Potrzeba określenia strategii UE dla Kaukazu PołudniowegoP7_TA(2010)0193
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 20 maja 2010 r. dotyczące strategii UE dla Kaukazu Południowego (2009/2216 (INI))
(2011/C 161 E/20)
(Dz.U.UE C z dnia 31 maja 2011 r.)
Parlament Europejski,
– uwzględniając wcześniejsze rezolucje w sprawie Kaukazu Południowego, w tym rezolucję z 15 listopada 2007 r. w sprawie wzmocnienia europejskiej polityki sąsiedztwa(1) oraz rezolucje z 17 stycznia 2008 r. w sprawie skuteczniejszej polityki UE na rzecz Kaukazu Południowego(2) i w sprawie podejścia do polityki regionalnej w regionie Morza Czarnego(3),
– uwzględniając swoje niedawne rezolucje: z dnia 17 grudnia 2009 r. w sprawie Azerbejdżanu: swoboda wypowiedzi(4), z dnia 3 września 2008 r. w sprawie Gruzji(5), z 5 czerwca 2008 r. w sprawie sytuacji w Gruzji(6) oraz z 13 marca 2008 r. w sprawie Armenii(7),
– uwzględniając komunikat Komisji skierowany do Parlamentu Europejskiego i Rady z 3 grudnia 2008 r. pt. "Partnerstwo wschodnie" (COM(2008)0823),
– uwzględniając wspólną deklarację przyjętą podczas szczytu partnerstwa wschodniego w Pradze w dniu 7 maja 2009 r.,
– uwzględniając plany działania na rzecz europejskiej polityki sąsiedztwa przyjęte w listopadzie 2006 r. przez Armenię, Azerbejdżan i Gruzję, a także europejski instrument sąsiedztwa i partnerstwa, ściśle powiązany z realizacją planów działania na rzecz europejskiej polityki sąsiedztwa,
– uwzględniając sprawozdania z postępów w zakresie europejskiej polityki sąsiedztwa dotyczące Armenii, Azerbejdżanu i Gruzji, przyjęte przez Komisję 23 kwietnia 2009 r.,
– uwzględniając krajowe dokumenty strategiczne 2007-2013 i krajowe programy orientacyjne 2007-2010 w ramach europejskiego instrumentu sąsiedztwa i partnerstwa dla Armenii, Azerbejdżanu i Gruzji,
– uwzględniając śródokresowy przegląd dokumentów programowych w ramach europejskiego instrumentu sąsiedztwa i partnerstwa dla Armenii, Azerbejdżanu i Gruzji,
– uwzględniając umowy o partnerstwie i współpracy zawarte w 1996 r. z Armenią, Azerbejdżanem i Gruzją,
– uwzględniając odpowiednie sprawozdania monitorujące Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy,
– uwzględniając sprawozdanie międzynarodowej komisji ds. ustalenia faktów w konflikcie w Gruzji opublikowane 30 września 2009 r. (sprawozdanie Tagliaviniego),
– uwzględniając art. 48 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych oraz opinię Komisji Handlu Międzynarodowego (A7-0123/2010),
A. mając na uwadze, że na posiedzeniu Rady do Spraw Zagranicznych 8 grudnia 2009 r. UE potwierdziła zamiar promowania stabilności, współpracy, dobrobytu i dobrych rządów na całym Kaukazie Południowym, w tym również w ramach programów na rzecz pomocy technicznej,
B. mając na uwadze, że w wyniku konfliktu zbrojnego w Gruzji, jaki miał miejsce w sierpniu 2008 r., a także w wyniku udanej interwencji UE na rzecz osiągnięcia porozumienia w sprawie zawieszenia broni oraz z powodu wielkiej potrzeby utrzymania tego zaangażowania w celu zagwarantowania jego pełnego wprowadzenia w życie, UE stała się ważnym gwarantem bezpieczeństwa w regionie, a to poprzez wysłanie misji obserwacyjnej, uruchomienie zakrojonego na dużą skalę programu pomocy po zakończeniu konfliktu oraz poprzez powołanie misji ds. ustalenia przyczyn i przebiegu konfliktu,
C. mając na uwadze, że w roku 2009 zintensyfikowano negocjacje na rzecz rozwiązania konfliktu w Górskim Karabachu, w których pośredniczy mińska grupa Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE),
D. mając na uwadze, że osobom zmuszonym do opuszczenia obszarów objętych konfliktem na Kaukazie Południowym wciąż odmawia się prawa powrotu do ich domów; mając na uwadze, że te trzy kraje rozpoczęły wprowadzanie programów na rzecz integracji lokalnej uchodźców i osób wysiedlonych, jednak wciąż istnieje wiele przeszkód ograniczających powodzenie tych programów; mając także na uwadze, że władze tych krajów nie powinny wykorzystywać uchodźców i przesiedleńców wewnętrznych jako instrumentów politycznych w konfliktach,
E. mając na uwadze, że podpisanie w październiku 2009 r. przez Armenię i Turcję protokołów w sprawie nawiązania i rozwoju stosunków dyplomatycznych oraz otwarcia wspólnej granicy stanowi ważny krok, choć nie doszło jeszcze do ratyfikacji porozumienia,
F. mając na uwadze, że zamrożone konflikty utrudniają rozwój gospodarczy i społeczny, poprawę poziomu życia w regionie Kaukazu Południowego oraz pełny rozwój partnerstwa wschodniego w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa, mając na uwadze, że pokojowe rozwiązanie konfliktów ma zasadnicze znaczenie dla stabilności sąsiedztwa UE; mając na uwadze, że należy podejmować dalsze działania na rzecz określenia wspólnych obszarów zainteresowania, dzięki którym można będzie pokonać różnice, ułatwić dialog, a także wspierać szanse na współpracę regionalną i na rozwój,
G. mając na uwadze, że w ramach współpracy z państwami Kaukazu Południowego UE przestrzega zasad suwerenności i integralności terytorialnej,
H. mając na uwadze, że partnerstwo wschodnie stwarza nowe możliwości pogłębienia stosunków dwustronnych, wprowadzając również współpracę wielostronną,
I. mając na uwadze, że celem partnerstwa wschodniego jest przyspieszenie reform, zbliżenie prawodawstwa i integracja gospodarcza oraz zapewnienie konkretnego wsparcia na rzecz konsolidacji państwowości i integralności terytorialnej krajów partnerskich oraz że opiera się ono na warunkowości, zróżnicowaniu i współwłasności, dążąc do wynegocjowania nowych układów o stowarzyszeniu, które będą wymagały zgody Parlamentu Europejskiego,
J. mając na uwadze, że zostanie oficjalnie ustanowione Zgromadzenie Parlamentarne EURONEST jako główny wielostronny mechanizm zintensyfikowanego dialogu pomiędzy Parlamentem Europejskim a sześcioma wschodnimi partnerami UE, w tym Armenią, Azerbejdżanem i Gruzją, w celu zbliżenia tych krajów do UE,
K. mając na uwadze, że sytuacja w regionie Kaukazu Południowego wymaga coraz bardziej proaktywnej polityki w zakresie zaangażowania UE w tym regionie, a także mając na uwadze, że zapoczątkowanie partnerstwa wschodniego i wejście w życie traktatu z Lizbony to dobra okazja do opracowania strategii UE w odniesieniu do Kaukazu Południowego,
1. potwierdza, że podstawowym celem UE w regionie jest wsparcie rozwoju Armenii, Azerbejdżanu i Gruzji, aby stały się one państwami otwartymi, pokojowymi, stabilnymi, demokratycznymi, gotowymi do ustanowienia dobrych stosunków sąsiedzkich i zdolnymi do przekształcenia Kaukazu Południowego w region, w którym panuje trwały pokój, stabilizacja i dobrobyt, w celu objęcia tych krajów w większym stopniu polityką europejską; uważa, że aby osiągnąć ten cel, UE powinna odgrywać bardziej aktywną rolę polityczną poprzez opracowanie w porozumieniu z krajami tego regionu strategii będącej połączeniem siły przekonywania i stanowczości UE, a której uzupełnieniem będzie polityka dwustronna;
Kwestie bezpieczeństwa i pokojowe rozwiązywanie konfliktów
2. podkreśla, że utrzymanie status quo w konfliktach w tym regionie jest nie do zaakceptowania i nie ma trwałego charakteru, ponieważ taka sytuacja stanowi ciągłe ryzyko eskalacji napięć i wznowienia konfliktów zbrojnych; jest zdania, że wszystkie strony powinny aktywnie włączyć się w działania na rzecz osiągnięcia stabilności i pokoju; wspiera wykorzystanie programów transgranicznych i dialogu pomiędzy społeczeństwami obywatelskimi jako narzędzi transformacji konfliktu i budowania zaufania w kwestiach wywołujących podziały; podkreśla, że UE ma do odegrania istotną rolę w zakresie przyczyniania się do rozwoju kultury dialogu i zrozumienia w regionie oraz zapewnienia wdrożenia rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ, w tym rezolucji nr 1325 (2000);
3. zauważa, że zarządzanie kryzysowe i rozwiązywanie konfliktów, a także podstawowy dialog wymagają m.in. uznania praw i uzasadnionych interesów wszystkich zainteresowanych stron i społeczności, gotowości do zrewidowania wyobrażeń o wydarzeniach z przeszłości, woli przezwyciężenia nienawiści i strachu, gotowości do porzucenia wygórowanych żądań na rzecz kompromisu, porzucenia odwetowych postaw i gotowości do dyskutowania o prawdziwych ustępstwach, aby móc zwiększyć stabilność i dobrobyt;
4. zwraca uwagę na znaczenie zapobiegania konfliktom, m.in. poprzez poszanowanie praw wszystkich członków mniejszości narodowych, tolerancję religijną i wysiłki na rzecz wzmocnienia spójności społecznej i ekonomicznej;
5. podkreśla, że podmioty zewnętrzne powinny odpowiedzialnie wykorzystywać swą władzę i wpływy w całkowitej zgodności z prawem międzynarodowym, w tym z prawem w zakresie poszanowania praw człowieka; uważa, że należy prowadzić dalszą zrównoważoną współpracę między podmiotami zewnętrznymi w regionie, aby przyczynić się do pokojowego rozwiązania konfliktów; jest zdania, że nie można zaakceptować sytuacji, w której jakikolwiek podmiot zewnętrzny będzie ustalał warunki dotyczące poszanowania suwerenności i integralności terytorialnej państw Kaukazu Południowego;
Konflikt w Górskim Karabachu
6. z zadowoleniem przyjmuje dynamiczny przebieg negocjacji w sprawie konfliktu w Górskim Karabachu, czego dowodzi sześć spotkań prezydentów Armenii i Azerbejdżanu zorganizowanych w 2009 r. w duchu deklaracji moskiewskiej; wzywa strony do wzmożenia działań w zakresie rozmów pokojowych w celu rozwiązania konfliktu w nadchodzących miesiącach, wykazania bardziej konstruktywnej postawy, zarzucenia tendencji do utrwalania status quo powstałego w wyniku użycia siły i nieposiadającego potwierdzenia na szczeblu międzynarodowym, które prowadzi do niestabilności i przedłuża cierpienia lokalnych społeczności dotkniętych wojną; potępia ideę rozwiązania militarnego oraz bardzo negatywne skutki użytych dotychczas sił zbrojnych i wzywa obydwie strony do unikania dalszego naruszania zawieszenia broni z 1994 r.;
7. w pełni popiera działania mediacyjne grupy mińskiej OBWE, podstawowe zasady zawarte w tzw. dokumencie madryckim oraz oświadczenie państw przewodniczących wspólnie grupie mińskiej OBWE wydane przy okazji szczytu G8 w L'Aquili w dniu 10 lipca 2009 r.; wzywa społeczność międzynarodową do wykazania się odwagą i wolą polityczną w celu zapewnienia wsparcia na rzecz rozwiązania pozostałych kwestii spornych utrudniających porozumienie;
8. jest poważnie zaniepokojony faktem, że setki tysięcy uchodźców i wewnętrznych przesiedleńców, którzy opuścili swoje domy podczas wojny w Górskim Karabachu lub w jej wyniku, wciąż są wysiedleńcami i odmawia się im ich praw, w tym prawa do powrotu, własności i bezpieczeństwa osobistego; wzywa wszystkie strony do jednoznacznego i bezwarunkowego uznania tych praw, potrzeby ich niezwłocznej realizacji i pilnego rozwiązania tego problemu z poszanowaniem zasad prawa międzynarodowego; żąda w tym zakresie wycofania armeńskich sił zbrojnych ze wszystkich okupowanych terytoriów Azerbejdżanu oraz rozmieszczenia sił międzynarodowych zorganizowanych zgodnie z kartą ONZ, aby zapewniły one niezbędne gwarancje bezpieczeństwa w okresie przejściowym, co zagwarantuje bezpieczeństwo ludności Górskiego Karabachu i umożliwi osobom przesiedlonym powrót do swoich domów oraz pozwoli zapobiec dalszym konfliktom wynikającym ze zjawiska bezdomności; wzywa władze Armenii i Azerbejdżanu oraz przywódców zainteresowanych społeczności do podjęcia zobowiązania na rzecz pokojowego ukształtowania stosunków między grupami etnicznymi poprzez praktyczne przygotowania do powrotu wysiedleńców; uważa, że sytuacją wewnętrznych przesiedleńców i uchodźców należy się zająć zgodnie z międzynarodowymi standardami, uwzględniając m.in. ostatnie zalecenie Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy 1877(2009): "Zapomniane narody Europy: ochrona praw człowieka wysiedleńców długoterminowych";
9. podkreśla, że konieczne jest podjęcie rzeczywistych wysiłków w celu utorowania drogi do trwałego pokoju; apeluje do wszystkich zainteresowanych władz o unikanie prowokacyjnej polityki i retoryki, podburzających oświadczeń i manipulacji historią; wzywa przywódców Armenii i Azerbejdżanu do odpowiedzialnego działania, złagodzenia tonu przemówień i przygotowania gruntu, tak aby opinia publiczna zaakceptowała i w pełni rozumiała korzyści płynące z kompleksowego porozumienia;
10. uważa, że należy niezwłocznie odrzucić podejście, zgodnie z którym w skład Górskiego Karabachu powinny wejść wszystkie okupowane obszary Azerbejdżanu otaczające Górski Karabach; zauważa, że tymczasowy status Górskiego Karabachu mógłby stanowić rozwiązanie do czasu określenia jego ostatecznego statusu i mógłby stworzyć przejściowe ramy pokojowego współżycia i pokojowej współpracy ludności ormiańskiej i azerskiej w regionie;
11. podkreśla, że powszechne bezpieczeństwo stanowi nieodzowny element każdego rozwiązania konfliktu; dostrzega znaczenie odpowiednich porozumień pokojowych zgodnie z międzynarodowymi standardami praw człowieka, które obejmują zarówno aspekty wojskowe, jak i cywilne; wzywa Radę do zbadania możliwości wsparcia procesu pokojowego poprzez misje prowadzone w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony, w tym poprzez wysłanie do tego regionu dużej misji obserwacyjnej, która mogłaby ułatwić utworzenie międzynarodowych sił pokojowych po znalezieniu politycznego rozwiązania tej sytuacji;
Zbliżenie armeńsko-tureckie
12. z zadowoleniem przyjmuje protokoły w sprawie nawiązania i rozwoju stosunków dyplomatycznych pomiędzy Armenią i Turcją, które m.in. przewidują otwarcie wspólnej granicy; wzywa obydwie strony do wykorzystania tej sposobności do normalizacji stosunków poprzez ratyfikację i wdrożenie podjętych postanowień, nie nakładając warunków wstępnych i w rozsądnym czasie; podkreśla, że zbliżenie Armenii i Turcji oraz negocjacje prowadzone przez grupę mińską są odrębnymi procesami, które powinny przebiegać zgodnie z ich racją bytu; zauważa jednak, że postęp w ramach jednego z tych dwóch procesów mógłby mieć dalekosiężne i prawdopodobnie ogólnie bardzo pozytywne skutki dla całego regionu;
Konflikty w Gruzji
13. ponownie podkreśla swoje bezwarunkowe poparcie dla suwerenności, integralności terytorialnej i nienaruszalności uznanych przez społeczność międzynarodową granic Gruzji oraz wzywa Rosję do ich poszanowania; zachęca władze gruzińskie do podejmowania dalszych wysiłków na rzecz rozwiązania gruzińskich konfliktów wewnętrznych w Abchazji i Osetii Południowej; z zadowoleniem przyjmuje sprawozdanie Tagliaviniego i popiera jego główne uwagi i wnioski; oczekuje, że szeroka baza informacyjna, jakiej dostarcza to sprawozdanie, może być wykorzystana do prowadzenia postępowania sądowego przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym (MTK) oraz przez poszczególnych obywateli w odniesieniu do naruszenia europejskiej konwencji praw człowieka; popiera mandat misji obserwacyjnej UE i wzywa do jego rozszerzenia; wzywa Rosję i samozwańcze władze separatystycznych regionów Abchazji i Osetii Południowej do zaprzestania częściowego blokowania jego realizacji;
14. z satysfakcją zauważa, że społeczność międzynarodowa niemal jednogłośnie odrzuca jednostronną deklarację niepodległości Osetii Południowej i Abchazji; potępia jako sprzeczne z prawem międzynarodowym uznanie przez Federację Rosyjską niepodległości Abchazji i Osetii Południowej; wzywa wszystkie strony do przestrzegania porozumienia w sprawie zawieszenia broni z 2008 r., a także do zagwarantowania bezpieczeństwa i wolnego dostępu personelu misji obserwacyjnej UE do terytorium; apeluje również do Rosji o wypełnienie swojego zobowiązania do wycofania wojsk na pozycje zajmowane przed wybuchem wojny w sierpniu 2008 r.; zauważa z zaniepokojeniem porozumienie zawarte w dniu 17 lutego 2010 r. przez Federację Rosyjską i samozwańcze władze Abchazji o utworzeniu rosyjskiej bazy wojskowej w Abchazji bez zgody rządu gruzińskiego i zauważa, że takie porozumienie jest sprzeczne z zawartymi w dniach 12 sierpnia i 8 września 2008 r. porozumieniami w sprawie zawieszenia broni;
15. podkreśla znaczenie zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony praw wszystkich osób, które wciąż zamieszkują separatystyczne regiony, wspierania poszanowania prawa rodowitych Gruzinów do bezpiecznego i godnego powrotu, zaprzestania procesu przymusowej kontroli paszportowej, otwarcia granic, które są w rzeczywistości granicami zamkniętymi oraz umożliwienia UE i innym podmiotom międzynarodowym udzielania pomocy ludziom zamieszkującym te dwa regiony; podkreśla potrzebę jaśniejszego określenia krótko- i średnioterminowych celów w tym zakresie; zachęca Gruzję do dalszego wdrażania planu działań na rzecz wewnętrznych przesiedleńców i udzielania pomocy wewnętrznym przesiedleńcom przebywającym na terytorium Gruzji;
16. podkreśla potrzebę rozwiązania gruzińsko-abchaskiego i gruzińsko-południowoosetyjskiego wymiaru konfliktu i zapewnienia równego uwzględnienia praw i obaw wszystkich zaangażowanych w niego narodów; podkreśla fakt, że izolacja Abchazji i Osetii Południowej utrudnia rozwiązanie konfliktu oraz z zadowoleniem odnosi się do przyjętej w dniu 27 stycznia 2010 r. państwowej strategii dotyczącej zaangażowania poprzez współpracę; zachęca władze gruzińskie, aby skonsultowały się ze wszystkimi zainteresowanymi stronami podczas przygotowywania planu działań na rzecz wdrożenia tej strategii; podkreśla znaczenie środków budowania zaufania i kontaktów międzyludzkich dla rozwiązania konfliktu; ponadto wzywa UE do wspierania swobody przemieszczania się osób dotkniętych konfliktem wzdłuż granic administracyjnych;
17. uważa, że genewskie rozmowy są bardzo ważne, gdyż stanowią jedyne forum, na którym reprezentowane są wszystkie strony konfliktu, a trzy główne podmioty międzynarodowe - UE, OBWE i ONZ - działają w ścisłej współpracy na rzecz bezpieczeństwa i stabilności regionu; ubolewa, że potencjał tego forum nie przyniósł jeszcze znaczących rezultatów, a na linii zawieszenia broni nadal zdarzają się incydenty pomimo ustanowienia mechanizmu zapobiegania incydentom i reagowania na nie; wzywa strony do pełnego wykorzystania tego mechanizmu oraz jego potencjału w zakresie zwiększenia wzajemnego zaufania; apeluje do wiceprzewodniczącej Komisji/Wysokiej Przedstwiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa o dołożenie wszelkich starań, aby nadać tym rozmowom nowego i świeżego rozpędu w celu osiągnięcia satysfakcjonującej stabilizacji sytuacji i pełnego wprowadzenia w życie porozumienia w sprawie zawieszenia broni zawartego w sierpniu 2008 r.;
Postępy na drodze ku demokratyzacji, przestrzeganiu praw człowieka i praworządności
18. podkreśla, że demokratyzacja, dobre rządy, pluralizm polityczny, praworządność, prawa człowieka i podstawowe wolności mają ogromne znaczenie dla określenia przyszłych stosunków Armenii, Azerbejdżanu i Gruzji z UE; wzywa te kraje do wznowienia wysiłków na rzecz pełnego wdrożenia planu działań w zakresie europejskiej polityki sąsiedztwa a Komisję Europejską do wspierania ich w tych działaniach; wyraża zaniepokojenie ograniczonymi postępami poczynionymi w tej dziedzinie przez kraje regionu Kaukazu Południowego, widocznymi w sprawozdaniach Komisji z postępów prac za 2009 r. i zaleceniach Rady Europy; z zadowoleniem przyjmuje rozpoczęcie dialogu na temat praw człowieka między UE a Gruzją i Armenią, a także wzywa Azerbejdżan i UE do zakończenia dyskusji nad równoległą strukturą współpracy;
19. podkreśla znaczenie kontynuacji demokratycznych reform oraz istotną rolę dialogu politycznego i współpracy jako klucza do osiągnięcia narodowego konsensusu; podkreśla znaczenie wzmocnienia bardziej niezależnych, przejrzystych i silnych instytucji demokratycznych, w tym niezawisłości sądownictwa, zwiększenia kontroli parlamentu nad władzą wykonawczą, jak również zagwarantowania demokratycznej zmiany władz, wspierania i umacniania społeczeństwa obywatelskiego oraz rozwijania kontaktów międzyludzkich w ramach wspierania demokracji i praworządności; odnotowuje powolne postępy w zakresie demokratyzacji mimo poczynionych zobowiązań;
20. zwraca uwagę na wciąż powszechną korupcję w regionie i wzywa władze do intensywniejszej walki z tym zjawiskiem, ponieważ zagraża ono wzrostowi gospodarczemu oraz rozwojowi społecznemu i politycznemu tych krajów; należy zwrócić większą uwagę na zwalczanie monopoli oraz na politykę zatrudnienia w służbach publicznych; wyraża zadowolenie z postępów, jakie Gruzja poczyniła w dziedzinie walki z korupcją;
21. zwraca uwagę na wybory, które odbyły się niedawno w krajach tego regionu; podkreśla znaczenie wolnych i uczciwych wyborów przeprowadzanych zgodnie z międzynarodowymi zobowiązaniami i standardami oraz potrzebę, aby kraje te podejmowały dalsze działania na rzecz przyjmowania i wdrażania reform w celu osiągnięcia tych standardów, w tym również w celu wzmocnienia powyborczych mechanizmów kontroli oraz zagwarantowania właściwego dochodzenia i pociągania do odpowiedzialności we wszelkich przypadkach użycia przemocy po wyborach; podkreśla znaczenie UE w udzielaniu pomocy technicznej oraz zapewnianiu międzynarodowego i niezależnego charakteru obserwacji wyborów; potwierdza stanowisko, zgodnie z którym UE nie uznaje ram konstytucyjnych i prawnych, w oparciu o które odbywają się wybory w regionach separatystycznych, i staje w obronie praw politycznych wysiedleńców;
22. uważa, że wolność słowa stanowi podstawowe prawo i podstawową zasadę, a media odgrywają doniosłą rolę, podkreśla też, że media powinny być wolne i niezależne; jest poruszony ograniczeniami wolności słowa i brakiem pluralizmu w mediach w krajach Kaukazu Południowego oraz wzywa władze do zagwarantowania zarówno wolności słowa, jak i pluralizmu w mediach; ubolewa nad powtarzającymi się przypadkami napastowania i zastraszania przedstawicieli mediów, ataków na dziennikarzy oraz ich torturowania i maltretowania; uważa, że zasady i mechanizmy samoregulacji, które stanowią ważny element wolności słowa, należy ulepszyć i wzmocnić za pośrednictwem właściwych organów;
– jest zaniepokojony atakami na dziennikarzy w Armenii, a w szczególności stałym przetrzymywaniem opozycjonisty i dziennikarza Nikola Pasziniana pomimo przyjętej z zadowoleniem amnestii z dnia 18 czerwca 2009 r.;
– jest nadal zaniepokojony pogarszającą się atmosferą w mediach w Azerbejdżanie; z zadowoleniem przyjmuje ułaskawienie przez prezydenta 99 więźniów w dniu 25 grudnia 2009 r. i 62 więźniów w dniu 17 marca 2010 r., lecz ubolewa z powodu zatrzymania i skazania dwóch młodych działaczy i blogerów: Emina Milliego i Adnana Hajizadego; w związku z tym apeluje o ich zwolnienie;
– wzywa władze Gruzji, aby wyjaśniły sytuację dotyczącą własności mediów i udzielania mediom licencji; zauważa inicjatywę gruzińskiego parlamentu, aby rozszerzyć skład Rady Nadawców Publicznych o kolejnych przedstawicieli opozycji i społeczeństwa obywatelskiego oraz liczy na pozytywne wyniki tej inicjatywy;
23. uważa, że wolność zgromadzeń musi być zagwarantowana, ponieważ ma ona zasadnicze znaczenie dla rozwoju wolnego, demokratycznego i aktywnego społeczeństwa; z zaniepokojeniem zauważa bezpośrednie i pośrednie utrudnienia, z jakimi boryka się organizujące się społeczeństwo obywatelskie, a także poruszony jest przyjęciem ustaw i praktyk, które pośrednio mogą ograniczyć wolność zgromadzeń, w tym utrudnieniami administracyjnymi związanymi ze sprawami podatkowymi; podkreśla ważną rolę społeczeństwa obywatelskiego dla procesów demokratyzacji, pokoju i pojednania w regionie;
24. wzywa kraje tego regionu do aktywnego udziału w pracach Zgromadzenia Parlamentarnego EURO-NEST oraz do wykorzystania w pełni jego potencjału jako ram wielostronnej i dwustronnej wymiany poglądów, jak również do legislacyjnego zbliżenia do standardów UE i parlamentarnego nadzoru nad demokratycznymi reformami; w związku z tym zauważa, że niezwykle ważny jest intensywniejszy dialog między posłami z krajów tego regionu; wyraża nadzieję, że mogłoby to stworzyć ramy dwustronnych spotkań między parlamentarzystami z Armenii i Azerbejdżanu, które miałyby na celu rozpoczęcie dialogu parlamentarnego i odbywałyby się w obecności posłów do Parlamentu Europejskiego; wzywa zainteresowane parlamenty krajowe państw członkowskich UE i Parlament Europejski do zacieśnienia współpracy parlamentarnej z parlamentami regionu w celu zwiększenia ich roli i zdolności tworzenia polityki;
Kwestie gospodarcze i rozwój społeczny
25. stoi na stanowisku, że szersza współpraca regionalna oraz z UE w takich dziedzinach jak gospodarka, transport, energia i środowisko jest istotna z punktu widzenia optymalnego rozwoju tych dziedzin, a także ze względu na stabilność w regionie, ale że współpraca powinna również dotyczyć tworzenia kapitału ludzkiego w całym regionie, rozumianego jako długoterminowa inwestycja; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że wszystkie trzy kraje korzystają z unijnego systemu ogólnych preferencji taryfowych (GSP) i zauważa, że wszystkie z nich kwalifikują się również do GSP+ na rzecz trwałego rozwoju i dobrych rządów; zauważa, że współpraca regionalna w dziedzinie sądownictwa i spraw policyjnych, a także ustanowienie zintegrowanego systemu administrowania granicami to istotne warunki dalszego promowania mobilności w regionie oraz w kierunku UE; ubolewa, że utrzymujące się, nierozwiązane konflikty nadal utrudniają wdrażanie projektów regionalnych angażujących wszystkie trzy kraje;
26. podkreśla znaczenie stworzenia warunków przyjaznych dla przedsiębiorstw i rozwoju sektora prywatnego; zauważa, że godny uwagi wzrost gospodarczy Azerbejdżanu opiera się głównie na dochodach ze sprzedaży ropy naftowej i gazu ziemnego; popiera proces reform, który sprawia, że gospodarka tego kraju staje się atrakcyjniejsza dla zagranicznych inwestorów; zachęca władze Azerbejdżanu do zwiększenia tempa negocjacji w sprawie przystąpienia do Światowej Organizacji Handlu (WTO) i apeluje do Komisji o dalsze wspieranie Azrbejdżanu w tym procesie; z zadowoleniem obserwuje postępy poczynione w dziedzinie reform w Armenii i Gruzji; pragnie jednak zauważyć, że światowy kryzys gospodarczy miał wpływ na rozwój gospodarczy Armenii i Gruzji i przyjmuje z zadowoleniem decyzję UE z końca 2009 r. w sprawie pomocy makrofinansowej dla tych dwóch krajów;
27. wyraża zaniepokojenie rosnącymi gwałtownie wydatkami na wojsko i obronność na Kaukazie Południowym oraz rozbudowywaniem arsenałów broni; zauważa, że przeznaczona na te cele część budżetów krajowych pochłania znaczne zasoby finansowe przeznaczone na pilniejsze potrzeby, takie jak zmniejszenie ubóstwa, ubezpieczenia społeczne i rozwój gospodarczy; dlatego wzywa Radę i Komisję, aby nie dopuściły do tego, by makrofinansowa pomoc UE w pośredni sposób sprzyjała zbrojeniom w tym regionie;
28. dostrzega strategiczne pod względem geopolitycznym położenie Kaukazu Południowego oraz jego coraz większe znaczenie jako korytarza energetycznego, transportowego i komunikacyjnego łączącego region Morza Kaspijskiego i Azji Środkowej z Europą; uważa zatem za sprawę najwyższej wagi nadanie absolutnego pierwszeństwa współpracy UE z Kaukazem Południowym, szczególnie w kwestiach związanych z energetyką; podkreśla, że te trzy państa mają zasadnicze znaczenie dla tranzytu zasobów energetycznych oraz dla dywersyfikacji dostaw i szlaków energii UE; w tym świetle ponownie przypomina, że Unia powinna podjąć konkretne działania celem zapewnienia politycznej stabilności regionu; z zadowoleniem przyjmuje gotowość Azerbejdżanu i Gruzji do dalszego aktywnego udziału w promowaniu zaopatrzenia w energię opartego na rynku oraz dywersyfikacji szlaków tranzytowych w regionie; stanowczo zaleca zaangażowanym krajom oraz Komisji włączenie Armenii do odpowiednich projektów transportowych i energetycznych w regionie;
29. dostrzega znaczenie regionu dla współpracy energetycznej UE i dla jej bezpieczeństwa energetycznego, zwłaszcza w kontekście tworzenia korytarza południowego (rurociągu Nabucco i White Stream); podkreśla znaczenie pogłębienia partnerstwa energetycznego między UE a Azerbejdżanem i zauważa wielką wartość zasobów energetycznych Azerbejdżanu i istotną rolę, jaką odgrywają one w jego rozwoju gospodarczym; podkreśla, jak ważne jest zadbanie o to, aby zyski pochodzące z wydobycia surowców naturalnych były równo rozdzielane i inwestowane w rozwój całego kraju, co pozwoli mu przygotować się na negatywne konsekwencje ewentualnego spadku produkcji ropy naftowej; zauważa coraz bliższe partnerstwo Azerbejdżanu i Rosji, zwłaszcza w sektorze energetycznym, i w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje zamiar zdywersyfikowania przez Azerbejdżan swojej gospodarki; podkreśla znaczenie przejrzystości w sektorze energetycznym w tym regionie, która stanowi główny warunek zapewnienia zaufania inwestorów, i wyraża uznanie dla Azerbejdżanu za jego udział w Inicjatywie Branży Wydobywczej na rzecz Przejrzystości;
30. uznaje kluczową rolę rozwoju nowej infrastruktury i korytarzy transportowych, przedsięwzięć łączących regiony Morza Kaspijskiego i Morza Czarnego przez Kaukaz Południowy lub z Kaukazu Południowego, o czym jest mowa również w komunikacie na temat drugiego strategicznego przeglądu polityki energetycznej; w tym kontekście popiera wszystkie inicjatywy, które przyczynią się do nawiązania bardziej dynamicznego dialogu na linii producent-konsument oraz państwa tranzytowe, obejmującego wymianę doświadczeń w zakresie systemów regulacji sektora energetycznego i bezpieczeństwa ustawodawstwa dotyczącego dostaw, wymianę najlepszych praktyk, w tym mechanizmów na rzecz przejrzystości i solidarności oraz opracowania mechanizmów wczesnego ostrzegania o zakłóceniach w dostawach energii; uważa, że idzie to w parze ze zbliżaniem ramowych przepisów regulacyjnych, integracją rynku i niedyskryminacyjnym dostępem do infrastruktury przesyłowej o charakterze transgranicznym;
31. podkreśla znaczenie promowania środków na rzecz wydajności energetycznej, inwestowania w odnawialne źródła energii i zadbania o kwestie środowiskowe; uważa, że zróżnicowanie dostaw ma zasadnicze znaczenie, a można je osiągnąć jedynie poprzez ściślejszą współpracę z państwami sąsiadującymi; jest zdania, że Regionalne Centrum Ekologiczne dla Kaukazu powinno być adekwatnie finansowane i wspierane, aby mogło realizować także wiarygodne projekty transgraniczne; uważa, że plany ogłoszone przez Azerbejdżan i mające na celu uczynienie z rozwoju alternatywnych źródeł energii priorytetu rządowego są godne pochwały i zachęca do realizacji takich celów; z zadowoleniem przyjmuje decyzję Armenii o wyłączeniu elektrowni atomowej w Mecamor i zachęca władze Armenii, aby dążyły do znalezienia realnych alternatywnych rozwiązań dla zaopatrzenia w energię, zgodnie z żądaniem UE; z zadowoleniem przyjmuje wysiłki rządu Gruzji na rzecz utworzenia sektora elektrowni wodnych i podkreśla w tym kontekście potrzebę wsparcia ze strony UE;
32. uważa, że promowanie spójności społecznej i dialogu społecznego poprzez zaangażowanie wszystkich podmiotów społecznych, promowanie równości płci i praw kobiet, inwestowanie w edukację i zdrowie oraz tworzenie kapitału ludzkiego i zapewnienie odpowiednich standardów życia to ważne warunki rozwoju aktywnych społeczeństw demokratycznych; pozytywnie odnosi się do przyjęcia przez te trzy kraje programów na rzecz ograniczenia ubóstwa i zachęca do ich pełnej realizacji;
Planowana strategia UE
33. z zadowoleniem przyjmuje partnerstwo wschodnie i dostrzega związane z nim inicjatywy, które podjęto, oraz spotkania, jakie miały miejsce; podkreśla, że aby stało się ono wiarygodne, powinny mu towarzyszyć konkretne przedsięwzięcia i odpowiednie zachęty; zamierza pogłębiać parlamentarny wymiar partnerstwa;
34. z zadowoleniem przyjmuje stworzoną przez partnerstwo wschodnie możliwość pogłębienia dwustronnych stosunków z krajami Kaukazu Południowego i UE poprzez nawiązanie nowych stosunków kontraktowych w formie układów o stowarzyszeniu; podkreśla znaczenie włączenia dotychczasowych osiągnięć i punktów odniesienia do dokumentów mających zastąpić obecne plany działania; przypomina, że warunki rozpoczęcia negocjacji obejmują wystarczający poziom demokracji, praworządność i poszanowanie praw człowieka oraz wzywa Komisję, aby w razie potrzeby zapewniła wsparcie techniczne, by pomóc tym krajom w spełnieniu koniecznych warunków; z zadowoleniem przyjmuje w szczególności kompleksowy program rozwoju instytucjonalnego oferowany przez partnerstwo wschodnie jako innowacyjne narzędzie stworzone specjalnie po to, by pomóc tym krajom spełnić konieczne warunki; powtarza prerogatywę Parlamentu Europejskiego o niezwłocznym i pełnym informowaniu go na wszystkich etapach procesu negocjacji w sprawie układów o stowarzyszeniu, również dlatego, że będzie on musiał wydać zgodę na ich zawarcie; oczekuje, że wdrożenie układów o stowarzyszeniu przez wszystkie kraje Kaukazu Południowego przyspieszy proces gospodarczej integracji i współpracy politycznej z UE;
35. uważa, że plany działania na rzecz europejskiej polityki sąsiedztwa i ich wdrożenie stanowią ważną podstawę oceny przestrzegania zobowiązań i postępów w stosunkach dwustronnych z UE oraz rozważenia możliwości aktualizowania porozumień z zainteresowanymi krajami; zauważa silne zaangażowanie Armenii i Gruzji we wdrożenie planów działania na rzecz europejskiej polityki sąsiedztwa i wzywa Azerbejdżan, by przyspieszył działania w tym zakresie; uważa, że Parlament Europejski powinien brać udział w tym procesie; dostrzega różne postępy poczynione przez te trzy kraje w zakresie realizacji odpowiednich planów działania na rzecz europejskiej polityki sąsiedztwa; uważa, że negocjacje w sprawie nowych układów o stowarzyszeniu powinny uwzględniać te różnice i odmienne cele oraz wymiar regionalny i konieczność równego traktowania krajów;
36. wyraża opinię, że regionalny wymiar strategii UE dla Kaukazu Południowego powinien zostać należycie wzmocniony; w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje przydzielenie dodatkowych zasobów finansowych Europejskiemu Instrumentowi Sąsiedztwa i Partnerstwa w ramach partnerstwa wschodniego na programy rozwoju regionalnego i współpracę wielostronną; wzywa Komisję, aby stworzyła zestaw regionalnych i transgranicznych przedsięwzięć i programów dla trzech krajów Kaukazu Południowego w takich dziedzinach jak transport, środowisko naturalne, kultura i społeczeństwo obywatelskie w celu zapewnienia konkretnych zachęt dla zacieśniania współpracy i budowania zaufania między stronami;
37. przypomina, że wszystkie kraje Kaukazu Południowego są również zaangażowane w inicjatywę "Synergia czarnomorska", która wzmacnia wzajemne zaufanie między partnerami poprzez współpracę regionalną w pewnych dziedzinach, w tym przez programy o charakterze transgranicznym; podkreśla znaczenie regionu Morza Czarnego i wzywa Radę oraz Komisję, a zwłaszcza Wiceprzewodniczącą/Wysoką Przedstawiciel Unii, do opracowania pomysłów i strategii na rzecz ściślejszej współpracy między wszystkimi krajami Morza Czarnego i na rzecz zacieśniania związków z Unią Europejską; w tym celu zaleca stworzenie zinstytucjonalizowanej struktury w postaci Unii Czarnomorskiej;
38. przypomina, że stanowisko Rosji, Turcji i USA odgrywa ważną rolę w kwestii rozwiązania konfliktu na Kaukazie Południowym; zwraca uwagę, że rozwój partnerstwa wschodniego nie ma na celu odizolowania Rosji, lecz przeciwnie, dąży do zaprowadzenia pokoju, stabilności i trwałego postępu gospodarczego we wszystkich przedmiotowych krajach, z korzyścią dla całego regionu i dla krajów sąsiadujących;
Kwestie bezpieczeństwa i pokojowe rozwiązywanie konfliktów
39. uważa, że wspieranie procesów rozwiązywania konfliktów ma istotne znaczenie oraz że UE ma spore możliwości w dziedzinie budowania zaufania, odbudowy i integracji oraz może pomóc we włączeniu do tego procesu społeczności dotkniętych konfliktem; w związku z tym zasadnicze znaczenie ma stworzenie przestrzeni dla obywatelskiego zaangażowania nie tylko między przywódcami, lecz również między organizacjami obywatelskimi; jest ponadto zdania, że społeczność międzynarodowa powinna nadal przyglądać się bacznie wszystkim konfliktom w regionie, aby umożliwić szybkie ich rozwiązanie; uznaje współpracę regionalną za konieczny warunek budowania zaufania i wzmacniania bezpieczeństwa zgodnie z priorytetami europejskiej polityki sąsiedztwa; wzywa wszystkie strony, aby w pełni zaangażowały się w wielostronną współpracę w ramach partnerstwa wschodniego, nie wiążąc jej z ostatecznym rozwiązaniem konfliktów;
40. podkreśla niebezpieczny potencjał wystąpienia skutków ubocznych zamrożonych konfliktów w regionie; w tym kontekście zaleca utworzenie Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Kaukazie Południowym, obejmującej przedmiotowe kraje oraz właściwe podmioty regionalne i globalne, w celu opracowania Paktu Stabilizacji dla Kaukazu Południowego;
41. dostrzega obecne zaangażowanie UE w procesy rozwiązywania konfliktów w regionie i uważa, że wejście w życie traktatu z Lizbony usprawiedliwia podjęcie się przez UE bardziej prominentnej roli; w pełni wspiera specjalnego przedstawiciela UE dla Kaukazu Południowego Petera Semneby'ego; z zadowoleniem wyraża się o pracy misji obserwacyjnej UE w Gruzji i wzywa UE do zintensyfikowania działań w celu przekonania Rosji i odpowiednich samozwańczych władz do zaprzestania blokady uniemożliwiającej tej misji wkroczenie do Osetii Południowej i Abchazji; uważa, że UE ma teraz okazję do wsparcia rozwiązania konfliktu w Górskim Karabachu i podkreśla znaczenie wkładu UE w tym zakresie; dlatego uważa, że nieuniknione jest zwiększenie roli UE w grupie mińskiej poprzez ustanowienie mandatu UE dla francuskiego współprzewodnictwa w tej grupie; wzywa Komisję do zbadania możliwości udzielenia pomocy humanitarnej ludności regionu Górskiego Karabachu, wewętrznym przesiedleńcom oraz uchodźcom, którzy opuścili region; wzywa Komisję i specjalnego przedstawiciela UE Petera Semneby'ego do rozważenia rozszerzenia programów pomocy i rozprzestrzeniania informacji na Górski Karabach, tak jak ma to miejsce w Abchazji i Osetii;
42. wzywa Wiceprzewodniczącą/Wysoką Przedstawiciel Unii do dokładnego obserwowania rozwoju sytuacji w regionie i aktywnego zaangażowania w procesy mające na celu rozwiązanie konfliktu; wyraża uznanie dla pracy specjalnego przedstawiciela ds. Kaukazu Południowego i ma nadzieję, że Wysoka Przedstawiciel zapewni jej spójne kontynuowanie; zachęca Radę do rozważenia możliwości skorzystania z instrumentów wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony do większego zaangażowania na rzecz pokoju i w procesy zarządzania konfliktem;
43. wzywa Komisję do przyznania znacznej pomocy finansowej i znacznego wsparcia technicznego na rzecz środków służących budowaniu i promowaniu zaufania wśród ludności i pomiędzy poszczególnymi narodami, a także do udziału w procesie odnowy i odbudowy we wszystkich regionach dotkniętych konfliktem, np. poprzez projekty dochodowe i projekty poświęcone integracji społeczno-gospodarczej wewnętrznych przesiedleńców i osób powracających, odbudowie domów mieszkalnych oraz sprzyjające dialogowi i mediacji, jak również do dalszego tworzenia i wspierania projektów społeczeństwa obywatelskiego mających na celu promowanie pojednania i kontaktów między lokalną ludnością a poszczególnymi mieszkańcami;
Demokratyzacja, prawa człowieka i praworządność
44. popiera wsparcie finansowe udzielane przez UE oraz pomoc na rzecz regionu w celu promowania tych zasad i procesów oraz uważa, że tego rodzaju pomoc UE powinna być udzielana w oparciu o spełnienie warunków politycznych, takich jak postępy w dialogu politycznym, procesie reform i demokratyzacji; ostrzega przed możliwością wykorzystywania konfliktów przez rządy w celu odwrócenia uwagi społeczności międzynarodowej od spraw wewnętrznych;
45. wzywa Komisję i Radę, aby zadbały o przestrzeganie zobowiązań podjętych w ramach politycznych pakietów uwarunkowań, takich jak konkretne zobowiązanie rządu Gruzji do przyspieszenia reform demokratycznych w zamian za pomoc UE w usuwaniu skutków konfliktu, uzgodnione między Komisją a Gruzją w styczniu 2009 r., a także wzywa do przedstawiania Parlamentowi Europejskiemu regularnych sprawozdań na temat postępów;
46. z zadowoleniem przyjmuje prace unijnej grupy doradczej wysokiego szczebla ds. Armenii; z zadowoleniem przyjmuje zwiększoną pomoc finansową w ramach partnerstwa wschodniego, w tym pomoc w przygotowaniach do negocjacji w sprawie nowych układów stowarzyszeniowych z UE, i wzywa Komisję do przeanalizowania możliwości udzielenia dostosowanej do potrzeb pomocy także Azerbejdżanowi i Gruzji;
47. wyraża opinię, że należy zwrócić szczególną uwagę na prawa mniejszości i najbardziej narażonych grup społecznych oraz zachęca Armenię, Azerbejdżan i Gruzję do wdrożenia programów edukacji publicznej w dziedzinie praw człowieka, które promują wartości tolerancji, pluralizmu i różnorodności, w tym poszanowanie praw mniejszości seksualnych oraz innych marginalizowanych i piętnowanych grup;
48. wyraża zaniepokojenie w związku z odmową operatora satelitarnego Eutelsat nadawania rosyjskojęzycznego serwisu informacyjnego gruzińskiego nadawcy publicznego, gdyż odmowa ta jest najwyraźniej umotywowana politycznie; zauważa, że odmowa ta de facto pozostawia monopol na transmisje satelitarne dla regionalnych rosyjskojęzycznych odbiorców w rękach Intersputnika i jego najważniejszego klienta - Gazprom Media Group; podkreśla, że sprawą najwyższej wagi jest to, by w demokratycznym i pluralistycznym społeczeństwie nie utrudniano transmisji niezależnym mediom;
49. dostrzega potencjalną rolę Forum Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach partnerstwa wschodniego, które może sprzyjać formowaniu się prawdziwie obywatelskiego społeczeństwa i jego umacnianiu się w państwach regionu, a także wzywa Komisję do zadbania o to, aby forum to otrzymywało wystarczające wsparcie finansowe; zwraca uwagę na znaczenie finansowania projektów społeczeństwa obywatelskiego i roli odgrywanej przez delegatury UE w regionie przy wyborze projektów, a także na znaczenie, jakie projekty te mogą mieć w kontekście nawiązywania kontaktów na szczeblu regionalnym;
Współpraca gospodarcza i rozwój społeczny
50. uważa, że UE powinna w dalszym ciągu wspierać rozwój gospodarczy, handel i inwestycje w regionie oraz że polityka handlowa to podstawowy element stabilności politycznej i rozwoju gospodarczego, który doprowadzi do zmniejszenia ubóstwa na Kaukazie Południowym; jest również zdania, że negocjacje dotyczące daleko idących i kompleksowych umów o wolnym handlu oraz ich zawarcie odgrywa w związku z tym ważną rolę; wzywa Komisję do refleksji nad ewentualnymi sposobami udzielenia krajom regionu pomocy w przyszłych przygotowaniach, negocjacjach i wdrożeniu, w tym nad podtrzymaniem zobowiązań wynikających z przyszłych szczegółowych i kompleksowych umów o wolnym handlu oraz do dostarczenia w stosownym czasie szczegółowej oceny społecznych i środowiskowych skutków tych umów; ponadto zachęca kraje Kaukazu Południowego, aby rozważyły wspólne utworzenie obszaru wolnego handlu;
51. zwraca uwagę na geopolityczne położenie Armenii, Gruzji i Azerbejdżanu względem Unii Europejskiej, kandydującej do członkostwa w UE Turcji, Rosji i Iranu; uważa, że handel to jeden z kluczowych elementów ogólnej polityki UE mającej sprzyjać stabilności politycznej, poszanowaniu praw człowieka, trwałemu wzrostowi i dobrobytowi i uważa, że regionalny wymiar strategii UE dotyczącej Kaukazu Południowego wymaga regionalnego podejścia do negocjacji w sprawie umów handlowych; wzywa Komisję do określenia wspólnych obszarów interesów gospodarczych, które mogą przyczynić się do przezwyciężenia rozbieżności, ułatwienia dialogu i wsparcia współpracy regionalnej; wzywa do większego zaangażowania i udziału UE w działaniach na rzecz integracji w tym regionie, zważywszy że Wspólnota posiada obecnie wyłączne kompetencje w dziedzinie polityki handlowej;
52. z zadowoleniem przyjmuje zakończenie w maju 2008 r. badań wykonalności dotyczących Gruzji i Armenii, z których wynika, że daleko idące i kompleksowe umowy o wolnym handlu (DCFTA) przyniosą znaczne korzyści ekonomiczne zarówno tym krajom, jak i UE, co z kolei pozwoli Komisji rozpocząć przygotowania do przyszłych negocjacji w sprawie tych umów; zachęca Gruzję, Armenię i Azerbejdżan do większych postępów w realizacji ich planów działania na rzecz europejskiej polityki sąsiedztwa oraz do wykonywania zaleceń Komisji, zwłaszcza jeśli chodzi o poprawę zdolności administracyjnych i instytucjonalnych oraz o przeprowadzenie reformy ustawodawstwa (zwłaszcza w odniesieniu do niskiego poziomu ochrony własności intelektualnej w tych trzech krajach), co stanowi jeden z warunków niezbędnych do skutecznego wdrażania ambitnych umów o wolnym handlu i do zapewnienia ich trwałych skutków; uważa, że zawarcie umów o wolnym handlu z Gruzją, Armenią i Azerbejdżanem może przynieść nie tylko wzrost gospodarczy, ale także zwiększenie poziomu inwestycji zagranicznych i tworzenie nowych miejsc pracy oraz przyczynić się do zwalczania ubóstwa;
53. przypomina, że bezpieczeństwo energetyczne jest przedmiotem wspólnej troski; wobec tego wzywa UE do aktywniejszego wspierania projektów energetycznych w regionie zgodnie z europejskimi standardami, w tym projektów wspierających wydajność energetyczną i rozwój alternatywnych źródeł energii, do zacieśnienia współpracy w kwestiach energetycznych oraz do zdecydowanego i jak najszybszego utworzenia południowego korytarza energetycznego, w tym do zakończenia prac nad rurociągiem Nabucco; wzywa Komisję również do zadbania o to, aby projekty energetyczne i transportowe na Kaukazie Południowym były z korzyścią dla stosunków między tymi trzema krajami i nie stanowiły przyczyny wykluczenia niektórych społeczności; ponownie podkreśla znaczenie inicjatywy bakijskiej i programów na rzecz wsparcia dla niej: INOGATE i TRACECA;
54. podkreśla, że stabilność polityczna ma zasadnicze znaczenie dla pewnych i nieprzerwanych dostaw źródeł energii w celu zagwarantowania właściwych warunków dla rozwoju infrastruktury; w tym względzie przypomina, że podwójny korytarz energetyczny, który tworzą gazociąg Baku-Tbilisi-Ceyhan (BTC) i gazociąg Baku-Tbilisi-Erzurum (BTE), sprzyja zbliżeniu UE i regionu Morza Kaspijskiego; apeluje o uzupełnienie obowiązujących umów dwustronnych lub protokołów ustaleń w dziedzinie energii podpisanych z trzema państwami Kaukazu poprzez dodanie klauzuli dotyczącej bezpieczeństwa energetycznego, w której określono kodeks postępowania i szczególne środki na wypadek zakłóceń w dostawach energii; uważa, że przepisy dotyczące dostaw i tranzytu energii powinny być omawiane podczas negocjacji w sprawie daleko idących umów stowarzyszeniowych z tymi krajami;
55. ponownie podkreśla znaczenie kontaktów międzyludzkich i programów na rzecz mobilności, zwłaszcza skierowanych do młodzieży, oraz programów partnerskich z udziałem regionów UE i lokalnych wspólnot, w których występują mniejszości narodowe korzystające z wysokiego stopnia autonomii; uważa, że istnieje potrzeba znacznego zwiększenia liczby studentów, nauczycieli i badaczy biorących udział w programach na rzecz mobilności; z zadowoleniem przyjmuje zawarcie umów o ułatwieniach wizowych i readmisji z Gruzją oraz wzywa Radę i Komisję do poczynienia postępów w zakresie ułatwień wizowych i umów o readmisji z Armenią i Azerbejdżanem;
56. ponownie podkreśla potrzebę opracowania przez UE strategii dla Kaukazu Południowego ze względu na znaczenie tego regionu dla UE i jej potencjalną rolę w dalszym wspieraniu rozwoju regionu i rozwiązywaniu jego konfliktów;
*
**
57. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji/Wysokiej Przedstwiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom Armenii, Azerbejdżanu i Gruzji.
______
(1) Dz.U. C 282 E z 6.11.2008, s. 443.
(2) Dz.U. C 41 E z 19.2.2009, s. 53.
(3) Dz.U. C 41 E z 19.2.2009, s. 64.
(4) Teksty przyjęte, P7_TA(2009)0120
(5) Dz.U. C 295 E z 4.12.2009, s. 26.
(6) Dz.U. C 285 E z 26.11.2009, s. 7.
(7) Dz.U. C 66 E z 20.3.2009, s. 67.
