Organizacja kościelna duchowieństwa wojskowego.

ROZPORZĄDZENIE

PREZESA RADY MINISTRÓW I MINISTRA SPRAW WOJSKOWYCH, ORAZ MINISTRÓW: SPRAW WEWNĘTRZNYCH, SPRAWIEDLIWOŚCI, WYZNAŃ RELIGIJNYCH I OŚWIECENIA PUBLICZNEGO

z dnia 25 listopada 1926 r.

w sprawie organizacji kościelnej duchowieństwa wojskowego.

Na podstawie art. VII Konkordatu pomiędzy Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską, sporządzonego w Rzymie dnia 10 lutego 1925 r. i ratyfikowanego w Warszawie dnia 30 maja 1925 r. (Dz. U. R. P. № 72, poz. 501) i art. 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1925 r. o zatwierdzeniu układu ze Stolicą Apostolską, określającego stosunek Państwa do Kościoła Rzymsko-Katolickiego (Dz. U. R. P. № 47, poz. 324) oraz mając na uwadze Dekret Nuncjusza Apostolskiego w Polsce z dnia 27 lutego 1926 r. zarządza się co następuje:

§ 1. W wykonaniu art. VII Konkordatu wprowadza się organizację kościelną duchowieństwa wojskowego na zasadach, ustalonych w załączonym statucie i wedle nadanej tym statutem duchowieństwu wojskowemu w Polsce jurysdykcji kościelnej.

§ 2. Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

STATUT

Duszpasterstwa Wojskowego w Wojsku Polskiem, zatwierdzony przez Stolice Apostolską dekretem Nuncjusza Apostolskiego w Polsce

dnia 27 lutego 1926 r.

1-o.

Zasady ogólne.

1. Na czele duszpasterstwa Wojska lądowego i morskiego Rzeczypospolitej Polskiej w odniesieniu do katolików stoi Biskup Polowy.

2. Wykonanie zarządzeń Biskupa Polowego w myśl przepisów Prawa Kanonicznego i rozkazów Ministra Spraw Wojskowych należy do Kurji Biskupiej.

3. Sąd Biskupa Polowego znajduje się przy Kurji Biskupiej.

4. Sąd Metropolitalny Warszawski stanowi drugą instancję dla spraw sądzonych w Sadzie Biskupa Polowego.

5. Biskupowi Polowemu służy prawo mianowania Wikarjuszy Jeneralnych.

W okręgach wojskowych Rzeczypospolitej na czele duszpasterstwa wojskowego stoją Dziekani, wyznaczeni przez Biskupa Polowego.

7. Czynności Dziekanów okręgowych określa Biskup Polowy.

8. Pod wzglądem duszpasterstwa wojskowego cały obszar Rzeczypospolitej podzielony zostaje przez Biskupa Polowego na parafje wojskowe, na czele których stoją kapelani wojskowi, posiadający w stosunku do podległych osób jurysdykcją proboszczowską w myśl art. VII Konkordatu między Stolicą Św. i Rzecząpospolitą Polską zawartego.

9. Parafja wojskowa obejmuje osoby, należące do oddziałów, zakładów i "formacyj" wojskowych, oraz te wszystkie, które zostały powierzone opiece duchownej odnośnego kapelana wojskowego, a mianowicie:

1) wszystkich szeregowych wojska zarówno lądowego jak i morskiego, a to:

a) szeregowych wojska stałego z chwilą zaliczenia w stan wyżywienia;

b) nadterminowych;

c) podoficerów;

d) rzemieślników wojskowych w zamkniętych obozach warownych oraz orkiestrantów;

2) wszystkich oficerów wojska zarówno lądowego jak i marynarki wojennej:

a) zawodowych;

b) należących do rezerwy armji, ponownie do służby czynnej powołanych;

3) duchownych wojskowych:

a) zawodowych;

b) rezerwowych, ponownie do służby czynnej powołanych;

4) uczni-wychowanków:

a) szkół wojskowych;

b) szkół, mających za cel przygotowanie chłopców do zawodu wojskowego;

c) ochron wojskowych w zamkniętych obozach warownych;

d) uczni-orkiestrantów;

5) wszystkich powołanych pod broń z okazji mobilizacji całego Narodu dla obrony Rzeczypospolitej;

6) inwalidów wojennych, emerytów wojskowych, weteranów "powstań", którzy znajdują się w szpitalach wojskowych;

7) emerytów wojskowych, powołanych ponownie do. służby czynnej;

8) mężczyzn i kobiety, pełniących obowiązki w szpitalach i zakładach sanitarnych i tamże zamieszkujących;

9) jeńców wojennych, więźni oraz internowanych podczas wojny;

10) robotników i woźnice, pociągniętych do jakichkolwiek prac wojennych podczas wojny a znajdujących się poza swemi parafjami;

11) urzędników wojskowych, pełniących obowiązki w szpitalach wojskowych, więzieniach, szkołach i twierdzach;

12) rodziny wojskowych, służących w wojsku:

a) żonę, zamieszkałą ze swym mężem;

b) oraz dzieci, mieszkające wraz z rodzicami, przed ukończeniem 21 roku życia.

II.

Jurysdykcja duchowieństwa wojskowego.

10. Biskup Polowy wykonywa jurysdykcją w stosunku do kapelanów, wszystkich wojskowych oraz członków ich rodzin religji katolickiej wszystkich obrządków całej Armji lądowej i marynarki wojennej Rzeczypospolitej.

11. Prawo udzielania chrztu posiada kapelan wojskowy jedynie tym dzieciom, których ojciec lub owdowiała matka należą do parafji wojskowej, podległej jego opiece.

12. Kapelan wojskowy posiada władzę słuchania spowiedzi świętej wszystkich wojskowych i ich rodzin oraz udzielania tymże Sakramentu Eucharystji.

13. W zakresie administrowania Sakramentu Małżeństwa kapelan, posiadający jurysdykcją proboszczowską:

a) głosi zapowiedzi małżeństw, zawieranych przez wojskowych i ich rodziny (powierzonych jego opiece),

b) legalnie i ważnie błogosławi związki małżeńskie wojskowych i ich rodzin, względem których przysługują mu prawa proboszczowskie,

c) udziela delegacji do legalnego i ważnego błogosławienia małżeństw na terytorjum wyznaczonem mu przez Biskupa Polowego, wojskowych i ich rodzin, którzy należą do jego parafji wojskowej.

Uwaga: Jurysdykcja, przyznana kapelanom wojskowym, nie znosi jurysdykcji właściwych proboszczów co do ważności błogosławienia związków małżeńskich.

14. Kapelan wojskowy posiada władze dokonania obrzędów pogrzebowych wojskowych i ich rodzin do jego parafji należących.

15. Funkcje religijne kapelan wojskowy spełnia w kościele wojskowym; w braku takowego będzie mógł je spełniać w innym kościele" wyznaczonym mu przez Biskupa Polowego po uzyskaniu uprzednio zgody miejscowego Ordynarjusza.

16. Do obowiązków kapelana wojskowego, pełniącego opiekę duszpasterska w parafji wojskowej, należy oświecanie religijne swoich parafjan, a w szczególności szeregowych i młodocianych.

III-o.

Opieka duchowna w stosunku do osób obrządku grecko-katolickiego.

17. Radcą Biskupa Polowego w sprawach liturgicznych dla obrządku grecko-katolickiego, jest Dziekan grecko-katolicki przy Kurji Biskupa Polowego.

18. Wojskowi i ich rodziny obrządku grecko katolickiego podlegają opiece duchownej właściwego kapelana grecko-katolickiego, który stoi na czele parafji grecko - katolickiej, utworzonej przez Biskupa Polowego.

IV-o.

Prowadzenie ksiąg parafjalnych.

19. Kapelani wojskowi-proboszczowie obowiązani są prowadzić księgi parafjalne w myśl can. 470 Kodeksu prawa Kanonicznego.

20. Kapelani wojskowi pełnią obowiązki "urzędników stanu cywilnego" w stosunku do osób wojskowych i ich rodzin w myśl przepisów przez Kurję wojskową wydanych.

21. Kapelani wojskowi administrują majątkiem kościelnym w myśl Prawa Kanonicznego tyt. XXVIII oraz przepisów wojskowych.

V-o.

Uzupełnienie kadr duchowieństwa wojskowego.

22. Na czas pokoju ilość kapelanów wojskowych ustala ustawa o etatach w wojsku polskiem.

23. Każda diecezja dostarczy Biskupowi Polowemu, który ma prawo wyboru, odnośną liczbą kapłanów do służby duszpasterskiej w wojsku.

24. Wyznaczeni na stanowiska kapelanów wojskowych kandydaci, winni posiadać następujące kwalifikacje:

a) obywatelstwo polskie,

b) świadectwo lekarskie dobrego zdrowia i wytrzymałości fizycznej,

c) nieprzekroczony 35 rok życia,

d) przynajmniej trzy lata kapłaństwa,

e) dobrą opinją Ordynarjusza (can. 117).

25. Mianowanie kapelanów wojskowych należy do Ordynarjusza Polowego.

26. Ilość kapelanów na czas wojny określa "plan mobilizacyjny" wojskowych, powoływanych pod broń. Księża przeznaczeni w wypadku mobilizacji do służby duszpasterskiej, należą do grupy kapelanów rezerwy armji; wszyscy inni zaliczają się do pospolitego ruszenia, zwołanego dla Obrony Rzeczypospolitej. Ordynarjusz, mając na uwadze dobro parafji, wykaże tych kapłanów, którzy na wypadek mobilizacji winni pozostać na swych stanowiskach.

27. Każdy Ordynarjusz i Przełożony Zgromadzenia Zakonnego co dwa lata wyznacza kapłanów, którzy z jego djecezji (wzgl. Zgromadzenia) na wypadek wojny zaliczają się do rezerwy armji.

28. Kapelani należący do rezerwy armji, wyznaczeni do służby duszpasterskiej winni odpowiadać warunkom, wymaganym od Kapelanów na czas pokoju.

29. Kapelan, należący do rezerwy armji, który już został wyznaczony do służby duszpasterskiej na wypadek mobilizacji, nie może być bez zgody władz wojskowych, przez Kurję Biskupa Polowego uzyskanej, skreślony z listy kapelanów rezerwy ani też zwolniony z obowiązku stawiennictwa w wypadku mobilizacji.

30. Z chwilą mobilizacji wszyscy kapelani, należący do rezerwy armji oraz wszyscy duchowni katoliccy do służby sanitarnej powołani w myśl przepisów Stolicy Apostolskiej podlegają jurysdykcji Biskupa Polowego.

• Identyfikator: Dz.U.1926.124.714
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Organizacja kościelna duchowieństwa wojskowego.
• Data aktu: 25/11/1926
• Data ogłoszenia: 22/12/1926
• Data wejścia w życie: 06/01/1927