| I. Na mocy postanowień art. 248 Traktatu WE Trybunał zbadał "Końcowe roczne sprawozdanie finansowe Wspólnot Europejskich" składające się ze "skonsolidowanego sprawozdania finansowego oraz ze skonsolidowanych sprawozdań z wykonania budżetu" za rok budżetowy zakończony 31 grudnia 2005 r.(1) |
| II. Zgodnie z rozporządzeniem finansowym z 25 czerwca 2002 r. "skonsolidowane sprawozdanie finansowe" sporządzone jest po raz pierwszy na podstawie zasad rachunkowości przyjętych przez księgowego Komisji, stanowiących przystosowanie zasad rachunkowości memoriałowej do specyfiki Wspólnot(2), natomiast "skonsolidowane sprawozdania z wykonania budżetu" nadal opierają się głównie na przepływach pieniężnych. Przejście na rachunkowość memoriałową wymagała modyfikacji bilansu otwarcia na dzień 1 stycznia 2005 r. oraz wprowadzenia istotnych zmian do formy(3) i treści(4)"skonsolidowanego sprawozdania finansowego". |
| III. "Końcowe roczne sprawozdanie finansowe Wspólnot Europejskich" konsolidowane jest przez księgowego Komisji i zatwierdzane przez Komisję. Zadaniem Trybunału jest przedstawienie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, na podstawie przeprowadzonej przez siebie kontroli, poświadczenia wiarygodności dotyczącego wiarygodności rozliczeń oraz legalności i prawidłowości transakcji leżących u ich podstaw. |
| IV. Trybunał przeprowadził kontrolę zgodnie ze swoimi strategiami i standardami kontroli, które opierają się na międzynarodowych standardach przystosowanych do specyfiki Wspólnoty. Trybunał uzyskał w ten sposób uzasadnioną podstawę do wydania niniejszej opinii. W przypadku dochodów zakres prac kontrolnych Trybunału był ograniczony. Przede wszystkim, zasoby własne w oparciu o VAT i DNB bazują na makroekonomicznych statystykach wynikających z danych, których Trybunał nie może bezpośrednio skontrolować, ponadto kontrola tradycyjnych zasobów własnych nie może objąć przywozów nieobjętych nadzorem celnym. |
| Wiarygodność rozliczeń |
| V. W opinii Trybunału "Końcowe roczne sprawozdanie finansowe Wspólnot Europejskich" zostało sporządzone zgodnie z przepisami rozporządzenia finansowego z 25 czerwca 2002 r. oraz zasadami rachunkowości przyjętymi przez księgowego Komisji. Z zastrzeżeniem implikacji uwag przedstawionych w pkt VI-VIII, sprawozdanie to rzetelnie przedstawia, we wszystkich istotnych aspektach, sytuację finansową Wspólnot na dzień 31 grudnia 2005 r. oraz wyniki ich transakcji i przepływów pieniężnych za kończący się tego dnia rok. |
| VI. Trybunał odnotowuje, że - w kontekście złożoności zadania (patrz: pkt II) - istniejące ramy sprawozdawczości finansowej nie były konsekwentnie stosowane, w szczególności w zakresie zaliczania transakcji do odpowiedniego okresu sprawozdawczego, jak również, że systemy księgowe w niektórych dyrekcjach generalnych Komisji nie były w stanie zapewnić jakości informacji finansowych, co doprowadziło do licznych korekt po przedstawieniu wersji wstępnej sprawozdania finansowego (patrz: pkt VII i VIII). |
| VII. Przeprowadzona przez Trybunał kontrola wykazała błędy w kwotach zarejestrowanych w systemach księgowych jako faktury/zestawienia poniesionych wydatków oraz prefinansowanie, które po korektach naniesionych na wersji wstępnej sprawozdania finansowego, wciąż mają następujący efekt finansowy netto na wymienione poniżej elementy skonsolidowanego sprawozdania finansowego (patrz również: pkt VIII): |
|
a) skonsolidowany bilans otwarcia na dzień 1 stycznia 2005 r., stanowiący przystosowanie skonsolidowanego bilansu zamknięcia na dzień 31 grudnia
2004 r. do nowych zasad rachunkowości memoriałowej, zawyża kwotę zobowiązań
o około 47 mln euro oraz łączną kwotę długo- i krótkoterminowego
prefinansowania o około 179 mln euro. W konsekwencji aktywa netto są
zawyżone o około 132 mln euro;
|
|
b) błędy wykazane w pkt a) powyżej wpłynęły na skonsolidowany bilans zamknięcia na dzień 31 grudnia 2005 r., który zawyża kwotę zobowiązań
o około 508 mln euro i łączną kwotę długo- i krótkoterminowego
prefinansowania o około 822 mln euro. W konsekwencji aktywa netto są
zawyżone o około 314 mln euro.
|
| VIII. Przeprowadzona przez Trybunał kontrola potwierdziła także ogólne zastrzeżenie Dyrektora Generalnego ds. Edukacji i Kultury dotyczące braku pewności co do poprawności udziału dyrekcji w łącznych kwotach zawartych zarówno w skonsolidowanym bilansie otwarcia na dzień 1 stycznia 2005 r. (aktywa wynoszące 572,5 mln euro i zobowiązania wynoszące 198,5 mln euro), jak i w skonsolidowanym bilansie zamknięcia na dzień 31 grudnia 2005 r. (aktywa wynoszące 382,7 mln euro i zobowiązania wynoszące 187,3 mln euro). Zważywszy na przypadki pominięć i podwójnych lub błędnych zapisów księgowych w tej dyrekcji generalnej, kwotowe oszacowanie zawyżenia lub zaniżenia jej udziału w aktywach i zobowiązaniach jest niemożliwe. |
| Legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw rozliczeń |
| IX. W obszarach, w których systemy nadzoru i kontroli zostały wdrożone w sposób zapewniający odpowiednie zarządzanie ryzykiem, transakcje leżące u podstaw końcowego rocznego sprawozdania finansowego Wspólnot Europejskich są, jako całość, legalne i prawidłowe. Odnosi się to do dochodów, zobowiązań i płatności w zakresie wydatków administracyjnych oraz strategii przedakcesyjnej, z wyjątkiem programu SAPARD. Ponadto w przypadku wydatków w ramach wspólnej polityki rolnej (WPR) kontrola Trybunału wykazała, że Zintegrowany System Zarządzania i Kontroli (IACS), jeśli jest prawidłowo stosowany, skutecznie ogranicza ryzyko nieprawidłowych wydatków. |
| X. Nie podważając opinii wyrażonej w pkt IX, Trybunał podkreśla, że w zakresie strategii przedakcesyjnej na poziomie organizacji wdrażających w państwach przystępujących i kandydujących we wszystkich programach i instrumentach utrzymuje się znaczne ryzyko. |
| XI. Trybunał odnotowuje, że w innych obszarach płatności są nadal w istotnym stopniu obciążone błędami, a Komisja oraz państwa członkowskie i inne państwa beneficjenci powinny zintensyfikować starania zmierzające do wdrożenia odpowiednich systemów nadzoru i kontroli, tak aby lepiej radzić sobie z powiązanym ryzykiem. Dotyczy to następujących obszarów: wspólnej polityki rolnej, działań strukturalnych, polityk wewnętrznych oraz działań zewnętrznych. |
|
a) W odniesieniu do wydatków w ramach WPR Trybunał ustalił, że wydatki niepodlegające IACS lub w stosunku do których IACS nie został właściwie
zastosowany lub został zastosowany dopiero niedawno, obarczone są większym
ryzykiemk, ponieważ systemy kontroli są mniej skuteczne. Ponadto wyniki
kontroli IACS nie są w wystarczającym stopniu zweryfikowane i potwierdzone
przez niezależny organ, brak jest też zazwyczaj niezależnej kontroli na
miejscu w zakresie wniosków o pomoc UE. W przypadku dotacji w ramach WPR
nieobjętych systemem IACS systemy rozliczeń i kontrole po dokonaniu
płatności nie pozwalają na uzyskanie wystarczającej pewności co do
zgodności z przepisami wspólnotowymi. Trybunał stwierdza, że wydatki
w ramach WPR, postrzegane jako całość, są nadal w istotnym stopniu
obciążone błędami.
|
|
b) W odniesieniu do działań strukturalnych Trybunał zaobserwował ponownie, że Komisja nie prowadzi skutecznego nadzoru służącego zmniejszeniu ryzyka,
że kontrole powierzone państwom członkowskim nie zapobiegną zwrotowi
zawyżonych lub niekwalifikowalnych wydatków. W przypadku obu okresów
programowania (1994-1999 oraz 2000-2006) Trybunał stwierdził, że wydatki
nie były wolne od istotnych nieprawidłowości. Niektóre programy z okresu
1994-1999 zostały zamknięte bez należytych podstaw.
|
|
c) W odniesieniu do polityk wewnętrznych, pomimo postępów poczynionych w pewnych obszarach, przeprowadzona przez Trybunał kontrola wykazała
niedociągnięcia w systemach nadzoru i kontroli prowadzące do istotnych
błędów w płatnościach na rzecz beneficjentów. Błędy wynikają głównie ze
skomplikowanych systemów zwrotu kosztów oraz niejasnych procedur i
instrukcji regulujących różne programy.
|
|
d) W przypadku działań zewnętrznych poprawa systemów nadzoru i kontroli w Komisji nie wywarła jeszcze wpływu na szczeblu organizacji wdrażających,
gdzie nadal utrzymuje się istotny poziom błędów wynikający z braku
całościowego podejścia do nadzoru, kontroli i audytu w tych organizacjach.
|
| 14 września 2006 r. |
| Hubert WEBER |
| Prezes |
| Europejski Trybunał Obrachunkowy |
| 12, rue Alcide De Gasperi, L-1615 Luksemburg |
|
____________ (1) "Końcowe sprawozdanie finansowe Wspólnot Europejskich" stanowi tom I
sprawozdania finansowego Wspólnot Europejskich za rok budżetowy 2005.
|
|
(2) Zasady rachunkowości przyjęte przez księgowego Komisji opierają się na Międzynarodowych Standardach Rachunkowości Sektora Publicznego (IPSAS)
wydanych przez Międzynarodową Federację Księgowych, a w kwestiach nimi
nieobjętych - na Międzynarodowych Standardach Rachunkowości
(MSR)/Międzynarodowych Standardach Sprawozdawczości Finansowej (MSSF)
wydanych przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości.
|
|
(3) "Skonsolidowane sprawozdanie finansowe" składa się z bilansu, rachunku wyniku ekonomicznego (włącznie ze sprawozdawczością dotyczącą segmentów
działalności), tabeli przepływów pieniężnych oraz zestawienia zmian
w aktywach netto.
|
|
(4) Główne nowe elementy to prefinansowanie, zobowiązania oraz zaliczanie transakcji do odpowiedniego okresu sprawozdawczego.
|
