Zakładając bezpłatne konto, uzyskasz:(2007/C 122/03)
(Dz.U.UE C z dnia 2 czerwca 2007 r.)
STRESZCZENIE
Zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy 1999/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 lutego 1999 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich dotyczących środków spożywczych oraz składników środków spożywczych poddanych działaniu promieniowania jonizującego(1), państwa członkowskie są zobowiązane do przesłania Komisji co roku:
– wyników kontroli w jednostkach przeprowadzających napromieniowanie, szczególnie w odniesieniu do kategorii i ilości produktów poddawanych promieniowaniu oraz stosowanych dawek, oraz
– wyników kontroli przeprowadzonych na etapie wprowadzania produktów do obrotu handlowego i metod stosowanych do wykrywania napromieniowanej żywności.
W 2005 r. zatwierdzone jednostki przeprowadzające napromieniowanie znajdowały się w 10 państwach członkowskich. Wymagane informacje dotyczące kategorii żywności poddanych napromieniowaniu, ilości i dawek przekazało osiem państw członkowskich. W związku z powyższym dokładna ilość żywności poddanej napromieniowaniu w UE w 2005 r. nie jest znana.
Siedemnaście państw członkowskich przedłożyło sprawozdania dotyczące kontroli żywności wprowadzanej do obrotu. Ogółem w 2005 r. kontroli poddano 7011 próbek żywności. Stwierdzono, że około 4 % produktów na rynku zostało poddanych promieniowaniu, ale nie posiadało odpowiedniego oznakowania. Należy zauważyć, że większość niespełniających wymogów próbek stanowiły produkty pochodzące z Azji. Tylko sześć spośród 287 próbek, co do których stwierdzono napromieniowanie spełniały wymogi rozporządzenia.
Różnice w wynikach kontroli między państwami członkowskimi można częściowo uzasadnić doborem próbek i skutecznością zastosowanych metod analitycznych.
1. PODSTAWA PRAWNA I KONTEKST
Zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy 1999/2/WE państwa członkowskie są zobowiązane do przesyłania Komisji co roku:
- wyniki kontroli przeprowadzonych w jednostkach przeprowadzających napromieniowanie, szczególnie w odniesieniu do kategorii i ilości produktów poddawanych napromieniowaniu oraz stosowanych dawek, oraz
- wyników kontroli przeprowadzonych na etapie wprowadzania produktów do obrotu handlowego i metod stosowanych do wykrywania napromieniowanej żywności.
Komisja publikuje wyniki w formie sprawozdań rocznych w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Niniejsze sprawozdanie obejmuje okres od dnia 1 stycznia 2005 r. do dnia 31 grudnia 2005 r.
Informacje dotyczące ogólnych aspektów napromieniowania żywności są dostępne na stronie internetowej Dyrekcji Generalnej Komisji Europejskiej ds. Zdrowia i Ochrony Konsumentów(2).
1.1. Jednostki przeprowadzające napromieniowanie
Zgodnie z art. 3 ust. 2 dyrektywy 1999/2/WE żywność może być poddawana promieniowaniu wyłącznie w zatwierdzonych jednostkach przeprowadzających napromieniowanie. Jednostki w UE są zatwierdzane przez właściwe organy państw członkowskich. Państwa członkowskie mają obowiązek powiadamiania Komisji o swoich zatwierdzonych jednostkach przeprowadzających napromieniowanie (art. 7 ust. 1).
Wykaz upoważnionych jednostek w państwach członkowskich został opublikowany przez Komisję(3).
1.2. Napromieniowana żywność
W UE dozwolone jest poddawanie promieniowaniu suszonych ziół aromatycznych, przypraw korzennych i warzywnych (dyrektywa 1999/3/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 lutego 1999 r. w sprawie ustanowienia wspólnotowego wykazu środków spożywczych oraz składników środków spożywczych poddanych działaniu promieniowania jonizującego(4)) Ponadto sześć państw członkowskich zawiadomiło Komisję, że utrzymują one krajowe zezwolenia dla niektórych rodzajów żywności zgodnie z art. 4 ust. 4 dyrektywy 1999/2/WE. Wykaz krajowych zezwoleń został opublikowany przez Komisję(5).
Zgodnie z art. 6 dyrektywy 1999/2/WE na wszelkiej napromieniowanej żywności lub składnikach żywności złożonej umieszcza się wyrazy "napromieniowane" lub "poddane promieniowaniu jonizującemu".
Do celów egzekwowania prawidłowego oznakowania i wykrywania niedozwolonych produktów Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN), po uzyskaniu odpowiedniego mandatu od Komisji Europejskiej, ustalił normy dla kilku metod analitycznych.
2. WYNIKI KONTROLI PRZEPROWADZONYCH W JEDNOSTKACH PRZEPROWADZAJĄCYCH NAPROMIENIOWANIE
Szczegółowe informacje dotyczące jednostek w państwach członkowskich znajdują się na stronie internetowej Komisji:
http://europa.eu.int/comm/food/food/biosafety/irradiation/approved_facilities_en.pdf
Państwa członkowskie przekazały następujące informacje:
2.1. Belgia
Inspekcja wykonana przez właściwe organy w 2005 r. potwierdziła, że jednostka przeprowadzająca napromieniowanie IBA Mediris S.A. spełnia wymogi określone w dyrektywie 1999/2/WE. Firma została jednakże poproszona o ustanowienie procedury, by zagwarantować i dowieść, że środki spożywcze dla których nie jest dozwolone w Belgii poddawanie napromieniowaniu są wywożone.
W poniższej tabeli przedstawiono kategorie i ilości żywności poddanej napromieniowaniu w tej jednostce w 2005 r.
| Żywność | Ilość (t)(*) | Średnia zaabsorbowana dawka (kGy) |
| Krewetki | 541,4 | 5 |
| Żabie udka | 3.225,7 | 5 |
| Zioła, przyprawy korzenne i warzywne | 217,8 | 6-9 |
| Warzywa mrożone | 56,1 | 3 |
| Jaja | 665,1 | 2-3 |
| Drób/dziczyzna | 883,9 | 3-5 |
| Mięso | 213,7 | 3-5 |
| Ryby | 118,2 | 3-7 |
| Owoce suszone | 0,5 | 6-9 |
| Skrobia | 93,0 | 3 |
| Plazma | 46,4 | 6-9 |
| Dania gotowe | 75,3 | 3 |
| Warzywa suszone | 112,8 | 6-9 |
| Guma arabska | 0,5 | 5 |
| Pozostałe | 931,2 | 2-25 |
| Ogółem | 7.279,2 | |
| (*) W sprawozdaniu jednostką masy były kilogramy. | ||
2.2. Republika Czeska
Inspekcja przeprowadzona przez właściwe organy w 2005 r. potwierdziła, że jednostka przeprowadzająca napromieniowanie Artim spol.s.r.o. spełnia wymogi określone w dyrektywie 1999/2/WE.
W poniższej tabeli przedstawiono kategorie i ilości żywności poddanej napromieniowaniu w tej jednostce w 2005 r.
| Żywność | Ilość (t) | Całkowita średnia zaabsorbowana dawka promieniowania (KGy) |
| Suszone zioła aromatyczne, przyprawy korzenne i warzywne | 85,3 | 4-7 |
| Ogółem | 85,3 |
2.3. Niemcy
W okresie objętym sprawozdaniem w Niemczech działały cztery zatwierdzone jednostki przeprowadzające napromieniowanie.
a) Gamma Service Produktbestrahlung GmbH, Radeberg
Inspekcja przeprowadzona przez właściwe organy w 2005 r. potwierdziła, że jednostka przeprowadzająca napromieniowanie spełnia wymogi określone w dyrektywie 1999/2/WE.
W poniższej tabeli przedstawiono kategorie i ilości żywności poddanej napromieniowaniu w tej jednostce w 2005 r.
| Żywność | Ilość (t) | Średnia zaabsorbowana dawka (kGy) |
| Warzywa suszone | 50,9 | < 10 |
| Zioła i przyprawy | 169,0 | < 10 |
| Inne środki spożywcze (nasiona guarany) | 0,1 | < 0 |
| Ogółem | 220,0 |
Z całkowitej ilości napromieniowanej żywności 101,5 tony wywieziono do państw trzecich.
b) Beta-Gamma Service GmbH&Co. KG, Wiehl
Inspekcja przeprowadzona przez właściwe organy w 2005 r. potwierdziła, że jednostka przeprowadzająca napromieniowanie spełnia wymogi określone w dyrektywie 1999/2/WE.
W poniższej tabeli przedstawiono kategorie i ilości żywności poddanej promieniowaniu w tej jednostce w 2005 r.
| Żywność | Ilość (t) | Średnia zaabsorbowana dawka (kGy) |
| Surowy materiał roślinny (koper, seler, papryka) | 6,46 | 4-10 |
| Warzywa suszone | 27,83 | 6-8 |
| Ogółem | 34,29 |
Całość żywności poddanej napromieniowaniu została wywieziona do państw trzecich.
c) Isotron Deutschland GmbH, Allershausen
Inspekcja przeprowadzona przez właściwe organy w 2005 r. potwierdziła, że jednostka przeprowadzająca napromieniowanie spełnia wymogi określone w dyrektywie 1999/2/WE.
W poniższej tabeli przedstawiono kategorie i ilości żywności poddanej promieniowaniu w tej jednostce w 2005 r.
| Żywność | Ilość (t) | Średnia zaabsorbowana dawka (kGy) |
| Zioła | 180,4 | 7-9 |
| Przyprawy | 37,07 | 7-9 |
| Ogółem | 217,47 |
Całość żywności poddanej napromieniowaniu została wywieziona do państw trzecich.
d) Gamma-Service GmbH&Co KG, Bruchsal
W wymienionej jednostce żywność nie była poddawana promieniowaniu w 2005 r.
2.4. Hiszpania
W Hiszpanii istnieją dwie zatwierdzone jednostki przeprowadzające napromieniowanie.
Wymienione państwo członkowskie nie przekazało informacji dotyczących wyników kontroli przeprowadzonych w tych jednostkach.
2.5. Francja
We Francji istnieje sześć zatwierdzonych jednostek przeprowadzających napromieniowanie. Inspekcja przeprowadzona przez właściwe organy w 2005 r. potwierdziła, że jednostki przeprowadzające napromieniowanie spełniają wymogi określone w dyrektywie 1999/2/WE.
W poniższej tabeli przedstawiono kategorie i ilości żywności poddanej promieniowaniu w tych jednostkach w 2005 r.
| Żywność | Ilość (t) | Średnia zaabsorbowana dawka (kGy) |
| Zioła, przyprawy i warzywa suszone | 134,3 | 10 |
| Guma arabska | 133,7 | 3 |
| Kazeina | 43,5 | 6 |
| Drób | 1.849,2 | 5 |
| Mrożone żabie udka | 939,8 | 5 |
| Krewetki | 10,5 | 5 |
| Ogółem | 3.111 |
2.6. Węgry
Na Węgrzech istnieje jedna zatwierdzona jednostka przeprowadzająca napromieniowanie. Inspekcja przeprowadzona przez właściwe organy w 2005 r. potwierdziła, że jednostka przeprowadzająca napromieniowanie spełnia wymogi określone w dyrektywie 1999/2/WE.
W poniższej tabeli przedstawiono kategorie i ilości żywności poddanej promieniowaniu w tej jednostce w 2005 r.
| Żywność | Ilość (t) | Średnia zaabsorbowana dawka (kGy) |
| Przyprawy | 34,6 | 4-8 |
| Suszone warzywa i owoce | 11,3 | 3-6 |
| Zioła | 64,9 | 3-8 |
| Ogółem | 110,8 |
2.7. Włochy
We Włoszech istnieje jedna zatwierdzona jednostka przeprowadzająca napromieniowanie.
Wymienione państwo członkowskie nie przekazało informacji dotyczących wyników kontroli przeprowadzonych w tej jednostce.
2.8. Niderlandy
W 2005 r. nie przeprowadzono urzędowych kontroli w dwóch jednostkach niderlandzkich. W poniższej tabeli przedstawiono kategorie i ilości żywności poddanej napromieniowaniu w tych jednostkach w 2005 r.
| Produkty w 2005 r. | Ilość (t)(*) |
| Przyprawy/zioła | 1.141,1 |
| Warzywa liofilizowane | 880,8 |
| Mięso drobiowe (mrożone) | 52,8 |
| Krewetki (chłodzone) | 36 |
| Krewetki (mrożone) | 32,8 |
| Części żab | 124 |
| Białko jaj (chłodzone) | 0,8 |
| Żywność(**) | 698,4 |
| Próbki żywności | 32 |
| Ogółem | 3.299,2 |
| (*) W sprawozdaniu ilość produktów została określona w "transzach"; średnia waga transzy wynosiła 800 kg. | |
| (**) Produkty przeznaczone na wywóz do państw trzecich. | |
2.9. Polska
W Polsce istnieją dwie zatwierdzone jednostki przeprowadzające napromieniowanie:
W poniższych tabelach przedstawiono kategorie i ilości żywności poddanych napromieniowaniu w tych jednostkach w 2005 r.
a) Instytut Chemii i Techniki Jądrowej, Warszawa
| Żywność | Ilość (t) | Średnia zaabsorbowana dawka (kGy) |
| Przyprawy, warzywa suszone | 584,0 | 7-10 |
| Grzyby suszone | 79,6 | 5-10 |
| Ogółem | 663,6 |
b) Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej Wydziału Chemicznego Politechniki Łódzkiej
| Żywność | Ilość (t) | Średnia zaabsorbowana dawka (kGy) |
| Zioła | 23,4 | 7 |
| Ogółem | 23,4 |
2.10. Zjednoczone Królestwo
W Zjednoczonym Królestwie istnieje jedna zatwierdzona jednostka przeprowadzająca napromieniowanie.
Jednostka ta w 2005 r. nie poddała napromieniowaniu żadnej żywności w ramach swojego zezwolenia i nie została w 2005 r. poddana kontroli.
2.11. Podsumowanie sytuacji w UE
W dziesięciu państwach członkowskich istnieją jednostki zatwierdzone zgodnie z art. 7 ust. 2 dyrektywy 1999/2/WE.
Osiem państw członkowskich przesłało Komisji wyniki kontroli przeprowadzonych w jednostkach przeprowadzających napromieniowanie.
W związku z powyższym dokładne określenie ilości środków spożywczych poddanych promieniowaniu w Unii nie jest możliwe.
3. WYNIKI KONTROLI PRZEPROWADZONYCH NA ETAPIE WPROWADZANIA PRODUKTÓW DO OBROTU HANDLOWEGO I METOD STOSOWANYCH DO WYKRYWANIA NAPROMIENIOWANEJ ŻYWNOŚCI
Państwa członkowskie przekazały następujące informacje:
3.1. Austria
Sto piętnaście próbek poddano kontroli sprawdzającej, czy zostały one poddane działaniu promieniowania jonizującego. Nie stwierdzono napromieniowania żadnej z nich.
| Żywność poddana analizie | Liczba zbadanych próbek 115 | Zastosowana metoda CEN | |
| Wynik: nienapromieniowane | Wynik: napromieniowane, nieprawidłowo oznakowane | ||
| Bazylia | 3 | 0 |
EN 1788 EN 13751 |
| Chili | 1 | 0 |
EN 1788 EN 13751 |
| Curry | 1 | 0 |
EN 1788 EN 13751 |
| Kurkuma | 1 | 0 |
EN 1788 EN 13751 |
| Majeranek | 2 | 0 |
EN 1788 EN 13751 |
| Oregano | 3 | 0 |
EN 1788 EN 13751 |
| Papryka | 7 | 0 |
EN 1788 EN 13751 |
| Pieprz | 6 | 0 |
EN 1788 EN 13751 |
| Rozmaryn | 2 | 0 |
EN 1788 EN 13751 |
| Tymianek | 4 | 0 |
EN 1788 EN 13751 |
| Cynamon | 1 | 0 |
EN 1788 EN 13751 |
| Herbaty ziołowe | 47 | 0 |
EN 1788 EN 13751 |
| Kurczak | 13 | 0 | EN 1786 |
| Kaczka | 15 | 0 | EN 1786 |
| Gęś | 9 | 0 | EN 1786 |
| Razem | 115 | 0 | |
| Razem w % zbadanych próbek | 100 | 0 | |
3.2. Belgia
Ogółem zbadano 148 próbek. Nie stwierdzono napromieniowania żadnej z nich.
| Żywność poddana analizie | Liczba zbadanych próbek 148 | Zastosowana metoda CEN | |
| Wynik: nienapromieniowane | Wynik: napromieniowane, nieprawidłowo oznakowane (pochodzenie) | ||
| Krewetki mrożone obrane lub bez głów | 15 | 0 | EN 1785 or EN 1788 |
| Suszone zioła i przyprawy | 5 | 0 | EN 1785 or EN 1788 |
| Żabie udka | 14 | 0 | EN 1785 or EN 1788 |
| Świeże truskawki | 14 | 0 | EN 1785 or EN 1788 |
| Tarty ser | 100 | 0 | EN 1785 or EN 1788 |
| Razem | 148 | 0 | |
| Ogółem w % zbadanych próbek | 100 | 0 | |
3.3. Cypr
W 2005 r. kontrole analityczne nie zostały przeprowadzone.
3.4. Republika Czeska
Ogółem zbadano 78 próbek. Stwierdzono napromieniowanie 8 próbek, które nie były prawidłowo oznakowane.
| Żywność poddana analizie | Liczba zbadanych próbek 78 | Zastosowana metoda CEN | |
| Wynik: nienapromieniowane | Wynik: napromieniowane, nieprawidłowo oznakowane | ||
| Przyprawy | 28 | 2 | EN 1788 |
| Herbaty ziołowe | 20 | 3 | EN 1788 |
| Suplementy diety | 7 | 3 | EN 1788 |
| Makaron instant | 2 | 0 | EN 1788 |
| Świeże owoce | 9 | 0 | EN 1788 |
| Drób | 2 | 0 | EN 1788 |
| Kakao w proszku | 2 | 0 | EN 1788 |
| Razem | 70 | 8 | |
| Ogółem w % zbadanych próbek | 90 | 10 | |
3.5. Niemcy
Zbadano 3.945 próbek. Sto czterdzieści jeden z nich, czyli 3,6 % nie spełniało wymogów: Niewłaściwie oznakowano 93 próbki, w przypadku 48 z nich stwierdzono, że zostały one poddane promieniowaniu nielegalnie.
Dwie próbki zostały poddane napromieniowaniu legalnie i właściwie oznakowane.
Naruszenia dotyczą różnych kategorii produktów w bardzo różnym stopniu. W grupie "azjatyckie przekąski z makaronu, przekąski podawane na przyjęciach, pizza, przekąski podawane w czasie oglądania telewizji" 42 z 113 próbek (37 %) zostało poddanych promieniowaniu i/lub zostało oznakowanych w niewłaściwy sposób. To samo dotyczyło 32 % zup i sosów.
Należy zauważyć, że większość niespełniających wymogów próbek stanowiły produkty pochodzące z Azji.
| Żywność poddana analizie | Liczba zbadanych próbek 3.945 | Zastosowana metoda CEN | |
| Wynik: nienapromieniowane | Wynik: Napromieniowane, ale bez zezwolenia i/lub nieprawidłowo oznakowane | ||
| Mleko/przetwory mleczne | 52 | 0 |
EN 1788 EN 1787 |
| Ser z ziołami | 56 | 0 |
EN 1788 EN 1784 EN 1787 EN 13751 |
| Masło z ziołami | 32 | 0 |
EN 1787 EN 1788 EN 1788 mod. |
| Jaja, produkty z jaj | 5 | 0 | EN 1784 mod. |
| Mięso (w tym mięso mrożone z wyjątkiem drobiu i dziczyzny) | 23 | 0 |
EN 1784 mod. EN 1786 |
| Produkty mięsne (z wyjątkiem kiełbas) | 39 | 0 |
EN 1784 EN 1784 mod. EN 1786 |
| Kiełbasy | 65 | 0 |
EN 1786 EN 1788 EN 1787 |
| Drób | 151 | 0 | EN 1786 |
| Dziczyzna | 6 | 0 |
EN 1786 EN 1784 |
| Ryby i produkty rybne | 133 | 9 |
EN 1786 EN 1788 |
| Skorupiaki, małże, omułki i inne zwierzęta wodne, w tym produkty z nich uzyskane | 225 | 6 |
EN 1786 EN 1788.L 12.01-1 |
| Nasiona roślin strączkowych | 27 | 0 | EN 1788 |
| Zupy, sosy | 96 | 47 |
EN 1375 EN 1787 EN 1788 EN 13751 |
| Zboża i produkty zbożowe | 54 |
EN 1787 EN 1788 |
|
| Nasiona oleiste | 103 | 0 |
EN 1787 EN 1788 |
| Orzechy | 148 | 0 |
EN 1375 EN 1784 EN 1787 EN 1788 |
| Ziemniaki, części roślin o wysokiej zawartości skrobi | 19 | 0 |
EN 1787 EN 1788 |
| Świeże warzywa, sałata | 53 | 0 |
EN 1787 EN 1788 EN 13751 |
| Suszone warzywa i produkty warzywne | 70 | 0 |
EN 1375 EN 1787 EN 1788 EN 13751 (Metoda przesiewowa) L 00.00-42 ESR |
| Świeże grzyby | 20 | 0 |
EN 1788 EN 1375 |
| Grzyby suszone lub produkty z grzybów | 173 | 2 |
EN 1375 EN 1787 EN 1788 EN 13751 (Metoda przesiewowa) |
| Świeże owoce | 169 | 0 |
EN 1787; EN 1788; PSL |
| Suszone owoce lub produkty z owoców | 101 | 0 |
EN 1787 EN 13708 |
| Kakao w proszku | 24 | 0 | |
| herbaty, produkty herbatopodobne | 161 | 8 |
EN 1788 EN 1787; EN 13751 EN 13751 (Metoda przesiewowa) |
| Potrawy gotowe do podania | 35 | 4 |
EN 1786 EN 1787 EN 1788 EN 13751 (Metoda przesiewowa) |
| Przyprawy, w tym preparaty i sól z dodatkiem przypraw | 1.385 | 8 |
EN 1784 EN 1787 EN 1788 EN 1375 EN 13751 (Metoda przesiewowa) EN 13788 |
| Zioła | 133 | 0 | EN 1787 EN 1788 |
| Suche gotowe dania | 52 | 3 | EN 1787 EN 1788 |
| Azjatyckie przekąski z makaronu, przekąski podawane na przyjęciach, pizza, przekąski podawane w czasie oglądania telewizji | 71 | 42 | EN 1787 EN 1788 |
| Suplementy diety | 99 | 9 |
EN 1375 EN 1787 EN 1788 EN 13751 EN 13751 + EN 1788 |
| Inne | 18 | 3 | EN 1787 EN 1788 |
| Ogółem | 3.798 | 141 | |
| Ogółem w % zbadanych próbek | 96,4 | 3,6 | |
3.6. Dania
W 2005 r. kontrole analityczne nie zostały przeprowadzone.
3.7. Estonia
W 2005 r. kontrole analityczne nie zostały przeprowadzone.
3.8. Grecja
Ogółem zbadano 54 próbki. Nie stwierdzono napromieniowania żadnej z nich.
| Żywność poddana analizie | Liczba zbadanych próbek 54 | Zastosowana metoda CEN | |
| Wynik: nienapromieniowane | Wynik: napromieniowane | ||
| Suszone zioła i przyprawy | 32 | 0 | |
| Herbata | 12 | 0 | |
| Ryby i małże | 10 | 0 | |
| Ogółem | 54 | 0 | |
| Ogółem w % zbadanych próbek | 100 | 0 | |
3.9. Hiszpania
Wymienione państwo członkowskie nie przekazało informacji dotyczących wyników kontroli przeprowadzonych na rynku.
3.10. Finlandia
Ogółem zbadano 274 próbki. Ogółem zbadano 246 próbek suszonych przypraw i ziół. Stwierdzono napromieniowanie w 6 z nich. Spośród 21 przebadanych próbek suplementów diety, stwierdzono napromieniowanie 7 z nich.
Żadne z próbek, które dały wynik dodatni, nie były właściwie oznakowane, a jednostki przeprowadzające napromieniowanie nie były zatwierdzone przez UE.
| Żywność poddana analizie | Liczba zbadanych próbek 274 | Zastosowana metoda CEN | |
| Wynik: nienapromieniowane | Wynik: napromieniowane, nieprawidłowo oznakowane | ||
| Suszone przyprawy i zioła | 240 | 6 |
EN 13751 EN 1788 |
| Suplementy diety | 14 | 7 |
EN 13751 EN 1788 |
| Owoce i jagody | 7 | 0 | |
| Ogółem | 261 | 13 | |
| Ogółem w % zbadanych próbek | 95 | 5 | |
3.11. Francja
Ogółem zbadano 86 próbek. Stwierdzono napromieniowanie 6 próbek ziół, żadna z nich nie była prawidłowo oznakowana.
| Żywność poddana analizie | Liczba zbadanych próbek 86 | Zastosowana metoda CEN | |
| Wynik: nienapromieniowane | Wynik: napromieniowane | ||
| Przyprawy i zioła | 22 | 0 | |
| Suplementy diety | 21 | 0 | |
| Herbaty i napary ziołowe | 11 | 0 | |
| Grzyby suszone | 9 | 1 | |
| Krewetki | 10 | 0 | |
| Owoce i warzywa | 7 | 0 | |
| Żabie udka | 5 | 5 | |
| Ogółem | 80 | 6 | |
| Ogółem w % zbadanych próbek | 93 | 7 | |
Próbki zbadano metodą przesiewową pod kątem rażąco niskiego stopnia skażenia mikrobiologicznego i w takim przypadku badane metodą CEN 1788.
3.12. Węgry
Ogółem zbadano 141 próbek. Stwierdzono napromieniowanie 7 próbek ziół, z których 4 zostały prawidłowo oznakowane.
| Żywność poddana analizie | Liczba zbadanych próbek 141 | Zastosowana metoda CEN | |
| Wynik: nienapromieniowane | Wynik: napromieniowane, nieprawidłowo oznakowane | ||
| Zioła | 38 | 0 | EN 1788 |
| Herbata | 96 | 3 | EN 1788 |
| Ogółem | 134 | 3 | |
| Ogółem w % zbadanych próbek | 95 | 2 | |
3.13. Irlandia
Ogółem w 2005 r. zbadano 459 próbek. Stwierdzono napromieniowanie 20 próbek, żadna z nich nie była prawidłowo oznakowana.
| Żywność poddana analizie | Liczba zbadanych próbek 459 | Zastosowana metoda CEN | |
| Wynik: nienapromieniowane | Wynik: napromieniowane, nieprawidłowo oznakowane | ||
| Makaron | 61 | 14 | Metoda EN 13751 do badania przesiewowego, potwierdzenie metodą EN 1788 |
| Krewetki | 4 | 0 | |
| Sosy, musztardy i zupy | 28 | 3 | |
| Przyprawy/zapasy | 22 | 1 | |
| Świeże owoce | 13 | 0 | |
| Zioła i przyprawy | 169 | 2 | |
| Kawa i herbata (w tym napary ziołowe) | 41 | 0 | |
| Nasiona | 29 | 0 | |
| Suszone owoce i warzywa | 6 | 0 | |
| Środki aromatyzujące | 9 | 0 | |
| Suplementy diety | 44 | 0 | |
| Różne | 13 | 0 | |
| Ogółem | 439 | 20 | |
| % wszystkich zbadanych próbek | 96 | 4 | |
3.14. Włochy
Ogółem zbadano 112 próbek. Stwierdzono napromieniowanie 5 próbek ziół, żadna z nich nie była prawidłowo oznakowana.
| Żywność poddana analizie | Liczba zbadanych próbek 112 | Zastosowana metoda CEN | |
| Wynik: nienapromieniowane | Wynik: napromieniowane, nieprawidłowo oznakowane | ||
| Przyprawy, zioła i ekstrakty warzywne | 107 | 5 |
EN 13784/2002 EN 13751 EN 1788 |
| Ogółem | 107 | 5 | |
| Ogółem w % zbadanych próbek | 100 | 5 | |
3.15. Łotwa
W 2005 r. kontrole analityczne nie zostały przeprowadzone.
3.16. Litwa
Ogółem zbadano 12 próbek żywności, napromieniowania nie stwierdzono w przypadku żadnej z nich.
| Żywność poddana analizie | Liczba zbadanych próbek 40 | Zastosowana metoda | |
| Wynik: nienapromieniowane | Wynik: napromieniowane | ||
| Przyprawy i zioła | 5 | 0 | LST EN 13783:2004 |
| Herbata | 7 | 0 | LST EN 13783:2004 |
| Ogółem | 12 | 0 | |
| Ogółem w % zbadanych próbek | 100 | 0 | |
3.17. Luksemburg
Ogółem zbadano 40 próbek żywności, napromieniowania nie stwierdzono w przypadku żadnej z nich.
| Żywność poddana analizie | Liczba zbadanych próbek 40 | Zastosowana metoda CEN | |
| Wynik: nienapromieniowane | Wynik: napromieniowane | ||
| Przyprawy | 10 | 0 | EN 1788 |
| Ziemniaki | 10 | 0 | EN 1788 |
| Herbata | 10 | 0 | EN 1788 |
| Cebula | 10 | 0 | EN 1788 |
| Ogółem | 40 | 0 | |
| Ogółem w % zbadanych próbek | 100 | 0 | |
3.18. Malta
W 2005 r. kontrole analityczne nie zostały przeprowadzone.
3.19. Niderlandy
Ogółem zbadano 792 próbek żywności, napromieniowanie stwierdzono w przypadku 31 z nich. Żadna z napromieniowanych próbek nie została prawidłowo oznakowana jako poddana napromieniowaniu.
| Żywność poddana analizie | Liczba zbadanych próbek 792 | Zastosowana metoda CEN | |
| Wynik: nienapromieniowane | Wynik: napromieniowane | ||
| Produkty zbożowe | 72 | 0 |
EN 13751 EN 1788 |
| Warzywa suszone | 53 | 0 |
EN 13751 EN 1788 |
| Suszone warzywa strączkowe | 43 | 0 |
EN 13751 EN 1788 |
| Suszone owoce | 215 | 0 |
EN 13751 EN 1788 |
| Nasiona | 5 | 0 |
EN 13751 EN 1788 |
| Krewetki | 54 | 0 |
EN 13751 EN 1788 |
| Mieszanki ziół | 20 | 2 |
EN 13751 EN 1788 |
| Zioła i przyprawy | 199 | 3 |
EN 13751 EN 1788 |
| Suplementy diety | 100 | 26 |
EN 13751 EN 1788 |
| Ogółem | 761 | 31 | |
| Ogółem w % zbadanych próbek | 96 | 4 | |
3.20. Polska
Ogółem zbadano 120 próbek. Stwierdzono napromieniowanie 4 próbek, żadna z nich nie była prawidłowo oznakowana.
| Żywność poddana analizie | Liczba zbadanych próbek 120 | Zastosowana metoda CEN | |
| Wynik: nienapromieniowane | Wynik: napromieniowane, nieprawidłowo oznakowane | ||
| Suszone zioła, przyprawy korzenne i warzywne | 48 | 4 | EN 1788 |
| Ziemniaki | 10 | 0 | EN 1788 |
| Cebula i czosnek | 16 | 0 | EN 1788 |
| Drób | 4 | 0 | EN 1788 |
| Orzechy niełuskane | 25 | 0 | EN 1788 |
| Krewetki, ryby | 13 | 0 | EN 1788 |
| Ogółem | 116 | 4 | |
| Ogółem w % zbadanych próbek | 97 | 3 | |
3.21. Portugal
W 2005 r. nie zostały przeprowadzone kontrole analityczne.
3.22. Szwecja
W 2005 r. zbadano 6 próbek, głównie mięsa drobiowego. Metoda zastosowana do badania napromieniowanej żywności była zgodna z EN 1784.
Nie stwierdzono napromieniowania żadnej z 6 zbadanych próbek.
3.23. Słowacja
Ogółem zbadano 56 próbek żywności, napromieniowania nie stwierdzono w przypadku żadnej z
nich.
| Żywność poddana analizie | Liczba zbadanych próbek 40 | Zastosowana metoda | |
| Wynik: nienapromieniowane | Wynik: napromieniowane | ||
| Pistacje, różne rodzaje orzechów | 43 | 0 | GC |
| Sery | 9 | 0 | GC |
| Kaczka | 4 | 0 | GC |
| Ogółem | 56 | 0 | |
| Ogółem w % zbadanych próbek | 100 | 0 | |
3.24. Słowenia
W 2005 r. zbadano 10 próbek ziół i przypraw, napromieniowania nie stwierdzono w przypadku żadnej z nich
3.25. Zjednoczone Królestwo
Agencja Norm Żywności została powiadomiona o 657 produktach, z których lokalne organy kontroli Zjednoczonego Królestwa pobrały próbki w 2005 r. i poddały je analizie, stosując standardowe metody wykrywania napromieniowanej żywności. Spośród tych próbek wykryto napromieniowanie u 42 z nich (6 %). Sto jeden próbek określonych w sprawozdaniu jako "niejednoznaczne" zostało oznaczonych jako pośrednie przy pomocy metody CEN EN 13751:2002 i nie były dalej analizowane; lub były próbkami o "niskiej czułości" tzn. frakcja ziarna mineralnego tych próbek była zbyt mała, aby przeprowadzić dokładną analizę.
| Żywność poddana analizie | Liczba zbadanych próbek 657 | Zastosowana metoda CEN | ||
| Wynik: nienapromieniowane | Wynik: niejednoznaczne | Wynik: napromieniowane | ||
| Suszone zioła, przyprawy korzenne i warzywne | 267 | 36 | 20 | EN 13751:2002; EN 1778:2001 |
| Kuskus i suche przyprawy | 3 | 0 | 0 | EN 13751:2002; EN 1778:2001 |
| Suche mieszanki do zup | 23 | 2 | 0 | EN 13751:2002 |
| Makaron typu azjatyckiego i suche przyprawyA | 84 | 9 | 10 | EN 13751:2002; EN 1778:2001 |
| Ryż i suche przyprawy | 2 | 0 | 0 | EN 13751:2002 |
| Makaron i suche przyprawy | 2 | 0 | 0 | EN 13751:2002; EN 1778:2001 |
| Pieczarki i grzyby jadalne (suszone i świeże) | 4 | 0 | 0 | EN 13751:2002; EN 1778:2001 |
| Suszone owoce | 16 | 0 | 0 | EN 13751:2002 |
| Świeże owoce | 22 | 1 | 0 | EN 13751:2002 |
| Warzywa, w tym cebula | 19 | 3 | 1 | EN 13751:2002 |
| Herbaty ziołowe | 5 | 0 | 2 | EN 13751:2002; EN 1778:2001 |
| Owoce morza, tzn. małże, krewetki i ryby | 16 | 11 | 3 | EN 13751:2002; EN 1778:2001 |
| Składniki żywności suszonej | 28 | 12 | 1 | EN 13751:2002 |
| Orzechy | 1 | 0 | 0 | EN 13751:2002 |
| Suplementy diety | 18 | 27 | 5 | EN 13751:2002; EN 1778:2001 |
| RóżneB | 4 | 0 | 0 | EN 13751:2002; EN 1778:2001 |
| Ogółem | 514 | 101 | 42 | |
| Ogółem w % zbadanych próbek | 78 | 16 | 6 | |
3.26. Podsumowanie sytuacji w UE
Poniższa tabela zawiera zestawienie zbadanych próbek i wyników otrzymanych dla całej UE:
| Państwo członkowskie | Liczba nienapromieniowanych próbek | Liczba napromieniowanych próbek | % próbek napromieniowanych, nieprawidłowo oznakowanych |
| AT | 115 | 0 | 0 |
| BE | 148 | 0 | 0 |
| CY | BKA | BKA | BKA |
| CZ | 70 | 8 | 10 |
| DE | 3.798 | 143(*) | 3,6 |
| DK | BKA | BKA | BKA |
| EE | BKA | BKA | BKA |
| EL | 54 | 0 | 0 |
| ES | BD | BD | BD |
| FI | 264 | 13 | 5 |
| FR | 80 | 6 | 7 |
| HU | 134 | 7(*) | 2 |
| IE | 439 | 20 | 4 |
| IT | 107 | 5 | 5 |
| LV | BKA | BKA | BKA |
| LT | 12 | 0 | 0 |
| LU | 40 | 0 | 0 |
| MT | BKA | BKA | BKA |
| NL | 761 | 31 | 4 |
| PL | 116 | 6 | 4 |
| PT | BKA | BKA | BKA |
| SE | 6 | 0 | 0 |
| SK | 56 | 0 | 0 |
| SI | 10 | 0 | 0 |
| UK | 514(**) | 42 | 6 |
| Ogółem | 6.724 | 281 | 4,0 |
| BD: brak danych - państwo członkowskie nie przekazało informacji | |||
| BKA: brak kontroli analitycznych - w 2005 r. nie zostały przeprowadzone kontrole analityczne. | |||
| (*) Niemcy i Węgry wykryły odpowiednio 2 i 4 próbki, który były legalnie napromieniowane i prawidłowo oznakowane. | |||
| (**) Zjednoczone Królestwo określiło 101 próbek jako niejednoznacznych. | |||
4. WNIOSKI
4.1. Wyniki kontroli przeprowadzonych w jednostkach przeprowadzających napromieniowanie
Zgodnie z dyrektywą 1999/2/WE państwa członkowskie są zobowiązane do informowania Komisji o wynikach kontroli w jednostkach przeprowadzających napromieniowanie, o kategoriach i ilości żywności poddanej promieniowaniu oraz o średnich zastosowanych dawkach.
W 2005 r. zatwierdzone jednostki przeprowadzające napromieniowanie znajdowały się w 10 państwach członkowskich.
Wymagane informacje dotyczące kategorii żywności poddanych napromieniowaniu przekazało osiem z dziesięciu państw członkowskich.
W związku z brakiem niektórych sprawozdań dokładna ilość żywności poddanej promieniowaniu w UE w 2005 r. nie jest znana.
4.2. Wyniki kontroli przeprowadzonych na etapie wprowadzania produktów do obrotu handlowego
W 2005 r. szesnaście państw członkowskich przeprowadziło kontrole analityczne i przedłożyło wymagane dane. Cztery państwa członkowskie poinformowały Komisję, że w okresie objętym niniejszym sprawozdaniem nie przeprowadzały one kontroli analitycznych.
Z przekazanych informacji wynika, że w 2005 r. 4 % próbek zostało nielegalnie poddanych promieniowaniu i/lub niewłaściwie oznakowanych. Spośród 287 próbek, co do których stwierdzono napromieniowanie, tylko 6 było legalnie poddanych promieniowaniu i prawidłowo oznakowanych.
Naruszenia dotyczą różnych kategorii produktów w różnym stopniu. Dotyczą jednak w szczególności produktów przywożonych z Azji, zwłaszcza makaronu typu azjatyckiego i suplementów diety. Ponadto należy zauważyć, że w 2005 r. w Azji nie było jednostek zatwierdzonych przez Wspólnotę Europejską.
Komisja oczekuje, że państwa członkowskie będą dalej skupiać się w swoich kontrolach na tych produktach oraz że podejmą odpowiednie środki.
Różnice w wynikach kontroli między państwami członkowskimi można częściowo uzasadnić doborem próbek i skutecznością zastosowanych metod analitycznych.
4.3. Ostateczny termin przekazania wyników kontroli dla celów sporządzenia sprawozdania za rok 2006
Ostatecznym terminem przekazania Komisji wyników kontroli przeprowadzonych w 2006 r., wymaganych na mocy art. 7 ust. 3 dyrektywy 1999/2/WE jest 30 kwietnia 2007 r.
______
(1) Dz.U. L 66 z 13.3.1999, str. 16. Zmieniona rozporządzeniem (WE) nr 1882/2003 (Dz.U. L 284 z 31.10.2003, str. 1).
(2) http://europa.eu.int/comm/food/food/biosafety/irradiation/index_en.htm.
(3) Dz.U. C 187 z 7.8.2003, str. 13.
(4) Dz.U. L 66 z 13.3.1999, str. 24.
(5) Dz.U. C 112 z 12.5.2006, str. 6.
Od 17 kwietnia policja, straż miejska, żandarmeria wojskowa otrzymają podstawą prawną do karania tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
12.04.2025
Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025
Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jej celem jest ograniczenie występujących nadużyć, usprawnienie procedur dotyczących powierzania pracy cudzoziemcom, zmniejszenie zaległości załatwiania spraw przez urzędy oraz pełna elektronizacja postępowań. Nowe przepisy wejdą w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025
500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia
10.04.2025
Kobiety i mężczyźni z innych roczników są w nieco innej sytuacji niż emerytki z rocznika 1953. Dowiedzieli się bowiem o zastosowaniu do nich art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej znacznie wcześniej, bo od 2 do ponad 6 lat przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego - przekonywał w Sejmie Sebastian Gajewski, wiceszef resortu pracy. Zdaniem prawników, ministerstwo celowo różnicuje sytuację wcześniejszych emerytów, by dla pozostałych roczników wprowadzić mniej korzystne rozwiązania niż dla rocznika 1953.
08.04.2025
Sejm uchwalił w piątek ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do Senatu.
04.04.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2007.122.3 |
| Rodzaj: | Zawiadomienie |
| Tytuł: | Sprawozdanie dotyczące napromieniowania żywności za rok 2005. |
| Data aktu: | 02/06/2007 |
| Data ogłoszenia: | 02/06/2007 |
