Stanowisko Rady w pierwszym czytaniu w sprawie przyjęcia decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej decyzję nr 573/2007/WE ustanawiającą Europejski Fundusz na rzecz Uchodźców na lata 2008-2013 jako część programu ogólnego "Solidarność i zarządzanie przepływami migracyjnymi".

STANOWISKO RADY (UE) NR 7/2012 W PIERWSZYM CZYTANIU

w sprawie przyjęcia decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej decyzję nr 573/2007/WE ustanawiającą Europejski Fundusz na rzecz Uchodźców na lata 2008-2013 jako część programu ogólnego "Solidarność i zarządzanie przepływami migracyjnymi"

Przyjęte przez Radę w dniu 8 marca 2012 r.

(2012/C 108 E/01)

(Dz.U.UE C z dnia 14 kwietnia 2012 r.)

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 78 ust. 2 lit. g),

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą⁽¹⁾,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) W związku z ustanowieniem wspólnego unijnego programu przesiedleń, mającego na celu wzmocnienie wpływu wysiłków podejmowanych przez Unię w zakresie przesiedleń, zmierzających do zapewniania ochrony uchodźcom, a także osiągnięcia jak największego strategicznego wpływu działań przesiedleńczych poprzez lepsze ich ukierunkowanie na osoby, w przypadku których przesiedlenie jest najbardziej potrzebne, istnieje potrzeba ustalenia na szczeblu Unii wspólnych priorytetów w zakresie przesiedleń.

(2) Art. 80 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej stanowi, że polityki Unii, o których mowa w rozdziale dotyczącym kontroli granicznej, azylu i imigracji, oraz ich wprowadzanie w życie mają podlegać zasadzie solidarności i sprawiedliwego podziału odpowiedzialności między państwami członkowskimi, w tym również na płaszczyźnie finansowej, a także, że akty Unii przyjęte na podstawie tego rozdziału mają zawierać, w każdym niezbędnym przypadku, odpowiednie środki w celu zastosowania tej zasady.

(3) W tym celu należy ustanowić szczegółowe wspólne unijne priorytety w zakresie przesiedleń na rok 2013, wymienione w załączniku dodanym do decyzji nr 573/ 2007/WE na mocy niniejszej decyzji, oparte na dwóch kategoriach, z których pierwsza powinna obejmować osoby należące do szczególnej kategorii podlegającej kryteriom Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw Uchodźców (UNHCR) w zakresie przesiedleń, a druga - osoby pochodzące z kraju lub regionu, który został wskazany w rocznej prognozie UNHCR dotyczącej przesiedleń i w odniesieniu do którego wspólne działanie Unii miałoby znaczący wpływ na odpowiedź na potrzeby w zakresie ochrony.

(4) Uwzględniając potrzeby w zakresie przesiedleń określone w załączniku dodanym do decyzji nr 573/2007/WE na mocy niniejszej decyzji, w którym wymienione zostały szczegółowe wspólne unijne priorytety w zakresie przesiedleń, konieczne jest również zapewnienie dodatkowego wsparcia finansowego przeznaczonego na przesiedlenia osób w odniesieniu do szczególnych regionów geograficznych i narodowości, a także szczególnych kategorii uchodźców, którzy mają być przesiedleni, w przypadkach gdy przesiedlenia uważane są za najlepsze rozwiązanie z uwagi na ich specjalne potrzeby.

(5) Ze względu na znaczenie strategicznego korzystania z przesiedlenia z krajów lub regionów wskazanych do celów realizacji regionalnych programów ochrony, niezbędne jest zapewnienie dodatkowego wsparcia finansowego przeznaczonego na przesiedlanie osób z Tanzanii, Europy Wschodniej (Białorusi, Republiki Mołdowy i Ukrainy), Rogu Afryki (Dżibuti, Kenii i Jemenu), Afryki Północnej (Egiptu, Libii i Tunezji) oraz wszelkich innych krajów lub regionów, które zostaną wskazane do takich celów w przyszłości.

(6) Aby zachęcić większą liczbę państw członkowskich do zaangażowania się w działania w zakresie przesiedleń, równie niezbędne jest zapewnienie dodatkowego wsparcia finansowego dla tych państw członkowskich, które decydują się na podjęcie działań przesiedleńczych po raz pierwszy.

(7) Niezbędne jest również ustalenie zasad dotyczących kwalifikowalności wydatków na dodatkowe wsparcie finansowe w odniesieniu do przesiedleń.

(8) Zgodnie z art. 3 oraz art. 4a ust. 1 Protokołu (nr 21) w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Zjednoczone Królestwo powiadomiło o chęci uczestniczenia w przyjęciu i stosowaniu niniejszej decyzji.

(9) Zgodnie z art. 1 i 2 oraz art. 4a ust. 1 Protokołu (nr 21) w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, a także bez uszczerbku dla art. 4 tego protokołu, Irlandia nie uczestniczy w przyjęciu niniejszej decyzji i nie jest nią związana, ani jej nie stosuje.

(10) Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu (nr 22) w sprawie stanowiska Danii, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszej decyzji i nie jest nią związana, ani jej nie stosuje,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł  1

W decyzji nr 573/2007/WE wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 13 wprowadza się następujące zmiany:

a) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3. Państwa członkowskie otrzymują stałą kwotę zgodnie z ust. 3a na każdą osobę przesiedloną na podstawie jednego lub większej liczby następujących priorytetów:

a) osoby z kraju lub regionu wyznaczonego do celów realizacji regionalnego programu ochrony;

b) osoby należący do jednej lub większej liczby następujących grup wymagających szczególnego traktowania:

- dzieci i kobiety narażone na ryzyko,

- osoby małoletnie bez opieki,

- osoby, które padły ofiarą przemocy lub tortur;

- osoby z poważnymi problemami zdrowotnymi wymagającymi opieki medycznej, którą można zapewnić jedynie dzięki przesiedleniu,

- osoby potrzebujące natychmiastowego lub pilnego przesiedlenia z powodów prawnych lub w celu zapewnienia ochrony fizycznej;

c) szczegółowe wspólne unijne priorytety w zakresie przesiedleń na rok 2013 wymienione w załączniku do niniejszej decyzji.";

b) dodaje się ustęp w brzmieniu:

"3a. Państwa członkowskie otrzymują stała kwotę 4.000 EUR na każdą osobę przesiedloną na podstawie priorytetów wymienionych w ust. 3.

W przypadkach wskazanych poniżej ta stała kwota zostaje zwiększona w następujący sposób:

- 6.000 EUR na przesiedloną osobę dla tych państw członkowskich, które otrzymują z funduszu stałą kwotę na przesiedlenie po raz pierwszy;

- 5.000 EUR na przesiedloną osobę dla tych państw członkowskich, które już raz otrzymały z funduszu stałą kwotę na przesiedlenie w poprzednich latach działalności funduszu.";

c) ust. 4 otrzymuje brzmienie:

"4. W przypadku gdy państwo członkowskie przesiedla osobę na podstawie więcej niż jednego z unijnych priorytetów w zakresie przesiedleń wymienionych w ust. 3, otrzymuje ono stałą kwotę na tę osobę tylko raz.";

d) ust. 6 otrzymuje brzmienie:

"6. Do dnia 1 maja 2012 r. państwa członkowskie przekazują Komisji dane szacunkowe dotyczące liczby osób, które przesiedlą na podstawie priorytetów wymienionych w ust. 3 w następnym roku kalendarzowym, obejmujące podział na poszczególne kategorie, o których mowa w tym ustępie. Komisja przekazuje te informacje Komitetowi, o którym mowa w art. 52.";

e) dodaje się ustęp w brzmieniu:

"7. Wyniki oraz wpływ zachęty finansowej przeznaczonej na działania związane z przesiedleniem, prowadzone na podstawie priorytetów wymienionych w ust. 3 przekazywane są przez państwa członkowskie w formie sprawozdania, o którym mowa w art. 50 ust. 2, oraz przez Komisję w formie sprawozdania, o którym mowa w art. 50 ust. 3.";

2) w art. 35 dodaje się ustęp w brzmieniu:

"5. Stała kwota na każdą przesiedloną osobę jest przyznawana państwom członkowskim jako kwota ryczałtowa na każdą rzeczywiście przesiedloną osobę.";

3) tekst zawarty w załączniku do niniejszej decyzji dodaje się do załącznika do decyzji nr 573/2007/WE.

Artykuł  2

Niniejsza decyzja wchodzi w życie następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Artykuł  3

Niniejsza decyzja skierowana jest do państw członkowskich, zgodnie z Traktatami.

Sporządzono w

W imieniu Parlamentu Europejskiego	W imieniu Rady
...	...
Przewodniczący	Przewodniczący

______

⁽¹⁾ Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 18 maja 2010 r. (Dz.U. C 161E z 31.5.2011, s. 161) oraz stanowisko Rady w pierwszym czytaniu z dnia 8 marca 2012 r. Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia ... (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym).

ZAŁĄCZNIK

"ZAŁĄCZNIK

Wykaz szczególnych wspólnych unijnych priorytetów w zakresie przesiedleń na rok 2013

1) uchodźcy z Konga w regionie Wielkich Jezior (Burundi, Malawi, Rwanda, Zambia);

2) uchodźcy z Iraku w Turcji, Syrii, Libanie i Jordanii;

3) uchodźcy z Afganistanu w Turcji, Pakistanie i Iranie;

4) uchodźcy z Somalii w Etiopii;

5) uchodźcy z Birmy w Bangladeszu, Malezji i Tajlandii;

6) uchodźcy z Erytrei we wschodnim Sudanie.".

UZASADNIENIE RADY

I. WSTĘP

W dniu 2 września 2009 r. Komisja przyjęła wniosek w sprawie decyzji zmieniającej decyzję nr 573/2007/WE ustanawiającą Europejski Fundusz na rzecz Uchodźców na lata 2008-2013 jako część programu ogólnego "Solidarność i zarządzanie przepływami migracyjnymi" oraz uchylającą decyzję Rady 2004/904/WE.

W dniu 18 maja 2010 r. Parlament Europejski przyjął swoje stanowisko w pierwszym czytaniu w sprawie przyjęcia przedmiotowej decyzji. Rada nie była w stanie zatwierdzić stanowiska Parlamentu i przyjęła swoje stanowisko w pierwszym czytaniu w dniu 8 marca 2012 r. zgodnie z art. 294 Traktatu.

II. CEL WNIOSKU

Celem wniosku jest przyczynienie się do ustanowienia wspólnego unijnego programu przesiedleń. Komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego na temat ustanowienia wspólnego unijnego programu przesiedleń z dnia 2 września 2009 r. kreśli kontekst polityczny i zawiera wytyczne dla takiego programu, podczas gdy omawiany wniosek sugeruje mechanizm corocznego określania wspólnych priorytetów UE w zakresie przesiedleń. Utworzenie wspólnego unijnego programu przesiedleń służyłoby lepszemu koordynowaniu podejścia UE do przesiedleń i zachęcaniu większej liczby państw członkowskich do rozpoczęcia działań przesiedleńczych.

III. ANALIZA STANOWISKA RADY W PIERWSZYM CZYTANIU

Uwagi ogólne

Negocjacje toczyły się w kontekście politycznym ukształtowanym przez program haski, w którym określono cele i instrumenty w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych na okres 2005-2010, a następnie przez program sztokholmski obejmujący lata 2010-2014. W obu przypadkach Rada Europejska zobowiązała się do dalszego opracowywania wspólnego europejskiego systemu azylowego w drodze zmiany ram ustawodawczych i wzmocnienia praktycznej współpracy. Rada Europejska podkreśliła również wagę rozwijania zewnętrznego wymiaru kwestii azylu w drodze współpracy z krajami i regionami pochodzenia. W programie haskim Rada Europejska wezwała do opracowania unijnych regionalnych programów ochrony, które obejmowałyby m.in. wspólny program przesiedleń dla państw członkowskich zainteresowanych udziałem w nim. W programie sztokholmskim Rada Europejska zachęciła do dobrowolnego udziału państw członkowskich we wspólnym unijnym systemie przesiedleń i do zwiększenia liczby przesiedlanych uchodźców.

Zgodnie z art. 3 i 4a ust. 1 Protokołu nr 21 w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Zjednoczone Królestwo powiadomiło o chęci uczestniczenia w przyjęciu i stosowaniu niniejszej decyzji; natomiast Irlandia nie uczestniczy w przyjęciu przedmiotowej decyzji i nie jest nią związana ani jej nie stosuje.

Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu nr 22 w sprawie stanowiska Danii, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dania nie uczestniczy w przyjmowaniu przedmiotowej decyzji i nie jest nią związana ani jej nie stosuje.

Główne zagadnienia

Zgodnie z postanowieniami wspólnego oświadczenia w sprawie praktycznych zasad dotyczących stosowania procedury współdecyzji⁽¹⁾ przedstawiciele Rady, Parlamentu i Komisji kontaktowali się ze sobą w celu osiągnięcia porozumienia na etapie ustalania stanowiska Rady w pierwszym czytaniu. Z myślą o pogodzeniu stanowisk oby instytucji i uwzględnieniu porozumienia wypracowanego dzięki tym kontaktom Rada przyjmuje stanowisko w pierwszym czytaniu w odniesieniu do wniosku dotyczącego decyzji zmieniającej decyzję nr 573/2007/WE ustanawiającą Europejski Fundusz na rzecz Uchodźców na lata 2008-2013 jako część programu ogólnego "Solidarność i zarządzanie przepływami migracyjnymi" i uchylającą decyzję Rady 2004/904/WE, wprowadzając następujące kluczowe zmiany do wniosku Komisji:

Ustanowienie wspólnych priorytetów UE (art. 1 ust. 1 lit. a))

W wyniku nieformalnych kontaktów pomiędzy Radą i Parlamentem Rada zmienia wniosek Komisji poprzez umieszczenie w decyzji wykazu priorytetów w zakresie przesiedleń; zmiana ta jest sprzeczna z początkową sugestią Komisji, by wspólne priorytety UE w zakresie przesiedleń były określane corocznie w drodze procedury komitetowej. Ponieważ obecny Europejski Fundusz na rzecz Uchodźców obejmuje okres do końca 2013 roku, w ramach tego funduszu pozostaje tylko jeden rok programowania. A zatem uzasadnione jest, by w przedmiotowej decyzji wymienić priorytety wyłącznie na ten jeden rok i przedstawić mechanizm ustanawiania wspólnych priorytetów UE w zakresie przesiedleń w dokumencie ustanawiającym nowy fundusz na okres 2014-2020.

W odniesieniu do programowania na rok 2013 stanowisko Rady zakłada, że państwa członkowskie do dnia 1 maja 2012 r. przekażą Komisji szacunkowe dane dotyczące liczby osób, które mają zostać przesiedlone w 2013 roku zgodnie z priorytetami przedstawionymi w decyzji. Ponieważ w stanowisku Rady nie przewiduje się corocznego mechanizmu określania priorytetów UE w zakresie przesiedleń, wszystkie przepisy we wniosku Komisji odnoszące się do rocznego programowania przestają być istotne.

Wspólne priorytety UE w zakresie przesiedleń na 2013 rok (art. 1 ust. 1 lit. a), motywy 3, 4 i 5)

Wspólne priorytety UE w zakresie przesiedleń na 2013 rok przedstawione w stanowisku Rady obejmują osoby z kraju lub regionu wskazanego do celów realizacji regionalnego programu ochrony, osoby należące do określonej grupy wymagającej szczególnego traktowania lub uchodźcy z konkretnego kraju lub regionu. Dwie pierwsze grupy priorytetów są sformułowane w sposób ogólny i w dużej mierze oparte na kategoriach wymienionych w art. 13 ust. 3 decyzji nr 573/2007/WE ustanawiającej Europejski Fundusz na rzecz Uchodźców na lata 2008-2013. W porównaniu z decyzją nr 573/2007/WE w stanowisku Rady do tej listy dodaje się następujące grupy wymagające szczególnego traktowania: osoby, które padły ofiarą przemocy i tortur oraz osoby potrzebujące natychmiastowego lub pilnego przesiedlenia z powodów prawnych lub w celu zapewnienia ochrony fizycznej. Dodanie tych kategorii jest uzasadnione, gdyż obie te kategorie mieszczą się w priorytetach w zakresie przesiedleń Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców.

Trzecia grupa priorytetów to szczególne wspólne unijne priorytety na 2013 rok; wykaz tych priorytetów jest zamieszczony w załączniku do przedmiotowej decyzji. Jak wyjaśniono w motywie 3, ten wykaz szczególnych wspólnych unijnych priorytetów na 2013 rok jest sporządzany na podstawie kryteriów dotyczących przesiedleń formułowanych przez Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców i rocznej prognozy UNHCR dotyczącej przesiedleń przy uwzględnieniu krajów lub regionów, w odniesieniu do których wspólne działanie UE miałoby znaczący wpływ na odpowiedź na potrzeby w zakresie ochrony.

Stanowisko Rady dodaje też motyw 5, który jest zaktualizowaną wersją motywu 26 decyzji nr 573/2007/WE ustanawiającej Europejski Fundusz na rzecz Uchodźców na lata 2008-2013. W motywie 5 stanowisko Rady aktualizuje informacje dotyczące krajów i regionów wskazanych obecnie do celów realizacji regionalnych programów ochrony.

Stała kwota otrzymywana na każdą przesiedloną osobę (art. 1 ust. 1 lit. b), motyw 6)

W wyniku nieformalnych kontaktów z Parlamentem stanowisko Rady zmienia wniosek Komisji poprzez zaproponowanie wyższej stałej kwoty na każdą przesiedloną osobę; kwota ta jest przekazywana z funduszu tym państwom członkowskim, które dotychczas nie korzystały do tych celów z funduszu. Podczas gdy w art. 13 ust. 3 decyzji nr 573/2007/WE ustanawiającej Europejski Fundusz na rzecz Uchodźców na lata 2008-2013 stwierdza się, że państwa członkowskie otrzymują stałą kwotę w wysokości 4.000 EUR na każdą osobę przesiedloną zgodnie z priorytetami wymienionymi w decyzji, stanowisko Rady przewiduje kwotę w wysokości 6.000 EUR na każdą przesiedloną osobę dla tych państw członkowskich, które otrzymają tę stałą kwotę z funduszu po raz pierwszy oraz kwotę 5.000 EUR dla tych państw członkowskich, które dotychczas tylko raz otrzymały tę stałą kwotę z funduszu. Celem tej zmiany jest zachęcenie państw członkowskich, które jeszcze tego nie zrobiły, by uruchomiły programy przesiedleń.

Dodanie motywu 2

Stanowisko Rady zmienia wniosek Komisji poprzez dodanie motywu 2. W swoim piśmie do przewodniczącego Komitetu Stałych Przedstawicieli z dnia 10 lutego 2012 r. (dok. 6370/12) przewodniczący komisji LIBE zapowiedział, że zaproponuje członkom komisji LIBE oraz gremium plenarnemu podczas drugiego czytania zaakceptowanie bez poprawek osiągniętego porozumienia w sprawie decyzji, oraz zwrócił się o dodanie art. 80 TFUE jako podstawy prawnej tej decyzji. Jednak, w opinii Rady, art. 80 nie może stanowić podstawy prawnej do przyjęcia tego aktu, ponieważ nie przyznaje on instytucjom Unii uprawnień do przyjmowania aktów prawnych. Rada, w drodze kompromisu, zdecydowała zatem o dodaniu motywu 2, który odnosi się do art. 80 TFUE i omówionych tam zasad.

Poprawki Parlamentu Europejskiego

W swoim stanowisku Rada przyjmuje w całości, w części lub co do zasady poprawki 2, 3 i 4. Rada nie przyjmuje poprawek 1, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, gdyż dotyczą one procedury corocznego określania wspólnych priorytetów UE w zakresie przesiedleń. W stanowisku Rady przyjęto inne podejście i ustanowiono wykaz wspólnych priorytetów UE w zakresie przesiedleń na 2013 rok, który jest jedynym pozostałym rokiem programowania w ramach obecnego Europejskiego Funduszu na rzecz Uchodźców.

IV. WNIOSEK

W stanowisku Rady w pierwszym czytaniu odzwierciedlono kompromis osiągnięty w negocjacjach między Radą a Parlamentem Europejskim, w których pośredniczyła Komisja. Coreper zatwierdził ten kompromis na posiedzeniu w dniu 22 lutego 2012 r. Przedtem przewodniczący parlamentarnej Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (LIBE) działającej w Parlamencie Europejskim stwierdził w piśmie z dnia 10 lutego 2012 r. do przewodniczącego Coreperu, że jeśli tekst kompromisowy zostanie przekazany do Parlamentu jako stanowisko Rady w pierwszym czytaniu, zaleci on członkom komisji LIBE, a następnie gremium plenarnemu, aby zaakceptowali bez poprawek w drugim czytaniu w Parlamencie stanowisko Rady, z zastrzeżeniem, że prawnicy lingwiści obydwu instytucji dokonają weryfikacji tekstu.

______

⁽¹⁾ Dz.U. C 145 z 30.6.2007, s. 5.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2012.108E.1
• Rodzaj: Akt przygotowawczy
• Tytuł: Stanowisko Rady w pierwszym czytaniu w sprawie przyjęcia decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej decyzję nr 573/2007/WE ustanawiającą Europejski Fundusz na rzecz Uchodźców na lata 2008-2013 jako część programu ogólnego "Solidarność i zarządzanie przepływami migracyjnymi".
• Data aktu: 08/03/2012
• Data ogłoszenia: 14/04/2012