,

N. mając na uwadze, że w Bahrajnie i Jemenie również ogłoszono niedawno stan wyjątkowy; mając na uwadze, że ogłoszenie stanu wyjątkowego w jakimkolwiek kraju nie zwalnia rządu tego kraju z podstawowego obowiązku utrzymania rządów prawa i wypełnienia międzynarodowych zobowiązań w zakresie praw człowieka,

1. zdecydowanie potępia brutalne tłumienie przez służby bezpieczeństwa pokojowych demonstracji w Bahrajnie, Jemenie i Syrii oraz przekazuje rodzinom ofiar wyrazy współczucia; solidaryzuje się z ludnością tych krajów, docenia jej odwagę i determinację oraz zdecydowanie popiera jej uzasadnione aspiracje demokratyczne;

2. wzywa władze Bahrajnu, Jemenu i Syrii do zaniechania stosowania przemocy wobec demonstrantów oraz do poszanowania ich prawa do wolności zgromadzeń i wolności słowa; potępia ingerencję władz Bahrajnu i Jemenu w udzielanie pomocy medycznej oraz odmowę przyjmowania do placówek medycznych i ograniczanie do nich dostępu; podkreśla, że osoby odpowiedzialne za spowodowanie utraty życia i obrażeń powinny zostać pociągnięte do odpowiedzialności i stanąć przed sądem; wzywa władze, by natychmiast uwolniły wszystkich więźniów politycznych, obrońców praw człowieka, dziennikarzy i wszystkie osoby aresztowane w związku z pokojowymi działaniami w ramach demonstracji;

3. stwierdza, że stosowanie przemocy przez państwo wobec jego ludności musi mieć bezpośrednie skutki dla stosunków dwustronnych tego państwa z Unią Europejską; przypomina wysokiej przedstawiciel UE/ wiceprzewodniczącej Komisji, że UE może zastosować liczne narzędzia, aby nie dopuścić do takich działań, np. zamrożenie aktywów, zakaz podróżowania itp.; przypomina jednak, że taki przegląd stosunków dwustronnych nigdy nie powinien dotykać ogółu ludności;

4. wzywa Unię Europejską i jej państwa członkowskie, aby w pełni uwzględniły niedawne i bieżące wydarzenia oraz dalszy rozwój sytuacji w Bahrajnie, Jemenie i Syrii w swoich relacjach z tymi krajami, w tym zawieszenie dalszych negocjacji w sprawie niepodpisanego jeszcze układu o stowarzyszeniu między UE a Syrią; jest zdania, że zawarcie takiego układu powinno być uzależnione od tego, czy władze syryjskie będą rzeczywiście w stanie przeprowadzić oczekiwane reformy demokratyczne;

5. wzywa Unię Europejską i jej państwa członkowskie do poparcia apeli o niezależne dochodzenia w związku z atakami na demonstrantów w tych krajach, zwłaszcza niezależne dochodzenie, które miałoby zostać przeprowadzone przez ONZ lub Międzynarodowy Trybunał Karny w związku z atakiem na demonstrantów w dniu 18 marca 2011 r. w Sanie w Jemenie, w wyniku którego zginęły 54 osoby, a ponad 300 zostało rannych; wzywa UE do natychmiastowego przejęcia inicjatywy w kwestii zwołania nadzwyczajnego posiedzenia Rady Praw Człowieka, aby zająć się przypadkami stosowania przemocy, których dopuszczono się w Bahrajnie, Jemenie i Syrii podczas tłumienia demonstracji i represji wobec przeciwników;

6. apeluje do rządów Bahrajnu, Jemenu i Syrii o niezwłoczne i bezwarunkowe zaangażowanie się w otwarty i merytoryczny proces i dialog polityczny obejmujący wszystkie demokratyczne siły polityczne i społeczeństwo obywatelskie celem utorowania drogi do prawdziwej demokracji, zniesienia stanu wyjątkowego, przeprowadzenia rzeczywistych, ambitnych i ważnych reform politycznych, gospodarczych i społecznych, które mają zasadnicze znaczenie dla trwałej stabilności i trwałego rozwoju;

7. apeluje do władz Bahrajnu, Jemenu i Syrii o przestrzeganie zobowiązań międzynarodowych w dziedzinie praw człowieka i podstawowych wolności; wzywa władze tych krajów do natychmiastowego zniesienia stanu wyjątkowego, natychmiastowego uwolnienia wszystkich więźniów politycznych, obrońców praw człowieka, dziennikarzy i pokojowych demonstrantów, uregulowania na mocy przepisów prawa kwestii wolności słowa i stowarzyszania się oraz do stosowania tych przepisów w praktyce, podjęcia bardziej zdecydowanych działań w walce z korupcją, zagwarantowania równych praw mniejszościom, zapewnienia dostępu do środków komunikacji takich jak Internet i telefonia komórkowa oraz do zapewnienia dostępu do niezależnych mediów;

8. odnotowuje ustąpienie rządu Syrii w dniu 29 marca 2011 r., uważa jednak, że takie działanie nie wystarczy, by uspokoić rosnące niezadowolenie syryjskiego społeczeństwa; apeluje do prezydenta Baszara AlAssada o zaprzestanie prowadzenia polityki represji wobec opozycji politycznej i obrońców praw człowieka, faktyczne zniesienie obowiązującego od 1963 r. stanu wyjątkowego, wsparcie procesu przemian demokratycznych w Syrii oraz opracowanie konkretnego programu reform politycznych, gospodarczych i społecznych;

9. wzywa rząd Bahrajnu i inne strony do niezwłocznego i bezwarunkowego zaangażowania się w merytoryczny i konstruktywny dialog, aby doprowadzić do reform; z zadowoleniem przyjmuje komunikat sekretarza generalnego ONZ, w którym stwierdza on, że ONZ jest gotowa do wsparcia wysiłków prowadzonych przez poszczególne kraje, jeżeli wystąpią one z takim wnioskiem;

10. wyraża zaniepokojenie obecnością w Bahrajnie obcych wojsk pod szyldem Rady Współpracy Państw Zatoki Perskiej; wzywa Radę Współpracy Państw Zatoki Perskiej, aby jako wspólnota regionalna wykorzystała swoje możliwości w celu podjęcia konstruktywnych działań i mediacji w interesie pokojowych reform w Bahrajnie;

11. wzywa prezydenta Jemenu Salaha do podjęcia konkretnych działań w celu wypełnienia zobowiązania, które dotyczy "pokojowego przekazania władzy za pośrednictwem instytucji konstytucyjnych"; wzywa wszystkie strony, w tym opozycję, do odpowiedzialnego działania, do niezwłocznego zaangażowania się w otwarty i konstruktywny dialog, aby doprowadzić do spokojnych przemian politycznych, a także wzywa do włączenia do tego dialogu wszystkich stron i ruchów reprezentujących ludność Jemenu;

12. wyraża głębokie zaniepokojenie stopniem ubóstwa i skalą bezrobocia w Jemenie, jak również coraz mniejszą stabilnością polityczną i gospodarczą tego kraju; nalega, aby przyspieszono realizację obietnic z konferencji darczyńców z 2006 r.; ponadto wzywa UE i Radę Współpracy Państw Zatoki Perskiej do podjęcia szczególnych wysiłków w zakresie pomocy finansowej i wsparcia technicznego, jak tylko prezydent Salah będzie gotowy ustąpić na rzecz demokratycznie utworzonego rządu;

13. wzywa Unię Europejską i jej państwa członkowskie do poparcia pokojowych demokratycznych aspiracji obywateli Bahrajnu, Jemenu i Syrii, do dokonania przeglądu polityki wobec tych krajów, do przestrzegania Kodeksu postępowania Unii Europejskiej w sprawie wywozu uzbrojenia oraz do tego, aby w przypadku poważnych deklaracji ze strony władz krajowych służyły pomocą przy realizacji konkretnych programów reform politycznych, gospodarczych i społecznych w tych krajach;

14. wzywa Komisję do pełnego i skutecznego wykorzystywania wsparcia udzielanego obecnie za pomocą europejskiego instrumentu sąsiedztwa i partnerstwa, europejskiego instrumentu na rzecz wspierania demokracji i praw człowieka na świecie i instrumentu na rzecz stabilności oraz do niezwłocznego opracowania konkretnych propozycji dotyczących tego, jak dzięki pomocy finansowej UE będzie można w przyszłości lepiej wspierać kraje i społeczeństwo obywatelskie na Bliskim Wschodzie i w Zatoce Perskiej na drodze przemian prowadzących do demokracji i poszanowania praw człowieka;

15. podkreśla zobowiązania wysokiej przedstawiciel Unii Europejskiej do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz Komisji zawarte we wspólnym komunikacie w sprawie partnerstwa na rzecz demokracji i dzielenia się dobrobytem z krajami południowej części regionu Morza Śródziemnego w celu dalszego wspierania przemian demokratycznych i społeczeństwa obywatelskiego w odpowiedzi na historyczne wydarzenia mające obecnie miejsce w tym regionie; apeluje, aby UE wsparła procesy demokratyczne w regionie Morza Śródziemnego i w Zatoce Perskiej celem zapewnienia pełnego udziału wszystkich obywateli - w szczególności kobiet, które odegrały kluczową rolę w zrywie na rzecz przemian demokratycznych - w życiu politycznym;

16. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wysokiej przedstawiciel Unii Europejskiej do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa/ wiceprzewodniczącej Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, rządowi i parlamentowi Królestwa Bahrajnu, rządowi i parlamentowi Syryjskiej Republiki Arabskiej oraz rządowi i parlamentowi Republiki Jemeńskiej.

______

⁽¹⁾ Teksty przyjęte, P7_TA(2011)0109.

⁽²⁾ Dz.U. C 313 E z 20.12.2006, s. 436.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2012.296E.81
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Sytuacja w Syrii, Bahrajnie i Jemenie.
• Data aktu: 07/04/2011
• Data ogłoszenia: 02/10/2012