Skarga wniesiona w dniu 23 marca 2007 r. - Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Republice Austrii(Sprawa C-161/07)
(2007/C 140/16)
Język postępowania: niemiecki
(Dz.U.UE C z dnia 23 czerwca 2007 r.)
Strony
Strona skarżąca: Komisja Wspólnot Europejskich (Przedstawiciele: E. Traversa i G. Braun, pełnomocnicy)
Strona pozwana: Republika Austrii
Żądania strony skarżącej
– stwierdzenie, że w zakresie w jakim dla dokonania wpisu spółki w rejestrze handlowym na wniosek obywateli nowych państw członkowskich - z wyjątkiem Malty i Cypru - ustanowiony został wymóg stwierdzenia prowadzenia przez nich działalności na własny rachunek przez przedsiębiorstwo usług pośrednictwa pracy (Arbeitsmarktservice) lub w drodze przedłożenia zaświadczenia o zwolnieniu, przy czym dla stwierdzenia działalności na własny rachunek wspólników spółki osobowej oraz udziałowców mniejszościowych spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, którzy, zwykle w ramach stosunku pracy, świadczą pracę na rzecz spółki, należy przeprowadzić postępowanie ustalające, w okresie trwania którego, maksymalnie trzech miesięcy, praca na własny rachunek nie może być wykonywana, Republika Austrii naruszyła art. 43 WE
– obciążenie Republiki Austrii kosztami postępowania.
Zarzuty i główne argumenty
Artykuł 43 ust. 1 WE gwarantuje każdemu obywatelowi państwa członkowskiego prawo prowadzenia działalności gospodarczej w innym państwie członkowskim w celu podjęcia i wykonywania w tym państwie działalności na własny rachunek, oraz zakładania w innym państwie członkowskim spółek i prowadzenia przedsiębiorstw. Jako wyraz ogólnego zakazu dyskryminacji, ustanowionego w art. 12 WE, art. 43 WE zakazuje dyskryminacji ze względu na przynależność państwową osób działających na własny rachunek. Nakaz równego traktowania względem własnych obywateli został wyrażony w art. 43 ust. 2 WE. Zgodnie z tym swoboda przedsiębiorczości obejmuje prawo do podjęcia i wykonywania każdego rodzaju działalności na własny rachunek oraz do zakładania i zarządzania przedsiębiorstwami, a zwłaszcza spółkami, na terytorium każdego innego państwa członkowskiego, na warunkach określonych przez ustawodawstwo państwa przyjmującego, które obowiązują względem obywateli tego państwa.
Na potrzeby dokonania wpisu spółki założonej zgodnie z przepisami prawa austriackiego na wniosek obywatela państw członkowskich Unii Europejskiej, które przystąpiły do niej w dniu 1 maja 2004 r. - z wyjątkiem Malty i Cypru - austriackie sądy właściwe w przedmiocie dokonywania wpisu wymagały stwierdzenia prowadzenia przez niego działalności na własny rachunek. Decydujący dla odróżnienia pomiędzy osobami działającymi na własny rachunek i pracownikami zależnymi jest "rzeczywisty przedmiot działalności z gospodarczego punktu widzenia". Zgodnie przepisami prawa austriackiego w szczególności wspólnicy spółki osobowej oraz udziałowcy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, mający udziały mniejsze niż 25 %, którzy, zwykle w ramach stosunku pracy, świadczą pracę, są uważani za pracowników zależnych. Domniemanie to obowiązuje do czasu stwierdzenia przez regionalny oddział przedsiębiorstwa usług pośrednictwa pracy, na wniosek wspólnika, że wspólnik ten ma decydujący wpływ na zarządzanie spółką. Obowiązek przedstawienia dowodu wykonywania działalności na własny rachunek spoczywa na wnioskodawcy. Do czasu stwierdzenia prowadzenia przez niego działalności na własny rachunek w formie decyzji, maksymalnie jednak podczas trzech miesięcy, zainteresowani nie mogą prowadzić swojej działalności.
Przepis ten jest niezgodny ze swobodą przedsiębiorczości ustanowioną w art. 43 WE. Utrudnia on osobom działającym na własny rachunek, pochodzącym z jednego z ośmiu nowych państw członkowskich, korzystanie z przysługującej im swobody prowadzenia w Austrii działalności gospodarczej, znacznie utrudniając im założenie spółki bez uzasadnienia. Nawet jeśli prawdziwe byłoby, że przedmiotowy przepis ma jedynie ograniczony zakres zastosowania, nie powoduje to utraty przez ten przepis charakteru dyskryminującego. Nawet jeśli obywatele tych ośmiu państw nie zawsze i nie bez wyjątku musieli składać odnośny wniosek, decydujące jest, że obywatele austriaccy oraz obywatele pozostałych państw członkowskich nigdy nie musieli go składać. Przepisy przejściowe traktatów akcesyjnych przewidują przy tym ograniczenia jedynie w odniesieniu do swobody przepływu pracowników. Właśnie w odniesieniu do swobody przedsiębiorczości takie ograniczenia nie istnieją. To że przedmiotowe uregulowanie, zgodnie z jego ratio legis, ma na celu zapobieżenie obchodzeniu przepisów przejściowych dotyczących swobody przepływu pracowników i nie ma na celu ograniczenia swobody przedsiębiorczości w żaden sposób nie zmienia tego, że przepis ten skutkuje ograniczeniem swobody przedsiębiorczości.
Zgodnie z art. 46 WE ograniczenia swobody przedsiębiorczości mogą być uzasadnione jedynie względami porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego lub zdrowia publicznego oraz, pod warunkiem, że nie chodzi o środki mające charakter oczywiście dyskryminujący, innymi nadrzędnymi wymogami interesu publicznego. Stanowiąc ograniczenie podstawowej swobody środki te muszą jednak być w stanie zapewnić osiągnięcie celu, do którego zmierzają i nie mogą wykraczać ponad to, co jest niezbędne dla jego zrealizowania. Przedmiotowe uregulowanie austriackie nie spełnia tych wymogów dotyczących uzasadnienia.
Nie ma bowiem podstaw aby przyjąć, że obchodzenie przepisów przejściowych, którego obawia się rząd austriacki, przez obywateli odnośnych ośmiu państw członkowskich mogłoby osiągnąć taką skalę, że funkcjonowanie austriackiego rynku pracy zostałoby rzeczywiście poważnie zagrożone. Ponadto obydwa kryterium oceny rodzaju zatrudnienia - rodzaj świadczonej pracy oraz wpływ na zarządzanie spółką - nie są właściwe dla odgraniczenia pracy zależnej od pracy na własny rachunek. W przedmiocie niezbędności ograniczenia, należy zauważyć, że z uzasadnienia przedstawionego przez rząd austriacki nie wynika, dlaczego następcza kontrola po dokonaniu wpisu spółki do rejestru, stanowiąca łagodniejszy środek, nie mogłaby zapewnić osiągnięcia zakładanego celu.
