Zm.: prawo o ustroju sądów powszechnych.

USTAWA
z dnia 27 kwietnia 1949 r.
o zmianie prawa o ustroju sądów powszechnych.

Art.  1.

W prawie o ustroju sądów powszechnych wprowadza się następujące zmiany:

1)
art. 4 otrzymuje brzmienie:

"Art. 4. Minister Sprawiedliwości może w drodze rozporządzenia tworzyć w sądach okręgowych osobne wydziały dla nieletnich (sądy dla nieletnich).";

2)
art. 5 otrzymuje brzmienie:

"Art. 5. § 1. W wypadkach, wskazanych w ustawach, sądy powszechne orzekają z udziałem ławników.

§ 2. Ławnicy w sprawowaniu swego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko ustawom; przy orzekaniu mają prawa i obowiązki sędziów.

§ 3. Prezes sądu powołuje ławników z listy, ustalonej przez prezydium właściwej wojewódzkiej rady narodowej.

§ 4. Minister Sprawiedliwości określi w drodze rozporządzenia szczegółowy tryb powoływania ławników oraz ich prawa i obowiązki.";

3)
art. 7 otrzymuje brzmienie:

"Art. 7. Minister Sprawiedliwości może zarządzić odbywanie poza siedzibą sądu stałych roków sądów apelacyjnych, okręgowych i grodzkich.";

4)
w art. 18 skreśla się wyrazy: "i od postanowień sędziów śledczych.";
5)
dotychczasowa treść art. 21 staje się art. 22, a art. 21 otrzymuje brzmienie:

"Art. 21. W przypadkach, wskazanych w ustawach, sądy okręgowe orzekają w składzie jednego sędziego jako przewodniczącego i dwóch ławników.";

6)
art. 24 uchyla się;
7)
w art. 34 dodaje się zdanie w brzmieniu:

"Przepis art. 21 stosuje się odpowiednio.";

8)
art. 37 otrzymuje brzmienie:

"Art. 37. § 1. Sąd Najwyższy rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń sądów apelacyjnych, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej, oraz w wypadkach, wskazanych w ustawach - środki odwoławcze od orzeczeń sądów okręgowych; nadto Sąd Najwyższy orzeka w innych sprawach, przekazanych mu przez ustawy.

§ 2. Sąd Najwyższy na wniosek Ministra Sprawiedliwości lub Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego ustala na zgromadzeniu ogólnym wytyczne wymiaru sprawiedliwości.

§ 3. Wytyczne te mogą w szczególności określać konkretne zadania wymiaru sprawiedliwości i sposób ich spełniania stosownie do warunków społecznych, gospodarczych i politycznych Polski Ludowej w granicach obowiązujących ustaw.

§ 4. Uchwalone przez Sąd Najwyższy wytyczne wymiaru sprawiedliwości Minister Sprawiedliwości ogłasza w Dzienniku Urzędowym Ministerstwa Sprawiedliwości.

§ 5. Naruszenie przez sąd ogłoszonych wytycznych wymiaru sprawiedliwości stanowi uchybienie, które może być podstawą środka odwoławczego.";

9)
w art. 52 § 2 skreśla się wyrazy: "oraz zastępców sędziów śledczych.";
10)
art. 53 uchyla się;
11)
w art. 57 § 3 skreśla się zdanie końcowe, zaczynające się od wyrazów: "Sędziów śledczych";
12)
art. 294 i 295 uchyla się.
Art.  2.

Uchyla się:

1)
rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 15 lipca 1927 r. o sędziach śledczych do spraw wyjątkowego znaczenia (Dz. U. R. P. Nr 69, poz. 611),
2)
dekret z dnia 15 sierpnia 1944 r. o wprowadzeniu sądów przysięgłych (Dz. U. R. P. Nr 2, poz. 7),
3)
dekret z dnia 23 października 1944 r. o powoływaniu i ukonstytuowaniu ławy przysięgłych (Dz. U. R. P. Nr 9, poz. 47).
Art.  3.

Do czasu wydania rozporządzenia, przewidzianego w art. 5 § 4 prawa o ustroju sądów powszechnych, stosuje się odpowiednio dotychczasowe przepisy o trybie powoływania ławników oraz o ich prawach i obowiązkach z tym, że prezes sądu apelacyjnego może powoływać do składu orzekającego w sądzie apelacyjnym osoby z listy ławników sądu okręgowego.

Art.  4.

W ciągu trzech lat od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy Minister Sprawiedliwości może w drodze rozporządzenia tworzyć i znosić sądy apelacyjne, okręgowe i grodzkie oraz ustalać ich okręgi i siedzibę.

Art.  5.

Wykonanie niniejszej ustawy porucza się Ministrowi Sprawiedliwości.

Art.  6.

Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem 1 lipca 1949 r. z wyjątkiem przepisu art. 4, który wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Wolna Wigilia po raz pierwszy i nowe obowiązki dla firm, które wejdą… w Wigilię

W tym roku po raz pierwszy wszyscy pracownicy będą cieszyli się Wigilią jako dniem wolnym od pracy. Także w handlu. I choć z dnia wolnego skorzystają także pracodawcy, to akurat w ich przypadku Wigilia będzie dniem, kiedy zaczną obowiązywać przepisy zobowiązujące ich do stosowania w ogłoszeniach o pracę i np. w regulaminach pracy nazw stanowisk neutralnych pod względem płci.

Grażyna J. Leśniak 23.12.2025
Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1949.32.237

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Zm.: prawo o ustroju sądów powszechnych.
Data aktu: 27/04/1949
Data ogłoszenia: 19/05/1949
Data wejścia w życie: 01/07/1949, 19/05/1949